Πέμπτη, 31 Μαρτίου 2016 11:17

Πέθανε ο Νομπελίστας συγγραφέας Ίμρε Κέρτες

Γράφτηκε από την

Ο Ιμρε Κέρτες, ούγγρος συγγραφέας, βραβευμένος με το Νόμπελ Λογοτεχνίας 2002, επιζήσας του Αουσβιτς, πέθανε σήμερα σε ηλικία 86 ετών έπειτα από μακρά ασθένεια, μετέδωσε το ουγγρικό πρακτορείο ειδήσεων MTI.

Ο συγγραφέας του Μυθιστορήματος ενός Ανθρώπου Δίχως Πεπρωμένο γεννήθηκε στη Βουδαπέστη το1929. Ηταν παιδί μίας μικροαστικής εβραϊκής οικογένειας και το πραγματικό του επώνυμο ήταν Κλάιν (Klein). Μεγάλωσε μέσα στο κλίμα του φόβου που δημιούργησαν στην Ουγγαρία οι αντι-εβραϊκοί νόμοι πριν από την κατάληψη της χώρας από τις γερμανικές δυνάμεις το 1944.

Εκείνη τη χρονιά ο Ιμρε Κέρτες μεταφέρθηκε στο Αουσβιτς και στη συνέχεια στο Μπούχενβαλντ. Είχε τον αριθμό 64921 και ήταν 15 ετών. Μετά την απελευθέρωση, ο Κέρτες έμαθε ότι οι παππούδες του είχαν δολοφονηθεί και ότι ο πατέρας του είχε χάσει τη ζωή του σε ναζιστικό στρατόπεδο εργασίας.

Επιστρέφοντας την Ουγγαρία, ο Ιμρε Κέρτες τελείωσε το λύκειο και εντάχθηκε, με ενθουσιώδη ιδεαλισμό και την ανάγκη να ανήκει κάπου, για μικρό χρονικό διάστημα στο Κομμουνιστικό Κόμμα και εργάσθηκε αρχικά ως δημοσιογράφος. Στη συνέχεια στράφηκε προς τη μετάφραση μεταφέροντας έργα μεγάλων γερμανόφωνων συγγραφέων στην ουγγρική γλώσσα: Νίτσε, Χόφμανσταλ, Σνίτσλερ, Φρόιντ, Γιόζεφ Ροτ, Βιτγκαστάιν... Ελεγε: «Τα γερμανικά παραμένουν για μένα η γλώσσα των στοχαστών, όχι των δημίων!».

Στη συγγραφή στράφηκε στα 25 του χρόνια , αφού διάβασε τον Ξένο του Αλμπέρ Καμύ. Το 1975 εκδίδει το πρώτο έργο, το Μυθιστόρημα ένος Ανθρώπου Δίχως Πεπρωμένο, που στην αρχή πέρασε απαρατήρητο. Γι΄αυτό έγραψε στο Φιάσκο (1988) , που θεωρείται ο δεύτερος τόμος μίας τριλογίας που θα ολοκληρωθεί με το Καντίς για ένα Αγέννητο Παιδί (1990).

Καντίς είναι η εβραϊκή προσευχή για τον νεκρό και στο μυθιστόρημα αυτό, ένα Καντίς γίνεται από τον πρωταγωνιστή για ένα παιδί που αρνήθηκε να φέρει σε έναν κόσμο που επέτρεψε στο Αουσβιτς να υπάρξει.

Ενας ελεύθερος άνθρωπος. Ανεπηρέαστος από κάθε είδους κοινωνικά ή λογοτεχνικά στερεότυπα: αυτό ήταν σε όλη του τη ζωή ο Ιμρε Κέρτες, ο άνθρωπος που «από τον ναζισμό μέχρι τον σταλινισμό συγκέντρωσε αρκετή προσωπική γνώση για τη δικτατορία» για να την μετατρέψει σε δημιουργική εμπειρία σε ένα έργο όπου το άγγιγμα της Ιστορίας είναι παρόν, όσο και η μνήμη των θυμάτων....ένα έργο όπου ο ουμανισμός θριαμβεύει πάντοτε, τουλάχιστον στο χαρτί.

Ο Κέρτες έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του «στα περιθώρια». Αισθανόταν ότι ήταν εβραίος, όχι επειδή ασπαζόταν την εβραϊκή θρησκεία και κουλτούρα, αλλά διότι διώχθηκε ως εβραίος. Δεν εντάχθηκε ποτέ, αλλά και δεν έγινε δεκτός στην κρατικού ελέγχου ουγγρική λογοτεχνική σκηνή. Μετά την «ήρεμη επανάσταση» του 1989, τα βιβλία του άρχισαν να αποκτούν κάποιο ενδιαφέρον για το ουγγρικό κοινό. Ωστόσο, δεν έγινε ποτέ πολύ δημοφιλής στη χώρα του που αποφεύγει να θυμάται το αυταρχικό της παρελθόν, τον ρόλο των Ούγγρων στο Ολοκαύτωμα, αλλά και το ίδιο Ολοκαύτωμα.

Ο Ιμρε Κέρτες ήταν ο πρώτος ούγγρος συγγραφέας που βραβεύθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Μετά το 2002 εγκαταστάσθηκε στο Βερολίνο, όπου έγραψε τα τελευταία του έργα και αργότερα επέστρεψε στη Βουδαπέστη, στην Ουγγαρία του Βίκτορ Ορμπάν, όπου ορισμένες φωνές αναρωτήθηκαν ανοικτά «πότε άραγε ένας πραγματικός Ούγγρος θα πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας».

ΑΠΕ-ΜΠΕ