Κυριακή, 30 Ιουλίου 2017 07:47

Μουσικές εμπειρίες σε Καλαμάτα και Ολλανδία για 30 παιδιά από το Αμστερνταμ και τη Μεσσηνιακή πρωτεύουσα

Γράφτηκε από τον
Μουσικές εμπειρίες σε Καλαμάτα και Ολλανδία για 30 παιδιά από το Αμστερνταμ και τη Μεσσηνιακή πρωτεύουσα

Εμπειρία ζωής, μέσα από τη μουσική, για τα 30 παιδιά -από την Ολλανδία και την Καλαμάτα- που τις προηγούμενες ημέρες βρέθηκαν μαζί στη μεσσηνιακή πρωτεύουσα και πέρα από την κοινή αγάπη τους για τη μουσική μοιράστηκαν την ελληνική καθημερινότητα και τις ζωές τους, για ένα χρονικό διάστημα πέντε ημερών.

Οπως είχε συμβεί άλλωστε και τον περασμένο Ιούνιο, όταν τα ίδια παιδιά (15 από το Αμστερνταμ και άλλα τόσα από την Καλαμάτα) βρέθηκαν στην Ολλανδία, στα σπίτια των ανθρώπων που τα φιλοξένησαν.

Ολα αυτά συνέβησαν χάρις στο πρόγραμμα Erasmus+, που συνέβαλε στη συνεργασία του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας, μέσα από το «Νεανικό Μελίφωνο», με το Antre Foundation του Αμστερνταμ και το «Klezmagic Ensemble», τα οποία παρουσίασαν στην Καλαμάτα τους σπουδαστές τους σε δύο συναυλίες με μουσική των Βαλκανίων.

Για το πρόγραμμα, αλλά και τις εμπειρίες από αυτό, η “Ε” μίλησε με τον διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας Στάθη Γυφτάκη, την μουσικό Μεράλ Αρί (Meral Ari) διευθύντρια του Antre Foundation, τον μουσικό Εμιρχάν Τούγκα (Emirhan Tuga) καλλιτεχνικό διευθυντή του εν λόγω ιδρύματος και καθηγητή στο Μουσικό Σχολείο του Αμστερνταμ, δημιουργό του «Klezmagic Ensemble», αλλά και με δύο από τα παιδιά που μοιράστηκαν την εμπειρία αυτή: την Ελσα από το Αμστερνταμ και την Ολγα από την Καλαμάτα.

 

ΣΤΑΘΗΣ ΓΥΦΤΑΚΗΣ

Οπως σημειώνει ο Στ. Γυφτάκης, «το πρόγραμμα Erasmus + βασίζεται στην πολιτιστική και την πολιτισμική ανταλλαγή ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και έχει ως στόχο οι κάτοικοι μιας χώρας να μάθουν τον πολιτισμό και τα στοιχεία της ζωής των κατοίκων μιας άλλης χώρας, έτσι ώστε να διευρυνθεί η έννοια της Ενωσης μεταξύ των ανθρώπων. Είναι αστείο κατά μία έννοια, μιας και θεωρώ ότι η ένωση των ανθρώπων προϋπάρχει εδώ και χρόνια, άλλοι εκτιμώ ότι είναι οι λόγοι της διαφοροποίησης της Ευρώπης.

Ωστόσο είναι ένα πολύ σημαντικό πρόγραμμα, αν το δει κανείς πέρα από αυτό που θεωρητικά πρεσβεύει, καθώς -με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης- δίνει τη δυνατότητα σε πολλά παιδιά να βρεθούν στο εξωτερικό και να γνωρίσουν άλλους ανθρώπους. Κάτι το οποίο τα παιδιά αυτά μπορεί, διαφορετικά, να μην μπορούσαν να το κάνουν. Στην περίπτωση του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας υπήρξαν πραγματικά τρία παιδιά που δεν είχαν βρεθεί ποτέ άλλοτε στο εξωτερικό.

Ακόμα κι αυτό, το να δοθεί δηλαδή η δυνατότητα σε ένα παιδί να βρεθεί για πρώτη φορά στη ζωή του σε μια άλλη χώρα και να γνωρίσει μια άλλη κουλτούρα, άλλους ανθρώπους με άλλον τρόπο ζωής, είναι πολύ σημαντικό θεωρώ.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, η συγκεκριμένη δική μας προσπάθεια, βασιζόμενη στο Erasmus+, έχει να κάνει με μουσικούς. Αυτό εκτιμώ ότι είναι ακόμα πιο σημαντικό για τα 15 παιδιά του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας αφ’ ενός και τα 15 παιδιά από την Ολλανδία αφ’ ετέρου -όλα τους μεταξύ 16 και 25 χρόνων-, γιατί η μουσική είναι μια γλώσσα που ενώνει όλους τους λαούς κι έτσι η επικοινωνία γίνεται πολύ πιο άμεση, πολύ πιο συνειδητοποιημένη και μέσω της μουσικής αναπτύσσουν πιο δυνατές σχέσεις μεταξύ τους.

Ετσι όπως έχουμε οργανώσει το πρόγραμμα, εστιασμένο φυσικά στη μουσική, είχαμε τη δυνατότητα εμείς -όταν πήγαμε στο Αμστερνταμ, τον περασμένο Ιούνιο- να δούμε από κοντά τη ζωή στην Ολλανδία και την καθημερινότητα των ανθρώπων που μας φιλοξένησαν στα σπίτια τους εκεί, σε όλες τις εκφάνσεις της. Αντίστοιχα, οι Ολλανδοί που βρίσκονται αυτές τις ημέρες στην Καλαμάτα, φιλοξενούμενοι πια στα δικά μας σπίτια, βλέπουν τη δική μας ζωή, πώς ζούμε, πού ζούμε, τη μουσική τη δική μας...

Στο πλαίσιο του προγράμματος, το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας συνεργάζεται με το  Antre Foundation που έχει δημιουργήσει η Μεράλ Αρί στο Αμστερνταμ, έναν οργανισμό ο οποίος εδώ και χρόνια υλοποιεί τέτοιες δράσεις και πολιτιστικές ανταλλαγές, ωστόσο είναι η πρώτη φορά που ο οργανισμός αυτός υλοποιεί παρόμοιες ανταλλαγές με την Ελλάδα. Τα 15 παιδιά από την Ολλανδία είναι σπουδαστές στο Μουσικό Σχολείο του Αμστερνταμ. Επί της ουσίας είναι ωδείο όπου διδάσκονται  αποκλειστικά μουσική, δεν θα πρέπει όμως λόγω της ονομασίας του να το συγχέουμε με τη μορφή που έχει το μουσικό σχολείο στη χώρα μας.

Το πρόγραμμα είναι δεκαήμερο, οι 5 πρώτες έγιναν τον περασμένο Ιούνιο, 21 με 26, όταν τα 15 παιδιά από την Καλαμάτα βρέθηκαν στο Αμστερνταμ, και αυτή την εβδομάδα ολοκληρώνεται με τα 15 παιδιά από την Ολλανδία στην Καλαμάτα. Ομως και τα δύο αυτά πενταήμερα ήταν πολύ ''γεμάτα'' - εμείς στην Ολλανδία κάναμε τρία κονσέρτα, ένα σε ένα κλαμπ, ένα δεύτερο σε ένα πάρκο στην Ουτρέχτη κι ακόμα ένα σε ένα πολιτιστικό κέντρο στο Αμστερνταμ. Στην Καλαμάτα υπήρξαν δύο τέτοιες αντίστοιχες εκδηλώσεις, ένα την περασμένη Τρίτη στο Πνευματικό Κέντρο κι ένα προχθές Πέμπτη, στο λιμάνι της πόλης.

Οι Ολλανδοί στη διάρκεια της παραμονής τους, επειδή θεωρήσαμε ότι είναι εξ ίσου σημαντικό να γνωρίσουν και την γύρω περιοχή, διοργανώθηκε και μία εκδρομή στη Μάνη, με ξενάγηση στους πύργους των Μούρτζινων στην Καρδαμύλη, ενώ υπήρξαν και δραστηριότητες αναψυχής, μπάνιο και νυχτερινό πάρτι στην παραλία της Καλαμάτας. Φυσικά και τα παιδιά από την Καλαμάτα ανέλαβαν να δείξουν στους φιλοξενούμενούς τους αξιοθέατα της πόλης, τα διάφορα μουσεία και άλλα.

Είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι ανθρώπινες σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα από το πρόγραμμα, καθώς τα παιδιά -τόσο στο Αμστερνταμ, όσο και στην Καλαμάτα- δεν έμειναν σε κάποιο ξενοδοχείο, αλλά φιλοξενήθηκαν στα σπίτια του καθενός από τα παιδιά που είχαν πάει στο Αμστερνταμ.

Τα παιδιά από την Ολλανδία σπουδάζουν κλασική μουσική, αλλά συμμετέχουν και στο «Κλεζμάτζικ ανσάμπλ (Klezmagic Ensemble)», υπό τον Εμιρχάν Τούγκα, το οποίο ασχολείται με μουσική από τις χώρες της Βαλκανικής. Και τα παιδιά από το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας σπουδάζουν κλασική μουσική επίσης, ωστόσο στο συγκεκριμένο πρότζεκτ τα κομμάτια που ερμηνεύτηκαν ήταν παραδοσιακής μουσικής, από τα Σκόπια, την Ελλάδα, την Τουρκία...

Κι εδώ ήταν το συγκινητικό μέρος του όλου πράγματος, καθώς ανακαλύπτουμε πως έχουμε πολλά πράγματα που μας ενώνουν, παρά μας χωρίζουν, με τους Τούρκους ή τους άλλους λαούς που ζουν γύρω μας. Γιατί οι μελωδίες από κάποια τραγούδια που ακούστηκαν, είναι ακριβώς ίδιες στην Τουρκία, στην Ελλάδα, στα Σκόπια, στη Βουλγαρία... Αλλάζουν μόνο οι στίχοι... Ζούμε σε μια ιδιαίτερη περιοχή, αυτή της ανατολικής Μεσογείου, όπου ο κάθε λαός επηρεάζει τον άλλο. Ειδικά στις μουσικές.... Αλλωστε ήδη πολλοί Ελληνες μουσικοί ζουν στην Κωνσταντινούπολη και παίζουν παραδοσιακή τουρκική μουσική, αλλά και πολλοί Τούρκοι έρχονται και παίζουν στην Ελλάδα, συμπράττοντας με Ελληνες μουσικούς -μιλώντας επί της ουσίας την ίδια γλώσσα. Αυτή είναι η μεγάλη δύναμη της μουσικής.

Χαρακτηριστικά να αναφέρω, ότι στο πλαίσιο του άλλου προγράμματος, “Διεθνείς ημέρες μουσικής” φιλοξενήθηκαν από το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας 11 Τούρκοι μουσικοί, οι οποίοι ήταν ενθουσιασμένοι από τον τόπο, τους ανθρώπους, εξέφρασαν την επιθυμία να κάνουν διακοπές στην Ελλάδα και τη Μεσσηνία».

 

ΜΕΡΑΛ ΑΡΙ

Από την πλευρά της, η διευθύντρια του Antre Foundation Μεράλ Αρί, δήλωσε στην “Ε” τα εξής:

«Το πρόγραμμα αφορά νέους μουσικούς από την Ολλανδία και την Ελλάδα, από το Αμστερνταμ και την Καλαμάτα, και στόχο έχει να “συναντηθούν” μέσα από τη μουσική και συγκεκριμένα τη μουσική των Βαλκανίων και να μοιραστούν τις πολιτισμικές εμπειρίες τους, την πολιτιστική τους ταυτότητα.

Είναι η πρώτη φορά που ένα τέτοιο πρόγραμμα υλοποιείται μεταξύ του Αμστερνταμ και της Καλαμάτας, κι αυτό γίνεται δυνατό μέσω του Erasmus+ της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και φαίνεται ότι ήδη από την πρώτη φορά, το πρόγραμμα έχει πετύχει τον στόχο του, μιας και από όσα είδαμε -και την Ολλανδία και στην Ελλάδα-, οι σπουδαστές από τις δύο χώρες έχουν συνδεθεί εξαιρετικά: όχι μόνο όσον αφορά το μουσικό μέρος, αλλά και διαπροσωπικά, αναπτύσσοντας δεσμούς φιλίας μεταξύ τους. Οπως πιστεύω είναι πολύ καλό να συναντάς ανθρώπους από άλλες χώρες, να μοιράζεσαι μαζί τους στιγμές της ζωής σου, τις συνήθειές σου, τα χόμπι σου, την αγάπη σου για τη μουσική.

Το ωραίο είναι ότι οι Ολλανδοί σπουδαστές παίζουν ελληνική και τουρκική παραδοσιακή μουσική και τους αρέσει πολύ. Από την άλλη, οι Ελληνες σπουδαστές δείχνουν να επιλέγουν κατά βάση την δυτική μουσική -κυρίως την κλασική- και δεν νομίζω ότι προτιμούν ιδιαίτερα να παίξουν παραδοσιακή ελληνική μουσική».

 

ΕΜΙΡΧΑΝ ΤΟΥΓΚΑ

Ολα συνδέονται μουσικά, λέει στην “Ε” ο Εμιρχάν Τούγκα, από το «Klezmagic Ensemble»:

«Η μουσική ομάδα μου στην Ολλανδία, το "Klezmagic Ensemble", ασχολείται με την μουσική κλεζ -η οποία ήταν η μουσική των Εβραίων που κατοικούσαν στα Βαλκάνια- αλλά ασχολείται και με τη μουσική των Βαλκανίων γενικότερα, η οποία πιστεύω ότι έχει επηρεάσει σε κάποιο βαθμό τη μουσική σε αυτή την περιοχή.

Με τη δημιουργία της ομάδας αυτής θέλησα να φέρω αυτές τις δύο μουσικές κοντά, με ακούσματα από το παρελθόν, αλλά και του σήμερα. Ετσι ακούσαμε ελληνικά κομμάτια, αλλά και τραγούδια που είναι κοινά σε Ελλάδα και Τουρκία, καθώς και μελωδίες από τους ρομά των Βαλκανίων. Ολα αυτά, κατά τη γνώμη μου, συνέθεσαν ένα πλούσιο πρόγραμμα.

Πράγματι υπάρχουν πολλά κοινά τραγούδια, η ίδια μελωδία έρχεται συχνά με στίχους σε δύο ή και τρεις διαφορετικές γλώσσες, ελληνικά, τουρκικά, σλαβομακεδονικά. Για μένα είναι σημαντικό γιατί η αποστολή μου είναι να δείξω ότι, αν και οι στίχοι είναι διαφορετικοί, η μουσική είναι ίδια, είναι κοινή και μοιράζεται ανάμεσα σε όλες αυτές τις χώρες και διαχέει στους σπουδαστές το λαϊκό της υπόβαθρο και αίσθημα. Ετσι, όταν αργότερα θα παίξουν ή θα δημιουργήσουν τζαζ ή μοντέρνα μουσική, θα μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα λαϊκά στοιχεία για να εμπλουτίσουν τη μουσική τους. 

Αλλά και στην κλασική μουσική, αν έχεις ακούσματα και εμπειρίες από την παραδοσιακή μουσική, μπορείς να εμπλουτίσεις το παίξιμό σου με τα στοιχεία αυτά. Δείτε στη Ρωσία, όπου οι καλλιτέχνες εκεί έχουν πλούσιες εμπειρίες από την παραδοσιακή τους μουσική - κι αυτό μπορείς να το δεις όταν παίζουν κάποιο όργανο στην σκηνή.

Εκτιμώ ότι αυτό το πρόγραμμα ανταλλαγών έχει μόνο θετικές εμπειρίες για τους μουσικούς στους οποίους θα εξελιχθούν τα παιδιά αυτά».

 

ΜΟΝΟ ΘΕΤΙΚΑ

Ενθουσιασμένη από την εμπειρία της δηλώνει η Ελσα Λούμπερς (Elsa Lubbers) από το Αμστερνταμ:

«Είναι σπουδαίο που βρεθήκαμε στην Καλαμάτα, με τα παιδιά από την Ελλάδα, καθώς είχαμε βρεθεί μαζί και στην Ολλανδία τον περασμένο Ιούλιο, και πλέον ξέρουμε ο ένας τον άλλο. Το να παίζουμε αυτά τα τραγούδια μαζί ξανά είναι σπουδαίο.

Δεν είχα έλθει ξανά στην Ελλάδα, κι αυτό που διαπίστωσα είναι ότι οι άνθρωποι είναι ευγενικοί και πολύ ανοιχτοί. Αυτή είναι μια σημαντική παράμετρος του προγράμματος: Οπως οι Ελληνες συμμετείχαν στη ζωή μας στην Ολλανδία τον περασμένο Ιούνιο, έτσι κι εμείς τώρα γινόμαστε μέρος της δικής τους και την μοιραζόμαστε, όπως μοιραζόμαστε πολιτισμικές εμπειρίες, καθώς όλοι μας θέλουμε να μάθουμε ο ένας για τον άλλο».

Ανάλογα συναισθήματα περιγράφει και η Καλαματιανή Ολγα Γραμματικοπούλου, που μιλώντας στην “Ε” είπε:

«Είχαμε γνωριστεί, στο πλαίσιο της προετοιμασίας του προγράμματος, με κάποια από τα παιδιά στην Ολλανδία. Τα γνωρίσαμε καλύτερα, όπως και τη χώρα τους, τον περασμένο Ιούνιο, όταν βρεθήκαμε εκεί - και τώρα που βρέθηκαν αυτοί εδώ είμαστε πολύ χαρούμενοι.

Αποδεικνύεται ότι μας ενώνει η μουσική, ωστόσο πέρα από το καθαρό μουσικό μέρος, το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα να χτίσεις διαπροσωπικές σχέσεις με ανθρώπους από άλλες χώρες. Διαπιστώνεις φυσικά διαφορές στην καθημερινότητα και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων στην κάθε χώρα, κι αυτό είναι μια αξιοσημείωτη εμπειρία, την οποία δεν μπορείς ποτέ να αισθανθείς όταν επισκέπτεσαι μια χώρα ως τουρίστας».


NEWSLETTER