Βέβαια, για να μην είμαστε και ισοπεδωτικοί, αλλά και όπως λέει μιλώντας στην “Ε” ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Καλαμάτας Περικλής Ξηρογιάννης, οι αλλαγές στη νομοθεσία δούλεψαν σε δύο περιπτώσεις υπέρ των συμφερόντων πολιτών και επιχειρηματιών: σε ό,τι αφορά στο νόμο Κατσέλη για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά και στον νόμο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό στήριξης επιχειρήσεων.
Ρεπορτάζ: Νικολέττα Κολυβάρη
Πιο αναλυτικά, ο Π. Ξηρογιάννης θεωρεί ότι “η οικονομική κρίση της Ελλάδας δεν την οδήγησε απλώς μόνο οικονομικά στα μνημόνια αλλά επηρέασε και την εξέλιξη της Δικαιοσύνης και άλλαξε ορισμένες διαδικασίες, συνήθως σε βάρος του πολίτη”.
ΟΙ ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΔΥΣΧΕΡΑΙΝΟΥΝ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ
Οι αλλαγές στη νομοθεσία που έγιναν τα χρόνια των μνημονίων δεν έδειξαν να έχουν στόχο τη διευκόλυνση του πολίτη, εκτός “από το νόμο των υπερχρεωμένων νοικοκυριών και το νόμο για τον εξωδικαστικό μηχανισμό στήριξης επιχειρήσεων”, λέει ο πρόεδρος του ΔΣΚ. Και τουλάχιστον “ο νόμος των υπερχρεωμένων νοικοκυριών έφερε μία σχετική κοινωνική ηρεμία, διότι διαφορετικά θα είχαμε τραγικές καταστάσεις”.
Οι μεταβολές λοιπόν έγιναν κατ’ αρχήν υπέρ της φορολογικής διοίκησης. Στα διοικητικά δικαστήρια “μειώθηκαν οι προθεσμίες προσφυγής στις φορολογικές/τελωνειακές διαφορές στο μισό από τις άλλες”, παρατηρεί. Και συμπληρώνει ότι τώρα “μεσολαβεί διοικητική διαδικασία - επιτροπής, όπου σε σχέση με τις χιλιάδες προσφυγές που υποβάλλονται κρίνονται λίγες”. Γενικά “οι ενδικοφανείς προσφυγές δεν παρέχουν τα εχέγγυα της δικαστικής κρίσης και δυσχεραίνουν την πρόσβαση στο δικαστήριο, επιβαρύνοντας τον πολίτη με πρόσθετη διαδικασία, χρόνο και κόστος”. Προβλέπονται, επίσης, “διαδικασίες λήψης μέτρων διασφάλισης του Δημοσίου, που στην ουσία πνίγουν τη λειτουργία των επιχειρήσεων πριν από την οποιαδήποτε δικαστική κρίση”.
ΜΕΤΑΒΟΛΕΣ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ
Οι όποιες μεταβολές έγιναν, όπως σημειώνει ο Π. Ξηρογιάννης, υπέρ δανειστών “με διευκόλυνσή τους στη διαδικασία της αναγκαστικής εκτέλεσης και των πλειστηριασμών. Τραγική περίπτωση για παράδειγμα, που πρέπει ιδίως να προσεχθεί, είναι η δυνατότητα αυτού που απέκτησε ακίνητο σε πλειστηριασμό να καταγγείλει τη μίσθωση που τυχόν υπάρχει -ρύθμιση που φυσικά εμποδίζει και κάθε σκέψη για σοβαρή επένδυση ενός μισθωτή”. Μερικά δείγματα περιορισμού των δικαιωμάτων των πολιτών -είτε με αύξηση του κόστους προστασίας, είτε με ευθεία προσβολή των δικαιωμάτων τους- είναι και “οι ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, η κατάργηση της δυνατότητας αναστολής σε περιπτώσεις έμμεσης εκτέλεσης, οι περιορισμένες προθεσμίες αντίδρασης”, προσθέτει.
ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
Και δυστυχώς, λέει ο κ. Ξηρογιάννης, ενώ “η δημοκρατία απαιτεί διεύρυνση της δυνατότητας δικαστικής προστασίας, τα χρόνια των μνημονίων ζούμε τον περιορισμό της”. Εξηγεί, λοιπόν, ότι ναι μεν έγιναν μεταβολές, αλλά έγιναν στο όνομα της εξοικονόμησης χρημάτων, όπως “η μεταφορά υποθέσεων υπέρ μονομελών δικαστηρίων και μονομελών Εφετείων, θέτοντας στην κρίση ενός μόνο ανθρώπου ακόμα και πολύ σοβαρές υποθέσεις”. Αλλά και οι μεταβολές στην εργατική και ασφαλιστική νομοθεσία “έγιναν με μείωση των μισθών και περιορισμό των δικαιωμάτων των εργαζομένων” και στους ελεύθερους επαγγελματίες “με επιβολή ΦΠΑ, αυξημένων φόρων, κατάργηση του αφορολογήτου, που ήδη τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί τόσο πολύ που έχει γίνει πλέον εντελώς αδύνατο να εκπληρωθούν”. Οι δε πιο πρόσφατες διατάξεις “διευκολύνουν μεν στις ασφαλιστικές εισφορές τα χαμηλά εισοδήματα, αλλά καθιστούν απαγορευτική την επίτευξη μεγαλύτερου εισοδήματος, εκφράζουν δηλαδή εντελώς αντιαναπτυξιακή φιλοσοφία”.
Επίσης “διαδικασίες όπως η λύση των γάμων από συμβολαιογράφους και όχι δικαστήρια και η αντισυνταγματική διαδικασία της υποχρεωτικής διαμεσολάβησης που αρχίζει σε λίγο η εφαρμογή της, επιβαρύνουν τον πολίτη και ταυτόχρονα δεν του παρέχουν τη διασφάλιση της δικαστικής κρίσης”, συμπληρώνει.
ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ
Οπως λέει ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου, νομοθετικές μεταβολές έγιναν κατά των ιδιοκτητών ακινήτων “με είσπραξη του ΕΝΦΙΑ, φόρου που επιβάλλεται ανεξάρτητα από το αν το ακίνητο αποφέρει εισόδημα”. Τραγική επίσης περίπτωση θεωρεί ότι “ήταν η παλαιότερη ενσωμάτωση στο λογαριασμό ΔΕΗ και η ανόητη επιλογή να κόβεται το ρεύμα όταν δεν πληρωνόταν ο φόρος του ακινήτου που ήταν μέσα στο λογαριασμό”. Μια ακόμα νομοθετική μεταβολή “υπήρξε στα ομόλογα με το «κούρεμά» τους, που οδήγησε χιλιάδες ομολογιούχους σε καταστροφή αλλά και νομικά πρόσωπα σε απώλεια αποθεμάτων τους”. Επιπρόσθετα, “ζούμε τα «ειδικά» φορολογικά δικαστήρια με μοναδικό πολλές φορές αδίκημα ότι κάποιος δεν έχει καταβάλει τις φορολογικές οφειλές του, ώστε να απειλείται με φυλάκιση και όταν δεν έχει χρήματα να καταβάλει! Ευτυχώς, τουλάχιστον, από όσα έχω δει οι δικαστές εφαρμόζουν με κάθε επιείκεια αυτούς τους νόμους, αλλά και πάλι οι ποινές είναι μεγάλες”, τονίζει. Και προσθέτει ότι “δυστυχώς, πέρασαν τόσα χρόνια και η σκέψη των κυβερνήσεων μέχρι σήμερα ήταν στην είσπραξη με κάθε τρόπο, στην αφαίρεση της αποταμίευσης των πολιτών και στην αφαίρεση κάθε διαθέσιμου εισοδήματος και όχι στη θεσμική βελτίωση της λειτουργίας, στον εκσυγχρονισμό των υπηρεσιών, την προστασία του πολίτη και την ανάπτυξη”.
ΔΕΝ ΕΓΙΝΑΝ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΑΛΛΑΓΕΣ
Συμπερασματικά ο Περικλής Ξηρογιάννης λέει ότι “δεν έγιναν θεσμικές αλλαγές για την ταχύτερη απονομή της Δικαιοσύνης, όπως θα ήταν η ενοποίηση κατά το δυνατό των δικονομικών κανόνων, όπως θα ήταν κατά τη γνώμη μου η ίδρυση ενιαίου πρώτου βαθμού απονομής Δικαιοσύνης με την εξίσωση ειρηνοδικών και λοιπών δικαστών, η πρόσληψη υπαλλήλων και δικαστών και κυρίως η μηχανοργάνωση και η επικοινωνία των δικαστηρίων με τις υπόλοιπες υπηρεσίες”. Κατά την άποψή του “πρέπει να καταργηθούν ή να μειωθούν δραστικά τα παράβολα προσφυγής στη Δικαιοσύνη και να καταργηθεί η επιλεκτική διαφοροποίηση των φορολογικών υποθέσεων”. Πρέπει ακόμα “να επαναφερθεί η άμεση δυνατότητα δικαστικής αναστολής στις χρηματικές, φορολογικές και τελωνειακές υποθέσεις στα πολιτικά και διοικητικά δικαστήρια”, καθώς και “να καταργηθεί η σημερινή υπέρμετρη φορολογική και ασφαλιστική επιβάρυνση και να συνδεθούν οι φόροι με το εισόδημα και όχι με το ότι κάποιος απλώς ζει και αναπνέει”.
