Σάββατο, 30 Μαρτίου 2013 10:17

Νικ. Τζώνης, πρόεδρος Συλλόγου Εκπαιδευτικών Α/θμιας Τριφυλίας: Απουσιάζει η κριτική σκέψη από το εκπαιδευτικό σύστημα

Γράφτηκε από τον
Νικ. Τζώνης, πρόεδρος Συλλόγου Εκπαιδευτικών Α/θμιας Τριφυλίας: Απουσιάζει η κριτική σκέψη από το εκπαιδευτικό σύστημα

Απουσιάζει η κριτική σκέψη από το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα, αφού προωθείται η αποστήθιση και όχι η ερευνητική εργασία, σημειώνει ο πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Τριφυλίας, Νικόλαος Τζώνης. Μιλώντας για τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης σημειώνει πως ευτυχώς δεν έχουν παρουσιαστεί φαινόμενα υποσιτισμού σε μαθητές της περιοχής. Μιλά για τα δημοσιονομικά μέτρα που επηρεάζουν άμεσα τους εκπαιδευτικούς, ενώ συμβουλεύοντας τους μαθητές τους λέει πως θα πρέπει να κυνηγούν τα όνειρα τους - καθώς ηττημένος δεν είναι αυτός που χάνει, αλλά αυτός που παραιτείται. 

1 Πώς κρίνετε το σημερινό εκπαιδευτικό σύστημα;

«Είναι φανερό πως το σχολείο έχει μετατραπεί σε ένα εξεταστικό κέντρο, θυσιάζοντας την αγάπη για τη γνώση στο βωμό των εξετάσεων. Προσανατολίζεται μόνο σε εξωτερικούς στόχους, όπως η επιτυχία στις εξετάσεις και η υλοποίηση επαγγελματικών στόχων, και όχι στη διαμόρφωση προσωπικοτήτων με αξίες και ιδανικά. Απουσιάζει η κριτική σκέψη, αφού οι μαθητές βομβαρδίζονται απλά με πληροφορίες». 

 

2 Τι πιστεύετε ότι πρέπει να αλλάξει άμεσα;

«Στις αρχές του 21ου αιώνα το εκπαιδευτικό μας σύστημα έχει να αντιμετωπίσει τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην ιστορία του γιατί πρέπει να ανταποκριθεί στις ανάγκες μιας συνεχώς μεταβαλλόμενης κοινωνίας. Διαμορφώνεται μια πολυπολιτισμική, πολυσύνθετη και απρόβλεπτη στην εξέλιξή της κοινωνία. Χωροχρονικές αξίες αναδύονται, υιοθετούνται και συμβάλλουν στην πολυπλοκότητα του σημερινού κοινωνικού συστήματος. Η λογική λειτουργίας του είναι εντελώς διαφορετική από εκείνη των πρότερων κοινωνιών. Οι κοινωνικές αυτές αλλαγές απαιτούν εκσυγχρονισμό και του εκπαιδευτικού συστήματος».

 

3 Πού υπάρχουν τα μεγαλύτερα κενά στα σχολεία;

Στην περιοχή μας δεν υπάρχουν κενά εκπαιδευτικών, εκτός ελαχίστων περιπτώσεων στις ξένες γλώσσες. Το μεγάλο στοίχημα για όλους μας θα πρέπει να είναι η επιστροφή της ελπίδας στις ζωές όλων των ανέργων εκπαιδευτικών. Ολόκληρη η κοινωνία θα πρέπει να συνειδητοποιήσει πως η παιδεία αποτελεί την κύρια υποδομή για το μέλλον της χώρας μας, και η νέα γενιά εκπαιδευτικών μπορεί να συμβάλει στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης».

 

4 Σε ποιο βαθμό έχουν επηρεάσει οι περικοπές την εκπαίδευση;

«Είναι σαφές ότι η φτώχεια, η ανεργία, η αυξανόμενη αποστέρηση εισοδημάτων θα οξύνουν με ραγδαίους ρυθμούς τις κοινωνικές ανισότητες στην εκπαίδευση. Μέχρι σήμερα πάνω από 4,5 δισ. καταβάλλονταν ετησίως από τους ιδιωτικούς οικογενειακούς προϋπολογισμούς· υπό τις σημερινές συνθήκες, ακόμα και αυτό το κοινωνικά παράδοξο δεν θα μπορεί να συμβάλει στη "μερική κάλυψη" του υπαρκτού ελλείμματος της δημόσιας εκπαίδευσης».

 

5 Ακούμε συχνά για προβλήματα θέρμανσης. Πώς ήταν φέτος η κατάσταση στα σχολεία της Τριφυλίας;

«Χωρίς ιδιαίτερα προβλήματα».

 

6 Εχετε εντοπίσει προβλήματα υποσιτισμού σε μαθητές της περιοχής;

«Ευτυχώς, όχι».

 

7 Βλέπετε οι μαθητές να έχουν επηρεαστεί από την οικονομική κρίση που πλήττει τις οικογένειές τους;

«Οχι».

 

8 Οι μισθολογικές περικοπές πόσο έχουν επηρεάσει τους εκπαιδευτικούς στο έργο τους;

«Ο Ελληνας εκπαιδευτικός σφυροκοπείται από τις μνημονιακές πολιτικές και στοχοποιείται διαρκώς. Γίνονται σφοδρές επιθέσεις στα εργασιακά μας δικαιώματα (μείωση αποδοχών, απουσία ουσιαστικής επιμόρφωσης, έλλειψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, κατεδάφιση ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών δικαιωμάτων, κ.α.). Τα σχολεία σήμερα λειτουργούν και εξακολουθούν να παράγουν έργο μόνο χάρη στο φιλότιμο και την προσπάθεια των εκπαιδευτικών, μιας και η υποχρηματοδότηση, τα κενά σε εκπαιδευτικούς, οι ελλείψεις σε υλικοτεχνική υποδομή, βάζουν εμπόδια στην εκπαιδευτική διαδικασία».

 

9 Ακούμε πολλές αντιδράσεις για τον σχεδιαζόμενο τρόπο αξιολόγησης των εκπαιδευτικών. Ποια η γνώμη σας;

«Στη χώρα μας η αποδοχή και η εφαρμογή ενός συστήματος αξιολόγησης παραμένει ζητούμενο τα τελευταία τουλάχιστον 30 χρόνια. Ως εκπαιδευτικοί διαπιστώνουμε πως το σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος που προωθείται εστιάζει αποκλειστικά στην αξιολόγηση των εκπαιδευτικών, συνδέοντας το προϊόν της αξιολόγησης με τις ποσοστώσεις που ισχύουν για τη μισθολογική και τη βαθμολογική εξέλιξη τους. Εφαρμογή στην πράξη οποιασδήποτε αξιολόγησης χωρίς τη συναίνεση της εκπαιδευτικής κοινότητας είναι αδύνατη. Είμαστε υπέρ της αξιολόγησης που θα έχει ως στόχο τη βελτίωση και αναβάθμιση του εκπαιδευτικού έργου, την ενίσχυση, ανατροφοδότηση, ενθάρρυνση και στήριξη του εκπαιδευτικού».

 

10 Μείωση του αριθμού των εκπαιδευτικών θα φέρει αύξηση των μαθητών ανά τμήμα και των ωραρίων για τους εκπαιδευτικούς. Πόσο επηρεάζει αυτό τη διδασκαλία;

«Το ωράριο των εκπαιδευτικών της πρωτοβάθμιας στην Ελλάδα είναι στον μέσο όρο των χωρών της Ε.Ε. και του ΟΟΣΑ (21-25 ώρες διδακτικό και 30 ώρες εργασιακό εβδομαδιαίως) με τη διαφορά ότι σε αυτές τις χώρες οι δαπάνες για την Παιδεία είναι πολλαπλάσιες και οι μισθοί των εκπαιδευτικών πολύ καλύτεροι. Η αύξηση του ωραρίου δεν εξυπηρετεί παιδαγωγικούς στόχους. Αντίθετα θα δημιουργήσει σύγχυση στις σχολικές μονάδες και ενδεχομένως να οδηγήσει σε υποχρεωτικές μετακινήσεις εκπαιδευτικών για τη συμπλήρωση του ωραρίου. Με την υλοποίηση μιας τέτοιας απόφασης θα δημιουργηθούν στρατιές ανέργων και στην εκπαίδευση». 

 

11 Σχεδιάζονται κινητοποιήσεις από τους εκπαιδευτικούς, απέναντι στα μέτρα της κυβέρνησης;

«Κινητοποιήσεις απέναντι στα μέτρα έχουν γίνει πάρα πολλές, που πλέον, όπως έχουν χαθεί πολλά κεκτημένα, έχουν χάσει το νόημά τους. Πρέπει ως συνδικαλιστικό κίνημα να δούμε διαφορετικές μορφές κινητοποιήσεων». 

 

12 Η δομή των σχολείων έχει αλλάξει όσον αφορά την εκπαιδευτική διαδικασία;

«Οι ραγδαίες εξελίξεις στις επιστήμες και στη διαμόρφωση της κοινωνικής δομής καθιστούν τις εκπαιδευτικές αλλαγές απαραίτητες. Η δημιουργία μιας πολυπολιτισμικής κοινωνίας με την εισροή μεταναστών στη χώρα μας, και η ένταξη των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στα γενικά σχολεία και στην κοινωνία, αποτέλεσαν δύο από τους σημαντικότερους λόγους που οι εκπαιδευτικές αλλαγές θεωρήθηκαν αναγκαίες. Επίσης σημαντικό ρόλο έχει η παγκοσμιοποίηση και οι επιρροές εκπαιδευτικών συστημάτων άλλων χωρών. Το αίτιο αυτών των αλλαγών είναι το δικαίωμα όλων των παιδιών στην εκπαίδευση».

 

13 Διευθυντής στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Κυπαρισσίας, με πολλές φιλοπεριβαλλοντικές δράσεις - όπως και σε άλλα σχολεία. Πόσο σημαντικές είναι αυτές για τους μαθητές;

 

«Είμαστε ένα σχολείο ανοικτό στην κοινωνία. Η βελτίωση του σχολικού περιβάλλοντος και η οργανωμένη δράση αποτελούν κυρίους παράγοντες για την αύξηση της συμμετοχής των μαθητών σε περιβαλλοντικά προγράμματα. Το σχολείο αποτελεί όχι μόνο πηγή γνώσης για τα περιβαλλοντικά θέματα, αλλά κινητοποιεί μαθητές και γονείς να αναλάβουν δράση μέσα κι έξω από αυτό». 

 

14 Πόσο σημαντικές είναι οι γνώσεις και οι βάσεις που αποκτούν οι μαθητές στο δημοτικό;

«Η παιδεία που παίρνει ο μαθητής στο δημοτικό τού δίνει πνευματική καλλιέργεια και γνώσεις για να αντιμετωπίσει πρακτικά ζητήματα και να διευρύνει την πνευματικότητά του. Τον βοηθάει να εκτοπίσει από την ψυχή του τα πάθη, το φανατισμό και το μίσος, και να καλλιεργήσει την ηρεμία, την ευγένεια και την καλοσύνη. Του δίνει τη δυνατότητα να αποκτήσει αυτογνωσία ώστε να εξασφαλίσει την ψυχική του ισορροπία. Τον βοηθάει να κοινωνικοποιηθεί. Τον μαθαίνει να επικοινωνεί και να συνεργάζεται. Του δίνει ευρύτερα κριτήρια ώστε να διακρίνει το σωστό από το λάθος». 

 

15 «Μάθε παιδί μου γράμματα»: Ισχύει με την παλιά του εκδοχή ή δεν αρκεί πλέον μόνο αυτό;

«Θα μας ήταν υπεραρκετό αν πηγαίναμε πιο πίσω, στην Αρχαία Ελλάδα, έχοντας ως πρότυπο τους Ελληνες προγόνους μας που είχαν καταφέρει να δημιουργήσουν ένα ολοκληρωμένο σύστημα παιδείας, ώστε να αντλήσουμε ιδέες για το πώς θα φτιάξουμε και εμείς ένα καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα. Γιατί η παιδεία των αρχαίων Ελλήνων είχε ανθρωποκεντρικό νόημα και περιεχόμενο, αφού στόχος της ήταν η δημιουργία ατόμων με ολοκληρωμένη και υπεύθυνη προσωπικότητα. Τέλος ας θυμηθούμε ότι οι αρχαίοι πίστευαν σε μία παιδεία "διά βίου". Δηλαδή η παιδεία δεν έχει ούτε όριο ούτε τέλος. Είναι η συνεχής και ανεξάντλητη προσπάθειά μας για το βάθεμα του εαυτού μας, η ανάληψη της προσωπικής μας ευθύνης απέναντι στη ζωή και τα πράγματα».

 

16 Σε μια εποχή οικονομικής κρίσης που επηρεάζεται άμεσα η συνοχή της κοινωνίας, πόσο πιο σημαντικός είναι ο ρόλος του εκπαιδευτικού;

«Αναφερόμενοι στο ρόλο του εκπαιδευτικού, μπορούμε να πούμε ότι προσδιορίζεται από τις προσδοκίες και απαιτήσεις των κοινωνικών ομάδων και των φορέων που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με το σχολείο. Προσδιορίζεται, ακόμη, από την επιστημονική του κατάρτιση, από το νόημα και τη βαρύτητα που ο ίδιος δίνει στο ρόλο του, καθώς και από την ίδια τη σχολική πραγματικότητα. Οι κοινωνικοπολιτισμικές αλλαγές, η εξέλιξη της τεχνολογίας, η ταχύτητα διακίνησης των πληροφοριών, διαμόρφωσαν μια άλλη αντίληψη για το ρόλο και το έργο του εκπαιδευτικού - όμως οι όποιες αλλαγές δεν ήταν ικανές να καταστήσουν τον εκπαιδευτικό ανενεργό μέσα στη σχολική αίθουσα».

 

17 Πόσο σας ανησυχεί το μέλλον των παιδιών που βλέπετε σήμερα με αυτές τις συνθήκες να ξεκινούν το ταξίδι των γνώσεων και της ζωής; 

«Είμαι αισιόδοξος. Δεν είμαι ούτε πολιτικός ούτε οικονομολόγος για να είμαι ακριβής σε όλα αυτά που λέω. Είμαι ένας δάσκαλος και μιλάω με τη ψυχή και το συναίσθημά μου. Θεωρώ ότι η νέα γενιά μπορεί να αλλάξει τα πράγματα. Η νέα γενιά είναι απογοητευμένη. Κι αυτό είναι ένα πολύ καλό συναίσθημα - παραπέμπει αμέσως σε μια καινούργια αρχή».

 

18 Τι συμβουλή θα δίνατε στους μαθητές; 

«Να κοιτάζουν πάντα ψηλά. Να κυνηγούν τα όνειρά τους. Να αγωνίζονται συνεχώς - και ότι ηττημένος δεν είναι αυτός που χάνει, αλλά αυτός που παραιτείται. Να δείχνουν πλήρη και απόλυτη εμπιστοσύνη σε αυτό που κάνουν και να μην επιτρέπουν σε κανέναν να τους λέει: "Αυτός είναι ο καλύτερος δρόμος ή αυτή η διαδρομή είναι η ευκολότερη". Οπως στην κορυφή του βουνού οδηγούν διάφοροι δρόμοι, έτσι υπάρχουν πολλοί δρόμοι για να πετύχουμε το στόχο μας. Θα πρέπει όμως να είμαστε ικανοί να αναγνωρίσουμε το μόνο δρόμο που αξίζει να πάρουμε: Εκείνον στον οποίο εκδηλώνεται η αγάπη». 

 

19 Γιατί κατά τη γνώμη σας φτάσαμε σε αυτή την κρίση ως χώρα;

«Φτάσαμε σ’ αυτή την κρίση λόγω παιδείας. Χρειαζόμαστε, λέγει ο Κ. Jaspers, ολόκληρη την ιστορία της ανθρωπότητας για να αποκτήσουμε τα μέτρα με τα οποία θα μετρήσουμε το νόημα αυτών που συμβαίνουν στον καιρό μας».

 

20 Πώς μπορούμε να βγούμε από αυτή την πολύπλευρη κρίση;

«Θα βγούμε πάλι μέσα από την παιδεία. Γιατί όσο περισσότερο συνειδητοποιούμε το παρόν, αναζητούμε την αλήθεια και προσβλέπουμε προς τα κριτήρια της ανθρώπινης ύπαρξης, τόσο πιο αποφασιστικά μπορούμε να πιστεύουμε στο μέλλον. Ό,τι ζούμε στο παρόν, το κατανοούμε καλύτερα μέσα στον καθρέπτη της ιστορίας. Η ζωή μας προχωρεί με τον αμφίπλευρο φωτισμό του παρελθόντος και του παρόντος».


 

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ 

Ο Νικόλαος Τζώνης έχει γεννηθεί στην Αγαλιανή Τριφυλίας. Είναι δάσκαλος, πρόεδρος του Συλλόγου Εκπαιδευτικών Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης Τριφυλίας και διευθυντής στο 2ο Δημοτικό Σχολείο Κυπαρισσίας.


NEWSLETTER