Του Γιώργου Καραμπάτου*
Ο Πολιτιστικός Οργανισμός «Δρόμοι της Ελιάς» στο πλαίσιο της ενίσχυσης του διαπολιτισμικού διαλόγου και της βιώσιμης ανάπτυξης που προωθεί διεθνώς ως Παγκόσμια Πολιτιστική Διαδρομή της UNESCO (2003) και ως Μεγάλη Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Διαδρομή του Συμβουλίου της Ευρώπης (2006), οργανώνει την «AGORA των Δρόμων της Ελιάς» ή αλλιώς το «Καραβάνι των Δρόμων της Ελιάς στις Αγορές του Κόσμου» με σκοπό να στηρίξει μικρούς παραγωγούς τυποποιημένων αγροτικών παραδοσιακών προϊόντων και να τους διευκολύνει να τοποθετήσουν το προϊόν τους στις αγορές του κόσμου.
Οι «Δρόμοι της Ελιάς» με την πρωτοβουλία «AGORA των Δρόμων της Ελιάς» αποσκοπούν στην ενίσχυση των μικρών μεταποιητικών επιχειρήσεων του αγροτικού χώρου φιλοδοξώντας να τους βοηθήσουν να κερδίσουν ένα χώρο αυτονομίας και να σταθούν απέναντι στην ισχύ των πολυεθνικών και των πανίσχυρων μεγάλων δικτύων διανομής.
Να βοηθήσουν τους παραγωγούς τυποποιητές να διατηρήσουν το δικό τους brand name, τη δική τους ταυτότητα που αποτελεί σφραγίδα ποιότητας και μέσο ανάπτυξης τοπικού «κοινωνικού κεφαλαίου», το οποίο σύμφωνα με τον ορισμό της «Παγκόσμιας Τράπεζας» είναι η συνεκτική «κόλλα» που κρατά δεμένες τις κοινωνίες, ιδιαίτερα τις ευάλωτες του αγροτικού χώρου.
Να συμβάλουμε στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης και την ενδυνάμωση της κοινωνικής ταυτότητας, αναδεικνύοντας την ιστορική πολιτιστική συνέχεια του Ευρωπαϊκού Γαστρονομικού Πολιτισμού.
Να επικοινωνήσουμε με τους Ευρωπαίους πολίτες και καταναλωτές και όλοι μαζί να τοποθετηθούμε απέναντι στις πολιτικές που θέλουν -ηθελημένα ή όχι- να μετατρέψουν σε κοινωνική έρημο τις αγροτικές ζώνες της Ευρώπης.
Να εκμεταλλευτούμε την όντως αυξανόμενη ζήτηση στις αγορές για προϊόντα terroir, που χαίρουν καλής φήμης ως προϊόντα ποιότητας.
Να επικοινωνήσουμε με το 40% του παγκόσμιου ενήλικου πληθυσμού Aspirational, που ορίζονται από την αγάπη τους για τα ψώνια, την επιθυμία για την υπεύθυνη κατανάλωση και την εμπιστοσύνη τους σε μάρκες οι οποίες παράγουν προϊόν προς το συμφέρον της κοινωνίας.
Να συνεισφέρουμε και με τη δική μας φωνή ώστε η επόμενη ΚΑΠ να αναφέρεται στους μικρούς παραγωγούς, που καλλιεργούν το χωράφι τους, που εκτελούν χειρωνακτικές εργασίες (π.χ. όργωμα), που διατηρούν την επαφή με αυτό (αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν terroir, ένα συνδυασμό δηλαδή εδαφικότητας, εντοπιότητας και υπαίθρου). Είναι πραγματικά μια νοσταλγική εικόνα που έρχεται από παλιά, αλλά σε περιόδους κρίσης σ’ όλα τα επίπεδα όπως η σημερινή (οικονομία, κλίμα, παγκοσμιοποίηση για τις ανάγκες των μεγάλων) είμαστε υποχρεωμένοι να εξετάσουμε όλες τις πιθανότητες για τη βιώσιμη ανάπτυξη ή για να περιορίσουμε τις πιθανότητες ερημοποίησης του αγροτικού χώρου.
Στο πλαίσιο αυτό οι «Δρόμοι της Ελιάς» με την πρωτοβουλία «AGORA των Δρόμων της Ελιάς» και τη συνεργασία ισχυρών δικτύων και καταξιωμένων φορέων όπως:
- των Πολιτιστικών Διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης,
- των Κέντρων Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής,
- των Ευρωπαϊκών Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών,
- του δικτύου “Γεύσεις Ελλήνων Εκλεκτές”, μέλη του οποίου είναι 55 ΟΤΑ, 25 Αναπτυξιακές, πανεπιστημιακά ιδρύματα και οι «Δρόμοι της Ελιάς»,
- της Ε.Ο.Α.Ε.Ν.,
- της INSULEUR,
- και άλλων φορέων,
δημιουργούν ευκαιρίες που επιτρέπουν στις εδαφικές περιοχές να ανταποκριθούν θετικά και να ξεχωρίσουν σε ένα όλο και περισσότερο ανταγωνιστικό περιβάλλον.
Για την επιτυχία της πρωτοβουλίας οι «Δρόμοι της Ελιάς» συνεργάζονται με την εταιρεία “Med Taste on the Road”, η οποία διαθέτει μια έμπειρη διεθνή εκτελεστική ομάδα και έχει αναλάβει μια αποστολή: να φθάσουν τα αγαθά των τόπων της ελιάς στις αγορές του κόσμου…
Η «AGORA των Δρόμων της Ελιάς» είναι μια μεγάλη γιορτή ανοικτή σ’ όλους τους Ευρωπαίους πολίτες οι οποίοι έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν αγαθά terroir - αγροτικά προϊόντα με σήμανση ποιότητας των «Δρόμων της Ελιάς» τοποθετημένα σε «αρχιτεκτονικές κυψέλες» ή σε ψυγεία βιτρίνες, που συμπληρώνονται ιδανικά από συνδυασμούς αξιών, που θα υφαίνουν την ταυτότητά τους, τονίζοντας έτσι την αυθεντικότητα και τη διαφορετικότητά τους, διαμορφώνοντας μια αναγνωρίσιμη υπεραξία και καλύπτοντας πλήρως τις «προσδοκίες της κοινωνίας».
Οι πρώτες εκδηλώσεις προγραμματίζονται για το 2018 σε 5 πόλεις της Ε.Ε. οι οποίες επιλέγονται με κριτήρια από το Συμβούλιο της Ευρώπης.
Κεντρικές πλατείες αυτών των πόλεων γίνονται οι απαραίτητες εικαστικές παρεμβάσεις (800 - 1.000 τ.μ.) ώστε να μπορούν να υποδεχθούν τη μεγάλη γιορτή πολιτισμού «AGORA των Δρόμων της Ελιάς» και σειρά εκδηλώσεων όπως:
- Εκθεση - πολιτιστική διαχείριση των αγροτικών προϊόντων.
- «Μπακάλικο» με τα ελληνικά gourmet προϊόντα (έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, βρώσιμες ελιές, ελιές Καλαμάτας, άλλα ελαιοκομικά, κρασιά, σπιτικά γλυκά και μαρμελάδες, όσπρια, παστέλια, βαλσάμικο ξίδι, αρτοσκευάσματα, προϊόντα ΠΟΠ και ΠΓΕ κ.ά.).
- Γευσιγνωσίες και οινογνωσίες.
- Επιδείξεις ελληνικής κουζίνας και μαθήματα μαγειρικής από το Club Φίλων της γαστρονομίας και της μοτοσυκλέτας.
- Διαγωνισμοί και κληρώσεις με δώρα.
- Μουσικές γέφυρες: τοπικές μουσικές/μπάντα των χάλκινων, τζαζ και διασκευές του ροκ.
- Κέρασμα στο «Καφενείο των «Δρόμων της Ελιάς».
- Εκθέσεις ζωγραφικής, καλλιτεχνικής φωτογραφίας, χειροτεχνημάτων.
- Εμπορικές συναντήσεις Β2Β με μικρά δίκτυα διανομής, με delicatessen καταστήματα και gourmet εστιατόρια.
- Παιδαγωγικά εργαστήρια για παιδιά και νέους.
- Το «σπίτι» της φιλοξενούμενης/τιμώμενης χώρας.
- Info Point: Πολιτιστικές Διαδρομές UNESCO, Συμβουλίου της Ευρώπης, δράσεις/πρωτοβουλίες της Κοινωνίας των Πολιτών,
- Στρογγυλά τραπέζια - παρουσιάσεις.
- Φόρουμ με τη συμμετοχή παραγόντων της ΕΕ και φορέων με την υποστήριξη του δήμου που μας φιλοξενεί και των οργανώσεων των πολιτών της πόλης και της ευρύτερης περιοχής,
Η πρωτοβουλία μας αυτή είναι αυτοχρηματοδοτούμενη, το τελικό κόστος της οποίας θα διαμορφωθεί από τον αριθμό των παραγωγών που θα συμμετάσχουν και τις χορηγίες - επιχορηγήσεις εμπλεκομένων επιχειρήσεων του τουριστικού τομέα της μεταποίησης και υπηρεσιών στο πλαίσιο της Εταιρικής Κοινωνικής τους Ευθύνης.
Ολες οι εκδηλώσεις από τα εγκαίνια μέχρι το τέλος της γιορτής είναι πλαισιωμένη από σειρά ποιοτικών εκδηλώσεων με τη συμμετοχή τοπικών πολιτιστικών φορέων και για το σκοπό αυτό εργάζονται πολλές ειδικότητες επαγγελματιών του πολιτισμού, της πολιτιστικής κληρονομιάς, του θεματικού τουρισμού, ιδιαίτερα του γαστρονομικού, του αγροτουρισμού και του εναλλακτικού τουρισμού.
Η πρώτη εκδήλωση είναι συνέντευξη Τύπου με τη φροντίδα της δημοτικής αρχής της πόλης που μας φιλοξενεί, αμέσως μετά τα εγκαίνια με την παρουσία των αρχών της πόλης, της UNESCO της ΕΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, των μέσων μαζικής ενημέρωσης, της οικονομίας, της Κοινωνίας, των επαγγελματικών οργανώσεων (επιμελητηρίων, ξενοδόχων, επισιτιστικών επιχειρήσεων, ΤΟ και τουριστικών γραφείων), του δικτύου των οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών, επαγγελματιών δικτύων λιανικής και ιδιοκτητών καταστημάτων τροφίμων, ντελικατέσεν, γκουρμέ κ.ά.) και αρχίζει η μεγάλη γιορτή «AGORA των Δρόμων της Ελιάς».
Η διάρκεια σε κάθε πόλη είναι 3 ημέρες, ανοικτή σε όλους τους πολίτες της πόλης και της ευρύτερης περιοχής, οι οποίοι θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν νέες γεύσεις, να αγοράσουν εκλεκτά προϊόντα και να ανακαλύψουν ανεξερεύνητες όψεις της Ελλάδας και της Μεσογείου. Είναι μια γιορτή πολιτισμού, τέχνης και λόγου που θα απλωθεί και θα αγκαλιάσει την πόλη που μας φιλοξενεί, μια γιορτή του διαπολιτισμικού διαλόγου για να μετατρέψουν την πόλη σε ένα μεγάλο ανοιχτό πάρτι πολιτισμού για να γιορτάσουν οι πολίτες τη συλλογική τους δύναμη, γιατί γνωρίζουν ότι με τις επιλογές τους ενισχύουν τις αδύναμες κοινωνίες των αγροτικών περιοχών, ελαχιστοποιούν τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και εξασφαλίζουν τη συνέχεια του ευρωπαϊκού γαστρονομικού πολιτισμού και ένα καλύτερο μέλλον.
Και όπως όλα τα μεγάλα πολιτιστικά γεγονότα έχουν το δικό τους αποτύπωμα έτσι και οι οδοιπόροι των «Δρόμων της Ελιάς» αφήνουν πίσω τους μνήμες και το δικό τους εικαστικό αποτύπωμα «δένδρο ελιάς». Ενα έργο τέχνης που αναδεικνύει το ρόλο του διαπολιτισμικού διαλόγου για τη βιώσιμη ανάπτυξη ή της ανάπτυξης μέσω ενός σφαιρικού προγραμματισμού του αγροτικού χώρου της Ευρώπης, συνδεδεμένου με τις κοινωνικές, τις οικονομικές και τις περιβαλλοντικές συνιστώσες της ποιότητας ζωής.
Οι οδοιπόροι των «Δρόμων της Ελιάς» πορεύονται και αναζητούν συνοδοιπόρους, συνεργάτες και φίλους της ελιάς και της μοτοσυκλέτας που αναγνωρίζουν τη σημασία του διαπολιτισμικού διαλόγου για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Που αντιλαμβάνονται ότι «το καλύτερο αμπαλάζ ενός προϊόντος, είναι ο πολιτισμός του». Που εργάζονται εθελοντικά γιατί πιστεύουν στο “τερπνόν (το ταξίδι) μετά του ωφελίμου” (προσφορά) και πορεύονται ταυτιζόμενοι με την άποψη του ιστορικού F. Braudel για τον κάτοικο της Μεσογείου: “Ποτέ μόνος, πάντα σε ομάδα”.
Και επειδή φίλοι μου “όταν ζευγαρώνονται οι σκέψεις, πολλαπλασιάζονται οι ιδέες, καλλιεργείται το όραμα”, καλούμε τους παραγωγούς τυποποιητές και χειροτέχνες να μας βοηθήσουν με τις παρατηρήσεις και τις προτάσεις τους.
Είναι εύκολο, χρησιμοποιήστε την ιστοσελίδα μας http://agora-med.eu ή τηλεφωνήστε μας.
* Ομιλία του Γιώργου Καραμπάτου, εκτελεστικού διευθυντή του Πολιτιστικού Οργανισμού «Δρόμοι της Ελιάς», στο 3ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Ελιάς, που έγινε στο συνεδριακό κέντρο του ξενοδοχείου “Elite” στην Καλαμάτα.
