Το «φαραωνικό έργο», το «περιβαλλοντικά καταστροφικό» κατά Τσιρώνη, «της κατασπατάλησης του δημοσίου χρήματος», όπως διακήρυτταν πάει περίπατο. Ο τρόπος που η κυβέρνηση επιχειρεί να περάσει το σχέδιό της είναι πολύ απλός. Ως Πόντιος Πιλάτος, μέσω μιας μερίδας δημάρχων, οι οποίοι γνωρίζοντας τον κίνδυνο να βρεθούν άμεσα αντιμέτωποι με τη Δικαιοσύνη εξαιτίας των νέων παράνομων χωματερών (υπαιτιότητα Τατούλη), πιθανόν να αποφασίσουν στην προαναγγελθείσα -από τον κ. Νίκα- συνέλευση του ΦοΔΣΑ, τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης με την Περιφέρεια (επικίνδυνο νομικά παιχνίδι) για το έργο των 120 ευρώ!!! Το κρίσιμο ερώτημα, «ποιος ο ρόλος του προέδρου του ΦοΔΣΑ»; Γιατί κ. Νίκα αγνοείτε τον πρόεδρο του ΦοΔΣΑ; Είναι ή δεν είναι θεσμική εκτροπή να παρακάμπτεται με αυτόν τον τρόπο ο πρόεδρος του ΦοΔΣΑ;
Φίλε Νίκα, πώς εξηγείς, ως έμπειρος αυτοδιοικητικός τόσα χρόνια, με πραγματικά αποτελεσματικό έργο στον τόπο σου, μετά από αγώνα τεσσάρων χρόνων κατά των όρων της σύμβασης αυτού του έργου («πανάκριβο για τους Πελοποννήσιους πολίτες, μνημονιακή σύμβαση 30 χρόνων»), να μεταπηδάς σήμερα -δηλώνοντας μάλιστα προχθές ότι το έργο και πανάκριβο είναι και με τεράστια προβλήματα, όπως αυτό της διάρκειάς του- να ισχυρίζεσαι ότι είναι η μοναδική λύση; Η εξήγηση προφανής μετά την δημόσια δήλωσή σου «μη μου το χαλάτε, τώρα που τα βρήκα με την Περιφέρεια και με την κυβέρνηση». Το ερώτημα όμως είναι ανατριχιαστικό: ο σκοπός αγιάζει τα μέσα; Δηλαδή, ανταλλάσσουμε έργα του ΕΣΠΑ για ένα πανάκριβο και μνημονιακής διάρκειας έργο; Το τραγικό στην όλη υπόθεση, φίλε Νίκα, είναι ότι το τίμημα θα το πληρώσουν πανάκριβα οι πολίτες!
Τώρα μπαίνουμε και στην ουσία. Η απένταξη του έργου από το ΕΣΠΑ στις 7 Μαρτίου 2017 έφερε την Πελοπόννησο ξανά στο σημείο μηδέν, όσον αφορά στη διαχείριση των απορριμμάτων, γεγονός που μόνο η κυβέρνηση και ο Τατούλης δεν το έχουν στο λεξιλόγιό τους και το αποφεύγουν όπως ο διάβολος το λιβάνι. Εσείς όμως, κ. Νίκα, γνωρίζετε πολύ καλά τι σημαίνει απένταξη του έργου από το ΕΣΠΑ. Πολύ απλά, σημαίνει ότι έργο δεν υφίσταται, σημαίνει ότι ξεκινάμε μια εξ αρχής διαδικασία νέου έργου. Τα επικίνδυνα νομικά παιχνίδια να παρακαμφθεί ο νόμος και η διαδικασία των έργων του ΕΣΠΑ, γνωρίζετε πολύ καλά ότι εξ αρχής είναι καταδικασμένα να αποτύχουν. Η Ευρωπαϊκή Ενωση, έτσι κι αλλιώς, θέτει αυστηρούς πλέον όρους στη διαδικασία ένταξης έργων στο ΕΣΠΑ. Είμαστε αναγκασμένοι, εκ των πραγμάτων, να ακολουθήσουμε τη νόμιμη οδό για ένα νέο έργο διαχείρισης των απορριμμάτων στην Πελοπόννησο.
ΠΡΟΤΑΣΗ
Υπόσταση αρμόδιου Φορέα
Αποκατάσταση πλήρους (διοικητικής, οικονομικής και επιχειρησιακής) επάρκειας του ΦοΔΣΑ, ο οποίος είναι μόνος αρμόδιος, κατά το νόμο, στη διαχείριση των απορριμμάτων της Πελοποννήσου.
Προσωρινή διαχείριση
Οργάνωση και άμεση εκτέλεση της προσωρινής διαχείρισης των απορριμμάτων, ως τη μοναδική βιώσιμη, άμεση και νόμιμη λύση, για να αποφύγουμε τις παράνομες χωματερές και τις έκτακτες ανάγκες. Φορέας αρμόδιος κατά το νόμο υπάρχει και είναι ο περιφερειακός ΦοΔΣΑ. Υποδομές υπάρχουν και πέραν των τριών δήμων (Καλαμάτας, Ευρώτα, Βόρειας Κυνουρίας) που λειτουργούν μονάδες προσωρινής διαχείρισης. Ολοι οι μεγάλοι δήμοι - πρωτεύουσες νομών, (Αργος, Κόρινθος, Τρίπολη, Σπάρτη, Πύλος), βρίσκονται σε ώριμο στάδιο λειτουργίας αναλόγων μονάδων, μπορούν να καλύψουν όλους τους υπόλοιπους δήμους και έτσι να αποφύγουμε όλες τις συνέπειες που απορρέουν από τη λειτουργία νέων χωματερών στην Πελοπόννησο. Αυτή είναι η μοναδική λύση για την προσωρινή διαχείριση.
Διαχείριση προστίμων Ε.Ε.
Οι παλιές και οι νέες χωματερές είναι αποτέλεσμα της σκόπιμης απραξίας της Περιφέρειας και της κυβέρνησης.
Οι δήμοι, απλώς, έχουν πλέον την καυτή πατάτα στα χέρια τους και ήταν και είναι υποχρεωμένοι να μεταφέρουν τα απορρίμματά τους σε χώρο εναπόθεσης και επεξεργασίας. Οι δήμοι, όλο αυτό το διάστημα, έπραξαν το εφικτό. Η Περιφέρεια και η κυβέρνηση δεν έπραξαν τίποτα και απλώς έστρωναν το δρόμο για την διαχείριση των 120 ευρώ τον τόνο με τα διλήμματα και τις «διαπραγματεύσεις» τους. Οι καθυστερήσεις όμως δημιούργησαν και συσσωρευμένα πρόστιμα από την Ε.Ε. Ομως τα πρόστιμα δεν θα τα πληρώσουν οι δήμοι, παρά μόνον οι κατά το νόμο αποκλειστικά υπεύθυνοι για τη μεταβατική διαχείριση, δηλαδή περιφερειάρχης και κυβέρνηση. Τα πρόστιμα αφορούν την προ του 1/2016 εποχή. Είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχουν οι εκ του νόμου αρμόδιοι που ευθύνονται απόλυτα για τη λειτουργία των ΧΑΔΑ.
Ολοκληρωμένη διαχείριση
Ο ΠΕΣΔΑ, που κατάρτισε ομόφωνα ο ΦοΔΣΑ Πελοποννήσου, δεν προκρίνει την κεντρική διαχείριση όλων των απορριμμάτων όπως αναφέρει ο περιφερειάρχης. Προκρίνει τη λειτουργία αποκεντρωμένων μονάδων διαχείρισης, με σκοπό τη διαχείριση του υποχρεωτικά προδιαλεγμένου ανακυκλώσιμου και βιοαποδομήσιμου υλικού και την αξιοποίηση των ήδη λειτουργουσών αποκεντρωμένων μονάδων προσωρινής διαχείρισης, στο επίπεδο της οριστικής. Το πρότυπο της ΣΔΙΤ είναι διεθνώς αναγνωρισμένο ως μια καλή λύση για τη χρηματοδότηση, υλοποίηση και λειτουργία έργων που παράγουν έσοδα. Ιδιαιτέρως σήμερα, με τη δημοσιονομική στενότητα, θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην περίπτωσή μας. Η κατάργηση της διαλογής στην πηγή, το κλείσιμο των μονάδων προσωρινής διαχείρισης και η μεταφορά όλων των απορριμμάτων στις κεντρικές μονάδες, δημιουργούν καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα για τη ΣΔΙΤ, αλλά επιβαρύνουν υπέρμετρα τους πολίτες. Η επιστροφή στη ΣΔΙΤ της Περιφέρειας δεν αποτελεί πιθανότητα λύσης, αφού αυτό αντίκειται πλήρως στη νέα εθνική νομοθεσία (ΕΔΣΑ 2015). Πρέπει να στραφούμε σε μια νέα ΣΔΙΤ. Ποια ΣΔΙΤ όμως; Μια ΣΔΙΤ, η οποία θα στηρίζεται σε πραγματικά ποσοτικά δεδομένα, σε ρεαλιστικά οικονομικά χαρακτηριστικά και κυρίως στην εθνική και ευρωπαϊκή σημερινή νομοθεσία. Αρα, μιλάμε για μια νέα ΣΔΙΤ με περιβαλλοντικούς και οικονομικούς όρους συμφέροντες για τους πολίτες. Μια ΣΔΙΤ στα μέτρα της Πελοποννήσου του 2017, θα είναι λύση και όχι βάρος για τους πολίτες για 28 χρόνια. Αυτή η ΣΔΙΤ θα πρέπει να βασίζεται στις παρακάτω παραμέτρους:
- Μία μονάδα επεξεργασίας, γιατί αυτό επιβάλλουν οι ποσότητες των απορριμμάτων της Πελοποννήσου, με μικρό κόστος κατασκευής, όπως γίνεται στις υπόλοιπες περιφέρειες της χώρας μας.
- Δημιουργία ενός ΧΥΤΥ για την διαχείριση του υπολείμματος.
- Ενταξη στην λειτουργία της όλων των υποδομών προσωρινής διαχείρισης.
- Αξιοποίηση της τεχνογνωσίας άλλων περιφερειών.
- Σχήμα οικονομικής λειτουργίας, όπου οι δήμοι θα πληρώνουν τα τέλη που απαιτούνται ανάλογα με την ποσότητα των απορριμμάτων που παράγουν.
- Ενσωμάτωση όλων των προαπαιτούμενων στον ισχύοντα εθνικό σχεδιασμό διαχείρισης απορριμμάτων.
- Η λειτουργία της ΣΔΙΤ να ενθαρρύνει και όχι να δυσχεραίνει την διαλογή στην πηγή και τις πολιτικές μείωσης της παραγωγής απορριμμάτων.
Με τις παραπάνω προτάσεις πετυχαίνουμε την επίλυση του ζητήματος τόσο μεσοπρόθεσμα «άμεσα» όσο και μακροπρόθεσμα. Με τον τρόπο αυτό λοιπόν μπορεί να δομηθεί ένα σύστημα προσωρινής διαχείρισης απορριμμάτων για όλη την Πελοπόννησο εντός τριών - τεσσάρων μηνών με αποτέλεσμα να μη κινδυνεύουν πλέον οι δήμοι και η Περιφέρεια από την επιβολή προστίμων από την Ευρωπαϊκή Ενωση, παράλληλα κερδίζουμε τον απαιτούμενο χρόνο ώστε να ωριμάσει η νέα ΣΔΙΤ, μια ΣΔΙΤ, προς όφελος των πολιτών.
Μανώλης Σκαντζός
Πρώην Δήμαρχος Βόρειας Κυνουρίας
Μέλος του ΦοΔΣΑ
