Αυτό προκύπτει -μεταξύ άλλων σημαντικών στοιχείων- από την έκθεση της Επιτροπής Επιλογής κατά την οποία αξιολογούνται και οι 14 αρχικά υποψήφιες πόλεις, ενώ δίνονται συστάσεις προς τις 3 εναπομείνασες πόλεις προς την τελική ευθεία.
Οσον αφορά την Καλαμάτα, στη δισέλιδη αξιολόγηση γίνεται αναφορά στο προφίλ και στους βασικούς στόχους της υποψηφιότητας, στα οικονομικά στοιχεία, τη στρατηγική, αλλά και τις προοπτικές από δω και πέρα.
Χαρακτηριστικά, όπως αναφέρεται "η Επιτροπή πιστεύει ότι ο φάκελος υποψηφιότητας ήταν περιεκτικός και σε αυτήν την φάση πρόβαλε μια καλή κατανόηση των κριτηρίων του διαγωνισμού. Η υποψηφιότητα στοχεύει στο να τοποθετήσει την Καλαμάτα στη σύγχρονη Ευρώπη", ενώ κρούει τον κώδωνα για το καλλιτεχνικό πρόγραμμα σημειώνοντας ότι "χρειάζεται σημαντική εμβάθυνση με ένα ανανεωμένο καλλιτεχνικό όραμα". Οσο για τον προϋπολογισμό, γίνεται λόγος για ανάγκη επανεκτίμησης των έως τώρα σχεδίων.
Αναλυτικά η έκθεση της Επιτροπής Αξιολόγησης:
"Η Καλαμάτα παρουσίασε τον φάκελο υποψηφιότητας της πόλης με κεντρική ιδέα «KalamataRising». Ο βασικός στόχος της πόλης είναι να αναδείξει ένα νέο μοντέλο για την Ευρώπη σχετικά με τις μικρές ανθεκτικές κοινότητες (community), σε αντίθεση με τις μεγαλουπόλεις. Το πρόγραμμα έχει τέσσερις άξονες: Rising Up / UpRising, The Senses / Everyday Living, Exile / Return και Goodbye to the Dead. Την υποψηφιότητα στηρίζουν οι πέντε γειτονικοί δήμοι της Μεσσηνίας.
Ο προτεινόμενος προϋπολογισμός για τα λειτουργικά έξοδα (πρόγραμμα, επικοινωνία, διαχείριση) ανέρχεται σε 20.000.000 ευρώ, από τα οποία τα 12.000.000 αφορούν στο καλλιτεχνικό πρόγραμμα.
Η επιτροπή εκτίμησε την ειλικρινή παρουσίαση της παρούσας κατάστασης της πόλης. Η πόλη έχει αλλάξει σημαντικά λόγω των νέων βελτιωμένων οδών πρόσβασης τα τελευταία χρόνια. Η υποψηφιότητα για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης ήταν η αφορμή για τη δημιουργία μίας ολοκληρωμένης πολιτιστικής στρατηγικής για την πόλη, με σημαντική συνεισφορά από την πλευρά των πολιτών. Αυτή την στιγμή το τελικό κείμενο έχει εννέα προτεραιότητες, με την ανάπτυξη των δημιουργικών και πολιτιστικών βιομηχανιών να αποτελεί πιθανώς την δέκατη προτεραιότητα. Η στρατηγική βρίσκεται στο τελικό στάδιο ανάπτυξης, πριν την υιοθέτησή της από το Δημοτικό Συμβούλιο.
Η Καλαμάτα είναι γνωστή στους διεθνείς πολιτιστικούς κύκλους λόγω του μακροβιότατου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού και του νέου Μεγάρου Χορού. Η ομάδα της υποψηφιότητας αξιοποίησε τις ευρωπαϊκές αυτές διασυνδέσεις πολύ καλά.
Η Επιτροπή σημειώνει την καινοτόμο ιδέα των τριών έργων - «ομπρέλες» (Residencies:21, Academy:21, Digika), τα οποία σκοπεύουν να αντιμετωπίσουν το διαφαινόμενο ζήτημα του ελλείμματος πολιτιστικής διαχείρισης στην πόλη. Και τα τρία έργα έχουν σοβαρή δυνατότητα δημιουργίας παρακαταθήκης (σ.τ.μ. strong legacy potential).
Η κεντρική εικαστική έκθεση «The Body in Revolt» είναι ένας μοντέρνος τρόπος ενασχόλησης με το θέμα των 200 χρόνων από το 1821. Περιγράφεται το πώς ένα ελληνικό θέμα αναδεικνύεται σε ένα σύγχρονο ευρωπαϊκό ζήτημα. Η επιτροπή, όμως, έχει κάποιες ανησυχίες ως προς το τεχνικό / λειτουργικό ζήτημα της φιλοξενίας μίας τέτοιας διεθνούς έκθεσης με δανεισμένα έργα, χωρίς την ύπαρξη κατάλληλου μοντέρνου χώρου πινακοθήκης/μουσείου.
Η ευρωπαϊκή διάσταση η οποία παρουσιάστηκε στον φάκελο υποψηφιότητας δείχνει προοπτικές. Εγιναν κατανοητά τα τέσσερα στοιχεία των κριτηρίων επιλογής, αλλά δεν έχουν ακόμα ενσωματωθεί σε κατάλληλο βαθμό στο πρόγραμμα. Η Επιτροπή εκτίμησε τις διασυνδέσεις και συνεργασίες με την Βουλγαρία και την Ρουμανία σε κοινά έργα που αφορούν στον κινηματογράφο για τους Ρομά. Η ομάδα διεκδίκησης έχει ήδη συζητήσει συγκεκριμένα πεδία συνεργασίας με μελλοντικές Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης και υποψήφιες πόλεις για το 2020 και το 2021. Σχετικά με το καλλιτεχνικό πρόγραμμα, η Επιτροπή αναμένει να δει μεγαλύτερο βάθος, ποικιλία (ειδικά σε όλο το εύρος των εικαστικών τεχνών), καθώς και σημαντικά περισσότερες διεθνείς συνεργασίες με καλλιτέχνες στον επόμενο φάκελο υποψηφιότητας.
Η υποψηφιότητα δημιούργησε μία δυνατή εκστρατεία υποστήριξης και διάχυσης του μηνύματος στους πολίτες, με ξεκάθαρα τα στοιχεία της συμμετοχής τους στη δημιουργία των στόχων του προγράμματος και του σχεδιασμού του. Αυτή η διαδικασία έγινε σε άμεση συνάρτηση με τη συζήτηση για τη δημιουργία της πολιτιστικής στρατηγικής. Ο φάκελος υποψηφιότητας περιέγραψε μία θετική στρατηγική για την ανάπτυξη του κοινού, εστιάζοντας στους τρόπους που ο ίδιος ο πολιτιστικός τομέας της πόλης θα πρέπει να προσαρμοστεί και να αλλάξει. Η Επιτροπή αναμένει να δει λεπτομερέστερα σχέδια δράσης για την υλοποίηση αυτής της στρατηγικής. Τα σχέδια για την συμμετοχή των σχολείων στη διαδικασία ήταν στη σωστή κατεύθυνση, αλλά περιορισμένα σε αυτήν τη φάση.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι οι προϋπολογισμοί ήταν στην σωστή κατεύθυνση για αυτήν την φάση. Παρ’ όλα αυτά, ο προϋπολογισμός για το καλλιτεχνικό πρόγραμμα είναι σχετικά χαμηλός για μία διοργάνωση που πρέπει να έχει αντίκτυπο σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Ο προϋπολογισμός δείχνει να ρίχνει πολύ βάρος σε λίγα έργα (Abramovic, Φεστιβάλ Χορού, EuripidesRising).
Γενικά, η Επιτροπή πιστεύει ότι ο φάκελος υποψηφιότητας ήταν περιεκτικός και σε αυτήν τη φάση πρόβαλε μια καλή κατανόηση των κριτηρίων του διαγωνισμού. Η υποψηφιότητα στοχεύει στο να τοποθετήσει την Καλαμάτα στην σύγχρονη Ευρώπη. Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα, με την ευρωπαϊκή του διάσταση, χρειάζεται σημαντική εμβάθυνση, με ένα ανανεωμένο καλλιτεχνικό όραμα. Θα πρέπει να αναζητηθούν καλές πρακτικές από άλλες ευρωπαϊκές πόλεις στον τομέα των δημιουργικών βιομηχανιών, οι οποίες και να εμπνεύσουν συγκεκριμένα σχέδια για την ανάπτυξη της ψηφιακής οικονομίας στην Καλαμάτα. Τέλος, θα πρέπει να επανεκτιμηθούν οι σχεδιαζόμενοι προϋπολογισμοί".
Φωτογραφία: Τάσος Βρεττός
