Πέμπτη, 30 Δεκεμβρίου 2010 21:07

Οδηγίες Ραγκούση για τις δυσκολίες του "Καλλικράτη": Ανατολή νέας εποχής για την αυτοδιοίκηση

Γράφτηκε από την
Οδηγίες Ραγκούση για τις δυσκολίες του "Καλλικράτη": Ανατολή νέας εποχής για την αυτοδιοίκηση

Ετος του "Καλλικράτη" είναι το 2011, καθώς θα δοκιμαστεί στην πράξη η αυτοδιοικητική μεταρρύθμιση. Η περιφερειακή αυτοδιοίκηση και οι νέοι μεγάλοι δήμοι μπορούν να αποτελέσουν την ατμομηχανή της ανάπτυξης στην Πελοπόννησο - αρκεί να αντιμετωπιστούν έγκαιρα τα προβλήματα που προκαλούνται εξαιτίας της οικονομικής κρίσης και οι άρχοντες να εγκαταλείψουν τις νοοτροπίες που εξέθρεψαν το πελατειακό κράτος.
Αύριο θα εκλεγούν οι πρόεδροι του Περιφερειακού και των Δημοτικών Συμβουλίων, καθώς και τα μέλη των επιτροπών που θα αναλάβουν σημαντικό έργο στη διοίκηση των νέων Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Παράλληλα αύριο πολλοί δήμαρχοι θα ανακοινώσουν τα ονόματα των αντιδημάρχων που θα ορίσουν.
Το ζήτημα της οικονομικής διοίκησης και διαχείρισης είναι ίσως το σημαντικότερο από τα προβλήματα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι νέες δημοτικές αρχές των καλλικρατικών δήμων. Ο «μπελάς» όμως δεν αφορά μόνο τους δημάρχους και τους υπαλλήλους των νέων δήμων, αλλά και τους πολίτες, τους επαγγελματίες και γενικά όλους τους συναλλασσόμενους με οποιονδήποτε τρόπο με τους ΟΤΑ.
Επειδή οι κανόνες του δημόσιου λογιστικού είναι δύσκαμπτοι, περίπλοκοι και ακανθώδεις (χωρίς πάντως να έχουν αποτρέψει μέχρι σήμερα τα φαινόμενα διαφθοράς και κακοδιαχείρισης του δημόσιου χρήματος), αναμένεται να δημιουργηθούν -κατά το πρώτο τουλάχιστον διάστημα εφαρμογής του "Καλλικράτη"- πολλά και σοβαρά προβλήματα στην ομαλή είσπραξη των δημοσίων εσόδων και στην εν γένει διαχείριση των οικονομικών των συνενούμενων δήμων.
Προκειμένου να αντιμετωπίσει, όσο γίνεται, τα σοβαρότερα από τα προβλήματα αυτά, το υπουργείο Εσωτερικών εξέδωσε μια εξαιρετικά επείγουσα εγκύκλιο (ΑΠ 74300/28-12-2010) με οδηγίες για τα ζητήματα της οικονομικής διαχείρισης και της σύνταξης και εκτέλεσης των προϋπολογισμών των νέων καλλικρατικών δήμων, δηλαδή των δήμων που προέρχονται από συνένωση.
Τα κυριότερα από τα ζητήματα αυτά είναι:

1. Ο τρόπος πληρωμής των υπαλλήλων

Οι μόνιμοι υπάλληλοι των συνενούμενων ΟΤΑ μπορούν να πληρώνονται με απλές μισθοδοτικές καταστάσεις, χωρίς δηλαδή χρηματικά εντάλματα που μπορούν να εκδοθούν αργότερα. Οι υφιστάμενοι τραπεζικοί λογαριασμοί μισθοδοσίας μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν μέχρις ότου (και εάν) επιλεγεί από το νέο Δημοτικό Συμβούλιο νέα τράπεζα για τη μισθοδοσία.
Οσον αφορά τους μετατασσόμενους υπαλλήλους από τις περιφέρειες και τις νομαρχίες στους δήμους, μόνον οι υπάλληλοι των ΤΥΔΚ θα ενταχθούν στις μισθολογικές καταστάσεις των δήμων. Οι λοιποί μεταταχθέντες υπάλληλοι θα εξακολουθήσουν μέχρι τον Απρίλιο να πληρώνονται από τον κρατικό προϋπολογισμό όπως συμβαίνει σήμερα, ενώ οι καθαρίστριες των σχολείων που μεταφέρονται στους δήμους με σχέση εργασίας αορίστου χρόνου θα ενταχθούν στις μισθοδοτικές καταστάσεις αυτών των δήμων.

2. Ταμειακές Υπηρεσίες - εισπράξεις - πληρωμές των δήμων

Μέχρι να καταρτιστεί ο νέος Οργανισμός Εσωτερικής Υπηρεσίας του νέου δήμου, οι ταμειακές υπηρεσίες των συνενούμενων ΟΤΑ μπορούν να συνεχίσουν να λειτουργούν όλες ή ορισμένες κατά την κρίση του νέου δημάρχου, αλλά μόνον ως εισπρακτικά σημεία. Οι πληρωμές, δηλ. η εξόφληση ενταλμάτων ή άλλων τίτλων πληρωμής, θα γίνονται μόνον από την Ταμειακή Υπηρεσία που θα ορίσει ο δήμαρχος Μάλιστα, ο δήμος της έδρας του νέου ΟΤΑ θα πρέπει να έχει ήδη φροντίσει για τον έγκαιρο (μέχρι 31-12-2010) εφοδιασμό του νέου δήμου με όλα τα σχετικά βιβλία, έντυπα, σφραγίδες κ.λπ.
Σε περίπτωση που κανένας από τους συνενούμενους ΟΤΑ δεν διαθέτει Ταμειακή Υπηρεσία, η σχετική διαχείριση θα εξακολουθήσει να γίνεται από το Ταμείο Παρακαταθηκών διά των ΔΟΥ με υπαλλήλους που διατίθενται από τους εξυπηρετούμενους ΟΤΑ, μέχρις ότου βέβαια γίνουν οι νέοι Οργανισμοί των δήμων.

3. Προϋπολογισμοί του 2011

Μέσα στο 1ο τρίμηνο πρέπει να καταρτιστούν οι προϋπολογισμοί των νέων ΟΤΑ που πρέπει βεβαίως να είναι ισοσκελισμένοι γιατί οι ελλειμματικοί προϋπολογισμοί απαγορεύονται από το νόμο. Μέχρι τότε οι προϋπολογισμοί του 2010 των επιμέρους δήμων συνεχίζουν να εκτελούνται ως μέρη (δωδεκατημόρια) των προϋπολογισμών που ισχύουν. Αυτό σημαίνει ότι οι προϋπολογισμοί του 2010 των συνενούμενων ΟΤΑ ισχύουν το πολύ για ένα τρίμηνο, ενώ δαπάνες για τις οποίες δεν είχε εγγραφεί πίστωση στους εκτελούμενους προϋπολογισμούς των καταργούμενων ΟΤΑ δεν είναι δυνατόν να πραγματοποιηθούν, αφού δεν μπορεί φυσικά να γίνει πλέον σχετική αναμόρφωση.

4. Ανταποδοτικά τέλη

Ιδιαίτερα σημαντικό και για τους δήμους και για τους πολίτες είναι το θέμα της αντιμετώπισης των ανταποδοτικών τελών που επιβαρύνουν όλους τους δημότες ή τους επαγγελματίες (τέλη καθαριότητας, χρήσης κοινοχρήστων χώρων κ.λπ.).
Εδώ οι αποφάσεις των δημοτικών συμβουλίων των καταργούμενων ΟΤΑ που ορίζουν τα σχετικά τέλη εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι να τα επανεξετάσει ο νέος δήμος -και πάντως μέχρι τα τέλη του 2011- με την κατάρτιση του προϋπολογισμού του 2012 οπότε θα επανεξεταστούν υποχρεωτικά. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι μπορεί και κατά το μεταβατικό αυτό στάδιο αλλά και αργότερα να συνεχίσουν να υπάρχουν διαφορετικά τέλη για το ίδιο αντικείμενο ανάμεσα στις δημοτικές ενότητες του νέου καλλικρατικού δήμου, αν έτσι εκτιμήσει η νέα δημοτική αρχή, στη διακριτική ευχέρεια της οποίας είναι να αλλάξει ή να αναπροσαρμόσει τα ισχύοντα τέλη ακόμη και μετά την 1-1-2011 χωρίς να περιμένει τον προϋπολογισμό του 2012.

5. Επιβολή φόρων και τελών

Αν τώρα κάποιοι από τους συνενούμενους ΟΤΑ δεν επέβαλλαν φόρους ή τέλη η επιβολή των οποίων είναι υποχρεωτική από το Νόμο (π.χ. ΤΑΠ ή τέλη επί των ακαθαρίστων εσόδων επιχειρήσεων κ.λπ.), ο νέος δήμος πρέπει να εκδώσει άμεσα, εντός του 1ου τριμήνου του 2011, τη σχετική απόφαση ορισμού του συντελεστή του τέλους, αναμορφώνοντας και τον προϋπολογισμό αν δεν έχουν εγγραφεί εκεί τα σχετικά έσοδα.

Στην εγκύκλιο του ΥΠΕΣ αναφέρονται επίσης μια σειρά άλλα ειδικού ενδιαφέροντος θέματα που ενδιαφέρουν περισσότερο τους υπαλλήλους και τους αιρετούς και λιγότερο τους δημότες, όπως είναι οι τραπεζικοί λογαριασμοί καταθέσεων των νέων ΟΤΑ, τα σχετικά πρωτόκολλα παράδοσης - παραλαβής των δημοτικών ταμείων, η εκκαθάριση δαπανών και η βεβαίωση εσόδων, οι συναλλαγές με ασφαλιστικούς οργανισμούς, οι απολογισμοί - ισολογισμοί των συνενούμενων ΟΤΑ κ.λπ.


NEWSLETTER