Η προηγούμενη κυβέρνηση Σαμαρά είχε πραγματικά εξαπολύσει μια ληστρική φορολογική επιδρομή στα μειωμένα εισοδήματα των πολιτών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στα χρόνια των μνημονίων θεσμοθετήθηκαν:
1. Η φορολόγηση των αγροτικών εισοδημάτων με 13% από το πρώτο ευρώ, η φορολόγηση των μέσων παραγωγής, όπως είναι τα χωράφια, μέσω του ΕΝΦΙΑ, η φορολόγηση των επιδοτήσεων, η προκαταβολή φόρου για το επόμενο έτος ύψους 55%, η επιπλέον φορολόγηση αγροτεμαχίων λόγω ιδιόχρησης ή παραχώρησης κ.ά.
2. Πολύ μεγάλα τεκμαρτά εισοδήματα με αποτέλεσμα φορολογούμενοι με ελάχιστα εισοδήματα -ακόμη και εισοδήματα μερικών ευρώ!- να καλούνται να πληρώσουν χιλιάδες ευρώ φόρο.
3. Η αναγκαιότητα προσκόμισης πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ για την μεταβίβαση της κυριότητας ή δικαιωμάτων επί ακινήτων.
Είναι προφανές πως τα παραπάνω μέτρα δημιουργούσαν τεράστιες αδικίες και δυσανάλογα αρνητικές συνέπειες προς τον επιδιωκόμενο σκοπό. Στον αγροτικό τομέα, αν εφαρμόζονταν όλα τα παραπάνω, θα προκαλούσαν τεράστια αφαίμαξη στο ήδη μειωμένο αγροτικό εισόδημα και θα οδηγούσαν πολλούς αγρότες να εγκαταλείψουν τις καλλιέργειές τους. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τον μικρό αριθμό φορολογικών δηλώσεων που έχουν κατατεθεί ως σήμερα.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έχει ως στόχο ένα απλό και δίκαιο φορολογικό σύστημα που δεν θα αλλάζει συνέχεια. Αυτό όμως απαιτεί χρόνο για να γίνει. Για να αντιμετωπιστούν οι μεγάλες αδικίες και στρεβλώσεις η αναπληρώτρια υπουργός Οικονομικών κ. Βαλαβάνη κατέθεσε αυτό το «μίνι» φορολογικό νομοσχέδιο το οποίο όσον αφορά τους αγρότες επιλύει το επείγον ζήτημα της συμπλήρωσης του εντύπου ΑΑ-ΓΗΣ. Ο νόμος 4172/2013 προέβλεπε ότι για την φορολόγηση των αγροτικών εισοδημάτων που αφορούν την ιδιόχρηση εκμετάλλευσης των αγροτεμαχίων, έπρεπε να συμπληρωθούν τα έντυπα ΑΑ-ΓΗΣ προκειμένου να προσδιοριστεί η αντικειμενική αξία του κάθε αγροτεμαχίου. Στη συνέχεια θα υπολογιζόταν η ιδιόχρηση του αγροτεμαχίου, που προβλέπεται στο 3% της αντικειμενικής αξίας και κατόπιν να μεταφερθεί στον αντίστοιχο κωδικό του εντύπου Ε3 αλλά και να γίνει η αναγραφή ανά αγροτεμάχιο στο έντυπο Ε2 με το αντίστοιχο ποσό εσόδου από την ιδιόχρησή του. Τα παραπάνω ισχύουν σε κάθε περίπτωση ανεξάρτητα από το εάν ο αγρότης προσδιορίζει το αποτέλεσμά του με βάση το τηρούμενο βιβλίο εσόδων-εξόδων, ή αν απαλλάσσεται από αυτό και ανήκει στο ειδικό καθεστώς, ή ακόμα και αν ο φορολογούμενος δεν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης αλλά μισθωτός ή συνταξιούχος.
Η συμπλήρωση των προβλεπομένων εντύπων ΑΑ-ΓΗΣ για τον προσδιορισμό του εισοδήματος αγροτών από ιδιόχρηση αγροτεμαχίων είναι πολύ χρονοβόρα και με υψηλό κόστος καθώς ο υπολογισμός της αντικειμενικής αξίας πρέπει να γίνει από συμβολαιογράφο. Επιπλέον το μέτρο δημιουργεί μεγάλες αδικίες για καλλιεργούμενα αγροτεμάχια με μεγάλες αντικειμενικές αξίες (π.χ. παραθαλάσσια) που έχουν την ίδια όμως ακαθάριστη πρόσοδο με άλλα πολύ μικρότερης αντικειμενικής αξίας.
Ενδεικτικά αναφέρω ένα πραγματικό παράδειγμα: Ενας αγρότης έχει στην κατοχή του ένα αγροτεμάχιο 3,5 στρέμματα με ελαιόδεντρα το οποίο απέχει από τη θάλασσα 200 μέτρα. Στην περίπτωση αυτή η αντικειμενική αξία είναι 64.386,00 ευρώ. Τότε το 3% της αντικειμενικής αξίας (1.931,58 ευρώ) θα φορολογηθεί ως ακαθάριστο εισόδημα από ιδιόχρηση γαιών, δηλαδή θα καταβάλει φόρο 1.931,64Χ11%=219,48 ευρώ. Ο φόρος αυτός είναι πέραν του φόρου που θα πρέπει να καταβληθεί από την άσκηση της αγροτικής δραστηριότητας.
Με το κατατεθέν φορολογικό νομοσχέδιο προβλέπεται ότι «δεν υπολογίζεται τεκμαρτό εισόδημα για τους ασκούντες ατομική αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα από ιδιόχρηση ή δωρεάν παραχώρηση αγροτικών εκτάσεων προς ανιόντες/κατιόντες /συζύγους».
Πρέπει να σημειώσουμε ότι πριν από ένα μήνα περίπου έγιναν νομοθετικές ρυθμίσεις που αντιμετωπίζουν ευνοϊκότερα την φορολόγηση των αγροτών. Οι ρυθμίσεις αυτές είναι:
1. Οι αποζημιώσεις για φυσικές καταστροφές στην αγροτική οικονομία, των οποίων προβλεπόταν φορολόγηση από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 13%, παραμένουν αφορολόγητες.
2. Οι αγροτικές επιδοτήσεις, των οποίων επίσης προβλεπόταν φορολόγηση από το πρώτο ευρώ με συντελεστή 13%, παραμένουν αφορολόγητες έως ύψους 12.000 ευρώ. Με την πρόβλεψη αυτή καλύπτεται περισσότερο από το 90% των περιπτώσεων, επιτρέποντας έτσι να παραμείνει αφορολόγητο το σύνολο του εισοδήματος από επιδοτήσεις της μικρής και μεσαίας αγροτιάς.
3. Η προκαταβολή φόρου για τους αγρότες περιορίζεται στο μισό, δηλαδή από το προβλεπόμενο 55%, στο 27,5%.
Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο που θα ψηφιστεί την Τρίτη, εκτός από ζητήματα που αφορούν την φορολόγηση των αγροτών, επιλύονται και άλλα ζητήματα, που δημιουργούσαν πολύ μεγάλες αδικίες και επιβαρύνσεις, όπως:
1. Καταργούνται τα τεκμήρια διαβίωσης κατοίκων εξωτερικού. Χιλιάδες κάτοικοι εξωτερικού, κυρίως ομογενών, θα φορολογούνταν με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης, επειδή μπορεί να απέκτησαν εισόδημα από τόκους καταθέσεων στη χώρα μας ύψους 1 ευρώ. Η προηγούμενη ρύθμιση είχε ως αποτέλεσμα την αθρόα εκροή κεφαλαίων από τη χώρα μας που ανήκουν σε Ελληνες ομογενείς, για να αποφύγουν την άδικη φορολόγηση. Επανέρχεται το φορολογικό καθεστώς του προηγούμενου Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (Ν. 2238/1994).
2. Αλλάζει ο τρόπος φορολόγησης προστιθέμενης διαφοράς τεκμηρίων. Φορολογούμενοι που έχουν εισοδήματα μόνο από κεφάλαιο, δηλαδή από τόκους, μερίσματα ή εκμίσθωση ακινήτων ή και από υπεραξία κεφαλαίου (π.χ. από μετοχές), τυχόν πρόσθετη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος, που προκύπτει λόγω του ότι τα τεκμήρια προσδιορίζουν το εισόδημα σε υψηλότερο επίπεδο από το δηλωθέν, θα φορολογείται μετά την ψήφιση του παρόντος νομοσχεδίου με την κλίμακα των μισθωτών και των συνταξιούχων, στην οποία ισχύει αφορολόγητο όριο 9.550 ευρώ. Για να γίνει κατανοητό τι είχε ψηφίσει η κυβέρνηση Σαμαρά θα αναφέρω ένα παράδειγμα. Π.χ. κάποιος που δεν έχει εισόδημα, είναι άνεργος δηλαδή αλλά έχει ένα σπίτι ή αυτοκίνητο στη φετινή δήλωση εισοδήματος 2015 (χρήση 2014) εάν έχει τόκους έστω και λίγα λεπτά ενεργοποιούνταν τα τεκμήρια και έπρεπε να πληρώσει φόρους 2.200 ευρώ ή και περισσότερα ανάλογα με το ύψος των τεκμηρίων. Με το νομοσχέδιο αυτό επιλύεται αυτή η μεγάλη αδικία η οποία κυρίως αφορά τους ανέργους.
3. Φορολογικές ελαφρύνσεις για περιστασιακά και ευκαιριακά απασχολούμενους. Το δηλούμενο εισόδημα έως 6.000 ευρώ (με εξαίρεση αυτό που προέρχεται από κεφάλαιο ή και από υπεραξία μεταβίβασης κεφαλαίου ή και από αγροτική δραστηριότητα) ή το τεκμαρτό εισόδημα έως 9.500 των φορολογουμένων που είναι περιστασιακά και ευκαιριακά απασχολούμενοι (άνεργοι, νοικοκυρές, φοιτητές, συμμετέχοντες σε προγράμματα εργασιακής εμπειρίας κ.λπ.), εφόσον αυτοί δεν είναι επιτηδευματίες, δηλαδή δεν έχουν κάνει έναρξη εργασιών στη ΔΟΥ και δεν τηρούν βιβλία ούτε εκδίδουν φορολογικά στοιχεία, θα αντιμετωπίζεται φορολογικά ως προερχόμενο από μισθούς.
4. Ρυθμίσεις για τροποποίηση του Κώδικα ΦΠΑ, με στόχο οι ελληνικές επιχειρήσεις να αντιμετωπιστούν όπως οι ομοειδείς κοινοτικές και να έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής με ίσους όρους στους διαγωνισμούς για την προμήθεια αγαθών και υπηρεσιών για την κατασκευή αγωγών φυσικού αερίου (ΤΑΡ).
5. Απαλλαγή από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης του φυσικού αερίου. Θεσπίζεται απαλλαγή από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης του φυσικού αερίου που χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη στην ελληνική βιομηχανία, απαλλαγή που εφαρμόζεται ήδη από την πλειοψηφία των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
6. Βοηθήματα σε οικογένειες που επλήγησαν από την τραγωδία του "Norman Atlantic". Με το νομοσχέδιο επιλύεται νομοθετικά και το ζήτημα της απαλλαγής από φόρο δωρεάς των χρηματικών ποσών και τυχόν έκτακτων οικονομικών βοηθημάτων που καταβάλλονται στις οικογένειες των προσώπων που επλήγησαν από τη ναυτική τραγωδία του πλοίου "Norman Atlantic", ενώ επαναπροσδιορίζονται με τον σωστό πλέον τρόπο τα καθαρά εισοδήματα και ο αναλογών φόρος για τα πρατήρια καπνοβιομηχανικών προϊόντων, για τη χρήση 2004.
7. Ρύθμιση σχετικά με συμβολαιογράφους και την προσκόμιση πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ. Με την προτεινόμενη ρύθμιση εξορθολογίζονται οι συνέπειες από τη μη προσκόμιση του πιστοποιητικού ΕΝΦΙΑ ή τις ελλείψεις ή σφάλματα του πιστοποιητικού αυτού. Για τον αυτό λόγο κρίνεται αναγκαία και η άρση της ακυρότητας των συμβολαίων που συνετάγησαν μέχρι την ισχύ του παρόντος νόμου, στα οποία έχει μεν επισυναφθεί πιστοποιητικό ΕΝΦΙΑ αλλά έχουν διαπιστωθεί παραλείψεις ή σφάλματα ως προς τα στοιχεία του ακινήτου που αναφέρονται σε αυτό. Επιπλέον, εξορθολογίζονται και τα επιβαλλόμενα πρόστιμα εις βάρος συμβολαιογράφων, υποθηκοφυλάκων κ.λπ. και καθορίζονται ανάλογα με την αξία του μεταβιβαζομένου ακινήτου ή δικαιώματος σε αυτό.
Η σημερινή κυβέρνηση έχει ως άμεση προτεραιότητα την ανακούφιση του λαού από τα δυσβάστακτα μνημονιακά μέτρα που πήραν οι προηγούμενες κυβερνήσεις. Η κυβέρνηση, μέσα στις αντίξοες συνθήκες που δημιουργούν εξωτερικοί και εσωτερικοί νοσταλγοί των μνημονίων, προχωρά στη θεσμοθέτηση μέτρων που αποκαθιστούν τεράστιες αδικίες. Είναι ανάγκη να υπάρξει αίσθημα φορολογικής δικαιοσύνης γιατί αυτό είναι προϋπόθεση και για την φορολογική συνείδηση των πολιτών.
Του Θανάση Πετράκου
Κοινοβουλευτικού εκπροσώπου και βουλευτή Μεσσηνίας του ΣΥΡΙΖΑ
