Παρασκευή, 22 Φεβρουαρίου 2019 07:53

Ενιαία μέθοδο ανασκαφών στην Ελλάδα προτείνει ο Θέμελης

Γράφτηκε από την

 

Ενα σύντομο, εύληπτο εγχειρίδιο ανασκαφικής τεχνικής: Με τα λόγια αυτά περιέγραψε το βιβλίο του “Ανασκαφή” ο ομότιμος καθηγητής Κλασικής Αρχαιολογίας και διευθυντής του προγράμματος Αρχαίας Μεσσήνης Πέτρος Θέμελης.

Η παρουσίαση του βιβλίου έγινε την Τετάρτη από το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και τις εκδόσεις Παπαζήση, σε ένα κατάμεστο από φοιτητές και κόσμο αμφιθέατρο στο Πανεπιστήμιο, στην Καλαμάτα.

Ο κ. Θέμελης υπογράμμισε την ανάγκη επικράτησης και στη χώρα μας ενός ενιαίου συστήματος τεκμηρίωσης των ανασκαφικών δεδομένων, ενός ομοιόμορφου τρόπου τήρησης ημερολογιακών σημειώσεων από όλους τους ανασκαφείς στην Ελλάδα, εύκολου στη χρήση, αποτελεσματικού και δεκτικού μηχανογράφησης. Εκτός από τον συγγραφέα, για το βιβλίο μίλησαν η επίκουρη καθηγήτρια Μαρία Ξανθοπούλου, ο καθηγητής Αρχαιομετρίας, πρόεδρος του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου Νίκος Ζαχαριάς και η δρ. Ευαγγελία Μηλίτση από το υπουργείο Πολιτισμού.

Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Πιο αναλυτικά, η Μ. Ξανθοπούλου ανέλυσε το περιεχόμενο του βιβλίου και παρουσίασε ξεχωριστά τα 4 παραρτήματα από τα οποία αποτελείται. Ωστόσο, ο κύριος όγκος του βιβλίου αφορά, όπως είπε, τις τεχνικές ανασκαφής, ενώ περιλαμβάνει ακόμα γλωσσάρι και παράρτημα 42 εικόνων. 

Ο Ν. Ζαχαριάς το χαρακτήρισε ως έναν οδηγό επιβίωσης και για μη αρχαιολόγους. Και τόνισε ότι κάθε ανασκαφή είναι μια συστηματική διεργασία, που βασίζεται σε ένα σύστημα το οποίο μοιάζει στην προσέγγισή του με την επιστημονική μέθοδο των θετικών επιστημών. Σημείωσε δε ότι πρόκειται για μια εργασία του Π. Θέμελη, που πριν εκδοθεί σε βιβλίο, διδασκόταν από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 σε πανεπιστημιακές σχολές και σεμινάρια.

Η Ε. Μηλίτση το χαρακτήρισε ως ένα μαγικό εγχειρίδιο, ένα Ευαγγέλιο όπως είπε για όσους έχουν πέσει στα... βαθιά νερά της ανασκαφής κι αυτό κυρίως γιατί ακόμη στη χώρα μας δεν υπάρχει ένα ενιαίο σύστημα ανασκαφής. Η εργασία λοιπόν του Π. Θέμελη καθοδηγεί έναν αρχαιολόγο για το πώς να προφυλάσσει τα ευρήματα, αλλά και πώς να αποφεύγει τα μη αναστρέψιμα λάθη σε μια ανασκαφή, η οποία έτσι κι αλλιώς είναι μια διαδικασία καταστροφική από τη φύση της. 

ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΗΣ ΑΝΑΣΚΑΦΗΣ

Ο Π. Θέμελης εξήγησε ότι προχώρησε στη συγγραφή τού βιβλίου γιατί αναγνώρισε την αναγκαιότητα κατάλληλης εκπαίδευσης του προσωπικού, καθώς και την ανάγκη συνεργασίας διαφορετικών κλάδων επιστημόνων, από τις θετικές επιστήμες έως τους αρχαιολόγους και τους συντηρητές. Επεσήμανε επίσης ότι "η απομάκρυνση των στρωμάτων κατά την ανασκαφή επιτρέπεται και δικαιολογείται μόνο εφόσον λαμβάνεται μέριμνα για μια πλήρη επί τόπου τεκμηρίωση της θέσης των κινητών ευρημάτων στις επάλληλες στρώσεις (σε έκταση και βάθος), της σύστασης της κάθε στρώσης, του περιεχομένου, της χρονολόγησής της με βάση την κεραμική και τα νομίσματα, καθώς και των παραγόντων δημιουργίας της, εάν δηλαδή οφείλεται σε φυσικά ή ανθρωπογενή αίτια".

ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Ο Π. Θέμελης τόνισε ακόμη ότι "το υπουργείο Πολιτισμού έχει υποχρέωση να εκπαιδεύει τα νέα στελέχη του, να τους παρέχει τα αναγκαία για μια ανασκαφή μέσα και να τους ενισχύει με προσωπικό άλλων κλάδων, ώστε να ολοκληρώνεται μεθοδικά η ανασκαφική διαδικασία κάθε μέρα, από την αποκάλυψη ως τον καθαρισμό και τη διαλογή των θραυσμάτων κεραμικής, τη φωτογράφηση, τη σχεδίαση, την τελική καταγραφή και την ταξινόμηση όλων των ευρημάτων". Επίσης αναφέρθηκε και στη συμβολή των θετικών επιστημών "στη διαδικασία αποκάλυψης των υλικών κατάλοιπων του ανθρώπινου παρελθόντος, σε αυτό δηλαδή που ονομάζουμε ανασκαφή", καθώς "η Αρχαιολογία εφαρμόζει τη μέθοδο των θετικών επιστημών και δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς τη συμβολή τόσο αυτών των επιστημών όσο και της επιστήμης της συντήρησης, καθώς και των ιστορικών επιστημών".

Ν.Κ.