Δευτέρα, 10 Απριλίου 2017 17:56

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (Μέρος 73ο)

Γράφτηκε από τον
Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (Μέρος 73ο)

 

Επικριτικός σε άρθρο του με τίτλο “Η φιλολογία των συσκέψεων” ο δικηγόρος-δημοσιογράφος και αγροτιστής Βαγγέλης Δημητρακόπουλος, αναφέρεται σε “πάλη αντιτιθεμένων κοινωνικών δυνάμεων”, ενώ διατυπώνει μια διαφορετική άποψη για τα όσα συζητήθηκαν στη σύσκεψη.

Και γράφει: “Εγένετο λοιπόν η σύσκεψη η κοινή των παραγωγών και των εμπόρων και των βιομηχάνων. Και εξεφωνήθησαν λόγοι και ανελύθησαν σχέδια και ηκούσθησαν εξάρσεις ρητορικαί και φράσεις τορνευμέναι και λέξεις με άφθονον ηχηρότητα. Και κατόπιν; Ποίον το αποτέλεσμα, το ουσιαστικόν καταστάλαγμα όλων αυτών των ωραίων λόγων; Μήπως το ψήφισμα που συνετάγη και διεβιβάσθη εις τας αρμοδίας αρχάς, διά να πληρώση έτι περισσότερον τον κάλαθον των αχρήστων του Πολιτικού Γραφείου; [...] Τι επερίμεναν ότι ειμπορούσε να βγη από την σύσκεψιν του Επιμελητηρίου και αν τελικώς ενεκρίνετο μια γνώμη αρίστη, κατά ποίον τρόπον θα επεβάλετο εις την αδιαφορούσαν και μηδόλως ενοχλουμένην κυβέρνησιν; Οχι βέβαια διά της υπογραφής ενός χλιαρού και άθερμου ψηφίσματος παρά μιας αυτοδιορισθείσης πολυμελούς επιτροπής υπογραφέντος και διαβιβασθέντος με την ευπείθειαν της φυλής των Κάφρων. Διότι ο καιρός των θαυμάτων και του εξορκισμού επέρασεν προ πολλού εις την πολύβοον ιστορίαν και τα φιλαλληλικά αισθήματα έδωσαν ήδη την θέσιν των εις την πάλην των αντιτιθεμένων κοινωνικών δυνάμεων και την πρωτοκαθεδρίαν επομένως εις την ισχυρότερον καταφερομένην πυγμήν. Δεν φαντάζομαι δε ότι οι συσκεφθέντες προχθές αντιπρόσωποι της παραγωγής, εμφανιζώμενοι ως πρωτοπόροι μιας τάξεως αγνοούν στοιχειώδεις κοινωνικάς αληθείας και προσέρχονται εις τας συγκαλουμένας συσκέψεις με μόνον εφόδιον την ευαγγελικήν των πίστην και τα φιλάγαθά των αισθήματα. Και λοιπόν; Λοιπόν όλη αυτή η φιλολογία για την εξεύρεσιν των πόρων της πληρωμής των 2.000 δραχμών είναι φιλολογία ματαία, άσκοπος, ανωφελής και επιζημία. Διότι κατατρίβει την ενεργητικότητα των ενδιαφερομένων και διαφθείρει τον ακέραιον χαρακτήραν των. Με έναν λόγον τους εκφυλίζει. Η κυβέρνησις έχει τρόπους να εξεύρη τα χρήματα, εάν θελήση να έχη την διάθεσιν προς αποζημίωσιν των πληγέντων παραγωγών. Αλλά δεν θέλει. Και αφού δεν θέλει, εμφανίζεται ενώπιον του κοινού ως ευρισκομένη εις οικονομικήν αδυναμίαν πραγματοποιήσεως των ευμενεστάτων(!) διαθέσεών της. Να υποδείξωμεν ημείς μερικάς θύρας εξοικονομήσεως των πραγμάτων; Θα το επράτταμεν ευχαρίστως. Και θα ωμιλούσαμεν έτσι προς τους αγρότας: Να ζητήσετε να εξευρεθούν τα χρήματα από τον κρατικόν προϋπολογισμόν με την κατάργησιν των πολυτελών στρατιωτικών θεσμών, επιθεωρήσεων και διευθύνσεων υπουργείων, με την ανάκλησιν των πολλαπλών και ανωφελών εις την Ευρώπην αποστολών, με τον περιορισμόν των θέσεων των ανωτάτων και ανωτέρων τουλάχιστον στρατιωτικών βαθμούχων, με την κατάργησιν των θέσεων των αργομίσθων του κόμματος, με την συγχώνευσιν των πολυτελών υπουργείων και με την κατάργησιν των υφυπουργείων και ιδίως του περιφήμου εκείνου Πολιτικού Γραφείου -το οποίον μόνον τον διευθύνοντα αυτόν περίπτυστον άνδρα διευκολύνει εις τα ανά την Ευρώπην ταξείδια προς διάθεσιν των καπνών του εν Δράμα καπνεμπορικού οίκου- και εν γένει με το σταμάτημα όλων των αθλιοτήτων εις τας οποίας έχει ριφθή ακάθεκτος η κυβέρνησις αδιαφορούσα διά την τύχην του πεινώντος λαού και της χώρας του, προς την οποίαν βαθύπλουτοι οι αποτελούντες αυτήν και επομένως κοσμοπολίται, δεν αισθάνονται καμίαν δυνατοτέραν σύνδεσιν. Διά να ζητήσουν όμως όλα αυτά και προ παντός διά να επιτύχουν εις την προσπάθειαν της αποζημιώσεως όχι μόνον των παραγωγών της σταφίδος αλλά και των λοιπών πληγέντων παραγωγών, δεν χρειάζονται ούτε συσκέψεις αδελφικαί μετά των εμπόρων, ούτε λόγοι διανθισμένοι με εύθυμον τραγικότητα, ούτε ψηφίσματα αιτημάτων παντοίων. Χρειάζεται κάτι εντελώς διαφορετικόν. Χρειάζεται η συναίσθησις, η βαθεία της καταστάσεως γενικώς και των διαθέσεων της κυβερνήσεως και προ παντός εναρμόνισις της τακτικής των ενδιαφερομένων με τους υπάρχοντες όρους. Χρειάζεται δηλαδή η οργάνωσις των παραγωγών, ενιαία κατεύθυνσις και πίστις προς τον αγώνα, ο οποίος θα πρέπει να είναι σώφρων βεβαίως αλλά και διά τούτο όχι ολιγώτερον επιθετικός. Διότι σωφροσύνη δεν σημαίνει ευνουχισμός, ούτε αποσκορακισμός αναρχικών διαθέσεων, σημαίνει ταπεινήν υποδούλωσιν εις τας μεσαιωνικάς υπαγορεύσεις του κρατούντος κόσμου. Εάν ειμπορέσουν να εννοήσουν αυτό καλά και τραπούν προς την κατεύθυνσιν ταύτην υπάρχει μια ελπίς να κερδίσουν την κρινομένην ήδη υπόθεσίν των” (543).

Η Χωροφυλακή με νέα διάταξη απαγορεύει τις ανοιχτές συγκεντρώσεις:

“Εξεδόθη διάταξις της διοικήσεως Χωροφυλακής διά της οποίας απαγορεύονται καθ' άπασαν την περιφέρειαν πάσαι εν υπαίθρω συναθροίσεις, δαδηλώσεις ή συλλαλητήρια των μελών οιωνδήποτε συλλόγων, σωματείων, ενώσεων ή άλλων τάξεων, ατόμων οργανωμένων ή ανοργάνωτων λόγω προνοίας διασαλεύσεως της τάξεως. Επιτρέπονται δε αι ανωτέρω συναθροίσεις ή η συγκρότησις συλλαλητηρίων κατόπιν αδείας της αστυνομίας εις ην πρέπει να υποβληθή αίτησις προ 24 τουλάχιστον ωρών από της ημέρας της συγκροτήσεως του συλλαλητηρίου ή της συναθροίσεως. Η ούτω καταρτισθείσα διάταξις υπεβλήθη χθες παρά της διοικήσεως Χωροφυλακής εις την Νομαρχίαν προς έγκρισιν” (544).

Οπως φαίνεται, τα αστυνομικά μέτρα, τα ομαδικά πυρά εναντίον των συλλαλητηρίων και η απογοήτευση οδηγούν προσωρινά στο τέλος των διαμαρτυριών. Δεν σταματούν όμως τα βάσανα των παραγωγών, καθώς περονόσπορος και ακρίδες καταστρέφουν ό,τι είχε απομείνει από τον πάγο: “Αθρόα καταφθάνουν εις το Νομογεωπονικόν Γραφείον και το Γεωργικόν Επιμελητήριον τα τηλεγραφήματα διά των οποίων αναγγέλλεται ότι εις τας σταφιδαμπέλους ενεφανίσθη η νόσος περονόσπορος βαρείας μορφής, απειλούσα να καταστρέψει την εκ των άγων εναπομείνασαν σταφιδοπαραγωγήν. Δυστυχώς η εμφάνισις της νόσου δεν περιορίζεται εις ωρισμένας και ολίγας περιφερείας, αλλ' επεκτείνεται εις ολόκληρον την Μεσσηνίαν. Ο αγροτικός πληθυσμός διατελεί εις αληθή αναστάτωσιν εκ του νέου τούτου κινδύνου, ζητεί δε την άμεσον ενίσχυσιν διά την καταπολέμησιν της νόσου και περίσωσιν ούτω της παραγωγής. Τα πνεύματα ήδη άρχισαν και πάλιν να εξάπτωνται εκ του ότι ο καταστραφείς γεωργικός πληθυσμός στερείται των μέσων όχι μόνον της καλλιέργειας, αλλά και της συντηρήσεως, εν τούτοις δεν βλέπει λαμβανόμενα τα κυβερνητικά εκείνα μέτρα διά των οποίων θα ήτο δυνατόν να ανακουφισθή και να περισώση ό,τι δύναται εκ της υπολειφθείσης εκ του πάγου και κινδυνευούσης ήδη εκ του περονοσπόρου παραγωγής. Δεν αποκλείεται μάλιστα το ενδεχόμενον να προβή εις νέας εντόνους εκδηλώσεις. Εκ παραλλήλου προς τον περονόσπορον, ήρχισαν το φθοροποιόν των έργον καθ' άπασαν την Μεσσηνία και αι ακρίδαι, επιφέρουσαι σημαντικάς καταστροφάς. Διά την καταπολέμησιν όμως τούτων έχουν κινητοποιηθεί υπό της αρμοδίας επιτροπής πλείστα συνεργεία τα οποία εις τας διαφόρους ακριδόπληκτους περιφερείας διεξάγουν έντονον και αποτελεσματικόν αγώνα κατά των ακρίδων. Καθ' αρμοδίας ανακοινώσεως ελήφθησαν όλα τα κατάλληλα μέτρα, ώστε εντός ολίγων ημερών να έχει επέλθη τελεία εκκαθάρισις της υπαίθρου από τις ακρίδες” (545).

Με τους παραγωγούς σε απόγνωση, η κυβέρνηση Βενιζέλου προχωρεί στην κατάθεση νομοσχεδίου, με το οποίο περιορίζονται στο ελάχιστο οι δραστηριότητες του ΑΣΟ, καταργείται η δραστηριότητα στον τομέα της εμπορίας και των προμηθευτών, ενώ τίθεται υπό τον έλεγχο της κυβέρνησης. Με την κίνηση αυτή ματαιώνονται οι προγραμματισμένες για τις 5 Μαΐου εκλογές για την πλήρωση θέσεων συμβούλων του ΑΣΟ, μετά τις παραιτήσεις αλλά και την ανάκληση συμβούλων που είχαν γίνει πριν από λίγους μήνες. Η πρώτη αντίδραση έρχεται με την κινητοποίηση ορισμένων αντιπροσώπων συνεταιριστικών οργανώσεων της Πελοποννήσου: “Υπό του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας απεστάλη εις τους σταφιδικούς οργανισμούς Πελοποννήσου τηλεγραφική εγκύκλιος, διά της οποίας ειδοποιείται ο σταφιδικός κόσμος ότι αι εκλογαί προς ανάδειξιν των οκτώ αντιπροσώπων των σταφιδοπαραγωγών παρά τω Αυτονόμω Σταφιδικώ Οργανισμώ αναβάλλονται επ' αόριστον. Αι εκλογαί επρόκειτο να γίνουν την 5ην Μαΐου, είχον δε εκλεγεί εκλέκτορες των σταφιδικών οργανώσεων, οι οποίοι και θα εψήφιζαν τους οκτώ αντιπροσώπους του σταφιδικού κόσμου παρά τω σταφιδικώ οργανισμώ. Η αναβολή αυτή των εκλογών ανεστάτωσε τους παραγωγούς της Πελοποννήσου, οι οποίοι από του παρελθόντος Οκτωβρίου είχον δι' αποφάσεων και ψηφισμάτων των Ενώσεών του άρει την εμπιστοσύνην των προς τους αντιπροσώπους των παρά τω σταφιδικώ οργανισμώ. Κατόπιν της άρσεως της εμπιστοσύνης εγένονται εκλογαί των εκλεκτόρων οι οποίοι θα εψήφιζον την 5ην Μαΐου τους αντιπροσώπους των παρά τω σταφιδικώ οργανισμώ. Η αναβολή όμως, ή ακριβώς ειπείν η ματαίωσις των εκλογών ανεστάτωσε τον σταφιδικόν κόσμον, θεωρούντα ότι ωρισμένοι παράγοντες θέλουν να υποτάξουν τα συμφέροντα των παραγωγών εις τα συμφέροντα του εμπορίου. Εκ των υπερεκατόν εκλεκτόρων το μέγιστον μέρος ήτο τεταγμένον κατά των απόψεων του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας, έναντι της ρυθμίσεως του όλου σταφιδικού ζητήματος, ακριβώς δε ως καταγγέλλουν οι παραγωγοί, ο λόγος ούτος ήτο εκείνος όστις έκαμεν το υπουργείον Εθνικής Οικονομίας να αποφασίση την αναβολήν των εκλογών της 5ης Μαΐου. Την δικαιολογίαν του καταρτισμού του περί Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού νομοσχεδίου, ένεκα του οποίου το υπουργείον, ως ισχυρίζεται, ανέβαλε τας εκλογάς, οι αντιπρόσωποι των σταφιδοπαραγωγών ευρίσκουν αστήρικτον θεωρούν δε το νομοσχέδιον καταστρεπτικόν διά τα συμφέροντα των παραγωγών καθόσον κατηρτίσθη χωρίς να ερωτηθούν αυτοί. Κατόπιν της αναβολής των εκλογών πλείστοι όσοι αντιπρόσωποι των σταφιδοπαραγωγικών οργανώσεων, ήλθον εις Αθήνας διά να διαμαρτυρηθούν προς τας αρμοδίας υπηρεσίας και την κυβέρνησιν τονίζοντες το σκανδαλώδες της αναβολής.

(543) “Θάρρος” 29/4/1931

(544) “Θάρρος” 30/4/1931

 

(545) “Σημαία” 7/5/1931


NEWSLETTER