Δευτέρα, 19 Φεβρουαρίου 2018 11:13

Το Σταφιδικό Κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 117o)   

Γράφτηκε από τον
"Θάρρος" 23/4/1933 - Πολιτική μάχη για τις αποζημιώσεις των παγοπλήκτων

"Θάρρος" 23/4/1933 - Πολιτική μάχη για τις αποζημιώσεις των παγοπλήκτων

Με αφορμή τα αιτήματα για αποζημιώσεις ξεσπά ένας πόλεμος σχετικά με την κατάργηση της υποχρεωτικής ασφάλισης προ 60 δραχμές το χιλιόλιτρο που είχε ψηφισθεί μετά την παγοπληξία του 1929 και με αναδρομική ισχύ.

Ο οποίος καταργήθηκε αργότερα από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας Π. Βουρλούμη. Το θέμα θέτει αρχικά ο γερουσιαστής Εμμ. Φεσσάς με άρθρο του στο οποίο καταγγέλλει τον Βουρλούμη ως υπεύθυνο και προτείνει είτε επαναφορά του νόμου με αναδρομική ισχύ, είτε τροποποίηση του καταστατικού του ΑΣΟ ώστε να γίνεται εκεί η αναγκαστική ασφάλιση προς 60 δραχμές το χιλιόλιτρο, χωρίς όμως δημιουργία ταμείου για να μην δεσμεύονται τα χρήματα αλλά να μπορεί τις καλές χρονιές ο ΑΣΟ να αγοράζει τα πλεονάσματα σε καλύτερη τιμή (787).

Αυτή είναι και η “γραμμή” που διαμορφώνει το Λαϊκό Κόμμα σχετικά με το θέμα και υιοθετείται από τη “Σημαία”, βουλευτές και άλλους παράγοντες. Οι Φιλελεύθεροι όμως μέσα από το “Θάρρος” περνούν στην αντεπίθεση χαρακτηρίζοντας “ασύστολον ψευδολογίαν” τη σχετική αρθρογραφία και καταγγέλλουν ότι «τόσον εν τη Βουλή, όσον και τη Γερουσία, όσον και οι εκτός αυτών εκπρόσωποι του Λαϊκού Κόμματος ήσκησαν τρομεράν πίεσιν επί της τότε Κυβερνήσεως, απαιτούντες την κατάργησιν της υποχρεωτικής ασφαλίσεως, ίνα επέλθει ως συνέπεια αύξησις των τιμών της σταφίδος» (788).

Η θέση των Φιλελευθέρων εκφράζεται μέσα από άρθρο του πολιτευτή Περικλή Μπούτου ο οποίος θεωρεί ότι η αποζημίωση των πληγέντων σταφιδοπαραγωγών είναι “απαράβατος υποχρέωσις του ΑΣΟ” και πρέπει να γίνει από τα κέρδη του Οργανισμού (789).

Στηρίζοντας την τοποθέτηση Μπούτου το “Θάρρος” επανέρχεται με πληροφορίες για κινητικότητα μεταξύ των πληγέντων: «Οι παθόντες εκ του παγετού σταφιδοπαραγωγοί της Μεσσηνίας κινούνται διά την καταβολήν ομαδικών ενεργειών πλησίον της κυβερνήσεως προς επίτευξιν της αποζημιώσεώς των. Ηδη προήλθον εις σχετικάς συνεννοήσεις και απεφασίσθη κατ' αρχήν όπως συνδυασθούν και συντονισθούν αι ενέργειαι των απανταχού της Μεσσηνίας παγετοπλήκτων, προς τελεσφορωτέραν διαχείρισιν του ζητήματος.

Πλείστοι των σταφιδοπαραγωγών σκέπτονται να προτείνουν όπως υιοθετηθεί το σχέδιον του πολιτευτού Μεσσήνης κ. Περ. Μπούτου, το εκτεθέν από των στηλών του “Θάρρους” της Κυριακής, και σύμφωνα με το οποίον η αποζημίωσις δέον να πληρωθή από τον ΑΣΟ αντί άνευ επιβαρύνσεως των σταφιδοπαραγωγών και εκ των κερδών τα οποία πραγματοποιεί ο ΑΣΟ λόγω της ελαττώσεως της παραγωγής, ανερχομένων εις 1.600 δραχμάς κατά χιλιόλιτρον (καταστραφέν), αφού εάν δεν κατεστρέφοντο ταύτα εκ του παγετού, ο ΑΣΟ θα ήτο υπόχρεος να τα εξαγοράση εις την εξασφαλιστικήν τιμήν των 2.500 περίπου δραχμών.

Οι σταφιδοπαραγωγοί αναμένουν ήδη απάντησιν εις υποβληθέντα προς την Κυβέρνησιν υπομνήματά των και αναλόγως του περιεχομένου της απαντήσεως ταύτης θα κανονίσουν την περαιτέρω στάσιν των. Οι σταφιδοπαραγωγοί διατυπώνουν την αξίωσιν όπως και οι αντιπρόσωποί των εις τα κοινοβουλευτικά σώματα εργασθούν διά την πραγματοποίησιν της αποζημιώσεώς των» (790).

Στη “Σημαία” δημοσιεύεται επιστολή του πολιτευτή των Φιλελευθέρων Δ. Κάβουρα σχετικά με τις κατηγορίες για την κατάργηση της υποχρεωτικής ασφάλισης και εξελίσσεται μια “μάχη” μέσα από τις στήλες της εφημερίδας που σηκώνει το βάρος εκλαΐκευσης της κυβερνητικής πολιτικής, ενώ δημοσιεύεται και παρέμβαση του πολιτευτή του Λαϊκού Κόμματος Αλ. Εμπειρίκου-Κουμουνδούρου (791). Το κύριο βάρος όμως της αντιπαράθεσης το “σηκώνει” ο σταφιδικός παράγοντας του Λαϊκού Κόμματος Ηλ. Μαράκας ο οποίος σε μακροσκελές άρθρο του στη “Σημαία” απαντά στα όσα είχαν αναφέρει στις παρεμβάσεις τους οι πολιτευτές Μπούτος και Κάβουρας, ασκώντας μια συνολική κριτική στη σταφιδική πολιτική και τα μέτρα της κυβέρνησης Βενιζέλου (792).

Υπέρ των απόψεων Κάβουρα-Μπούτου παρεμβαίνει ο παλιός αγροτιστής Β. Κωστόπουλος ο οποίος καταλήγοντας στο σχετικό άρθρο σημειώνει:

«Εκ του ιδρυτικού νόμου του ΑΣΟ εκπηγάζει αδιστάκτως η υποχρέωσις της αποζημιώσεως των παγετοπλήκτων, και μόνον προβάλει το ερώτημα αν η οικονομική αντοχή του ΑΣΟ επιτρέπει τούτο. Και κατά το παρελθόν όπως και εφέτος παρετηρήθη μια τάσις του ΑΣΟ απαλλαγής αυτού από των τραπεζικών υποχρεώσεων εις ας είχεν υποβληθεί η οργάνωσις αυτή διά την αυτήν πάλιν αιτίαν. Εν πάσει όμως περιπτώσει λόγω της αθρόας εξαγωγής των οίνων και άλλων ευνοϊκών περιστάσεων, έτι δε και της μικράς εκείνης παγοφθοράς θα είναι εις θέσιν ο ΑΣΟ να αναλάβει αυτός μόνος τας αποζημιώσεις κατά ένα όριον ανακουφιστικόν των πεγετοπλήκτων. Εκτός εάν ωρισμένη μερίς Τυπου εξακολουθεί να πιστεύη ότι διά τον πάγον και διά την χάλαζαν και δι' όλας τας θεομηνίας είναι υπαίτιος πάντοτε κάποιος. Και να τρφοδοτείται με αυτά ο ατυχής πάσχων παραγωγός διά την κατανάλωσιν» (793).

Οι μεγάλες ζημιές εντοπίζονται κατά βάση στην Ανω Μεσσηνία όπου γίνεται και αυτοψία γι ανα διαπιστωθεί το μέγεθος της ζημιάς:

«Ο Επιθεωρητής του υπουργείου Γεωργίας και Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου του ΑΣΟ κ. Αντωνόπουλος ευρίσκεται από διημέρου εις την πόλιν τη Καλαμάτας, ελθών ενταύθα όπως λάβη γνώσιν των γενομένων εις την περιφέρειαν του Νομού μας εκ του πάγου καταστροφών και ενημερώση σχετικώς την κυβέρνησιν. Χθες και προχθές ο κ. Αντωνόπουλος επεσκέφθη τους Δήμους Οιχαλίας και Ανδανίας, επισκεφθείς πλείστας όσας περιοχάς, εκ των υπό του πάγου πληγεισών» (794).

Την ίδια περίοδο εμφανίζεται οργανωμένη παρέμβαση του ΚΚΕ από την Πιλαλίστρα, καθώς με γράμμα – ανταπόκριση στο “Ριζοσπάστη” καταγγέλλεται η Αγροτική Τράπεζα και ειδικότερα ο διευθυντής του καταστήματος Μεσσήνης γιατί, όπως προαναφέρθηκε, δεν χορηγεί θεϊκό χαλκό και θειάφι στους σταφιδοπαραγωγούς. Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο “στόχος” που μπαίνει από την επιστολή να πάρουν οι κομμουνιστές τους συνεταιρισμούς από τους “αγροτοφασίστες”:

«Καταλάβαμε πια πως η “Αγροτική” Τράπεζα φτιάχτηκε για να εξυπηρετεί μόνον τους τσιφλικάδες και τα τσιράκια των αγροτοφασιστών και όχι τους φτωχούς αγρότες. Αφού μας πήρε και το τελευταίο κουκούτσι της σταφίδας μας και μας έκλεισε στα μπουντρούμια για “υπόλοιπο” χρεών, σήμερα μας εγκαταλείπει. Μας αρνείται όχι μόνον την παροχή καλλιεργητικών δανείων, αλλά και αυτό το θειικό χαλκό και το θειάφι. Ο διευθυντής του εδώ υποκαταστήματος δηλώνει κυνικά πω αυτοί που χρωστούν έστω και το 1/3 της πίστωσης και αυτοί δεν θα πάρουν ούτε δάνεια, ούτε χαλκό και θειάφι. “Και τι με μέλει εμένα, να πάτε να βρήτε, όπως βρίσκετε και ψωμί, απαντάει στις αγωνιώδεις ερωτήσεις μας. Ετσι η παραγωγή μας κινδυνεύει καθώς και η ζωή μας. Χωρίς χαλκό, χωρίς θειάφι πώς θα γλυτώσουμε την παραγωγή από τις ασθένειες; Και τη στιγμή αυτή που αγωνιά ένας ολόκληρος κόσμος, που είναι ο μεγαλοτσιφλικάς-εφοπλιστής Εμπειρίκος-Κουμουνδούρος που τον βγάλαμε “βουλευτή” μας; Πού είναι οι αγροτοπατέρες Τσικλητήρας και Οικονομόπουλος; Ασφαλώς κάπου θα ξεκοκαλίζει τον ιδρώτα μας ο πρώτος και θα σχεδιάζουν νέες προδοσίες κατά των εργατοαγροτών οι δεύτεροι. Εμείς οι φτωχοί αγρότες καταλάβαμε πως το μόνο κόμμα που μας δείχνει το δρόμο που πρέπει να πάρουμε είναι το ΚΚΕ και γι' αυτό θα παλαίψουμε κάτω από τη σημαία του, ενάντια σε κάθε μορφής καταπίεση και εκμετάλλευση. Θα παλαίψουμε να πάρουμε τους συνεταιρισμούς από τους αγροτοφασίστες στα χέρια μας και να τους μεταχειριστούμε σαν όπλα για μαζικές κινητοποιήσεις, καθόδους και συλλαλητήρια» (795).

 

(787) “Σημαία” 15/4/1933

(788) “Θάρρος” 16/4/1933

(789) “Θάρρος” 23/4/1933

(790) “Θάρρος” 25/4/1933

(791) “Σημαία” 24/4/1933 και επόμενα

(792) “Σημαία” 30/4/1933 – Το κείμενο είναι εξαιρετικά δυσανάγνωστο καθώς όλη αυτή την περίοδο τα φύλλα της εφημερίδας έχουν ξεθωριάσει και σε πολλά σημεία δεν διαβάζονται καθόλου.

(793) “Θάρρος” 29/4/1933

(794) “Θάρρος” 22/4/1933

(795) “Ριζοσπάστης” 16/4/1933


NEWSLETTER