Δευτέρα, 21 Μαϊος 2018 17:12

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 130ο)

Γράφτηκε από τον
Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 130ο)

 

«(...) Αργά χθες το απόγευμα ελάβομεν εξ Ανδρούσης το κάτωθι τηλεγράφημα: Βροχή τριήμερος κατέστρεψεν παραγωγήν τελείως. Παρακαλούμεν ληφθή πρόνοια ανασταλώσι χρέη Αγροτικής. Κάτοικοι διατελούν εν απογνώσει. Επιτροπή: Β. Κοντόπουλος, Π. Κρουστούρης, Αθ. Μαλαφέκας, Δ. Μαρκόπουλος, Κ. Παγάνης, Β. Παντελόπουλος, Κ. Σταυρέας, Γ. Παπαδόπουλος, Χρ. Φωτεινόπουλος» (855).

Η πρώτη κίνηση την οποία σχεδιάζει ο ΑΣΟ είναι η οινοποίηση της σταφίδας που δεν έχει καταστραφεί πλήρως:

«Συμφώνως προς τας πληροφορίας των τοπικών αρχών, ραγδαία βροχή πεσούσα κατά την χθεσινήν νύκτα, προξένησε μεγάλας καταστροφάς εις Αχαΐαν και Αιγαλείαν, έτσι μεγαλυτέρας εις Ηλείαν και τμήμα της Μεσσηνίας. Αμα τη αναγγελία της καταστροφής συνήλθεν η διοικητική επιτροπή του ΑΣΟ, η οποία απεφάσισε την χρησιμοποίησιν προς οινοποίησιν της σταφίδος ήτις δεν θα έχη επαρκώς αλλοιωθεί. Διετάχθη ομοίως η μετάβασις επί τόπου του διοικητικού συμβουλίου του ΑΣΟ μετά τεχνικών συμβούλων διά να επιβλέψη την κανονικήν πραγματοποίησιν του ως άνω μέτρου. Ως προς την έκτασιν των ζημιών δεν έχομεν εισέτι ακριβείς πληροφορίας. Ελπίζομεν να είναι κατωτέρα των εκ πρώτης όψεως υπολογιζομένων» (856).

Και ενώ η καταστροφή εκτιμάται πως είναι πολύ μεγάλη, το “φάντασμα του κομμουνισμού” εμφανίζεται και πάλι. Σε κύριο άρθρο η “Σημαία” ζητεί τη λήψη μέτρων για... να μην εκμεταλλευτούν την κατάσταση οι κομμουνιστές. Η μεγάλη εξέγερση του 1931 είναι πρόσφατη και τρομάζει το σύστημα και τους εκφραστές του:

«Η αδόκητος συμφορά που έπληξε τους αγρότας της Μεσσηνίας και γενικότερον ολοκλήρου της Πελοποννήσου, είναι το ώντι κολοσσιαία. Δεν υπάρχε δε ανθρώπινη ψυχή που να μην επόνεσε και να μην εδοκίμασε ένα ρίγος συγκινήσεως διά την τύχην η οποία περιμένει έναν κόσμον ολόκληρον παραγωγών.

Οι αγρόται μας, και ειδικότερον οι σταφιδοπαραγωγοί και συκοπαραγωγοί του Νομού Μεσσηνίας, είναι αναμφισβήτητον πλέον ότι θα πεινάσουν. Οτι θα περιαχθούν εις απόγνωσιν, αφού η μοναδική των ελπίς της συγκομιδής, των κόπων και των μόχθων τόσων μηνών, τους απέλειπεν οριστικώς. Και θα γυμνητεύσουν.

Οι αριστεροί, οι λεγόμενοι κομμουνισταί, θα θελήσουν φυσικά, όπως πάντοτε, να εκμεταλλευθούν την κατάστασιν αυτήν. Και με τας υποσχέσεις των περί ενός νέου κόσμου όπου “δεν θα υπάρχει εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπον”, θα προσπαθήσουν να μυήσουν εις τας ανατρεπτικάς ιδέας των τους αγρότας. Αλλά θα το κατορθώσουν; Εδώ ακριβώς έγκειται το ζήτημα.

Τι πρέπει να γείνη, ώστε και οι κομμουνισταί να μην επωφεληθούν από την ανώμαλον αυτήν κατάστασιν η οποία αναποτρέπτως θα δημιουργηθή μετά μίαν, δύο ή τρεις εβδομάδας. Και οι αγρόται να ανακουφιστούν χωρίς την ελάχιστην επιβάρυνσιν του κρατικού προϋπολογισμού όστις και αυτήν την φοράν δεν πρόκειται να κατατεθή εις την Βουλήν ισοσκελισμένος; Κατά την γνώμην μας, μόνη ενδεδειγμένη λύσις είναι αυτή:

1. Να ανασταλεί αμέσως η είσπραξις πάσης φύσεως οφειλομένων χρεών των αγροτών προς την Αγροτικήν Τράπεζαν και γενικώς εις όλους τους άλλους, τουλάχιστον διά μίαν οκταετίαν.

2. Να χορηγηθούν αμέσως εις τους πληγέντας εκ των θεομηνιών σταφιδοπαραγωγούς και συκοπαραγωγούς μακροπρόθεσμα δάνεια υπό την εγγύησιν του κράτους.

3. Να εξαιρεθούν του μέτρου αυτού οι αποδεδειγμένως εύποροι, οιανδήποτε καταστροφήν και αν έχουν υποστεί εκ των θεομηνιών.

4. Ο Αυτόνομος Σταφιδικός Οργανισμός να υποχρεωθή υπό του κρ΄τους όπως εις τους αποδεδειγμένως απόρους και συντηρουμένους αποκλειστικώς και μόνον εκ της καλλιεργείας των κτημάτων των, χορηγήση επίδομα δύο χιλιάδων τουλάχιστον δραχμών κατ’ οικογένειαν τριμελή. Διά τα επιπλέον μέλη να χορηγηθή επίδομα κατ’ άτομον τουλάχιστον τετρακοσίων δραχμών.

5. Να καταβληθή προσπάθεια όπως αι ημικατεστραμμέναι ποσότηται σταφιδοκάρπου χρησιμοποιηθώσιν υπό των βιομηχανικών επιχειρήσεων.

Μόνον ούτως πιστεύομεν ότι θα αποσοβηθή η επερχόμενη κοινωνική θύελλα και θα εκδηλωθή η κοινωνική πρόνοια τους κράτους απέναντι μιας πολυπληθούς τάξεως ανθρώπων διά των οποίων κινείται η κρατική μηχανή.

Και όλα αυτά, εννοείται, τότε μόνον, όταν και επισήμως εξακριβωθή ότι η επελθούσα εκ της τελευταίας θεομηνίας συμφορά είναι πράγματι κολοσσιαία και ανεπανόρθωτος» (857).

Ολα αυτά, τη στιγμή που το ΚΚΕ εν μέσω διωγμών και φυλακίσεων μελών και στελεχών του διαθέτει πολύ λίγες δυνάμεις και έχει σοβαρές λειτουργικές αδυναμίες:

«Στις 28 Αυγούστου όλες οι αστικές εφημερίδες είχαν τηλεγραφήματα ότι στις περιφέρειες Πατρών, Αιγιαλείας, Καλαμάτας κ.λπ. καταστράφηκε η σταφίδα από βροχές. Και όμως ο “Ριζοσπάστης” δεν είχε τις ειδήσεις αυτές. Οι κομματικές μας οργανώσεις στην Πελοπόννησο θα πρέπει να εξασφαλίσουν ανταποκριτές υπεύθυνα για την ταχτική αποστολή ανταποκρίσεων» (858).

Οι δε βροχές συνεχίζονται, προκαλώντας όλο και μεγαλύτερες καταστροφές:

«Η απότομος καιρική μεταβολή η οποία έσχε τόσον επικίνδυνον εξέλιξιν και τόσον ολεθρίας συνεπείας διά την ατυχήν σταφιδοπαραγωγήν, εξακολουθεί εισέτι να παραμένει η αυτή. Καθημερινώς ο ορίζων είναι νεφοσκεπής και συνεχώς νέαι βροχαί προμηνύονται, αι οποία απειλούν να παρασύρουν τα τελευταία υπολείμματα της παραγωγής.

Ούτω κατά τα καταφθάνοντα συνεχώς εις την Νομαρχίαν τηλεγραφήματα εκ των διαφόρων κοινοτήτων της υπαίθρου, καταφαίνεται ότι εις πολλά τμήματα της Μεσσηνίας αι βροχαί συνεχίζονται εισέτι. Τρία μάλιστα τηλεγραφήματα των προέδρων των Κοινοτήτων Σελινούντος, Γρύλου και Λογκάς αναφέρουν ότι οι σταφίδες όσαι παρέμεναν εισέτι απλωμέναι εις τα αλώνια, υπέστησαν παντελή σχεδόν καταστροφήν. Παρομοία υπήρξε και η τύχη των σύκων τα οποία υπέστησαν σοβαροτάτους ζημίας.

Παρά πάντα ταύτα όμως γενομένης συγκρίσεως μεταξύ της δημιουργηθείσης μετά τας βροχάς καταστάσεως εις τον Νομόν Μεσσηνίας και τους λοιπούς σταφιδοπαραγωγικούς Νομούς, καταφαίνεται ότι αι ζημίαι εις τον Νομόν Μεσσηνίας είναι ολιγώτεραι εκείνων αι οποία συνέβησαν αλλού, ως επί παραδείγματι εις την Ηλείαν, όπου ο σταφιδόκαρπος ευρίσκετο σχεδόν όλος εις τα αλώνια. Τούτο οφείλεται κυρίως εις το ότι οι Μεσσήνιοι σταφιδοπαραγωγοί αντιληφθέντες το ενδεχόμενον καταστροφής εκ βροχής λόγω της πρωτοφανούς οψιμήσεως της εφετεινής εσοδείας, έσπευσαν να παραδώσουν τον σταφιδόκαρπον εις τα εργοστάσια του ΑΣΟ, όπου και παρεδόθη σημαντική ποσότης χλωράς σταφίδος.

Συμφώνως προς τας πληροφορίας τας οποίας έχομεν εξ Αθηνών, υπό των αρμοδίων και της κυβερνήσεως καταβάλλονται σύντοναι προσπάθειαι προς αντιμετώπισιν της δημιουργηθείσης καταστάσες. Σχετικώς παρά τω ΑΣΟ του οποίου ο πρόεδρος και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου μετέβησαν εις Πύργον και ήλθον εις επαφήν μετ’ εκπροσώπων των παραγωγών, κρατεί σκέψις όπως οι ποσότητες του σταφιδοκάρπου ο οποίος υπέστη βλάβας εκ των βροχών χρησιμοποιηθούν προς οινοπνευματοποίησιν.

Είναι γνωστά επίσης τα διαβήματα εις τα οποία θα προβούν παρά τη κυβερνήσει οι ζημιωθέντες παραγωγοί οι οποίοι θα ζητήσουν την απαλλαγήν της σταφίδος εκ διαφόρων φορολογιών ως και την κατάργησιν του 3% επί του συναλλαγματικού παρακρατήματος» (859).

Η αποτίμηση των ζημιών σε Τριφυλία, Πυλία και Μεσσήνη δίνει την έκταση της καταστροφής:

«Κατά νεωτέρας τηλεγραφικάς πληροφορίας εκ τριών διαφόρων Κοινοτήτων του Νομού προς την Νομαρχίαν, κατεστράφη ολόκληρος η παραγωγή των περιφερειών εκείνων εις τας οποίας η βροχή συνεχίζεται από τετραημέρου.

Εις την επαρχίαν Τριφυλίας ιδίως και μάλιστα εις την Ζαχάρω, η καταστροφή είναι πλήρης. Ζήτημα είνε δε αν τα οινοποιητικά εργοστάσια του ΑΣΟ θα δεχθούν προς οινοποίησιν την ημικατεστραμμένην σχεδόν σταφίδα, η οποία κατόπιν αυτού θα πεταχθή στους δρόμους.

Εις την επαρχίαν Πυλίας αι ζημίαι βέβαια δεν συγκρίνονται με τας κολοσσιαίας ζημίας άλλων επαρχιών και ιδίως της Ηλείας. Είναι όμως σημαντικαί, υπερβαίνουσαι το ποσοστόν των 40 και 45 ή 50%.

Γενικώς η επαρχία Πυλίας πιστεύεται, σύμφωνα άλλωστε και με τας πληροφορίας των εμπόρων, ότι θα δώση εις την κατανάλωσιν τα δύο πέμπτα ή το πολύ το ήμισυ της παραγωγής της.

Σύμφωνα με τας επισήμους πληροφορίας των αρμοδίων αρχών αι οποίαι από της πρώτης στιγμής ετέθησαν εις κίνησιν ίνα εξακριβώσουν τας προξενηθείσας εκ των βροχών ζημίας εις την σταφιδοπαραγωγήν, το ποσοστόν της καταστροφής εις τινας Κοινότητας της Επαρχίας Μεσσήνης υπερβαίνει το 85 και 90%, αλλού δε τα 30-40-50. Χαρακτηριστικόν της επελθούσης καταστροφής είναι και το κάτωθι τηλεγράφημα όπερ ελάβομεν χθες το απόγευμα εκ Πιλαλίστρας: Βροχή τετραήμερος κατέστρεψε παραγωγήν τελείως. Παρακαλούμενη ληφθή πρόνοια, παραγωγοί βρίσκονται εν απογνώσει. Η Επιτροπή Κοινότητος Πιλαλίστρας Θ. Γεωργαράς, Χρ. Βασιλαδιώτης, Ν. Χορταρέας, Κ. Αναστασόπουλος, Π. Σπυρόπουλος» (860).

 

 

(855) “Σημαία” 30/8/1933

(856) “Νεολόγος” (Πατρών) 30/8/1933

(857) “Σημαία” 31/8/1933

(858) “Ριζοσπάστης” 30/8/1933

(859) “Σημαία” 31/8/1933

(860) “Σημαία” 1/9/1933


NEWSLETTER