«Πήραμε ψήφισμα του Συνεδρίου των Κοινοτήτων Πυλίας. Μ’ αυτό ζητούν να ενισχυθούν οι Κοινότητες από το Κράτος, να περικοπούν οι υποχρεωτικές εισφορές που απομυζούν το πλείστο μέρος των κοινοτικών πόρων υπέρ διαφόρων οργανισμών, να συντηρηθούν οι επαρχιακοί δρόμοι από το κράτος, να ρυθμιστούν τα αγροτικά χρέη, να καταργηθούν οι δασμοί πάνω στα εισαγόμενα αγρικά είδη, το σταφιδικό συνάλλαγμα και η έγγειος φορολογία. Να επιταχυνθεί η κατασκευή της οδού Μεσσήνης - Πύλου, να γίνει έλεγχος για τη σκανδαλώδικη ενέργεια σε βάρος των περονοσποροπλήκτων του Σάσαλου διευθυντού Γενικών Αποθηκών Πύλου και να τιμωρηθή με απόλυση, να ενεργήσουν οι αρμόδιοι για να προλάβουν τον κίνδυνο της φυλλοξήρας και να χορηγηθούν πανιά για τη βροχή κλπ.
Το ψήφισμα περιλαμβάνει και άλλα αιτήματα που δεν εξυπηρετούν την αγροτική φτωχολογιά. Οπως η ενίσχυσης της Αγροτικής Τραπέζης για να “αναλάβει εξ ολοκλήρου την αγροτικήν πίστην”, ενιαία διαχείρηση της σταφίδας, δικαιότερη κατανομή του φόρου σταφίδος στις κοινότητες κλπ.
Στο παραπάνω συνέδριο μίλησαν διάφοροι δημοκόποι, τσορμπατζήδες και αγροτοφασίστες όπως ο Τσικλητήρας κλπ» (962).
Λίγες μέρες μετά το συνέδριο η Μεσσηνία συγκλονίζεται από την εξέγερση των λιμενεργατών, που βάφεται στο αίμα από την επέμβαση στρατιωτικών δυνάμεων και της χωροφυλακής. Η κοινωνική σύγκρουση κορυφώνεται καθώς οξύνεται η κρίση πλήττοντας εργάτες και αγρότες, γεγονός που αποτυπώνεται στη συνέχεια με έντονο τρόπο στο χώρο των σταφιδοπαραγωγών.
Ο εφιάλτης των καταστροφών επανέρχεται καθώς οι καιρικές συνθήκες ευνοούν την ανάπτυξη του περονόσπορου:
«Νεώτερα τηλεγραφήματα εκ των διαφόρων σταφιδοφόρων περιφερειών, αναφέρουν ότι ενεφανίσθη περονόσπορος εκεί προξενήσας σημαντικάς ζημίας εις τας αμπέλους και σταφιδαμπέλους. Ο περονόσπορος προσέβαλεν ιδίως τας σταφιδαμπέλους των περιφερειών Ολυμπίας και Τριφυλίας και τινας της Επαρχίας Μεσσήνης.
Οι σταφιδοπαραγωγοί κατόπιν τούτου, διά τηλεγραφημάτων των προς τας αρμοδίους αρχάς ζητούν την αποστολήν εκτιμητών κλπ.
Κατά τας αυτάς πληροφορίας μας, η επικρατούσα καιρική κατάστασις δημιουργεί πλείστους όσους κινδύνους και δια την παραγωγήν των γεωμήλων, της ντομάτας και άλλων εσπεριδοειδών» (963).
Στο “Ριζοσπάστη” δημοσιεύεται μια επιστολή χαρακτηριστική της ζωής των εργατών γης:
«Πήγαμε και δουλέψαμε 4 εργάτες γης στο χωριό Στρέφι στο χτήμα του [...], χαράκι. Επειδή το χωριό είνε μακρυά από τη Μεσσήνη, αναγκαζόμαστε τα βράδυα να μένουμε εκεί. Ο παραπάνω χτηματίας μας μεταχειρίστηκε χειρότερα κι’ από ζώα. Για φαΐ μας έδινε εληές και κολοκύθια χωρίς λάδι. Για ύπνο μας έβαλε στο κατώγι του σπιτιού του. Ενώ δε είχε κρύο εξ αιτίας της βροχής και πουντιάζαμε, μας έδωσε σακκιά για ρούχα να σκεπασθούμε. Για να μην μας φέρονται έτσι οι χτηματίες πρέπει να ιδρύσουμε σωματείο εργατών γης γι ανα κερδίσουμε την υπόθεσή μας» (964).
Τέλη Μαΐου - αρχές Ιουνίου ξεσπάει μια αντιπαράθεση μέσα από τις εφημερίδες σχετικά με τις δραστηριότητες του ΑΣΟ, όπως αγορές εργοστασίου (Ζευγολατιό Κορινθίας) και αποθήκης (Πεταλίδι), αντιμισθίες συμβούλων, τιμή πώλησης χλωρής σταφίδας, εκπροσώπηση στην Αμερική από τον αδελφό του διοικητικού συμβούλου Μαράκα και άλλα θέματα. Οι σχετικές καταγγελίες φιλοξενούνται στην “Πρώτη”, το “Νεολόγο”, το “Θάρρος”, το “Ριζοσπάστη” και άλλες εφημερίδες, ενώ την απάντηση του ΑΣΟ φιλοξενεί η “Σημαία” που δημοσιεύει σειρά άρθρων και συνέντευξη του Μαράκα.
Στα εργοστάσια της Εταιρείας Οίνων και Οινοπνευμάτων ξεσπά μεγάλη απεργία και στην Καλαμάτα γίνεται προσπάθεια να έρθουν σε αντιπαράθεση οι εργάτες με τους σταφιδοπαραγωγούς. Ο Γιώργος Θ. Δάλλας πρόεδρος της Κτηματικής Ενώσεως Θουρίας παρεμβαίνει και υπερασπίζεται τους εργάτες καταγγέλοντας την εταιρεία για την πολιτική της απέναντι και στους αγρότες και στους εργάτες:
«Οι εργάται του κάμπου και του βουνού, οι αγρόται μετά ειλικρινούς συμπαθείας παρακολουθούν τον τίμιον και δικαιότατον αγώνα των εργατών της πόλεως κατά του οργανωμένου κεφαλαίου που τους εκμεταλλεύεται. Ουδείς αγρότης γνήσιος και ανεπηρρέαστος είναι δυνατόν να εργάζεται κατά των εργατών απεργησάντων δια το ψωμί των. Ούτε είναι δυνατόν οι αγρόται να ταχθούν παρά το πλευρόν των μεγαλοβιομηχάνων πολυεκατομμυριούχων, που εθησαύρισαν ιδίως κατά τα έτη 1927-1931 εκ της παραλαβής χλωράς σταφίδος εις βάρος των.
Η απεργία των εργατών ουδόλως πρόκειται να βλάψη τους αγρότας. Διότι το ότι δεν εξεκενώθησαν οι δεξαμεναί των διαφόρων ανά την Μεσσηνία συγκροτημάτων οφείλεται εις την μείωσιν της εξαγωγής, μείωσιν οφειλομένην εις την πολιτικήν της κυβερνήσεως και άλλους τινάς παράγοντας, ώ η εξέτασις δεν είναι της παρούσης ώρας. Εάν επομένως αγωνιώμεν σήμερον διερωτώμενοι εάν θα δυνηθώμεν μεθαύριον να παραδώσωμεν χλωράν σταφίδα, τούτο δεν οφείλεται εις την ολιγοήμερον απεργίαν των εργατών αλλά εις την εν προκειμένω πολιτικήν της κυβερνήσεως και του ΑΣΟ. Αρκετά άλλωστε επλούτησεν η Εταιρεία Οίνων και Οινοπνευμάτων ώστε να δύναται ν’ αποδεχθεί τα αιτήματα των απεργών εργατών. Πάντως ημείς δεν θα δεχθώμεν να γίνωμεν “τσιράκια” των μεγαλοβιομηχάνων εναντίον των εργατών, και διότι δεν ζημιούμεθα από την απεργίαν των τελευταίων και διότι δεν δεχόμεθα να τεθώμεν υπό την κηδεμονίαν των πλουσίων βιομηχάνων και να γίνωμεν εκούσιοι συνεργοί δια της μεγάλης δυνάμεως και του όγκου μας εις τον εκβιασμόν οίας δήποτε εταιρείας εις βάρος των εργατών.
Γνωρίζομεν άλλως τε πολύ καλά ημείς οι αγρόται την τακτικήν της Εταιρείας Οίνων και ενθυμούμεθα τα χαρακτηριστικά δείγματα του σαϋλωκισμού της που παρέσχε πέρυσι κατά την παραλαβήν χλωράς σταφίδος απέναντι των αγροτών. Ενθυμούμεθα ότι διέκοπτε αύτη αδικαιολογήτως την παραλαβήν και εζημίωνε τους αγρότας με αφάνταστον φύραν της χλωράς σταφίδος των συσσωρευμένης εις τα αλώνια. Ενθυμούμεθα την άρνησίν της να παραλάβη χλωράν σταφίδαν πέρυσι και τους αγώνας μας μέσα εις το Γραφείον του Νομάρχου Μεσσηνίας όπως την πείσωμεν και παραλάβη 1.000.000 οκάδας σταφίδος χλωράς που εκινδύνευε να καταστραφή και να χαθή ολοκληρωτικώς επάνω εις τα κούρβουλα.
Συμφέρον έχει η εταιρεία να συμβιβασθή με τους εργάτας της και να παύση αγωνιζομένη όπως εκβιάση και μάλιστα διά της δυνάμεως των εργατών του κάμπου αυτούς. Αυτό δεν θα γίνη ποτέ. Και ας το έχη υπ’ όψει της αυτή και κάθε άλλος μετ’ αυτής συμπαριστάμενος» (965).
Αυτή η τοποθέτηση έχει ιδιαίτερη αξία καθώς χλωρή σταφίδα που πήγαινε για οινοπνευματοποίηση-οινοποίηση προερχόταν κυρίως από τη Θουρία και την ευρύτερη περιοχή.
Την ίδια στιγμή ο καύσωνας απειλεί την παραγωγή:
«Επείγοντα τηλεγραφήματα εκ των διαφόρων σταφιδικών περιφερειών του Νομού προς τας αρμοδίας αρχάς, αναφέρουν ότι ο υπερβολικός καύσων των τελευταίων ημερών επέφερεν σημαντικωτάτας ζημίας εις την σταφιδοπαραγωγήν, ιδίως των περιφερειών Μεσσήνης και Κυπαρισσίας.
Κατά τας αυτάς πληροφορίας μας, το ποσοστόν της προξενηθείσης ζημίας υπερβαίνει τα 40% εις τινας περιφερείας, εις άλλας δε, η καταστροφή είναι ολοκληρωτική. Τας μεγαλυτέρας ζημίας, λέγεται ότι υπέστησαν οι σταφιδοπαραγωγοί Μεσσήνης οίτινες τελούν εν απογνώσει από χθες.
Δέον να σημειωθεί ότι εις την ύπαιθρον Μεσσηνίαν η θερμοκρασία κυμαίνεται μεταξύ 37-40 βαθμών Κελσίου, κατέστη δε αφόρητος και δια τους κατοίκους πολλών Κοινοτήτων. Ζημίας σημαντικάς υπέστησαν και οι σιτοπαραγωγοί.
Προς εξακρίβωσιν των ζημιών η αρμόδια Γεωργική υπηρεσία διέταξε δύο γεωπόνους όπως μεταβούν σήμερον εις τινας Κοινότητας της επαρχίας Μεσσήνης» (966).
Το παρακράτημα είναι θέμα που διχάζει τους παραγωγούς “καλών” και “κακών” ποιοτήτων στο πλαίσιο της πολιτικής που εφαρμόζεται, ένα παλιό πρόβλημα έρχεται στην επιφάνεια και μάλιστα με μεγαλύτερη ένταση:
«Παρακολούθησα ως σταφιδοπαραγωγός τους τελευταίους αγώνας σας γύρω από το σταφιδικόν πρόβλημα και νομίζω ότι έχω καθήκον να σας εκφράσω την απόλυτον ικανοποίησιν τόσον εμού όσον και ολοκλήρου του σταφιδοπαραγωγικού κόσμου της Μεσσηνίας. Θα μου επιτρέψητε δε ν” απασχολήσω τας στήλας σας επί του ζητήματος της συγκλίσεως ενός Παμμεσσηνιακού Σταφιδικού Συνεδρίου επί του οποίου και εσείς επανειλημμένως ησχολήθητε.
Εφ’ όσον λοιπόν είναι γνωστόν ότι οι σταφιδοπαραγωγοί Ηλείας και Μεσσηνίας προπαντός δε οι τελευταίοι, ως διαθέτοντες κατωτέρας ποιότητας έχομεν αντίθετα προς τους Κορινθίους και τους Αιγιαλείς συμφέροντα, είνε δε αναντίρρητον ότι οι τελευταίοι κινούνται με ψηφίσματα, συνέδρια και διαβήματα ποικίλα προς την κατάργησιν του παρακρατήματος, είναι αυταπόδεικτος η ανάγκη της συγκλίσεως και εδώ ενός συνεδρίου προς αντιπερισπασμόν εις τας ενεργείας των “βορείων”. Διότι αν αφήσωμεν ελεύθερον εις αυτούς το πεδίον της ενεργείας, υπάρχει μέγας φόβος, βεβαιότης σχεδόν, ότι τα αιτήματά των θα γίνουν, εν μέρει τουλάχιστον, δεκτά και τότε ας κλαίμε και ας οδυρώμεθα εμείς οι Μεσσήνιοι.
Αλλ’ αντί να κλαίμε και να οδυρώμεθα τότε, ότε θα είναι πλέον αργά και μάταιοι οι θρήνοι μας, δεν είναι καλλίτερον να κινηθώμεν από τούδε και να προλάβωμεν το κακόν; Το πράγμα είναι εκτάκτως ευχερές ώστε ν’ απορή κανείς μα την αλήθειαν, διότι μέχρι σήμερον δεν εγένετο τίποτα εκ μέρους των αρμοδίων. Ας κινηθούν επιτέλους και οι “μη αρμόδιοι”. Αρκεί το απειλούμενον κακόν να προληφθή» (967).
Η ανησυχία των παραγωγών χλωρής σταφίδας εντείνεται καθώς οι δεξαμενές του ΑΣΟ είναι γεμάτες κρασί και απειλούνται δυναμικές ενέργειες εκκένωσης:
«Κατά πληροφορίας εκ της υπαίθρου Μεσσηνίας οι σταφιδοπαραγωγοί και ιδία της περιφερείας του τέως Δήμου Θουρίας τελούν εν ζωηρά εξεγέρσι λόγω της μη εισέτι εκκενώσεως των δεξαμενών του ΑΣΟ εκ του οίνου της παρελθούσης περιόδου. Δέον να σημειωθεί ότι εφ' όσον η εκκένωσις των δεξαμενών του ΑΣΟ δεν γίνη εγκαίρως υπάρχει κίνδυνος αναπόφευκτων καταστροφών της εφετεινής εσοδείας σταφίδος, δοθέντος ότι ελάχιστοι εκ των σταφιδοπαραγωγών διαθέτουν αλώνια. Σχετικώς τονίζεται ότι οι σταφιδοπαραγωγοί, εφ’ όσον ο ΑΣΟ δεν σπεύση να συμμορφωθή προς τας αξιώσεις των, είναι διατεθειμένοι να προβούν ομαδικώς εις εκνόμους ενεργείας, εν ανάγκη δε να εκκενώσουν βιαίως τας δεξαμενάς του Σταφιδικού Οργανισμού προς αποτροπήν αναποφεύκτων καταστροφών» (968).
(962) “Ριζοσπάστης” 16/5/1934
(963) “Σημαία” 25/5/1934
(964) “Ριζοσπάστης” 31/5/1934
(965) “Θάρρος” 10/6/1934
(966) “Σημαία” 10/6/1934
(967) “Θάρρος” 19/6/1934
(968) “Θάρρος” 26/6/1934
