Μιλούν οι Βρεττός Μιχόπουλος, Χρ. Λ. Μυλωνόπουλος, Λ. Μερκούρης, Γαβρ. Σακελλαρίου οι οποίοι αναπτύσσουν διαφορετικές απόψεις τόσο επί της πρότασης του πρώτου για μποϋκοτάζ των Πατρινών εμπόρων, όσο και για την τιμή που πρέπει να ζητηθεί. Τελικά επέρχεται συμφωνία για την τιμή και ζητείται να μην καταργηθεί προσωρινά το παρακράτημα αλλά να εξεταστεί η εφαρμογή του μέτρου από την επόμενη χρονιά. Σε σχετικό ψήφισμα αναφέρονται μεταξύ άλλων τα εξής:
«Σταφιδικός κόσμος Περιφερείας μας συνελθών σήμερον εις σύσκεψιν δι’ αχαρακτήριστον στάσιν επιτροπής συλαλλητηρίων Κορινθίας, Αιγίου και Πατρών προσπαθούσης να πιέση τον ΑΣΟ όπως αγνοήση τα συμφέροντα υπολοίπου σταφιδοπαραγωγής διαμαρτύρεται εντονώτατα και αποφασίζει:
1) Να καθορισθή ελάχιστον όριον αγοράς πλεονασμάτων περιφερείας Ηλείας 3.500 δραχμάς, αμέσου εξαγοράς καθόσον η θέσις του προϊόντος μας ευρίσκεται ασυγκρίτως εις καλλιτέραν κατάστασιν του περυσινού τοιούτου, εξευρισκομένου τρόπου όπως μη επιβαρυνθή η κατανάλωσις σοβαρώς.
2) Να παραμείνει ο θεσμός του παρακρατήματος εφέτος και ν’ αρχίση αμέσως η προπαρασκευή καταργήσεως αυτού κατά την μέλλουσαν εσοδείαν.
3) Εξουσιοδοτεί επιτροπήν όπως παρακολουθήση αγρύπνως την κατάστασιν και εις περίπτωσιν μη αποδοχής των ανωτέρω αιτημάτων καλέση τον σταφιδικόν κόσμον δια προκηρύξεων εφαρμόση τα εγκριθέντα υπό της συσκέψεως μέτρα».
Μια άλλη επιτροπή παραγωγών Ηλείας την οποία αποτελούν οι Π. Μαρκουτσάς, Γ. Ματζάκουρας, Κ. Δημουλιάς, Ν. Γιαννακαράς, Ι. Καλαθάς, Αθ. Φραγκόπουλος, Α. Καράγιωργας, Π. Παυλόπουλος, Ηλ. Αναστασόπουλος και Κ. Πίκουλας στέλνει τηλεγράφημα ζητώντας 3.500 δραχμές το χιλιόλιτρο για το παρακράτημα:
«Σταφιδικός κόσμος Ηλείας παρακολουθών ενεργείας προπωλητών σταφιδοεξαγωγέων Πάτρας προσπαθούντων προς εξυπηρέτησιν ιδίων συμφερόντων σφαγιάσωσι συμφέροντα παραγωγών υποβάλλει παράκλησιν ίνα μηδόλως ληφθώσιν υπ’ όψει υποδείξεις τούτων, τεθή δε όριον εξαγοράς πλεονασμάτων 3.500 δραχμαί κατά χιλιόλιτρον διατασσομένης αμέσου εξαγοράς παντός προσφερομένου ποσού. Εν εναντία περιπτώσει δηλοί απόφασιν διεκδικήσεως παντί μέσω δικαιωμάτων».
Ταυτόχρονα στο Βαρθολομιό πραγματοποιείται σύσκεψη συμβουλίων κοινοτήτων συνεταιρισμών και συλλόγων Δυτικής Μυρτουντίας, στην οποία εκδίδεται ψήφισμα με το οποίο μεταξύ των άλλων:
«1) Αποδοκιμάζει μετ’ αγανακτήσεως τας παραλόγους αξιώσεις των παραγωγών σταφίδος ευγενών ποιοτήτων διότι υπονομεύουσιν την αλληλεγγύην και τα συμφέροντα της όλης σταφιδοπαραγωγής, θεραπεύοντες σκότιους σκοπούς και θεωρούσι ταύτας ως συντριπτικάς της εννοίας περί κοινωνικής δικαιοσύνης και ακροβοδικαίας κατανομής του εθνικού πλούτου εξυπηρετούντες μόνον τα ανήθικα συμφέροντα των εκμεταλλευτών υποτιμητών.
2) Συνιστά εις την κυβέρνησιν και την διοίκησιν του ΑΣΟ ίνα χωρίσουν ακλονήτως εις την λήψιν των ενδεδειγμένων εκ των περιστάσεων αποφάσεων αυτών, διά των οποίων και μόνον εξυπηρετείται το σύνολον της σταφιδοπαραγωγής και οι εξ αυτής εξαρτώμεναι κοινωνικαί τάξεις, παραβλέπουσαι τον αηδή θόρυβον υποτιμητών.
3) Παρακαλεί ορισθή τιμή εξαγοράς σταφίδος περιφερείας Αμαλιάδος, Μυρτουντίας, Βουπρασίας 3.600 κατά χιλιόλιτρον».
Βαρθολομιού: Χαρ. Γρηγορόπουλος, Δ. Στεργιόπουλος, Π. Σπετζάρης, Π. Σκιαδαρέσης, Γ. Χρτσανθόπουλος, Στ. Παναγούλης, Χρ. Μητάκης, Δ. Ζαρόγιαννης, Ι. Παπαχριστόπουλος, Ι. Ηλιόπουλος, Δ. Κοντάρης, Κ. Παναγιωτόπουλος, Διον. Κουλιαντώνης, Κ. Τεμπενέρας, Γ. Π. Κοκκορίνος, Α. Γρηγορόπουλος, Κυρ. Κοτσέτας, Ν. Κατραχούρας, Θ. Ζαρόγιαννης, Κ. Μανιάτης, Κ. Σταθάτος, Χρ. Βρυώνης, Φαν. Γρηγορόπουλος.
Καλυβακίων: Π. Αντωνόπουλος, Ζ. Ζαφειρόπουλος, Δ. Αργυρόπουλος, Αθ. Αργυρόπουλος, Απ. Αργυρόπουλος, Δ. Βοΐλας.
Μάχου: Δ. Πουλής, Αγ. Μπράβος, Ηλ. Τσεκουράς.
Λυγιάς: Χρ. Μουρτζίνης, Π. Κυπριώτης, Γ. Θεοδωρόπουλος.
Τρουμπέ: Αγ. Μακρής, Δ. Αλεξανδρής.
Κάστρου: Κ. Χαραλαμπόπουλος, Διον. Αρβανίτης.
Νεοχωρίου: Αθ. Ψυχογιός, Δ. Στεφανόπουλος.
Κυλλήνης: Δημ. Βώσσος, Ι. Θεοδόσης, Αναστ. Βώσσος, Α. Μηνιωτάκης (998).
Εκτιμώντας ότι επιχειρείται η διάσπαση των σταφιδοπαραγωγών, το ΚΚΕ παρεμβαίνει μέσω του “Ριζοσπάστη” με άρθρο του Κ. Αυγήτα σε συνέχειες:
«Οι σταφιδοπαραγωγοί βρίσκονται σε αναβρασμό. Σε όλα τα σταφιδοπαραγωγικά κέντρα στην Πελοπόννησο, τελευταία έγιναν μαζικά συλλαλητήρια.
Οι μεγαλοχτηματίες σταφιδοπαραγωγοί και τα όργανα της κυβέρνησης, του ΑΣΟ και των αστικών κομμάτων προσπαθούν να διαιρέσουν τους φτωχούς και μεσαίους αγρότες σε παραγωγούς καλής ποιότητας σταφίδων και σε παραγωγούς κατωτέρας. Κ’ αυτό για να στρέψουν αλλού την προσοχήν των εργαζομένων σταφιδοπαραγωγών, που είνε αγαναχτισμένοι ενάντια στον ΑΣΟ και την Αγροτική Τράπεζα.
Οι μεγαλοχτηματίες της Κορινθίας, Αιγιαλείας παραγωγοί πρώτης ποιότητας σταφίδος, καθώς και των Πατρών, επωφελούνται της γενικής αγανάχτησης των σταφιδοπαραγωγών και ζητούν την κατάργηση του παρακρατήματος και την αύξηση της εξαγωγικής εισφοράς. Τα επιχειρήματά τους είνε ότι οι παραγωγοί καλής ποιότητος σταφίδος φορολογούνται με το παρακράτημα για να “προστατευθούν” οι παραγωγοί της κατώτερης ποιότητας σταφίδος Μεσσηνίας κλπ.
Επίσης μια μερίδα σε συνεργασίας με τους σταφιδεμπόρους ζητάνε να ορισθούν κατώτερες τιμές στα πλεονάσματα σταφίδος. Γιατί οι σταφιδέμποροι, προαγόρασαν μεγάλες ποσότητες σταφίδας και έχουν κάθε συμφέρον να ορισθούν κατώτερες τιμές στα πλεονάσματα, για ν’ αγοράσουν φτηνά τη σταφίδα των φτωχών και μεσαίων αγροτών.
Οι μεγαλοχτηματίες όμως δεν μιλάνε καθόλου για κατάργηση του ΑΣΟ, γιατί εξυπηρετεί μονάχα αυτούς και ληστεύει τους φτωχούς παραγωγούς. Είναι όμως γνωστό ότι το παρακράτημα που παίρνεται επιβλήθηκε κατά κύριο λόγο, όχι για να προστατευθούν οι φτωχοί παραγωγοί, αλλά για να ληστέψουν τα προϊόντα τους με το πρόσχημα της δήθεν προστασίας. Απόδειξις ότι αν και έφτασε το παρακράτημα στα 50%, η κρίση της σταφίδας συνεχίζεται χρόνο με το χρόνο δίχως ν’ ανακουφισθούν καθόλου οι φτωχοί σταφιδοπαραγωγοί.
Σωστά το παρακράτημα πρέπει να καταργηθεί γιατί είνε ένας μισοφεουδαρχικός τρόπος κλεψιάς. Το Κομμουνιστικό Κόμμα πριν από πολλά χρόνια ζητεί την κατάργηση του παρακρατήματος. Οι μαγαλοχτηματίες ζητώντας σήμερα την κατάργηση, έχουν αποκλειστικό σκοπό να διαιρέσουν τους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς για να επιτύχουν μεγαλύτερα κέρδη.
Υπάρχουν όμως μια σειρά άλλα ζητήματα, για τα οποία αδιαφορούν οι πλούσιοι σταφιδοπαραγωγοί, κι’ αυτό πρέπει να προσέξουν οι φτωχοί και μεσαίοι παραγωγοί που ξεσηκώνονται. Ο ΑΣΟ μ’ επικεφαλής την Εθνική Τράπεζα στα χέρια της οποίας πέρασε με σύμβαση, προσπαθεί με διάφορες ψευτιές να συγκρατήσει τους αγαναχτισμένους σταφιδοπαραγωγούς. Αυτές τις ημέρες συνεδριάζει καθημερινά το συμβούλιό του, για να πάρει “σωτήρια” μέτρα για τη σταφιδοπαραγωγή. Τα μέτρα αυτά όμως, όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτο θα ωφελήσουν μονάχα την Εθνική Τράπεζα, την Αγροτική Τράπεζα, τους οινοκαρχαρίες, τους μεγαλοχτηματίες και τα όργανά τους, που αποτελούν στρατιά ολόκληρη και τσεπώνουν παχυλούς μισθούς» (999).
Και συνεχίζει την επόμενη ημέρα:
«Οι μεγαλοχτηματίες, οι σταφιδέμποροι, το κράτος και ο ΑΣΟ με τα όργανά τους, προσπαθούν να διαιρέσουν τους σταφιδοπαραγωγούς και να αποσπάσουν την προσοχή τους από τα άμεσα ζητήματα που τους ενδιαφέρουν. Σκόπιμα όλοι αυτοί οι εκμεταλλευτές με τους πράχτορές τους “αγροτοφασίστες” θορυβοποιούν για να σπείρουν σύγχιση και αυταπάτες, ανάμεσα στους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς.
Πως θα ανακουφισθούν οι φτωχοί και μεσαίοι παραγωγοί όταν το κράτος και ο ΑΣΟ τους κλέβουν το περισσότερο μέρος από τη σοδειά τους, με διάφορες μισοφεουδαρχικές μορφές εκμετάλλευσης και φόρους βαρείς; Το κεφαλαιοκαρατικό κράτος αντικατέστησε τη φαγάνα “Ενιαία” με το ληστρικό οργανισμό του “ΑΣΟ” για να προστατέψει τάχα τους σταφιδοπαραγωγούς. Να η δήθεν προστασία του ΑΣΟ:
Παίρνει δωρεάν από τους σταφιδοπαραγωγούς 50% ειδικό μεσοφεουδαρχικπό φόρο, το “παρακράτημα” λεγόμενο, πάνω στην εξαγόμενη σταφίδα. Επίσης παίρνει κι’ άλλους φόρους. Πάνω σ’ ένα χιλιόλιτρο σταφίδα αυτοί ανέρχονται: 50% παρακράτημα 1800 δρ. Εξαγωγική εισφορά 900 δρ. Δάνειο παγετοπλήκτων 100.
τοπικοί φόροι 100. Σύνολο 2900 δρ. Επίσης το κράτος παίρνει 3% συναλλαγματικό παρακράτημα, δηλαδή 120 δρ. Κι’ έτσι έχομε 3020 δρ. το χιλιόλιτρο.
Τι γίνεται δηλαδή; Ο παραγωγός πληρώνεται για ένα χιλιόλιτρο που πουλάει 3500 δρ. Και του κλέβουν άλλες 3020 δρ. Ωστε ένα χιλιόλιτρο σταφίδα πριν βγει από την Ελλάδα είναι επιβαρημένο με 6520 δραχμές. Σ’ αυτές πρέπει να προστεθούν και οι κλεψιές των εμπόρων και των ατμοπλοϊκών εταιριών. Αυτή είνε η “προστασία” ή πραγματική λήστευση δηλαδή των σταφιδοπαραγωγών; Μα δεν τελειώνει εδώ.
Ο ΑΣΟ παίρνει φτηνά τα πλεονάσματα, τα οποία με το παρακράτημα βιομηχανοποιεί σε συνεργασία με τις εταιρείες Οίνω, τους Χαρίλαους, Ησαΐηδες κλπ. που κλέβουν απ’ αυτή τη δουλειά αρκετά εκατομμύρια. Απ’ όλο αυτό το τζίρο ο ΑΣΟ εισπράττει κάθε χρόνο 290 εκατομμύρια δραχμές. Απ’ αυτά 190 εκατομμύρια περίπου διαθέτει για την εξαγορά των πλεονασμάτων και τα ρέστα εκατομμύρια σπαταλούνται έτσι: Στην Εθνική Τράπεζα τόκους 15. Εξοδα ΑΣΟ και στις Γενικές Αποθήκες του Λοβέρδου 20. Στους παγόπληκτους 15. Σύνολο εκατομμύρια δραχμές 50.
Επίσης παίρνει και το κράτος 40 εκατομμύρια δραχμές από τον ΑΣΟ, τον έγγειο φόρο πάνω στη σταφίδα. Γι’ αυτό φυσικά ίδρυσε και τον ΑΣΟ, για να εισπράττει τους φόρους, που από 5 εκατομμύρια που ήταν το 1924 μέσα σε 10 χρόνια έφτασε σε 75 εκατομμύρια δραχμές. Το 1930-31 και φέτο είναι 40. Ολα αυτά τα εκατομμύρια βαρύνουν φυσικά και βγαίνουν από τη σταφίδα και εισπράττονται μέσω του ΑΣΟ.
Εκτός από αυτά το κράτος εισπράττει και 241.741.000 δρχ. από φόρους στο οινόπνευμα (πόσιμο και φωτιστικό), που βγαίνει από τη σταφίδα την οποία συγκεντρώνει ο ΑΣΟ. Γι’ αυτό βάζουν και μικρές τιμές στα πλεονάσματα και παίρνουν τσάμπα το παρακράτημα για να παράγουν οινόπνευμα από φτηνή σταφίδα, και να το επιβαρύνουν με φόρους μεγάλους. Κλέβουν δηλαδή και τους σταφιδοπαραγωγούς και τους καταναλωτές. Ο φόρος αυτός το 1929-30 ήταν 80.894.000 δραχμές και έφτασε στα 241 εκατομμύρια. Προχτές μάλιστα ανακοινώθηκε ότι ο φόρος αυτός θα αυξηθεί ακόμα κατά 4 1/2 δραχμές στο κιλό για το πόσιμο οινόπνευμα και 70 λεφτά στο φωτιστικό.
Υστερα η Αγροτική Τράπεζα ληστεύει και αυτή τους φτωχούς σταφιδοπαραγωγούς με τα ληστρικά δάνεια και το θειάφι, που τους πουλάει ακριβά. Τελευταία άρχισε μάλιστα και τις κατασχέσεις. Η Εθνική επίσης παίρνει τόκους βαρείς όπως είδαμε, και είναι μέτοχος στις οινοποιητικές εταιρείες και με σύμβαση διαχειρίζεται γενικά τη σταφίδα του ΑΣΟ.
Ολα τα παραπάνω είναι από τις φανερές ληστείες. Υπάρχουν όμως κι’ ένα σωρό άλλες σπατάλες και κρυφές κλεψιές, που γίνονται σε βάρος των σταφιδοπαραγωγών από το συγκρότημα του ΑΣΟ, τους οινοκαρχαρίες, τους μεγαλοχτηματίες, τους σταφιδέμπορους, την Εθνική και την Αγροτική Τράπεζα και τους διάφορους πολιτικάντηδες.
Αυτοί είναι οι “σωτήρες” που ξεγελούν τους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς. Ο ΑΣΟ εξυπηρετεί μονάχα αυτούς. Οι φτωχοί και μεσαίοι σταφιδοπαραγωγοί καλής και κατώτερης ποιότητας, δεν έχουν αντίθετα συμφέροντα. Εχουν μονάχα κοινούς εχθρούς όλους τους παραπάνω εκμεταλλευτές, ενάντια στους οποίους έχουν συμφέρον να ενωθούν. Μαζί δε με τους εργάτες γης, τους οποίους ξεζουμίζουν επίσης οι μεγαλοχτηματίες να βγάλουν επιτροπές αγώνος σε κάθε χωριό και με συγκεντρώσεις και καθόδους να απαιτήσουν: 1) Να καταργηθεί ο ΑΣΟ. 2) Να καταργηθεί το παρακράτημα (σε είδος και συνάλλαγμα) καθώς και όλοι οι φόροι, κρατικοί, κοινοτικοί, εισφορές κλπ. που βαρύνουν τη σταφίδα, το οινόπνευμα κι΄όλα τα είδη πρώτης ανάγκης (ψωμί, τρόφιμα κλπ.). 3) Να σβυστούν τα χρέη και να πάψουν οι κατασχέσεις και πλειστηριασμοί. 4) Να δοθούν οικονομικές ενισχύσεις και δωρεάν θειάφι, χαλκός, σταφιδόπανα και τσιβιέρες στους καταστραμένους φτωχούς σταφιδοπαραγωγούς.
Στους εργάτες γης: 8ωρη δουλειά, καλό μεροκάματο, μπόλικη θρεφτική τροφή και επιδόματα στους ανέργους και πλήρεις κοινωνικές ασφαλίσεις σε βάρος των εργοδοτών και του κράτους.
Μονάχα όταν πετύχουν αυτά τα αιτήματα θα ανακουφισθούν οι εργαζόμενοι σταφιδοπαραγωγοί. Αυτοί έχουν όλη τη δύναμη να τα επιβάλλουν” (1000).
(998) “Πατρίς” 21/8/1934
(999) “Ριζοσπάστης” 20/8/1934
(1000) “Ριζοσπάστης” 21/8/1934
