Δευτέρα, 28 Ιανουαρίου 2019 16:01

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 166ο)

Γράφτηκε από τον
Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (μέρος 166ο)

Η Ηλεία “φλέγεται” και στον Πύργο οργανώνεται μεγάλο συλλαλητήριο που χαρακτηρίζεται ως “πρωτοφανές στα σταφιδικά χρονικά”:

«Η πόλις χθες από των πρώτων πρωινών ωρών, ότε οι σύμβουλοί μας επληροφορούντο από των στηλών της “Πατρίδος” το γεγονός ότι υπερισχύουσαι εφέροντο παραλόγως και σφαγιαστικαί διά την σταφιδοπαραγωγήν Ηλείας-Μεσσηνίας αξιώσεις των παραγωγών Κορίνθου, Αιγίου και Πατρών, ήρχισε να παρουσιάζη όψιν πρωτοφανή εις τα σταφιδικά χρονικά της Ηλείας. Τους πάντας κατείχε κατήφεια και εν τ’ αυτώ αγανάκτησις, ενώ συγχρόνως μέγας αναβρασμός επεκράτει μεταξύ των συμπολιτών μας, οι οποίοι καθ’ ομίλους συνεζήτουν επί της εκνευριστικής πλέον εκκρεμότητος επί του σταφιδικού ζητήματος.

 

»Κατόπιν της συστάσεως της “Πατρίδος” περί συγκροτήσεως συλλαλητηρίου ήρξατο ο λαός προς τοιαύτην κίνησιν. Συγχρόνως την μεσημβρίαν απεστάλησαν προκηρύξεις, διά των οποίων εκαλείτο ο λαός εις συλαλλητήριον διά την 6ην μ. μ. της χθες.

Από των πρώτων απογευματινών ωρών και ευθύς ως εγνώσθη η συγκρότησις συλλαλητηρίου ενταύθα ήρχισαν εισερχόμενοι εντός της πόλεως οι χωρικοί των γειτονικών μερών, εις τρόπον ώστε ολίγον προ της 5ης απογευματινής ολόκληρος ο χώρος της πλατείας των καφενείων είχε πληρωθή κόσμου. Ολίγον βραδύτερον εγνώσθη ότι εισήρχοντο σύσσωμοι οι χωρικοί Βαρβασαίνης και Πλατάνου με μαύρας σημαίας επί των οποίων ανεγράφετο: “Ζωή ή θάνατος”. Προς προϋπάντησιν των χωρικών μετέβησαν ο ημέτερος Διευθυντής κ. Λ. Βαρουξής μετά του Προέδρου του Κτηματικού Συλλόγου κ. Κωστοπούλου και άλλων, οι οποίοι και συνέστησαν εις αυτούς ψυχραιμίαν και τάξιν.

Περί την 6ην απογευματινήν η πλατεία των καφενείων είχε πληρωθή από την ανθρωπομάζαν των σταφιδοπαραγωγών, των συμπολιτών μας και των χωρικών καθώς και αι πέριξ πάροδοι καθ’ ην στιγμήν όλα τα καταστήματα έκλειον και εις τα πρόσωπα όλων εξεδηλούτο η κατέχουσα ολόκληρον τον πληθυσμόν της Ηλείας αγωνία συνεπεία των αναμενομένων αποφάσεων του διοικητικού συμβουλίου του ΑΣΟ.

Η αστυνομία είχε τοποθετήσει αστυνομικά όργανα εις όλα τα σημεία πέριξ του συγκεντρωμένου πλήθους προς εξασφάλισιν της τάξεως, επέβλεπεν δε αυτοπροσώπως ο διοικητής της Χωροφυλακής κ. Χατζηδάκης και ο διοικητής του αστυνομικού τμήματος κ. Μανούσος, αμφότεροι ευγενέστατοι αστυνομικοί και συμπονούντες διά τας στενοχωρίας των σταφιδοπαραγωγών.

Εις των παραγωγών ενεφανίσθη επί του εξώστου του “Πανελληνίου” ειπών ότι το Γεωργικόν Επιμελητήριον συνεννοείται με τας Αθήνας και ν’ αναβάλουν δι’ ημισείαν ώραν τας ομιλίας. Την πρότασιν ταύτην ο λαός απεδοκίμασε και εζήτησε την έναρξιν του συλλαλητηρίου.

Αποκατασταθείσης ησυχίας, μετά τας φωνάς και διαμαρτυρίας του συγκεντρωθέντος πλήθους ενεφανίσθη από του εξώστου του καφενείου “Πανελλήνιον” η επιτροπή του συλλαλητηρίου την οποίαν το πλήθος υποδέχεται διά χειροκροτημάτων.

Πρώτος έλαβε τον λόγον ο κ. Γ. Αργυράκης ο οποίος αρχίζει με την φράσιν: “Η ζωή ανήκει εις τους εργαζομένους”. Την φράσιν ταύτην ακολουθεί πανδαιμόνιον και ζητοκραυγαί υπέρ της εργαζομένης τάξεως ενώ ταυτοχρόνως ακούονται αραί κατά των εκμεταλλευτών και υπονομευτών της σταφιδοπαραγωγής της Ηλείας. Συνεχίζων ο κ. Γ. Αργυράκης ανέπτυξε δι’ ολίγων την εκμετάλλευσιν ής θύματα πίπτουσιν οι σταφιδοπαραγωγοί καθ’ ην στιγμήν οι πλουτίσαντες εις βάρος αυτών διασκεδάζουν εις την Ευρώπην με το αίμα του φτωχού λαού. Ακολούθως συνέστησεν όπως ο σταφιδικός κόσμος οργανωθή ως συμβαίνει εις όλας τας άλλας τάξεις, διότι ούτω μόνον θα δύναται να προασπίζη τα συμφέροντά των.

Μετά τον κ. Αργυράκην ωμίλησεν ο ρήτωρ κ. Βρεττός Μιχόπουλος, την εμφάνισιν του οποίου το πλήθος υπεδέχθη διά ζωηρών χειροκροτημάτων. Αφού ηυχαρίστησε τους συγκεντρωθέντας είπεν ότι εάν η υπόθεσις της σταφίδος ήτο νέα θα παρείχε την θέσιν του εις τους επιτηδευομένους τον λόγον. Επειδή όμως αύτη είναι χρονία την στιγμήν αυτήν ευρίσκεται εν μέσω των σταφιδοπαραγωγών και παρακαλεί αφού στρέψωσιν όλοι την διάνοιάν των εις τον άφθονον ιδρώτα, να ορθωθούν εις το ύψος της καταστάσεως. Εν συνεχεία αφού ανέπτυξε την σοβαρότητα της καταστάσεως και το δίκαιον των αιτημάτων του σταφιδικού πληθυσμού Ηλείας προέτεινε τα εξής: Ως υστάτην θυσίαν την αγοράν πλεονασμάτων απ’ αρχής με τιμήν 3.500 κατά χιλιόλιτρον και εις περίπτωσιν μη αποδοχής της αξιώσεως ταύτης να ζητηθή από μεν τον συμπολίτην υφυπουργόν κ. Στεφανόπουλον ν’ απαλείψη ως αρμόδιος υπουργός από το σταφιδικόν νομοσχέδιον το άρθρον που ομιλεί περί απαλλαγής φυτειών υψηλών εδαφών και το οποίον αφορά τας αντιδρώσας περιφερείας δια ποσόν 300 εκατομμυρίων δραχμών περίπου, από δε τους αντιπροσώπους της παραγωγής μας να παραιτηθούν πριν ή ληφθούν τα μέτρα.

Εν τω μεταξύ το πλήθος ξεσπά εις ζωηράς αποδοκιμασίας κατά των υπονομευτών της σταφίδος, διακόπτον τον κ. Μιχόπουλον. Εν τέλει αφού επετεύχθη η αποκατάστασις ησυχίας ανεγνώσθη το κάτωθι ψήφισμα το οποίον και ενεκρίθη παμψηφεί, απευθυνόμενον εις την Κυβέρνησιν, τον ΑΣΟ και βουλευτάς και γερουσιαστάς Ηλείας:

“Λαός Πύργου και περιχώρων συνελθών εν τη πλατεία των καφενείων εν πανδήμω συναγερμώ κατόπιν των ανησυχαστικών ειδήσεων ως προς τον καθορισμόν των μέτρων δια την εφετεινήν παραγωγλην σταφίδος υπό του ΑΣΟ και περί της υπονομεύσεως των δικαίων της σταφιδοπαραγωγής Ηλείας και Μεσσηνίας, διαμαρτυρόμενος ψηφίζει:

Διαδηλοί την αγανάκτησίν του κατά των καταχθονίων σχεδίων των αστόργων αδελφών μελών σταφιδοπαραγωγής Αιγίου, Πατρών και Κορίνθου.

Αξιοί την εξασφάλισιν τουλάχιστον δραχμών 3.500 κατά χιλιόλιτρον από της αρχής του σταφιδικού έτους, παρακράτημα δε 50%. Απάλειψιν εκ του σταφιδικού νομοσχεδίου του άρθρου του ομιλούντος περί απαλλαγής φυτειών υψηλών εδαφών.

Εν περιπτώσει μη αποδοχής των δικαίων αιτημάτων μας αξιούμεν: Αμεσον παραίτησιν αντιπροσώπων σταφιδοπαραγωγής εκ της διοικήσεως του ΑΣΟ καθώς και των βουλευτών και γερουσιαστών Ηλείας, όπως από κοινού καθορίσωμεν τας περαιτέρω ενεργείας μας.

Επιτροπή συλλαλητηρίου: Βρ. Μιχόπουλος, Ι. Κωστόπουλος, Κ. Δημακόπουλος, Γ. Αργυράκης, Γ. Γργαλιάνος, Διον. Φιλιππόπουλος, Α. Αντωνόπουλος”.

Την ανάγνωσιν του ψηφίσματος το πλήθος εδέχθη με ζητοκραυγάς.

Εις το σημείον αυτό από του εξώστου του Γεωργικού Επιμελητηρίου ενεφανίσθη ο πρόεδρος του Γεωργικού Επιμελητηρίου κ. Λ. Μερκούρης ο οποίος είπεν ότι το Γεωργικόν Επιμελητήριον παρακολουθεί από της πρώτης ημέρας την δημιουργηθείσαν κατάστασιν, επιχείρησε να αναγνώση ψήφισμα διαμαρτυρίας προς την Κυβέρνησιν.

Το πλήθος όμως δεν εφαίνετο διατεθειμένον να ακούση την ανάγνωσιν του ψηφίσματος. Πλην μετά παρέλευσιν αρκετής ώς και εν μέσω θορύβου ο κ. Μερκούρης ανέγνωσε το κάτωθι ψήφισμα αποσταλέν προς την Κυβέρνησιν και λοιπούς αρμοδίους:

“Λαός Πύργου περιχώρων συνελθών ογκωδέστατον συλλαλητήριον επί κινδύνω επικρατήσεως απόψεων υποτιμητών μεγαλεμπόρων Πατρών πληττουσών άμεσα συμφέροντα παραγωγής 200 εκατομμυρίων διαμαρτύρεται εντόνως και αξιοί από την σεβαστήν Κυβέρνησιν αναγνωρίσει δικαίας απόψεις του κανονίζουσα μέτρα νέας εσοδείας ως κάτωθι:

Αμεσος αγορά παντός προσφερομένου ποσού ελάχιστον όριον 3.500 δραχμαί. Καθορισμόν παρακρατήματος 50 τοις εκατόν.

Περιορισμός εξόδων εξαγωγής υπό μορφήν εισφοράς εις 450 δραχμάς.

Προς εξουδετέρωσιν αντιδράσεων Εθνικής Τραπέζης και ενίσχυσιν εισοδημάτων ΑΣΟ αύξησιν φορολογίας οινοπνεύματος κατά δραχμάς 450 κατά κοίλον.

Προς αποφυγήν κινδύνου πτώσεων τιμών δελτίων παρακρατήσεως κατά τας αρχάς φορτώσεως να καθορισθή η υποχρέωσις της καταβολής εις το Τελωνείον δελτίων χωρίς να χορηγηθή άδεια καταθέσεως εγγυητικών επιστολών.

Εξορκίζει υπουργόν Στεφανόπουλον και βουλευτάς Ηλείας παρακολουθήσωσι αξιώσεις λαού επιμένοντες πραγματοποίησιν τούτων άλλως εντέλλεται όπως εις ένδειξιν διαμαρτυρίας παραιτηθώσι αξιώματος”.

Μετά την ανάγνωσιν του εν λόγω ψηφίσματος ο κ. Γ. Αργυράκης εμφανισθείς εκ νέου εις τον εξώστην του “Πανελληνίου” ετόνισεν ότι πρέπει να παταχθούν οι εκμεταλλευτές της σταφιδοπαραγωγής.

Ακολούθως το πλήθος με επικεφαλής την επιτροπήν κατηυθύνθη εις την Νομαρχίαν ένθε μετέβη ο Νομαρχών Διευθυντής κ. Μπιτσικώκος προς τον οποίον και παρουσιάσθη η επιτροπή επιδώσασα εις αυτόν το εκδοθέν ψήφισμα.

Εν τω μεταξύ το πλήθος κάτωθι της Νομαρχίας ανέμενε την διαβίβασιν του ψηφίσματος εις την Κυβέρνησιν και την λήψιν σχετικής απαντήσεως αρνούμενον να διαλυθή. Ο κ. Μπιτσικώκος εμφανισθείς από του εξώστου εδήλωσεν ότι θα διαβιβάση ψήφισμα εις την Κυβέρνησιν, οιαδήποτε δε και αν ληφθή απάντησις θα καλέση αμέσως την επιτροπήν και θα ανακοινώση ταύτην.

Μεθ’ ο οι συγκεντρωθέντες κατηυθύνθησαν εις το Τηλεγραφείον, όπιυ ο κ. Μιχόπουλος απέστειλε δεύτερον παρόμοιον ψήφισμα προς την Κυβέρνησιν και τον ΑΣΟ. Το πλήθος παρέμεινεν επί πολλήν ώραν κάτωθι του Τηλεγραφείου, μη έχον διάθεσιν να διαλυθή. Εις την επικρατήσασα τάξιν συνέτεινε και η ευγενής στάσις των αρχών και αστυνομικών οργάνων.

Την νύκτα ο κ. Βρεττός Μιχόπουλος επεκοινώνησε τηλεφωνικώς μετά των εκπροσώπων της Ηλείας εκ της συνδιαλέξεως μετ’ αυτών απεκόμισε την εντύπωσιν ότι αι αξιώσεις των σταφιδοπαραγωγών Ηλείας δεν ικανοποιούνται. Κατόπιν τούτου ο σταφιδικός πληθυσμός διατελεί εν επιφυλακή ο δε αναβρασμός συνεχίζεται εντατικώς”.

Στην Αμαλιάδα συνεχίζει να επικρατεί αναβρασμός και ο νομαρχεύων σπεύδει να καθησυχάσει τους εξεγερμένους που απειλούν με “επανάσταση”:

“Ο ίδιος αναβρασμός, η ιδία ύψωσις των πνευμάτων εξακολουθεί μεταξύ του κτηματικού κόσμου και ολοκλήρου του λαού της πόλεώς μας και των περιχώρων. Είνε αποφασισμένος ο κόσμος αυτήν την φοράν να μη υποχωρήση προ ουδενός, προ ουδεμιάς υποσχέσεως, αλλά θα επιβάλει τα δίκαιά του έστω και με την βίαν. Δεν είνε δυνατόν να αφίνουν τον ιδρώτα των, τους κόπους των να πηγαίνουν χαμένοι και να πεινούν και να γυμνητεύουν διά να καλοπερνούν και να πλουτίζουν εις βάρος των άλλοι επιτήδειοι.

Την δικαιοτάτην έξαψιν του κόσμου σαφώς μπορεί να εννοήση κανείς εάν εις την απάντησιν η οποία εδόθη εις τον νομαρχούντα κ. Μπιτσικώκον, ο οποίος αφίκετο σήμερον την πρωΐαν εις την πόλιν μας διά να ησυχάση τα πνεύματα, βεβαιών εκ μέρους του προεδρεύοντος της κυβερνήσεως κ. Κονδύλη ότι αι αποφάσεις αίτινες θα ληφθούν δεν ημπορεί παρά να είνε συμφέρουσαι διά τον σταφιδικόν κόσμον. Ο μ. Μπιτσικώκος αφίκετο την πρωΐαν καθ’ ην ώραν μαινόμενος ο λαός της πόλεώς μας διά την αναβολήν των αποφάσεων, είχον αρχίση οι κώδωνες των εκκλησιών και οι συγκεντρώσεις του πλήθους με πνεύματα πάρα πολύ εξημμένα κατά παντός αντενεργούντος. Ο κ. Μπιτσικώκος καθησύχασε τον κόσμον ειπών ότι πρέπει να περιμένωμεν το αποτέλεσμα και τας τλεικάς αποφάσεις εφ’ όσον όλα τα μέσα και αι προσπάθειαι έχουν καταβληθή διά την επικράτησιν των δικαίων μας απόψεων.

Ο λαός του απήντησε ότι είνε διατεθειμένος να προβή εις επαναστατικάς εκδηλώσεις εις περίπτωσιν μη επικρατήσεως των απόψεων των Ηλείων παραγωγών. Ο κ. Νικολόπουλος ως πρόεδρος της επιτροπής συλλαλητηρίου, εξέφρασε την αγανάκτησιν πλέον του κόσμου ο οποίος είναι έτοιμος να εκραγή εις επανάστασιν απεκδυόμενος πάσης ευθύνης δια μίαν τοιαύτην τροπήν των πραγμάτων, διά την οποίαν είνε βέβαιος πως θα γίνη αν δεν είνε οι αποφάσεις του ΑΣΟ οίαι τας περιμένει ο λαός της Ηλείας.

Το μποϋκοτάρισμα των εμπόρων μας κατά των Πατρινών εμπόρων εξηκολούθησε και σήμερον και θα εξακολουθήση έως ότου δοθή η λύσις του πράγματος».

 

[πηγή: “Πατρίς” (Πύργου) 24/8/1934]

 

 


NEWSLETTER