Από όλα τα σημεία της πόλεώς μας ενεφανίζοντο μάζαι παραγωγών μας, προπορευομένων μαύρων σημαιών εν ταις οποίας ανεγράφοντο δύο λέξεις “Ζωή ή Θάνατος”. Ο συγκεντρωθείς όγκος υπερέβαινε τους πεντακισχιλίους παραγωγούς μη εξαιρουμένων των γυναικοπαίδων, των οποίων η κορυφωμένη απελπισία εξεδηλούτο δι’ ακαταπαύστων γοερών κραυγών, πεινάμε, προς Θεού τη σταφίδα μας, τη ζωή μας.
»Ευθύς αμέσως ο εμπορικός μας κόσμος εις ένδειξιν συμμετοχής εις τα δίκαια αιτήματα της ανθρωπίνης μάζης, πρωτοφανούς εις όγκον, έκλεισαν τα καταστήματα και οι κώδωνες των εκκλησιών ηχούν πενθίμως.
Το σπαραξικάρδιον εκείνο φαινόμενον και η αυθόρμητος εκδήλωσις απογοητεύσεως του αθλητού της υπαίθρου ουδένα άφισε ασυγκίνητον, δεδομένου ότι σήμερον εξαρτάται η Ζωή ή ο Θάνατος της σταφιδοπαραγωγής και ένα βαθύ σκοτάδι κυριεύει την ψυχή τους!
Ενεκεν τούτων οι αρμόδιοι πρέπει να πατάξουν τας συντριπτικάς ενεργείας των υπονομευτών των μόχθων του σταφιδικού μας πληθυσμού και καταβληθή αμέσως κάθε προσπάθεια δυναμένη να συγκρατήση αυτούς από ενδεχομένας ανατρεπτικάς κινήσεις.
Η αγωνία και η κατήφεια των αδικουμένων παραγωγών μας επιτείνεται συνεχώς ένεκεν ελλείψεως ειδήσεων επί της πορείας των εν Αθήναις αντιπροσώπων του.
Το πλήθος ησύχως διελύθη και άπαντα τα σωματεία της πόλεώς μας διά τηλεγραφημάτων των προς τους αρμοδίους αξιούν τον άμεσον διακανονισμόν επ’ αγαθώ της δεινοπαθούσης σταφιδοπαραγωγής».
Η αγανάκτηση είναι μεγάλη και το απόγευμα της ίδιας ημέρας συγκροτείται στα Κρέσταινα και δεύτερο συλλαλητήριο:
«Σήμερον περί 5ην απογευματινήν συνεκροτήθη δεύτερον πάνδημον συλλαλητήριον εν τη πόλει μας πρωτοφανές εις όγκον και αγανάκτησιν εναντίον υπονομευτών σταφιδοπαραγωγής. Οι κώδωνες των εκκλησιών των πέριξ χωρίων της πόλεώς μας ήχουν πενθίμως εις ένδειξιν διαμαρτυρίας. Το θέαμα ήτο αφαντάστως φρικιαστικόν εις συγκίνησιν και εκ του ηγανακτησμένου πλήθους ηκούοντο συγκινητικαί φωναί γυναικοπαίδων “Ζωή ή Θάνατος, Πεινάμε!!!”. Εις μαύρας δε σημαίας εγράφετο: “Ή καθορισμός τιμής παρακρατήματος εις 3.500 κατά χιλιόλιτρον ή ζητούμεν άμεσον παραίτησιν βουλευτών".
Κατά την διάρκειαν του συλαλλητηρίου ο χώρος εδονείτο υπό σπαρακτικών φωνών. Τα καταστήματα από πρωίας και καθ’ όλην την ημέραν παρέμειναν κλειστά εις ένδειξιν συμμετοχής εις το πένθος. Κατά το συλλαλητήριον εγένετο δεκτόν το κάτωθι ψήφισμα:
“Λαός Κρεσταίνων και περιχώρων συνελθών εν πανδήμω συλλαλητηρίω ίνα διαμαρτυρηθεή εντινώτατα κατά των σκοτίων ενεργειών υποτιμητών σταφίδος ψηφίζει: Παρακαλεί σεβαστήν κυβέρνησιν ενισχύση δεινώς δοκιμαζομένους λόγω θεομηνειών και εφετεινής μικράς παραγωγής διά προσδιορισμού ορίου άνω των 3.500 κατά χιλιόλιτρον προς αποφυγήν ανωμαλιών λόγω του προβάλλοντος απειλητικώς φάσματος πείνης. Εν εναντία περιπτώσει αξιοί παραίτησιν βουλευτών και αντιπροσώπων παραγωγής σταφιδοργανώσεως, εκλέγει επιτροπήν εκ των κ.κ. Πρίνυ, Τσαούση, Λεπέτσου ήν εξουσιοδοτεί διά την επίδοσιν του παρόντος”».
Ακολουθεί νέο τηλεγράφημα σωματείων της περιοχής Κρεσταίνων και επαρχίας Ολυμπίας:
«Απας επαγγελματικός και βιοτεχνικός κόσμος Κρεσταίνων και επαρχίας ολοκλήρου διατελών εν εξεγέρσει τάσσεται αλληλέγγυος αδελφούς σταφιδοπαραγωγούς αποδοκιμάζων μετ’ αγανακτήσεως στάσιν υποτιμητών κερδοσκόπων Πατρών, προπωλητών πολυτίμου προϊόντος και αξιοί ελάχιστον όριον εξαγοράς πλεονασμάτων δρχ. 3.500. Πάσα αντίθετος απόφασις εγκυμονεί απροβλέπτους κινδύνους.
Ομοσπονδία Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Ολυμπίας Παν. Χαραλαμπόπουλος, Εμπορικός Σύλλογος Κρεσταίνων Γεωργ. Αγγελόπουλος, Εισαγωγικός Σύλλογος Κρεσταίνων Θεοδ. Μιχαλόπουλος, Σωματείον Εμπορορραπτών Δημ. Καούκης, Επαγγελματικός και Βιοτεχνικός Σύνδεσμος Κρεσταίνων Αριστ. Αλέρτας, Σωματείον Υποδηματοποιών Κ. Ματζαράπης, Σωματείον Κρεωπωλών Γεωρ. Παναγόπουλος, Σύλλογος Αυτοκινητιστών Ιω. Πανταζόπουλος, Σωματείο Ξυλουργών Νικ. Παναγόπουλος».
Τηλεγράφημα στέλνουν και οι πρόεδροι Κρεσταίνων και άλλων Κοινοτήτων:
«Απεκδυόμεθα πάσης ευθύνης αν επικρατήσουν απόψεις υποτιμητών σταφίδος, δεδομένου ότι προς ανακούφισιν σιτοπαραγωγών επιβαρύνεται το ψωμί του λαού.
Πρόεδροι Κοινοτήτων Κρεσταίνων Λεπέτσος, Μακρυσίων Τσαούσης, Βρύνης Παναγόπουλος».
Μεγάλο συλλαλητήριο γίνεται στο Βαρθολομιό, όπου οι πληροφορίες μιλούν για συμμετοχή 1.000 ανθρώπων:
«Ο λαός Βαρθολομιού και περιχώρων παρακολουθών αγρύπνως την εξέλιξιν της σταφιδικής καταστάσεως και μόλις λαβών γνώσιν της δυσαρέστου τροπής ήτις δίδεται με την επικράτησιν των αξιώσεων των υποτιμητών και με την άφιξιν των πρωινών εφημερίδων εκινήθη αυθορμήτως εις ένα μεγαλειώδη παλλαϊκόν συναγερμόν και περί την 10ην π. μ. αφιχθέντων πολλών αντιπροσώπων εκ των γειτονικών κοινοτήτων, προέβη εις την συγκρότησιν πανδήμου και θορυβώδους συλλαλητηρίου, ίνα διά του τρόπου τούτου εκδηλώση την ζωηράν αγανάκτησιν ήτις τον συνέχει διά την αντίδρασιν των υπονομευτών της ευημερίας του και διαδηλώση την αλληλεγγύην του προς τον λοιπόν αγωνιώντα λαόν Ηλείας και Μεσσηνίας.
Το πλήθος αφ’ ου έκλεισαν άπαντα ανεξαιρέτως τα καταστήματα Βαρθολομιού, συνεκεντρώθη έξωθι του Κοινοτικού Καταστήματος, ένθα υπό τας αράς και αποδοκιμασίας του λαού κατά των υπονομευτών την μοναδικήν εφέτος εμφανιζομένην ευκαιρίαν ν’ ανορθώση τα οικονομικά του και να βελτιώση την τύχην του, ανεγνώσθη και επεξηγήθη παρά των κ.κ. Μ. Δ. Βασιλάκη και Π. Σπεντζάρη, το κάτωθι ψήφισμα, όπερ εγένετο δεκτόν διά βοής και είτα όλη εκείνη η πρωτοφανής διά τα χρονικά του Βαρθολομιού ανθρωποπλημμύρα ήτις έφθανε τους χιλίους, μετέβη εις το Αστυνομικόν Κατάστημα και Τηλεγραφείον, όπου, απόντος του προϊσταμένου διεβιβάσθη τούτο μετά δυσχερείας, ήτις προεκέλεσε τας ευλόγους διαμαρτυρίας του αναμένοντος λαού και της επιτροπής:
"Σύμπας λαός Βαρθολομιού και γειτονικών κοινοτήτων Δυτικής Μουτρουντίας, συνελθών εις πάνδημον συλλαλητήριον ψηφίζει: Επιμένει ανενδότως καθορισμόν τιμής πλεονασμάτων 3.600 με άμεσον εξαγοράν εφ’ όσον είναι γνωστόν έγιναν προπωλήσεις υψηλάς τιμάς. Τυχόν επικράτησις απόψεων υποτιμητών συνεπιφέρει παντελή αδυναμίαν μας προς πληρωμήν χρεών. Συγχαίρομεν αντιπροσώπους λαού Ηλείας-Μεσσηνίας διά σθεναρόν αγώνα των και τασσόμεθα παρά το πλευρόν των έτομοι πάσαν θυσίαν.
Η επιτροπή συλλαλητηρίου: Γρηγορόπουλος, Καλμπούρος, Κοκκώνης, Σπεντζάρης, Μουρτζίνης, Αντωνόπουλος, Πετρόπουλος, Ψυχογιός, Χαραλαμπόπουλος, Βόσσος, Βασιλάκης, Παπαχριστόπουλος, Μητάκης, Σκιαδαρέσης, Στεργιόπουλος, Ιατρός, Σπεντζάρης, Ζαρογιάννης, Μακρής, Ηλιόπουλος, Κατραχούρας, Τεμπονέρας, Παναγιωτόπουλος, Χρυσανθόπουλος".
Επίσης ενεκρίθη και απεστάλη προς τον τοπικόν Τύπον το κάτωθι χαιρετιστήριον τηλεγράφημα προς το λαόν της Μεσσηνίας:
"Απευθύνομεν εγκάρδιον χαιρετισμόν αδελφόν λαόν Μεσσηνίας, αγωνιζόμενον επί ιδίων επάλξεων ευγενή και τίμιον αγώνα ζωής ή θανάτου σταφιδοπαραγωγής”».
Το αυτοκίνητο της γραμμής μοιράζει τις προκηρύξεις και με κωδωνοκρουσίες ξεσηκώνονται στον Πλάτανο που απειλούν να κατέβουν με τα όπλα στο συλλαλητήριο του Πύργου:
«Την 1 μ. μ. σήμερον αυτοκίνητον της γραμμής Δίβρης διερχόμενον εκ Πλατάνου διένειμε προκήρυξιν του κ. Βρεττού Μιχοπούλου προέδρου της οργανωτικής επιτροπής, δι’ ης καλεί τους σταφιδοπαραγωγούς όπως την 6ην μ. μ. ευρίσκονται εις Πύργον.
Την προκήρυξιν ταύτην αντιληφθέντες οι σταφιδοπαραγωγοί έσπευσαν αμέσως την μεσημβρίαν ώραν να κτυπούν άπαντας τους κώδωνας της κωμοπόλεώς μας καλούντες τους παραγωγούς εις συγκέντρωσιν, Ολίγων αργότερον εκ των κωδωνοκρουσιών συνεκεντρώθησαν εις την αγοράν μας άνω των 800 ατόμων, έτοιμων να κατέλθωσι εις Πύργον.
Ο συναγερμός εξεδηλώθη εις οξύτατον σημείον, πολλών ζητούντων να κατέλθωσι εις Πύργον με όπλα και εκδηλωσωσι προς την κυβέρνησιν την αγανάκτησίν των διά την επικράτησιν των απόψεων των υποτιμητών Πατρέων κ.λπ. Τα καταστήματα έκλεισαν αμέσως και οι επαγγελματίαι ετάχθησαν παρά το πλευρόν των σταφιδοπαραγωγών».
Οι αντιπρόσωποι του Εργατικού Κέντρου Πύργου συνέρχονται σε έκτακτη συνέλευση και εκφράζουν συμπαράσταση στους σταφιδοπαραγωγούς:
«Συνελθόντες εκτάκτως οι εκτελεστικοί αντιπρόσωποι του Εργατικού Κέντρου Πύργου κατόπιν προσκλήσεως της διοικήσεως, κατέληξαν εις την απόφασιν να ταχθούν αλληλέγγυοι οι εργάται της δυνάμεώς μας με τους σταφιδοπαραγωγούς της περιφερείας μας, καθότι τα αιτήματά των είναι δίκαια δεδομένου ότι αι συνεχείς κατασρροφαί επέφεραν την δυστυχίαν εις ολόκληρον την περιφέρειάν μας. Αλλως τε να ληφθεί υπ’ όψιν ότι το παν, κάθε οικονομική κίνησις εξαρτάται απ' τη σταφίδα το μοναδικόν μας προϊόν. Διά τούτο δηλώνομεν εις τους αδελφούς μας σταφιδοπαραγωγούς να εξακολουθήσουν τον δίκαιον αγώναν των και ολόκληρος ο εργατικός κόσμος της δυνάμεώς μας διατελεί εν επιφυλακή τασσόμενος παρά το πλευρόν των.
Εντολή εκτελεστικών ο πρόεδρος Ιω. Καψάσκης, ο γραμματεύς Θ. Γ. Θεοδωρόπουλος» (1009).
(1009) “Πατρίς” (Πύργου) 24/8/1934
