Κυριακή, 18 Οκτωβρίου 2015 18:57

Πριν 80 χρόνια: Η εξέγερση των σταφιδοπαραγωγών που συγκλόνισε τη Μεσσηνία (φωτογραφίες)

Γράφτηκε από τον

Πριν 80 χρόνια η Ελλάδα συγκλονίστηκε από την εξέγερση των σταφιδοπαραγωγών της Μεσσηνίας που πήρε χαρακτηριστικά «επανάστασης από τα κάτω» καθώς η κρίση, η κεφαλαιοκρατική εκμετάλλευση και η συσσώρευση προβλημάτων στην παραγωγή είχαν διαμορφώσει μια εκρηκτική κατάσταση ανάμεσα στους αγρότες της Μεσσηνίας και άλλων περιοχών της Πελοποννήσου.

Για ημέρες στην ειδησεογραφία κυριάρχησαν τα γεγονότα στη Δυτική Μεσσηνία, η επιβολή του στρατιωτικού νόμου, οι φόνοι από τις δυνάμεις καταστολής, οι διώξεις αλλά και τα κατορθώματα των εξεγερμένων. Στην πρώτη γραμμή του αγώνα στελέχη του ΚΚΕ με επικεφαλής τον Τάση Κουλαμπά όπως προκύπτει και από τα τεκμήρια, ολόκληρα χωριά όπου αυτό είχε δύναμη όπως ο Πήδασος, στελέχη του Αγροτικού Κόμματος (Κορμάς, Αργυράκης) αλλά και φιλελεύθεροι παράγοντες. Στη Μεσσηνία το καθεστώ ς λογοκρισίας (με τις εφημερίδες να κυκλοφορούν με λευκά μπαλώματα), η τοπική ειδησεογραφία ήταν περιορισμένη. 

Δεν συνέβη όμως το ίδιο με τις εφημερίδες που εκδίδονταν στην Πελοπόννησο και την Αθήνα, οι οποίες με από διαφορετική σκοπιά κάλυψαν την εξέγερση. Από τα διαθέσιμα τεκμήρια και ξεκινώντας από την Πελοπόννησο, σημαντική ήταν η κάλυψη από το «Νεολόγο» της Πάτρας που διέθετε ευρύ δίχτυ πληροφοριών. Στις διαδοχικές ανταποκρίσεις ξεχωρίζουν η αναλυτική αναφορά στο σχέδιο της κινητοποίησης ώστε οι αγρότες να φθάσουν στην Καλαμάτα. Η αυθεντική περιγραφή των γεγονότων της Πύλου λίγες ημέρες αργότερα από τον ανταποκριτή της εφημερίδας στην πόλη που έζησε από κοντά τα γεγονότα. Και οι αντιδράσεις των συνεταιριστικών οργανώσεων της Αχαΐας που στράφηκαν κατά των εξεγερμένων, στοιχείο που δεν έχει αναδειχθεί επαρκώς.

Από την άλλη πλευρά στην Αθήνα η κάλυψη από το «Ριζοσπάστη» είναι εκτενής και παρουσιάστηκε σε συνεχείς από τις στήλες της «Ελευθερίας» από τις 26 Ιουλίου μέχρι τις 27 Σεπτεμβρίου. Υπάρχει όμως πλήθος στοιχείων στις άλλες αθηναϊκές εφημερίδες που φωτίζουν τα γεγονότα και τα ερμηνεύουν από διαφορετικές σκοπιές, ενώ παράλληλα δίνουν και εικόνες της εξέγερσης.

Εκτενής είναι η κάλυψη των γεγονότων από την «Ακρόπολη» η οποία έχει ως ανταποκριτή το σπουδαίο δημοσιογράφο Γιώργο Αποστολόπουλο ο οποίος εργαζόταν στη «Σημαία», πήρε μέρος στην εθνική αντίσταση και αργότερα εργάστηκε ως αρχισυντάκτης στο «Ριζοσπάστη», το «Φιλελεύθερο», «Τα Νέα» και «Το Βήμα». Από τις στιγμές που περιγράφει είναι και εκείνη η οποία έμεινε στην ιστοριογραφία των γεγονότων, όταν οι φαντάροι στην Κυπαρισσία αρνήθηκαν να χτυπήσουν τους αγρότες.

Ο μαχητικός «Ανεξάρτητος» κινητοποίησε ολόκληρη ομάδα συντακτών, παρουσίασε σπάνιες φωτογραφίες ενώ η προσπάθεια υποστηρίχθηκε από τον ανταποκριτή του Νίκο Ηλιόπουλο, παλιό αρχισυντάκτη της «Σημαίας» ο οποίος ήταν και ο πρώτος που εξορίστηκε στη δικτατορία του Πάγκαλου στη Φολέγανδρο για τα αριστερά του φρονήματα.

Ο φιλελεύθερος «Ημερήσιος Κήρυκας» παρουσίασε εξαιρετικά ρεπορτάζ και αποκλειστικές φωτογραφίες από τις κινητοποιήσεις επικρίνοντας σκληρά την κυβέρνηση Τσαλδάρη, με τη βοήθεια του ανταποκριτή του και αρχισυντάκτη του «Θάρρους» Γιάννη Αναπλιώτη.

Πολέμιο των αγροτών και των κινητοποιήσεων το «Ελληνικόν μέλλον» τις απέδιδε σε «σκοτεινά σχέδια» βενιζελοκομμουνιστών. Κράτησε σκληρά δεξιά γραμμή, τάχθηκε υπέρ της καταστολής με κάθε τρόπο και πρόβαλε ιδιαιτέρως την αντίθεση των συνεταιριστικών και σταφιδικών παραγόντων της Αχαΐας στα αιτήματα και τις κινητοποιήσεις των αγροτών Μεσσηνίας και Ηλείας.

Η συντηρητική «Πρωία» τάχθηκε κατά των κινητοποιήσεων αλλά παρακολουθούσε τις εξελίξεις προσεκτικά σε μια προσπάθεια να ισορροπήσει ανάμεσα στη σκληρότητα των γεγονότων και την πολιτική γραμμή.

Κάντε κλικ παρακάτω για να δείτε όλες τις ιστορικές φωτογραφίες

Πριν 80 χρόνια η Ελλάδα συγκλονίστηκε από την εξέγερση των σταφιδοπαραγωγών της Μεσσηνίας που πήρε χαρακτηριστικά «επανά...

Posted by Ηλίας Μπιτσάνης on Παρασκευή, 16 Οκτωβρίου 2015