Σάββατο, 07 Απριλίου 2018 18:08

Ποίηση με... άρωμα Μεσσηνίας από τη Χρυσούλα Παπακυριάκου

Γράφτηκε από την

 

Την πρώτη της ποιητική συλλογή της παρουσίασε πριν από λίγο καιρό η Χρυσούλα Παπακυριάκου με τίτλο “Των γραμμάτων”, στη Θεσσαλονίκη.

Η ίδια έχει ζήσει πολλά χρόνια στην Καλαμάτα και πλέον οι αναγνώστες μπορούν μέσα από το έργο της να “ξεκλέψουν” εικόνες, αναμνήσεις, σκέψεις της, που αφορούν και τη Μεσσηνιακή πρωτεύουσα. Το βιβλίο της κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις “Παρασκήνιο” και αποτελεί ένα αυθόρμητο ταξίδι στο δύσβατο χώρο της ποίησης, από το οποίο μόνο κερδισμένος επιστρέφει κανείς...

- Πότε άρχισε η σχέση σας με την ποίηση και τα γράμματα γενικότερα;

“Τα πρώτα εφηβικά χρόνια έφεραν ένα τέτοιου είδους άνοιγμα που εκφράστηκε πολλές φορές με διάφορους τρόπους, γραπτά. Στην εφηβεία, βέβαια, είναι πράγμα πολύ συνηθισμένο κάτι τέτοιο και δεν σημαίνει καθόλου πως έχει συνέχεια. Οταν αυτό το άνοιγμα συνεχίστηκε και μετά την τρίτη δεκαετία της ζωής μου, έκανα μια αποτυχημένη εντέλει προσπάθεια έκδοσης. Αυτή η προσπάθεια βρήκε τη συνέχειά της μετά από πολλά χρόνια, την περασμένη χρονιά, αφού σε όλο αυτό το μεσοδιάστημα η καλλιέργεια του γραπτού λόγου ήταν συνεχής, αν και όχι συστηματική. Κάποια στιγμή άρχισα να δημοσιεύω αραιά και που βιβλιοκριτικές και βιβλιοπαρουσιάσεις. Η σχέση με τα γράμματα έχει πάντα δύο σκέλη. Το διάβασμα και το γράψιμο. Και τα δυο αυτά είναι μόνιμες ενασχολήσεις”.

- Πόσα χρόνια σας πήρε η προετοιμασία και η συγγραφή του βιβλίου σας; Λένε πως ειδικά για το πρώτο έργο ποίησης, δεν είναι μια εύκολη διαδικασία.

“Τα ποιήματα της συλλογής είναι της τελευταίας επταετίας, εκτός ελάχιστων εξαιρέσεων. Αν γίνει όμως κατανοητός ο χρόνος ως βίωμα, ως βιωμένος χρόνος, τότε συμπεριλαμβάνει ολόκληρη ζωή που ξεπερνάει το ήμισυ του αιώνος. Από την άλλη μεριά δυσκολίες πολλών ειδών υπάρχουν που αφορούν το σβήσε και γράψε των ποιημάτων, την επιλογή τους, την αλληλουχία τους και συνδέονται και με την εκδοτική διαδικασία. Υπάρχει όμως αποζημίωση από το γεγονός ότι κρατάει κανείς τελικά στα χέρια του ένα υλικό αντικείμενο με λίγο πολύ "άυλο" περιεχόμενο. Αυτή η χαρά αξίζει τις δυσκολίες”.

- Κατοικείτε αρκετά μακριά, όμως η Καλαμάτα παραμένει ως παρουσία άσβεστη μέσα σας, έχω την εντύπωση. Τι σχέση κρατάτε με τους ανθρώπους της, με τις αναμνήσεις σας;

“Σωστή εντύπωση έχετε. Πράγματι η Καλαμάτα είναι για μένα πατρίδα. Και οι πατρίδες είναι ελάχιστες: Τα παιδικά μας χρόνια, ο γενέθλιος τόπος, κάποιοι τόποι που τους αγαπάμε, η μητρική γλώσσα... Δεν τις απαριθμώ αξιολογικά. Κάθε φορά κάποια από αυτές μπορεί να διεκδικεί τα πρωτεία στη συνείδησή μας και βγαίνει μπροστά. Κυριαρχεί και επισκιάζει τις άλλες. Εχει γίνει κατά καιρούς με την Καλαμάτα αυτό, να είναι στο προσκήνιο και μάλιστα πιο έντονα αφότου έφυγα από δω και άλλαξα τόπο μόνιμης κατοικίας. Εγινε ωραιότερη από τότε που την ζούσα, επικίνδυνα ωραία και ελκυστική στις αναμνήσεις μου και  όπως έχω διαπιστώσει στις επισκέψεις μου, απόκτησε χάρες που ζώντας εδώ δεν τις λογάριαζα το ίδιο. Ετσι γίνονται συνήθως τα πράγματα κάτω από τη σκιά της νοσταλγίας… Εχω εδώ πολλά αγαπημένα πρόσωπα που τα θεωρώ πολύ κοντινά και δικά μου· παρόλη την απόσταση δεν αισθάνομαι ότι τα έχω χάσει”.

 - Εχουν μια δική τους δυναμική, κάποια από τα ποιήματα σας. Θα έλεγα πως πιέζεται να ξεπηδήσει από μέσα τους η ζωή. Ετσι νιώθετε γράφοντάς τα;

“Τα συναισθήματα που συνοδεύουν το γράψιμο έχουν μεγάλη ποικιλία, συνήθως δεν επαναλαμβάνονται, κάθε φορά είναι διαφορετικά. Δεν είναι συνδεδεμένα με κανενός είδους πίεση, τουλάχιστον που να είναι συνειδητή. Οι πιο ωραίες περιπτώσεις είναι αυτές που μοιάζουν με τις προσπάθειες ενός αθλητή. Ασκείται για παράδειγμα ο ακοντιστής συχνά, αλλά έρχεται η στιγμή που πετυχαίνει μια βολή ασυνήθιστη, έξω από τις καθημερινές του επιδόσεις και δεν καταλαβαίνει πώς γίνεται αυτό. Πώς το κατάφερε. Αυτό φέρνει χαρά, έκπληξη, απορία, ευφορία”.

- Το γεγονός ότι είστε φιλόλογος, σας δίνει μια έξτρα ώθηση, μια δύναμη όσον αφορά το λόγο. Αισθάνεστε όμως καμιά φορά πως οι λέξεις είναι πολύ “μικρές” για να εκφράσουν αυτό που θέλετε να πείτε; Νομίζω πως υπάρχει αυτό το συναίσθημα στους ποιητές.

“Θίγετε τη βασική αντίφαση που ταλαιπωρεί όλους σχεδόν τους ποιητές. Εχουν με λέξεις να διατυπώσουν το ανεκλάλητο. Οσο και να το πολιορκούν αυτό μένει απρόσιτο, απροσέγγιστο με τα λόγια. Ομως η δική μου αίσθηση για τις λέξεις είναι διαφορετική. Ποτέ δεν είναι αντιληπτές ως "μικρές". Ισα - ίσα, έχουν βάρος και υπόσταση σχεδόν υλική, είναι όπως για τον οικοδόμο χειροπιαστά δομικά υλικά. Αλλάζει όλο το σκηνικό, αν αλλαχτεί σε ένα ποίημα μια λέξη. Ολη η ισορροπία του. Και συχνά είναι υλικό δύσπλαστο οι λέξεις, μάρμαρο που θέλει σμίλεμα. Οσο μικρές και να θεωρούνται, έχουν μεγάλη βαρύτητα για τον τεχνίτη του λόγου”.

- Το γράψιμο αποτελεί ένα ασφαλές καταφύγιο ή ένα πυρηνικό εργοστάσιο έτοιμο να σκάσει;

“Είναι μία δια βίου άσκηση απέναντι στο πρόβλημα που ονομάζεται άνθρωπος, ή ανθρώπινος βίος, ή εποχή. Είναι μια δοκιμή απαντήσεων στα ερωτήματα που γεννιούνται στον άνθρωπο που ζει στην εποχή του το παρόν. Μια δοκιμή απαντήσεων που αναδιατυπώνεται αενάως. Ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία”.