Πρόκειται για μια αναδρομή στο έργο του ποιητή, μέσα από τραγούδια που αγάπησαν όλες οι γενιές. Ο ίδιος ο Μανώλης Μητσιάς εξηγεί στην “Ε” τι είναι αυτό που κάνει το Γκάτσο να ξεχωρίζει, αλλά και το πόσο έχουμε ανάγκη σήμερα το πολιτικό τραγούδι, το τραγούδι με συναίσθημα, νόημα και ουσία...

Συνέντευξη στη Γιούλα Σαρδέλη

 - Ποια θεωρείτε ότι είναι τα στοιχεία αυτά, που κάνουν τον Γκάτσο τόσο διαχρονικό ως ποιητή;

“Κοιτάξτε, είναι πολλά τα στοιχεία - ο Γκάτσος καταρχήν υπήρξε ένας μεγάλος ποιητής. Ηταν ο αρχηγός μιας ομάδας ποιητών εκείνη την εποχή με την “Αμοργό”. Η “Αμοργός” τάραξε όλο το ποιητικό σύμπαν νομίζω. Ο Γκάτσος υπήρξε ο αρχηγός θα έλεγα του υπερρεαλισμού, του ρεύματος στην Ελλάδα ας πούμε. Ηταν ο άνθρωπος ο οποίος με την “Αμοργό” καθόρισε όλους του στόχους των μεγάλων αυτών ποιητών που ακολούθησαν μετά. Δεύτερον, οι στίχοι που έγγραψε για το ελληνικό τραγούδι είναι μοναδικοί, είχαν αυτή την ποιητική τέχνη που δεν έχουν άλλοι στιχουργοί στην Ελλάδα. Θα έλεγα ότι χωρίς την παρουσία του Γκάτσου, το ελληνικό τραγούδι θα ήταν πολύ φτωχότερο. Είχε την δυνατότητα να γράφει στίχους πάνω σε μουσικές ο Γκάτσος. Του έδιναν μελωδίες οι διάφοροι συνθέτες και εκείνος αξιοποιούσε αυτές τις μελωδίες, ζωγράφιζε, δημιουργούσε εικόνες, σκηνές, καταλάβατε;”.  

- Και με έναν δικό του νομίζω, λιτό τρόπο -όχι με πολλές υπερβολές...

“Ποτέ, ήταν πολύ συμπυκνωμένος στις έννοιες του. Νόημα που μπορεί να έχει ένα βιβλίο 300 σελίδων, ο Γκάτσος το περιέγραφε μέσα σε 3 στίχους. Παράδειγμα το “1922” το τραγούδι του Μούτση, που είναι για την μικρασιατική καταστροφή το νόημα είναι μέσα 3 στίχους. Και κάτι άλλο, ήταν γνώστης του δημοτικού τραγουδιού, της γλώσσας, από εκεί εμπνεόταν πάρα πολύ ο Γκάτσος, πράγμα που βέβαια είναι όλη μας η παράδοση”.

 - Ο Γκάτσος εξέφρασε μία γενιά με συγκεκριμένα αιτήματα, που έζησε μέσα από πολλές δυσκολίες. Βλέπετε να παραμένουν αγαπητά τα λόγια του και στη σημερινή νέα γενιά;

“Κοιτάξτε, ο Γκάτσος ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος έβλεπε πολύ μπροστά, πάρα πολύ μπροστά, έχει γράψει τραγούδια τα οποία μετά από 30 χρόνια, 40 χρόνια τα ανακαλύπτουμε και λέμε “είναι σημερινό”! Αυτή είναι η μεγάλη αξία που έχουν οι μεγάλοι ποιητές. Οπως λέει και στο “Αξιον εστί” ο Ελύτης «εξόριστε ποιητή, στον αιώνα σου πες μου τι βλέπεις»”.

- Ο ποιητής δηλαδή λειτουργεί ως προφήτης...

“Ναι, είχε αυτή την “προνοητικότητα” ας πούμε ο Γκάτσος. Υπήρξε όπως είπαμε ένας μεγάλος ποιητής. Ολα λοιπόν τα προβλήματα που έχει η νεολαία σήμερα, με λίγο διαφορετικό τρόπο, ο Γκάτσος τα είχε “προειδοποιήσει”. 

- Σαν να “έδειχνε” και να προειδοποιούσε για μία μοναξιά νομίζω...

“Πολύ, ναι. Πάρα πολύ, ακριβώς”.

- Πώς είναι μέχρι τώρα η αποδοχή της παράστασης για τον Γκάτσο, στις παραστάσεις που δίνετε ανά την Ελλάδα;

“Είναι καταπληκτική η υποδοχή και η αποδοχή από το κοινό, θα έλεγα είναι καταπληκτική. Ξεκινήσαμε να κάνουμε 3 παραστάσεις και έχουμε κάνει... δεν ξέρω πόσες”. 

- Και ποια η σύνθεση του κοινού;

“Είναι διαφόρων ηλικιών. Ερχονται νέοι, οι οποίοι ανακαλύπτουν και τον Γκάτσο, αλλά και το ελληνικό τραγούδι. Οπως σωστά έγραψαν μερικοί σε κάποια σάιτ - ότι αν δεν υπήρχε ο Γκάτσος μπορεί και η αξία του Χατζηδάκη ή του Θεοδωράκη να μην ήταν αυτή (ειδικά του Χατζηδάκη) που είναι σήμερα. Ο Γκάτσος προσέθεσε πάρα πολύ στις μελωδίες. Αν ακούσετε δηλαδή μελωδίες διαφόρων συνθετών, που τις άκουγα εγώ, αρχικά ήταν “λα λα λα” και μετά ολοκληρωμένες με τον στίχο του Γκάτσου. Ελεγες «είναι δυνατόν»”;

- Η κ. Καραμπέτη έχει αναλάβει κάποιο κομμάτι αφήγησης ή θα την ακούσουμε να τραγουδά;

“Εχει και αφήγηση και τραγούδι και θεατρικό παίξιμο. Κάνει τα πάντα η κ. Καραμπέτη, μιλάμε για... αποκάλυψη”. 

- Ο κόσμος βλέποντας τις αφίσες αναρωτήθηκε για το πώς θα είναι η παράσταση αυτή... Υπήρχε ενδιαφέρον.

“Πάρα πολύ, προχτές τη μετέδωσε η τηλεόραση και απ’ ότι λένε μείναν όλοι έκπληκτοι. Αλλωστε και στο Ηρώδειο και το καλοκαίρι που το παίξαμε, ήταν πάνω από 5.000 κόσμος, ήταν η μοναδική φορά που γέμισε το Ηρώδειο έτσι, ήταν κάτι το καταπληκτικό”. 

- Αν σας ζητούσε μια δισκογραφική εταιρεία να επιλέξετε σε ένα δίσκο τα αγαπημένα δικά σας τραγούδια, ποια θα ήταν αυτά, αν μπορείτε να τα ξεχωρίσετε;

“Ε, είναι λίγο δύσκολο, γιατί έχω πει πολλά τραγούδια και ήταν όλα καταπληκτικά. Βέβαια όχι όλα, αλλά τα πιο πολλά είναι καταπληκτικά. Δεν μπορώ να κάνω ένα τέτοιο δίσκο με 10 - 12 τραγούδια, αδικούνται τα άλλα”.   

- Δεδομένης της επιτυχίας της παράστασης για τον Γκάτσο, υπάρχει περίπτωση να δούμε στη συνέχεια και κάποιο cd;

“Βεβαίως θα βγει. Το έχουμε ηχογραφήσει από τον “Παρνασσό” και θα βγει”.

- Πιστεύετε ότι υπάρχει σήμερα χώρος, υπάρχει “ανάγκη” για πολιτικό τραγούδι;

“Νομίζω πως τα προβλήματα του κόσμου είναι τόσα πολλά, που κάποια στιγμή μπορεί να μην υπήρξε τόσο μεγάλη ανάγκη, αλλά τώρα υπάρχει. Ο κόσμος τα προβλήματά του, τα έχει λύσει όλα αυτά τα χρόνια μέσα από την πολιτισμό, δεν τα έλυσε ποτέ με βία. Με πολιτισμό, με τραγούδι, με λόγο, με ποίηση. Αυτά έλυσαν τα προβλήματα του κόσμου και ό,τι διαδήλωση και να έγινε, πάντα υπήρχε το τραγούδι μπροστά, πάντα μπροστά”.

- Ειδικά στη δική μας χώρα...

“Ε βέβαια. Ακόμα και στο Πολυτεχνείο με τραγούδια του Μίκη είχαν μπει”. 

- Και μιας και φτάσαμε στο σήμερα, έχετε συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους Ελληνες συνθέτες και στιχουργούς. Υπάρχει κάποιος εκπρόσωπος της νέας γενιάς δημιουργών που εκτιμάτε το ταλέντο του και θα θέλατε να δουλέψετε μαζί;

“Βεβαίως υπάρχουν. Αλίμονο, ποτέ δεν τελειώνουν. Ο τελευταίος εναπομείναντας μετά τον Ξαρχάκο, τον Θεοδωράκη, τον Χατζηδάκη είναι ο Θάνος ο Μικρούτσικος και ο Σταμάτης ο Κραουνάκης. Ως συνθέτες. Αυτοί μπορούν να πάρουν ένα ποίημα και να το μελοποιήσουν, να το αναδείξουν. Γιατί άλλο τραγουδοποιός που παίρνει ένα στίχο καλό, απλό, λαϊκό και το κάνει ένα καταπληκτικό τραγούδι, άλλο αυτό. Το να πάρει κανείς ένα ποίημα και να το αναδείξει, για αυτό νομίζω ότι δεν υπάρχουν πολλοί”. 

--- 

Η βραδιά θα περιλαμβάνει τραγούδια σε στίχους του Νίκου Γκάτσου. Μια βραδιά γεμάτη μελωδίες των Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Ξαρχάκου, Μούτση, Κηλαηδόνη και Ανδριόπουλου.

Πλαισιωμένοι από ένα λιτό, μα στιβαρό μουσικό σχήμα που παραπέμπει στη λιτότητα και στιβαρότητα της ζωής και του έργου του Νίκου Γκάτσου, οι δύο ερμηνευτές υπόσχονται να χαρίσουν το πορτρέτο αυτής της δωρικής μορφής των γραμμάτων, σκιαγραφημένο τόσο από στίχους και κείμενα του ιδίου όσο και από κείμενα άλλων για εκείνον σε επιμέλεια Αγαθής Δημητρούκα. Οι συντελεστές είναι οι: Αχιλλέας Γουάστωρ πιάνο, Ηρακλής Ζάκκας μπουζούκι – μαντολίνο. Οι τιμές των εισιτηρίων έχουν ως εξής: οι πρώτες 6 σειρές 17 ευρώ, από την 7η σειρά 15 ευρώ γενική είσοδος και 13 ευρώ μειωμένο (φοιτητικό – ανέργων). Προπώληση γίνεται στο Πνευματικό Κέντρο και στο www.viva.gr