Το μείζον ζήτημα όμως είναι να γίνει το πάθημα μάθημα, στο βαθμό που είναι εφικτό βέβαια. Η επανάληψη τέτοιων φαινομένων που πιθανόν να σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή είναι βέβαιο ότι, αν δεν λάβουμε τα μέτρα μας, θα έχουν καταστρεπτικές συνέπειες για τον οικονομικό και κοινωνικό ιστό της υπαίθρου, αφού καλώς ή κακώς η ελαιοκαλλιέργεια σε πολλές περιοχές της χώρας μας όπως και στο νομό μας είναι σχεδόν μονοκαλλιέργεια. Το θέμα λοιπόν είναι πως μπορούμε να παρέμβουμε για να να μην έχουμε πάλι τέτοια φαινόμενα που μεταφράζονται σε απώλεια πολύτιμου εισοδήματος.
Επιβάλλεται λοιπόν ψύχραιμα και με σύνεση, να σχεδιάσουμε ένα μέλλον για την αγροτική παραγωγή, ώστε να μπορεί να εξασφαλίσει τη συνέχεια της απασχόλησης των κατοίκων της υπαίθρου και γιατί όχι τη βελτίωσή της. Δηλαδή να δώσει ακόμα περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης δίνοντας διέξοδο στο όλο και εντεινόμενο εργασιακό αδιέξοδο.
Κατά την πρόσφατη επίσκεψή μας στο ΥΑΑ&Τ, αλλά και με δηλώσεις τους, υπουργός και υπηρεσιακοί παράγοντες (πέρα από τις δηλώσεις περί ευθύνης του καιρού) έδειξαν να έχουν κατανοήσει το πρόβλημα σχετικά με την ανεπάρκεια του προγράμματος δακοκτονίας. Μένει να διαπιστώσουμε τη χρονιά που έρχεται αν πρόκειται για τις συνηθισμένες δηλώσεις ύστερα από κάποια καταστροφή, ή θα υπάρξει και ανάλογος σχεδιασμός και φυσικά αποτέλεσμα. Αν όχι, άμεσα από την επόμενη χρονιά, η αντιμετώπιση του δάκου πρέπει να περάσει στις δημοτικές κοινότητες σε συνεργασία με τις ΔΑΟΚ και τους κατά τόπους συνεταιρισμούς. Είναι γνωστό άλλωστε ότι η εντοπιότητα όσων εμπλέκονται στη δακοπροστασία, ιδιαίτερα παγιδοθετών και ψεκαστών, είναι σημαντική παράμετρος για την επιτυχία του προγράμματος. Η δε χρηματοδότηση του προγράμματος, πρέπει γίνει με τρόπο που να καλύψει όσους ψεκασμούς απαιτηθούν. Δεν χρειάζεται να γίνει ιδιαίτερη αναφορά για τις επιπτώσεις αποτυχίας του προγράμματος συλλογικής αντιμετώπισης του δάκου. Ανεξέλεγκτοι ψεκασμοί κάλυψης, με ότι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία της καλλιέργειας και το περιβάλλον (χημική επιβάρυνση, ανθεκτικότητα του εντόμου, εξόντωση φυσικών εχθρών κτλ).
Η εκπαίδευση των πιστοποιημένων ψεκαστών από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ για την ορθή διαχείριση και χρήση των φυτοπροστατευτικών μέσων, καθώς και για τον τρόπο δράσης εχθρών και ασθενειών είναι επιβεβλημένη. Η πρωτοβουλία της ΔΑΟΚ Τριφυλίας να εκδώσει έντυπο για το γλοιοσπόριο είναι άριστη και δείχνει ακριβώς ότι λύσεις υπάρχουν, καθώς και υπηρεσίες που είναι κοντά στον παραγωγό.
Η κλιματική αλλαγή ή έστω διαταραχή, για όσους πιστεύουν ότι δεν υφίσταται, κατά τη γνώμη μου θα θέσει σε μεγάλη δοκιμασία την ελιά ως φυτό που ευδοκιμεί στο μεσογειακό περιβάλλον, γι αυτό επιβάλλεται και ένας μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Πέρα από τα προβλήματα που έχουμε δει ως τώρα και που είναι αντιμετωπίσιμα, είναι πιθανό να δούμε και άλλα, όπως αφορία αν έχουμε ξηρασία και υψηλές θερμοκρασίες τον Φεβρουάριο ή την εποχή της καρπόδεσης. Συνεπώς είναι πολύ επικίνδυνη για τους παραγωγούς και την οικονομία η εξάρτηση από ένα προϊόν, και η αναζήτηση εναλλακτικών λύσεων επιβεβλημένη, (χωρίς να καταφύγουμε σε λύσεις εξωτικών καλλιεργειών που θεωρώ επικίνδυνη υπόθεση για πολλούς λόγους που δεν είναι του παρόντος).
Οποιαδήποτε λύση όμως χρειάζεται υποδομές, δηλαδή επάρκεια νερού και τεχνογνωσία καλλιέργειας και αγοράς. Δυστυχώς όμως κανένα από τα τρία δεν είναι διαθέσιμα, τουλάχιστον για τους περισσότερους, με αποτέλεσμα όποιος στρέφεται σε τέτοιες λύσεις να αυξάνει τους κινδύνους δραματικά, να απογοητεύεται ο ίδιος και να δημιουργεί γενικότερο κλίμα απογοήτευσης . Αν λοιπόν θέλουμε μια βιώσιμη γεωργία, αυτή πρέπει να γίνει πολυσυλλεκτική και ίσως και πολυλειτουργική και οι υποδομές είναι αναγκαία συνθήκη. Οποιαδήποτε αναβολή το μόνο που προσφέρει είναι να επιτείνει τα προβλήματα και τα αδιέξοδα.
Όσον αφορά την σημαντικότερη υποδομή που είναι το διαθέσιμο νερό για άρδευση, για να μην περιμένουμε λύσεις εξ ουρανού, μπορούμε να επιδιώξουμε με συνεργασία των περιφερειακών και τοπικών αυτοδιοικήσεων και παραγωγών, τη δημιουργία φορέων που θα αναλάβουν τα έργα και την μετέπειτα διαχείρισή τους. Οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, οι παραγωγοί δεν μπορούν να απέχουν, το αντίθετο, η συμμετοχή τους οικονομική και διοικητική θα επιταχύνει τα πράγματα. Ευκαιρίας δοθείσης λοιπόν, ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών αντί οι υποψήφιοι να αναλώνονται σε αλληλοκατηγορίες για το τι δεν έγινε στο παρελθόν, ας δουν πως μπορούν γίνουν πράγματα στο μέλλον.
Τέλος, το σημαντικότερο ίσως πρόβλημα, για το οποίο δεν έχει δοθεί η δέουσα προσοχή είναι η εκπαίδευση, βασική και συνεχής των αγροτών, ιδιαίτερα των νέων. Ένα πολυσύνθετο επάγγελμα όπως του αγρότη, που χρειάζεται συνδυασμένες γνώσεις και σε ένα παγκόσμιο περιβάλλον που πλέον αλλάζει με ασύλληπτη ταχύτητα, η εκπαίδευση είναι η αναγκαία συνθήκη για την βιωσιμότητα της αγροτικής οικονομίας. Η γεωργία πλέον δεν μαθαίνεται ούτε από την προηγούμενη γενιά, ούτε στα καφενεία, ούτε στου ‘’κασίδι το κεφάλι’’. Η δημιουργία εκπαιδευτηρίων, τουλάχιστον στην έδρα κάθε νομού, η υποχρεωτική παρακολούθηση και η σύνδεση των επιδόσεων των εκπαιδευομένων με τη συμμετοχή τους σε προγράμματα και επιδοτήσεις, είναι αναγκαιότητα να σχεδιαστεί και να γίνει.
Η παραγωγή τροφίμων πλέον έχει γίνει πολύ σοβαρή υπόθεση και αν θέλουμε να έχουμε γεωργία και απασχολουμένους σ΄αυτή, πρέπει ο καθένας από το μετερίζι του να αναλάβει τις ευθύνες του. Αλλιώς θα συνεχίσουμε όλοι να κάνουμε αυτό που ξέρουμε καλά. Να κατηγορούμε ο ένας τον άλλο για το τι δεν έγινε στο παρελθόν και να χάνουμε το μέλλον.
Κόκκινος Γιώργος
Πρόεδρος ΔΣ ΟΠ ΝΗΛΕΑΣ
