Υπάρχει μια σημαντική διαφορά ανάμεσα στα φυσικά και στα κοινωνικά «ακραία φαινόμενα». Για την εξέλιξη των φυσικών φαινομένων, έχουν αναπτυχθεί αξιόλογες τεχνικές έγκαιρης πρόβλεψης. Για τα ακραία κοινωνικά φαινόμενα, δεν υπάρχουν τεχνικές ασφαλούς πρόβλεψης.
Υπάρχουν όμως σημάδια που δείχνουν, ενίοτε με αρκετά εύγλωττο τρόπο, τι μας περιμένει. Οπως στην περίπτωση του εξωγενούς προβλήματος που αντιμετωπίζουμε. Και το οποίο, είτε το πούμε «προσφυγικό» είτε «μεταναστευτικό», δεν παύει να είναι «ακραίο κοινωνικό φαινόμενο». Οχι μόνο για τις ως τώρα διαστάσεις του, αλλά και για όσα προδιαγράφονται ως πιθανότερη εξέλιξη.
Το χειρότερο που έχουμε να κάνουμε είναι να επαναπαυόμαστε με την ελπίδα ότι το φαινόμενο θα εξασθενήσει. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο για λίγο, τις μέρες που η κακοκαιρία και η θαλασσοταραχή θα είναι πολύ έντονες στο Αιγαίο. Τα σημάδια δείχνουν ότι τα πράγματα πρόκειται να χειροτερεύσουν σε εφιαλτικό βαθμό. Τόσον ώστε, αυτά που παρακολουθήσαμε να εξελίσσονται στη Μόρια να μας φαίνονται, μετ’ ου πολύ, ως... ταραχή σε νηπιαγωγείο, συγκρινόμενα με εκείνα που είναι πολύ πιθανόν να ακολουθήσουν.
Το γεγονός ότι οι βορειότεροι εταίροι μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση αναγκάζονται να πληρώνουν τον Ταγίπ Ερντογαν, προσδοκώντας ότι θα συγκρατήσει τους πρόσφυγες και μετανάστες επί τουρκικού εδάφους, είναι η καλύτερη ομολογία τους ότι το πρόβλημα δεν είναι ελληνικό, όπως δεν είναι και ιταλικό ή ισπανικό, αλλά πανευρωπαϊκό. Επομένως το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να πατήσουμε πάνω σε αυτό. Και να αξιώσουμε από τις Βρυξέλλες να πάψουν να θεωρούν ότι «ξεμπερδεύουν» με τις ευθύνες τους χορηγώντας κάποια χρήματα.
Αντί η Λέσβος και τα άλλα ελληνικά νησιά να γίνονται τόπος «διαλογής» από τις ελληνικές αρχές, ποιων δικαιούνται άσυλο και ποιών όχι, αυτή η διαδικασία πρέπει να μεταφερθεί επί της χώρας περάσματος. Να στηθούν εκεί εξειδικευμένες επιτροπές ελέγχου, με ευρωπαϊκή στελέχωση και χρηματοδότηση. Ωστε κάποιοι να παίρνουν εγκαίρως το μήνυμα ότι δεν τους περιμένει «άσυλο», αλλά ο κίνδυνος επαναπροώθησης. Και να γίνει αυτή η επαναπροώθηση καθημερινή υπόθεση, πάλι με πανευρωπαϊκή ευθύνη ως προς τα μέσα διακίνησης και τις δαπάνες.
Ερχεται επιδείνωση του φαινομένου. Και πρέπει επειγόντως να αναζητήσουμε ευρωπαϊκή «ομπρέλα».
Γ. Π. Μασσαβέτας
