Είναι εν ολίγοις η στιγμή που ολοκληρώνεται το ΕΣΠΑ 2007-2013 και κατ' ανάγκη όλοι παίρνουν θέση για τον αναγκαίο απολογισμό! Είναι η ώρα που πλέον όλοι μπορούμε να κουβεντιάσουμε «ήσυχα και απλά»!
Ο προγραμματισμός και η υλοποίηση ενός σχεδιασμού σίγουρα δεν είναι μία εύκολη υπόθεση, απαιτεί αντίληψη, απαιτεί γνώση, απαιτεί όραμα, απαιτεί ενέργεια, κυρίως όμως και πάνω από όλα απαιτεί υπευθυνότητα.
Στο ΠΕΠ Πελοποννήσου του ΕΣΠΑ 2007-2013 ο «κουμπαράς» περιείχε 368 εκ. ευρώ! Θα περιμένουμε εναγωνίως από την περιφερειακή αρχή να μάθουμε για την απορροφητικότητα του προγράμματος, για τα μεγάλα έργα που ολοκληρώθηκαν, για τα έργα που θα απενταχθούν από το πρόγραμμα, για εκείνα που θα περάσουν ως έργα «γέφυρες» στο επόμενο ΕΣΠΑ της περιόδου 2014-2020! Ακόμη τι έγινε με το περιβόητο overbooking που είχε ξεπεράσει, προς δόξαν του πελατειακού συστήματος, το 85%!
Είναι η στιγμή που θα κριθεί αν ο «Καλλικράτης» και η νέα αρχιτεκτονική της αυτοδιοίκησης πέτυχαν τους στόχους τους και εάν η αποκέντρωση για την Ελλάδα του 2015 είναι εφικτή, ρεαλιστική υπόθεση και δεν χάθηκε αύτανδρη στις μικροπολιτικές διαχειριστικές σκοπιμότητες κατακερματισμού πόρων και ευθυνών!
Είναι η ώρα που θα κριθεί αν η διαχείριση οικονομικών πόρων και ο σχεδιασμός της περιφερειακής ανάπτυξης είναι ιδιότυπο ιδιοκτησιακό ζήτημα της «αρχής του ενός ανδρός» ή αν απαιτείται μια νέα συλλογικότητα που θα μπορεί μέσα από συμμετοχικές διαδικασίες να προγραμματίζει και να κατανείμει ποσά και ευθύνες! Είναι τέλος η ώρα που θα πρέπει να κριθούν όσοι επιμένουν να τοποθετούν τις ανθρώπινες τύχες και τα όνειρα σε κουτάκια λογιστικών φύλλων και ότι η πολιτική εν τέλει είναι η τέχνη του ρεαλισμού και όχι της ψευδολογίας και των μεγάλων λόγων.
Η βασική αρχή των ευρωπαϊκών προγραμμάτων τύπου ΕΣΠΑ -με όποια ονομασία και αν είχαν στα παρελθόντα έτη, που στηρίζεται όσον αφορά τον χρόνο υλοποίησής τους- είναι να δίνεται πάντα ένας εύλογος χρόνος παράτασης, είναι η λεγόμενη αρχή του Ν+2, δηλαδή παρατείνεται ο χρόνος εφαρμογής των 7 ετών εν προκειμένω κατά επιπλέον 2 χρόνια. Αυτός είναι ο λόγος που το πρόγραμμα της περιόδου 2007-2013 τελειώνει στις 31-12-2015.
Αν όμως τα προγραμματισμένα έργα δεν ολοκληρωθούν πλήρως μέχρι την καταληκτική αυτή ημερομηνία τότε τα έργα αυτά δεν χρηματοδοτούνται πλέον, παραμένουν μετέωρα και ημιτελή και δεν μπορούν να ενταχθούν στο νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ ή ΣΕΣ όπως λέγεται αυτό της περιόδου 2014-2020. Και το κυριότερο θα πρέπει να επιστραφούν τα χρήματα τα οποία έχουν δαπανηθεί μέχρι τώρα, πίσω στα ευρωπαϊκά ταμεία!
Τούτων λεχθέντων, τα έργα τα οποία δεν θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου του 2015 ή θα πρέπει να συνεχισθούν με εθνικούς πόρους από το λεγόμενο ΠΔΕ (Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων) ή αναγκαστικά θα παραμείνουν έργα "φαντάσματα" και μετέωρα αφού δεν δόθηκε άλλη επί πλέον παράταση εκτέλεσης του προγράμματος από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Δηλαδή θα κληθεί το «πτωχευμένο» ελληνικό κράτος και ο Ελληνας φορολογούμενος να πληρώσει για την αβελτηρία και την διάχυτη ανευθυνότητα των «χειριστών» του προγράμματος, εν προκειμένω των περιφερειαρχών!!!
Η κοινωνία μας αναμένει την βάσιμη αιτιολόγηση γιατί έργα που έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί προ πολλού, για τα οποία η χρηματοδότηση ήταν απρόσκοπτη και κυρίως δεν υπήρχαν καθυστερήσεις από εμπλεκόμενες υπηρεσίες, βάλτωσαν στην απραξία και δεν τελειώνουν ποτέ! Την ώρα του κρίσιμου «ταμείου» θα πρέπει να ακούσουμε μια λογική αιτιολόγηση γιατί έργα για τα οποία απαιτείται χρόνος ολοκλήρωσης σύμφωνα με τις συμβατικές τους υποχρεώσεις π.χ. 30 μήνες, δημοπρατούνται και ξεκινάνε μόλις πριν τις αυτοδιοικητικές εκλογές το Μάιο του 2014, όταν ο υπολειπόμενος χρόνος μέχρι τις 31-12-2015 είναι μόνον 20 μήνες;;;
Αρα οι «χειριστές» γνώριζαν εκ των προτέρων σαφώς ότι αυτά τα έργα δεν πρόκειται να ολοκληρωθούν στον υπολειπόμενο χρόνο και όμως προχώρησαν στις δημοπρατήσεις και στην υπογραφή συμβάσεων εν γνώσει τους ότι είναι έργα στον αέρα!!!
Το κρίσιμο ερώτημα επίσης είναι γιατί δεν ωρίμαζαν τα έργα νωρίτερα και δεν περίμεναν την προεκλογική περίοδο, ώστε να επαρκεί ο διατιθέμενος χρόνος για ολοκλήρωσή τους;
Βέβαια προτού οι ευθύνες των υπευθύνων μετατεθούν αλλού, πράγμα αναμενόμενο άλλωστε, θα πρέπει από την περιφερειακή αρχή να μάθουμε για την τύχη των έργων: λιμάνι Γυθείου, λιμάνι Αστρους, δρόμος Σκούρα - Πυρί, δρόμος Γύθειο - Αρεόπολη - Γερολιμένας, δρόμος Λεωνίδιο - Κυπαρίσσι, δρόμος Μονεμβασιά - Νεάπολη, ανάπλαση πλατείας Αργους και πόσα ακόμη, που δεν προλαβαίνουν να ολοκληρωθούν μέχρι τις 31-12-2015!
Θα υπάρξει το σπάνιο και δυσεύρετο στις μέρες μας θάρρος, για ανάληψη των πολιτικών ευθυνών ή θα ξανακούσουμε κανένα καινούργιο παραμύθι που θα ξεπερνά ακόμη και τις συλλήψεις του Αντερσεν! Είναι εύκολη η μετακύλιση των ευθυνών κυρίως στην κεντρική εξουσία ή ακόμη και στην επάρατη κρίση αλλά αυτό δεν πείθει πλέον κανέναν, ξεθώριασε! Κάποιοι μπέρδεψαν το ΕΣΠΑ με τη…βέσπα!
Ενα είναι σίγουρο βέβαια, ότι το όχημα που θα έφερνε την αειφορία στην Πελοπόννησο εκτροχιάστηκε και μαζί του συμπαρέσυρε και τα υπολείμματα της ελπίδας ανάταξης αυτού του τόπου. Από λόγια και γυαλιστερά πυροτεχνήματα μπουχτήσαμε βέβαια, πλέον επήλθε κορεσμός! Και επειδή όλοι θα πρέπει να δίνουν εξετάσεις, από την κοινωνία μας τουλάχιστον για την προηγηθείσα ανεύθυνη διαχείριση δεν θα πρέπει να υπάρξει ένα ακόμη «απαλλακτικό βούλευμα»!!!
Γιώργος Πουλοκέφαλος
Πολιτικός μηχανικός - πρώην πρόεδρος Περιφερειακού Συμβουλίου Πελοποννήσου
