Το πρόβλημα της χώρας δεν ήταν το μνημόνιο και από ποιoν θα δανειστεί, αλλά το τι κάνει τα χρήματα που δανείζεται. Τι δηλαδή χρηματοδοτεί με τα χρήματα που παίρνει, είτε από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και το ΔΝΤ με επιτόκιο 1,5%, είτε από τα διεθνή τραπεζικά ιδρύματα με 5%. Το καταπληκτικό είναι ότι ανακαλύπτουν τώρα όλοι ότι το «τοκογλυφικό επιτόκιο των κατακτητών» του μνημονίου ήταν ελάχιστο σε σύγκριση με αυτό που τρέχει στις αγορές. Από χθες ζούμε στα τηλεπαράθυρα απίθανες σκηνές. Οι «αντιμνημονιακοί» σκίζουν τώρα τα ρούχα τους για την «προδοτική στάση» αυτών που οδήγησαν τη χώρα στην τοκογλυφία των αγορών, αντί να την αφήσουν στην ασφάλεια του διακρατικού μνημονιακού δανεισμού ενώ οι μέχρι χθες υποστηρικτές του μνημονίου πανηγυρίζουν επειδή απελευθερωθήκαμε από τους κατακτητές και του τοποτηρητές των δανειστών! Το μνημόνιο και το αντιμνημόνιο έχουν από χθες τελειώσει. Η έξοδος στις αγορές μπορεί να μην συμφέρει οικονομικά τη χώρα αλλά κλείνει τον πολιτικό κύκλο της παράνοιας, θέτοντας στο τραπέζι τα ουσιαστικά ζητήματα που πρέπει να συζητηθούν.
Η επιστροφή στην πολιτική κανονικότητα δεν θα γίνει βέβαια άμεσα γιατί υπάρχουν οξυμμένα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα. Η ανεργία και η αποκατάσταση των εισοδημάτων δεν θα αντιμετωπιστεί αύριο, επειδή βγήκαμε χθες στις αγορές και τελειώνει το μνημόνιο. Δίνεται όμως πλέον η ευκαιρία να αρχίσουμε να μιλάμε για τα ουσιαστικά, αφήνοντας στην άκρη τα συνθήματα, τα ψευτοδιλήμματα και τους ακραίους λαϊκισμούς στην προσέγγιση των προβλημάτων. Για όσους δεν έχουν ακόμα καταλάβει, στις αγορές βγήκαμε γιατί έχουμε μαζέψει το έλλειμμα στον προϋπολογισμό και είμαστε εντός των αυστηρών πλαισίων που θέτει η Ε.Ε.. Το πλαίσιο αυτό θα συνεχίσει να ισχύει και τα επόμενα χρόνια. Μπορεί να μην έρχεται εδώ η τρόικα και να εισηγείται συγκεκριμένα μέτρα, αλλά τα δημοσιονομικά μεγέθη θα είναι υπό διαρκή παρακολούθηση. Αν βρεθούμε εκτός του πλαισίου, θα ψάχνουμε ξανά για δανεικά στο ΔΝΤ.
Το επόμενο διάστημα θα πρέπει να συζητηθεί σοβαρά το τι κάνουμε για την ανάπτυξη της χώρας. Πού επενδύουμε και τι θέλουμε να ενισχύσουμε ως επιχειρηματική δραστηριότητα. Συνεχίζουμε, για παράδειγμα, να χρηματοδοτούμε τομείς και επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν πλέον ανταγωνιστικό πλεονέκτημα ή ρίχνουμε το βάρος στη χρηματοδότηση καινοτόμων ιδεών και υψηλού επιχειρηματικού κίνδυνου σχεδίων; Τα λεφτά που σύντομα θα αρχίσουν να ξαναδίνουν οι τράπεζες – για όσους δεν πρόσεξαν πριν την έξοδο της χώρας για δανεικά είχαν βγει οι τράπεζες που τώρα θα έχουν μεγαλύτερη ρευστότητα – θα δίνονται ξανά σε «φίλους» για να γίνονται λουλούδια στις πίστες ή σε επιχειρηματικά σχέδια που θα δημιουργούν θέσεις εργασίας; Το κράτος θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί και να συντηρεί ένα βαρύ και αντιπαραγωγικό δημόσιο ή θα αξιολογήσει αντικειμενικά και έντιμα δομές και προσωπικό; Το σημαντικότερο, θα συνεχίσουν κάποιοι να πληρώνουν υπέρογκα ποσά μέσα από ένα άδικο φορολογικό σύστημα ή θα εφαρμοστεί επιτέλους και σε αυτή τη χώρα ένα «απλό και δίκαιο» φορολογικό σύστημα; Θα αποφασίσουμε να παραμείνουμε στην Ε.Ε. κάνοντας ό,τι και όλα τα άλλα κανονικά κράτη της Ευρώπης ή θα συνεχίζουμε να φλερτάρουμε με τριτοκοσμικές φαντασιώσεις;
Η χώρα πρέπει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα που γεννούν ελλείμματα και χρέος. Αν αυτά δεν αντιμετωπιστούν η έξοδος στις αγορές θα είναι πρόσκαιρη και θα βρεθούμε ξανά σε αδιέξοδο. Η συγκυρία πρέπει να αξιοποιηθεί προκειμένου να συζητηθούν με σοβαρότητα και υπευθυνότητα τα μεγάλα διαθρωτικά προβλήματα της οικονομίας. Να οικοδομηθεί μια μεγάλη πολιτική συμφωνία για αυτά που πρέπει να υλοποιηθούν προκειμένου να εξασφαλιστεί μια βιώσιμη πορεία της χώρας στο μέλλον. Οι άνεργοι δεν θα βρουν δουλειά επειδή κάποιοι μοιρολογούν καλύτερα στα τηλεοπτικά παράθυρα, αλλά μόνο αν υπάρξει παραγωγική δραστηριότητα και ιδιωτικές επενδύσεις. Αποτελεσματικό κοινωνικό κράτος δεν θα υπάρξει χωρίς διαρκή αξιολόγηση και έλεγχο, για να μην είναι έρμαιο στα χιλιάδες μικρά και μεγάλα τρωκτικά. Οι πολίτες έχουν αντιληφθεί ότι οι λύσεις μπορούν να προέλθουν μέσα από ευρύτερες συγκλίσεις και συμμαχίες. Είναι καιρός να κατανοήσουν οι πολιτικές δυνάμεις ότι τελείωσαν οι προσεγγίσεις στη λογική του άσπρου – μαύρου, του φωτός και του σκότους. Αντιλαμβανόμαστε ότι για κάποιους «οι βάρβαροι,,, ήταν μια κάποια λύσις» αλλά είναι καιρός να μάθουν να ζουν χωρίς αυτούς.
Υ.Γ. Τα νέα δανεικά για να πιάσουν τόπο πρέπει να αξιοποιούνται έξυπνα και παραγωγικά. Οι τουριστικοί φορείς της Αρκαδίας, της Λακωνίας και της Αργολίδας μπορεί να θεωρούν ότι ένα αεροδρόμιο στην Τρίπολη θα τους ωφελήσει αλλά το υπεύθυνο πολιτικό προσωπικό θα πρέπει να τους εξηγήσει ότι δεν είναι αυτό το μείζον. Αυτό θα επιτευχθεί όταν τεθεί σε προτεραιότητα η χρηματοδότηση σύγχρονου σιδηροδρομικού δικτύου που θα συνδέει όλη την Πελοπόννησο με τον Προαστιακό της Αθήνας – άρα και με το «Ελευθέριος Βενιζέλος», αλλά και με το κοντινό περιφερειακό αεροδρόμιο της Καλαμάτας. Όταν δηλαδή εξηγηθεί ότι είναι προτιμότερο να χρησιμοποιούνται τα λεφτά σε υποδομές που θα πολλαπλασιάζουν τα οφέλη και όχι σε μικροπαρεμβάσεις που δεν θα ολοκληρώνουν ούτε το αεροδρόμιο της Καλαμάτας, για να δέχεται περισσότερα τσάρτερ, ενώ ταυτόχρονα δεν θα καθιστούν λειτουργικό και βιώσιμο το αεροδρόμιο στην Τρίπολη, με αποτέλεσμα να έχουμε στα χαρτιά 2 αεροδρόμια και στην πράξη κανένα. Οι μισές παρεμβάσεις στη λογική του «κάθε χωριό και στρατόπεδο…» για να έχουμε τους πάντες ευχαριστημένους έχουν χρεοκοπήσει οικονομικά και πολιτικά.
panagopg@gmail.com
