Το ζήτημα όμως είναι κατά πόσο μπορούμε να ελπίζουμε ότι αυτά που ευχόμαστε μπορούν να γίνουν πράξη. Σε ατομικό επίπεδο οι ευχές για τον καθένα έχουν τη δική τους αξία και σημασία, με βάση τις προτεραιότητές του. Σε συλλογικό όμως επίπεδο, μπορούμε να προσδοκούμε ότι το 2019 θα είναι ένας καλύτερος χρόνος από αυτόν που έφυγε; Και αν ναι, από πού μπορούμε να αντλήσουμε αισιοδοξία;

Ανήκουμε σε αυτούς που πιστεύουν ότι τα πράγματα φέτος θα πάνε καλύτερα. Κι αυτό γιατί, αφενός, τέλειωσαν οι ψευδαισθήσεις για ένα μεγάλο μέρος των πολιτών και των πολιτικών, και αφετέρου, ο καθένας αντιλαμβάνεται τον νέο του ρόλο στο οικονομικό περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί. Υπάρχει -στο χαμηλότερο επίπεδο βέβαια- μια νέα πολιτικοοικονομική ισορροπία, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε δυναμική και βιώσιμη αναστροφή. Η ιδιωτική οικονομία έχει συμπιεστεί εξωφρενικά αλλά έχει σταθεροποιηθεί, και η προοπτική πολιτικής αλλαγής μέσα στο 2019 γεννά ελπίδες για ενδυνάμωση της οικονομίας μέσα από επενδύσεις και νέες πραγματικές θέσεις εργασίας. 

Η σταθεροποίηση του πολιτικού και του οικονομικού περιβάλλοντος μέσα στα πλαίσια μιας ευρωπαϊκής κανονικότητας μπορεί να οδηγήσει σε οικονομική ανάπτυξη. Μην φανταστεί κανείς ότι θα υπάρξει καμιά τρελή μεγέθυνση. Απλώς το πρόσημο θα παραμείνει θετικό και θα αλλάξει η ψυχολογία, που είναι κρίσιμα στοιχεία για να μπει η χώρα σε τροχιά δημιουργίας. Η αισιοδοξία είναι το στοιχείο που κινητοποιεί μια κοινωνία να δημιουργήσει - κι αυτό είναι που απουσιάζει όλα αυτά τα χρόνια από την ελληνική κοινωνία και οικονομία. Η επιστροφή της αισιοδοξίας και της ελπίδα, με ρεαλιστικούς και πραγματικούς όμως όρους και όχι με τις αυταπάτες του 2015, είναι το κλειδί που μπορεί να επαναφέρει τη χώρα σε τροχια ευρωπαϊκής σύγκλισης. Να επιστρέψουμε δηλαδή στην Ευρώπη και να απομακρυνθούμε από τους αδιέξοδους δρόμους της αυταπάτης, του τρίτου κόσμου και της παρακμής. Κίνδυνοι βέβαια υπάρχουν, λόγω τόσο των εξελίξεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο όσο και της αβέβαιης εξόδου της χώρας μας στις αγορές, αλλά υπάρχουν και οι προϋποθέσεις για να ξεπεραστούν και να οδηγηθούμε σε δυναμική οικονομική ανάπτυξη.

Σε τοπικό επίπεδο, η χρονιά που φεύγει χαρακτηρίζεται από στασιμότητα σε όλα τα επίπεδα:

Ο τουρισμός και η παραγωγή ελαιόλαδου έχουν στηρίξει όλα αυτά τα χρόνια την περιοχή και τους ανθρώπους της. Οι συγκεκριμένοι τομείς απαιτούν όμως μεγάλες παρεμβάσεις για να συνεχίσουν να αναπτύσσονται και να προσθέτουν εισόδημα στην περιοχή· διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος οικονομικής κατάρρευσης μέσα από ένα απροσδόκητο γεγονός στην ελαιοκαλλιέργεια ή τον τουρισμό. Το φετινό πρόβλημα στην ελαιοκαλλιέργεια έδειξε πόσο επισφαλές είναι το εισόδημα από τη συγκεκριμένη δραστηριότηταμ αλλά και πόσο πιο σοβαρά και υπεύθυνα θα πρέπει να αντιμετωπιστούν ακόμα και... «μικρά» θέματα όπως ο ψεκασμός για το δάκο. 

Από την άλλη, η προώθηση έργων υποδομής που έχουν... χαθεί στη μετάφραση της αυταπάτης, έχει κομβικό χαρακτήρα για τη Μεσσηνία. Η κατασκευή των οδικών αξόνων που αφορούν την περιοχή, και ειδικότερα το  Πάτρα - Τσακώνα και το Καλαμάτα - Ριζόμυλος - Πύλος - Μεθώνη, η αναβάθμιση των εγκαταστάσεων του αεροδρομίου, η ανάδειξη της κρουαζιέρας και η τουριστική αξιοποίηση των μικρότερων λιμανιών, η επανατοποθέτηση του σιδηρόδρομου σε νέες βάσεις, η επίλυση της γάγγραινας των σκουπιδιών, είναι μερικά μόνο από τα κρίσιμα ζητήματα που θα πρέπει να δρομολογηθούν, ενταγμένα σε μια ολοκληρωμένη στρατηγική για τον αγροτικό και τον τουριστικό τομέα. 

Το τέλος των ψευδαισθήσεων είναι μια πολύ θετική εξέλιξη, με την οποία κλείνει όχι απλώς μια χρονιά, αλλά μια ταραγμένη ιστορική περίοδος για τη χώρα από το 2009 μέχρι σήμερα. Ο καθένας αντιλαμβάνεται πλέον ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια για υπεκφυγές και αναζήτηση μαγικών λύσεων σε ψευτοσωτήρες: Οφείλει έτσι να εντάξει τη δραστηριότητά του στον πραγματικό κόσμο. Οι πολιτικές εξελίξεις και οι μαγικές ανατροπές, που θα έδιναν -δήθεν- πίσω τα κλεμμένα... όνειρα, αποτελούν μακρινές οδυνηρές αναμνήσεις που στοίχισαν ακριβά σε όλους μας.

Ναι, το 2019 μπορούμε να αισιοδοξούμε ότι θα είναι η χρονιά που θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα - στην πολιτική, στην οικονομία και την κοινωνία. Το 2019 μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για έναν νέο κύκλο ανάπτυξης και προκοπής, ισχυρότερο από τον μεταπολιτευτικό που έκλεισε το 2009. Το καινούργιο γεννιέται από την ανάγκη για πρόοδο και όχι για υπεράσπιση του παλιού.

Καλή χρονιά να έχουμε, ελπίζοντας ότι θα ζήσουμε τα καλύτερα που είναι μπροστά μας!

panagopg@gmail.com