Στο πρόσωπο του Χριστόδουλου -όσο ζούσε- διασταυρώθηκαν η σκόπιμη λοιδορία με τον έπαινο, το προκατασκευασμένο μίσος με τη λατρεία, η συκοφαντία και ο φθόνος με την αναγνώριση και τη δικαίωση. Συναντήθηκαν όμως πάνω απ' όλα στο πρόσωπό του η ελπίδα, η αισιοδοξία και η διάθεση για προσφορά.
Κληρικοί και λαϊκοί, όλων των προελεύσεων και των ιεραρχικών βαθμίδων, δεν έμειναν αδιάφοροι από τη διέλευσή του τα δέκα σπουδαία και κρίσιμα χρόνια της Αρχιεπισκοπίας του (1998-2008). Κάποιοι βέβαια είδαν σ’ Αυτόν τον χαρισματικό εκκλησιαστικό Ηγέτη, τον αντίπαλο, κάποιοι τον ανατροπέα των συμφερόντων τους και κάποιοι από το χώρο της πολιτικής και της αθεΐας το εμπόδιο των σχεδίων τους. Οι μειωτικοί και υβριστικοί χαρακτηρισμοί του παρασκηνίου στο πρόσωπό του δεν έχουν προηγούμενο. Η δόλια φαντασία και η υπερεργασία της άθλιας προπαγάνδας τελικά δεν αμείφθηκαν. Η αλήθεια δεν διαστρεβλώθηκε. Η λάσπη δεν έμεινε. Και τα ονόματα των λιβελογράφων του είναι βέβαιο πως η Ιστορία θα τα αγνοήσει.
Το ισχυρό αποτύπωμα της παρουσίας, των λόγων και των έργων του είναι εδώ. Πολλοί τώρα το αποκρυπτογραφούν και οι περισσότεροι τώρα το συνειδητοποιούν. Δικαιώθηκε η πορεία του μέσα στις ψυχές του λαού και ο λόγος του συνεχίζει να καθοδηγεί.
Γι’ αυτό, τούτη τη χρονική στιγμή της μνήμης, που η χώρα ταυτόχρονα περιβάλλεται από μία πρωτοφανή κοινωνικοοικονομική κρίση, δεν θα πρέπει να ειπωθούν πολλά. Θα είναι ίσως αρκετή η παράθεση, επίκαιρων όσο ποτέ, αποσπασμάτων της επιστολής που απηύθυνε στις 14 Ιουνίου του 2005 προς τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Εμμανουέλ Μπαρόζο. Κείμενο προβλεπτικότητας και δικαίωσης των επισημάνσεων και των ανησυχιών του Χριστόδουλου για την Ελλάδα και την Ευρώπη.
Εγραφε στον κ. Μπαρόζο ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος:
«…Αυτό που ο Ευρωπαίος χρειάζεται είναι, πράγματι, μια κοινωνία με συνοχή, ενότητα και αλληλεγγύη, με αίσθημα δικαιοσύνης και κατανόησης στους αδυνάτους…».
«…Αντιλαμβάνομαι, κ. πρόεδρε, ότι δυστυχώς το αξίωμα της άκρατης ανταγωνιστικότητας και της μεγιστοποίησης του οφέλους κυριαρχεί σε όλα τα στρώματα του πληθυσμού, σε όλους τους λαούς και σε όλον τον πλανήτη. Ο ρόλος όμως της Ευρώπης, είναι να δείξει ότι είναι ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης, το οποίο χωρίς να εγκαταλείπει τις απαιτήσεις και τους κανόνες της ανοιχτής αγοράς θα έχει ανθρώπινο πρόσωπο. Η "θεοποίηση" του ατομικού ή επιχειρηματικού οφέλους όπως κι αν αυτό νοείται, οδηγεί πάντοτε τις κοινωνίες στην παρακμή…».
«…Παράλληλα (η Ευρώπη) με τη δημιουργία της ανταγωνιστικότερης και παραγωγικότερης οικονομίας της υφηλίου, θα έπρεπε να αποτελεί στρατηγικό στόχο της Ενωσης και η δημιουργία της πλέον ευαίσθητης κοινωνίας για τον άνθρωπο…».
Και συνέχιζε:
«…Θεωρώ και πιστεύω ότι κι εσείς, κ. πρόεδρε, συμφωνείτε ότι το πρώτο και σπουδαιότερο ίσως είναι το αίσθημα ότι απειλείται η κοινωνική συνοχή. Αυτή την απειλή εκφράζει εντονότατα το φάσμα της ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων και των γυναικών. Αυτή εγείρει και την συνακόλουθη αβεβαιότητα των εργαζομένων για τη διατήρηση των θέσεων εργασίας τους για το μέλλον. Οι παράγοντες της πολιτικής και της οικονομίας θα πρέπει να δείχνουν πλήρη ευαισθησία έναντι των εργαζομένων και των πολιτών που αισθάνονται απειλούμενοι…».
«…Το φαινόμενο που παρατηρείται σε αρκετές περιπτώσεις στην Ενωμένη Ευρώπη, δηλαδή η αντικατάσταση των εργαζομένων με πλήρη δικαιώματα από παράνομους οικονομικούς μετανάστες χωρίς δικαιώματα, επιφέρει βαθιά ρήγματα στην ευρωπαϊκή κοινωνία και προκαλεί συγκρουσιακές συσπειρώσεις. Σε πολλές άλλες περιπτώσεις, παρατηρείται το απαράδεκτο φαινόμενο της καταστρατήγησης του ωραρίου σε βάρος των εργαζομένων. Και είναι αυτονόητο ότι δεν μπορεί να αναπτύσσεται η κοινωνική συνοχή όταν οι εργαζόμενοι υποκύπτουν σε πιέσεις από φόβο ότι θα χάσουν τη θέση τους και άρα θα βάλουν σε κίνδυνο το επίπεδο της ζωής τους. Ο φόβος ουδέποτε δημιούργησε κοινωνία. Ο φόβος δημιουργεί μόνο δουλεία».
Και τελειώνοντας πρόσθετε:
«…Χαιρετίζουμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση όλες τις δηλώσεις Ευρωπαίων πολιτικών ηγετών που εμμένουν ότι η Ευρώπη χρειάζεται ισχυρό κοινωνικό κράτος.
Οσα μειονεκτήματα και αντιφάσεις έχει το κοινωνικό κράτος μπορούν και πρέπει να διορθωθούν, έχοντας όμως πάντοτε την αρχή, ότι δεν ωφελεί την Ευρώπη η μετατροπή της σε περιοχή στέρησης και ανασφάλειας. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί στην Ευρώπη, ο αληθινός εφιάλτης της είναι να αντικατασταθεί ο ανταγωνισμός των επιχειρήσεων από τον ανταγωνισμό μεταξύ των εργαζομένων για μια θέση εργασίας. Εάν αυτό το αίσθημα μεταδοθεί στη νεολαία της Ενωμένης Ευρώπης, κ. πρόεδρε, πιθανώς θα επιβιώσει μεν η Ενωση, αλλά θα χαθεί για πάντα η Ευρώπη».
Ο ρεαλισμός, η οξυδέρκεια και η ευαισθησία των πιο πάνω μεστών λόγων του Χριστόδουλου και η επαναφορά τους σήμερα στη μνήμη μας, είναι ίσως το καλύτερο μνημόσυνο γι’ αυτόν τον μεγάλο εκκλησιαστικό ηγέτη και άνθρωπο. Τον μεγάλο Ελληνα.
Η Εκκλησία μας, της οποίας διαπρεπές τέκνο υπήρξε ο Χριστόδουλος, έχει σπουδαίο ρόλο αυτή την περίοδο να διαδραματίσει. Ρόλο κρίσιμο, κυρίως για την στήριξη της κοινωνίας μας και ειδικότερα των νέων και της ελληνικής οικογένειας. Εχοντας σήμερα επικεφαλής έναν ικανό και έμπειρο Ιεράρχη, τον Ιερώνυμο τον Β’, καλείται σε αυξημένη αγαθοποιό δράση σε κάθε γωνία της Ελληνικής Επικράτειας, ηγούμενη αξιόπιστα του κινήματος αλληλεγγύης, με αυστηρή και διάφανη διαχείριση της βοήθειας από το λαό, για το λαό. Το αυτό ισχύει και για την Εκκλησία της Κρήτης, όπως και για τις Μητροπόλεις της Δωδεκανήσου.
Η μνήμη Χριστόδουλου υπερτονίζει την «ώρα» της σημερινής κρίσης, που είναι και «ώρα» όλης της Ελληνοορθοδοξίας.
[Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Εστία"]
