Πράγματι, η  εξέλιξη της ανωτάτης παιδείας ήταν προϊόν του «μοντέλου του σκουπιδοτενεκέ» που σημάδεψε τη δημόσια πολιτική της χώρας (με εξαιρέσεις). Συχνά, διάφορες αλλαγές που επιχειρούνταν κατά καιρούς δεν στηρίζονταν σε κάποια σαφή αντίληψη για τις αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας (γνώση, καινοτομία, δημιουργική πρωτοβουλία) και τη συνεισφορά της ανωτάτης παιδείας σε αυτές. 

Ισως το εμφανέστερο σύμπτωμα  της πολιτικής του σκουπιδοτενεκέ ήταν η εμφύτευση τμημάτων στη μέση του πουθενά, δηλαδή ο κατακερματισμός Πανεπιστημίων και ΤΕΙ και η διασπορά τους στο χώρο. Τυπικό παράδειγμα: Το Τμήμα Τεχνολογιών Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών που ανήκει στο ΤΕΙ Καλαμάτας, εγκαταστάθηκε  σε ένα ύψωμα έξω από τη Σπάρτη, έχει μόνο τρεις καθηγητές, είναι χωρίς τακτική συγκοινωνία με την πόλη, προκαλεί αδικαιολόγητο διοικητικό κόστος (ανάμεσα σε Καλαμάτα και Σπάρτη βρίσκεται ο… Ταΰγετος).  κλπ. Τέτοιες αποφάσεις ικανοποιούσαν τοπικούς βουλευτές λόγω του υψηλού συμβολισμού και της εξυπηρέτησης τοπικών πελατών (ενοικιαζόμενα δωμάτια, καφετέριες κλπ). Χειρότερη τύχη είχε το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου που κυριολεκτικά διασκορπίσθηκε στην Περιφέρεια. 

Η ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΝΑΙ ΣΩΣΤΗ ΑΛΛΑ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ 

Τώρα είμαστε σε μια εποχή κρίσης και έχουμε μια (ακόμη) δύσκολη χρονιά μπροστά μας. Το σχέδιο "Αθηνά" δεν λύνει, φυσικά, όλα τα προβλήματα της ανωτάτης παιδείας, ανταποκρίνεται όμως σε σημαντικό βαθμό στις απαιτήσεις μιας δημόσιας πολιτικής που υπηρετεί συλλογικούς στόχους. Εχει αξιοσημείωτα θετικά στοιχεία: Ενοποιεί κατακερματισμένα γνωστικά αντικείμενα, συγχωνεύει τμήματα με ομοειδή αντικείμενα, καταργεί τμήματα φαντάσματα κ.ά. Οπωσδήποτε δίνει τέλος στις ψευδαισθήσεις ότι η τοπική ανάπτυξη εξαρτάται από στρατόπεδα ή υπολειτουργούντα τμήματα. 

Η κρίση λειτούργησε ως καταλύτης για τις αλλαγές. Σε καλύτερους και παρελθόντες καιρούς περί άλλων τυρβάζαμε. Τώρα κάθε αλλαγή ή μεταρρύθμιση έχει απέναντί τους μια κοινωνία αγχωμένη λόγω κρίσης και σε σύγχυση. Οι αντιδράσεις των τοπικών παραγόντων και μέρους της ακαδημαϊκής κοινότητας στην κατάργηση ή μετακίνηση τμημάτων και Πανεπιστημίων εξηγούνται καλά. Είναι μεν κατανοητές, αλλά δεν υπακούουν στη λογική του δημοσίου συμφέροντος. 

Εν τούτοις το σχέδιο μπορεί και πρέπει να υποστεί περαιτέρω επεξεργασία και να βελτιωθεί. Π.χ. να περιλάβει ώριμες μετακινήσεις όπως εκείνη του τμήματος που έχει εμφυτευθεί στη Σπάρτη. Κατά τη γνώμη μου, επίσης, πρέπει να επανεξετασθεί το ζήτημα του Τμήματος Λογοθεραπείας. Πιθανόν, ένα «ομοσπονδιακό» ίδρυμα για την Περιφέρεια Πελοποννήσου που θα περιελάμβανε ΤΕΙ και Πανεπιστήμιο, όπως αυτό που επιχειρείται σε Αθήνα και Πειραιά, θα άνοιγε τον δρόμο για πιο προωθημένες αλλαγές σε δομές και προσφορά έργου.

Πάντως, το τελικό αποτέλεσμα των αλλαγών θα κριθεί από πολλά πράγματα πέρα από κάποιες βελτιώσεις του σχεδίου. Το σπουδαιότερο: Πώς θα λειτουργήσουν τα ιδρύματα στο νέο θεσμικό πλαίσιο συνολικά. Η επιτυχία εξαρτάται όχι μόνον από νόμους, αλλά και από αλλαγές σε νοοτροπίες και συμπεριφορές όλων των εμπλεκομένων. Ειδικά η ακαδημαϊκή κοινότητα δεν πρέπει να αφήσει το πάνω χέρι στους ιδιοτελείς αρνητές εκ συστήματος. Και, εντός του νέου θεσμικού πλαισίου οφείλει  να τακτοποιήσει τα του οίκου της. 

Η ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΑΤΖΕΝΤΑ ΑΛΛΑΓΩΝ ΣΤΟ ΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ  

Στο ΤΕΙ Καλαμάτας υπήρξε αναμφίβολα πρόοδος τα τελευταία χρόνια. Αφησε πίσω του μια περίοδο μεγάλης αβεβαιότητας για την επιβίωσή του και   αναπτύχθηκε. Βελτίωσε δραστικά τις υποδομές του – διαθέτει σύγχρονα εργαστήρια, μια εξαιρετική και αναπτυσσόμενη βιβλιοθήκη, προσωπικό που εν μέρει δεν θυμίζει σε τίποτε παλαιότερες εποχές. Σήμερα είναι ένας κεντρικός πυλώνας της τοπικής κοινωνίας. Ο στόχος τώρα είναι να μη διακοπεί η τροχιά ανάπτυξης του ΤΕΙ Καλαμάτας. 

Αλλά το προσωπικό του ΤΕΙ πρέπει να απαντήσει στο κεντρικό ερώτημα  τι ίδρυμα θέλει τα επόμενα πέντε με δέκα χρόνια. Να διαμορφώσει ένα συγκεκριμένο όραμα που δεν προεκτείνει απλά το παρόν στο μέλλον. Πρέπει να αναλύσει σφαιρικά τις προϋποθέσεις και να σχεδιάσει δράσεις για την εξέλιξη του ιδρύματος σε σχέση με τις ανάγκες της χώρας και της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επανεξετάσει σειρά ολόκληρη ζητημάτων. Οι στόχοι: 

Να αξιοποιηθεί ορθώς το προσωπικό πέρα από κομματικά ή προσωπικά κίνητρα, ώστε να μη αχρηστεύονται στελέχη με προσόντα και δυναμισμό όπως συνέβη στη Φοιτητική Εστία, να προσαρμοσθούν τα προγράμματα σπουδών σε μεταβαλλόμενες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες, 

να δεσμευθούν όλοι για ενεργό παρουσία και υψηλής ποιότητας έργο,

να καθορίζονται διαφανώς προτεραιότητες για επενδύσεις (τεχνικό πρόγραμμα) να προετοιμάζεται η απορρόφηση των κονδυλίων και η κατανομή τους με βάση αυτές, να αναπτυχθεί η επιχειρηματικότητα με την αξιοποίηση των δυνατοτήτων αξιοποιώντας για πρακτική άσκηση των φοιτητών,  να ενδυναμωθεί η εξωστρέφεια. 

Συνοπτικά: Το ΤΕΙ πρέπει να λειτουργεί περισσότερο με κριτήρια αποτελεσματικότητας. Αυτή είναι, κατά τη γνώμη μου, η εσωτερική ατζέντα. 

Το κύριο βάρος και την ευθύνη για όλα αυτά έχει τυπικά και ουσιαστικά το ακαδημαϊκό προσωπικό του ιδρύματος. Το νέο Συμβούλιο, με εξαίρεση τον προϋπολογισμό, μόνον ερεθίσματα και ιδέες μπορεί να προσφέρει. Αυτό κάνει ήδη. Και θα εκτιμήσω έγκαιρα αν έχουν κάποια αποτελέσματα.