Με πρόθεση αγαθή πάντα και από μια σκοπιά που ισχυρίζεται ότι ο στόχος είναι “να σπρώξει” τα πράγματα και να συμβάλει σε έναν γόνιμο προβληματισμό για τις τοπικές υποθέσεις. Οι οποίες εκ των πραγμάτων επηρεάζονται από τη γενική κατάσταση της οικονομίας, αλλά έχουν και τη δική τους ιδιαιτερότητα.

Ο Νέδοντας αποτελεί εκ των πραγμάτων ένα όριο που χωρίζει δύο περιοχές. Ανατολικά εκτείνεται μια περιοχή κορεσμένη τουριστικά μέχρι και τη Μάνη. Μπορεί να υπάρχουν διαφορετικές ζώνες σε αυτό το μεγάλο τμήμα, ο κοινός παρονομαστής όμως είναι πως υπάρχουν ελάχιστα περιθώρια επέκτασης της τουριστικής υποδομής, η κακοποίηση του περιβάλλοντος σε πολλές περιπτώσεις είναι εμφανής, οι “νησίδες” λίγες αλλά εξαιρετικά ελκυστικές, ο υπερεπαγγελματισμός χαρακτηριστικό των δραστηριοτήτων “υποστήριξης” του τουριστικού ρεύματος. Δυτικά, και μέχρι το Ριζόμυλο, εκτείνεται μια μεγάλη περιοχή που προσφέρεται για τη δημιουργία νέων οικισμών και τουριστικών εγκαταστάσεων μεγάλης δυναμικότητας. Η περιοχή αυτή χαρακτηρίζεται ως “φιλέτο” και όχι άδικα, διαθέτει μεγάλης έκτασης αμμώδεις παραλίες, αδόμητες εκτάσεις στις οποίες μπορούν να αναπτυχθούν μονάδες “υψηλού” όπως χαρακτηρίζεται τουρισμού αλλά και ζώνες κατοικίας με ξεχωριστά χαρακτηριστικά καθώς έχουν γίνει βήματα στην πολεοδόμηση συγκεκριμένων παραθαλάσσιων εκτάσεων. Δυνητικά αυτή η περιοχή τόσο για την Καλαμάτα, όσο και για τη Μεσσήνη αποτελεί το μέλλον σχετικά με τον υπό εξέταση τομέα. Τα πάντα όμως θα εξαρτηθούν από τη δραστηριότητα των δήμων σε ό,τι αφορά τα έργα υποδομής που θα επιτρέψουν οι δυνατότητες να ξεδιπλωθούν επί εδάφους. Τα πράγματα είναι “κουκιά μετρημένα” όπως διδάσκει η λαϊκή σοφία: Το πρώτο είναι ότι το ταχύτερο δυνατόν πρέπει να ολοκληρωθεί η πολεοδομική διαδικασία τόσο στη Δυτική Παραλία όσο και στην Μπούκα. Και για να γίνει αυτό θα πρέπει να το πάρουν στην πλάτη τους οι δήμοι, κάτι το οποίο δεν διακρίνουμε τουλάχιστον από τη δημόσια δραστηριότητα. Και το δεύτερο η δημιουργία ασφαλών προσβάσεων από το κέντρο προς τις παραλιακές περιοχές. Εκ των ων ουκ άνευ η χωρίς χρονοτριβή απομάκρυνση λειτουργιών που υποβαθμίζουν την περιοχή, με πρώτη και καλύτερη τη χωματερή στα Λιμενικά.

Ο Πάμισος αποτελεί σημείο συνάντησης αλλά και “χωρισμού” των εδαφικών περιφερειών στα όρια των Δήμων Καλαμάτας και Μεσσήνης. Η εγγύτητα προς τη Μεσσήνη μπορεί να προσδιορίζει και το μέγεθος του ενδιαφέροντος που θεωρητικά θα έπρεπε να υπάρχει, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως η Καλαμάτα θα πρέπει να αδιαφορεί. Και επειδή συζητούμε για την παραλιακή ζώνη σε μια περιοχή εξαιρετικού φυσικού κάλλους, είναι αδιανόητο με τα τεχνικά μέσα που υπάρχουν σήμερα, το ποτάμι να διακόπτει την κίνηση στις δύο πλευρές του ποταμού και της παραλίας. Πολλοί Καλαματιανοί έχουν ανακαλύψει τα τελευταία χρόνια τη Δυτική Παραλία, βοηθούσης και της... κρίσης καθώς η επιμήκης παραλία δεν περιορίζεται από την κατάληψη των τραπεζοκαθισμάτων στον δημόσιο χώρο. Αυτοί που ανακαλύπτουν ή ξαναθυμούνται χρόνια παλιά, όλο και πιο συχνά εκφράζουν την απορία γιατί δεν γίνεται κάτι για να ενωθούν οι δύο πλευρές του ποταμού. Και φυσικά είναι πολλοί οι φίλοι από τη Μεσσήνη οι οποίοι εδώ και χρόνια εκφράζουν την ίδια απορία. Φυσικά κανένας δεν εννοεί να καταστραφεί εκείνο για το οποίο γίνεται συζήτηση: Οι εκβολές του Παμίσου αποτελούν ένα μοναδικό φυσικό τοπίο και είναι κρίμα να παραμένει μια περιοχή “κρυφή” τόσο για ντόπιους, όσο και για επισκέπτες. Και δεν είναι μόνον οι εκβολές, αλλά η ευρύτερη περιοχή τους κυρίως στη δυτική πλευρά. Εφόσον υπάρχει διάθεση συνεργασίας για ένα ζήτημα που εκ των πραγμάτων ενδιαφέρει και τις δύο πλευρές, θα πρέπει το ταχύτερο δυνατόν να αναζητηθεί μια λύση ακόμη και με την κατασκευή μιας μεταλλικής πεζογέφυρας λίγο πιο ψηλά από τις εκβολές. Με λίγη φαντασία θα μπορούσε κάποιος να δημιουργήσει μια εικόνα για την κίνηση στην περιοχή καθώς η διαδρομή προσφέρεται για πεζοπορία και ποδηλασία. Αυτό πέραν της σύνδεσης σημαίνει και σοβαρή παρέμβαση από την πλευρά της Καλαμάτας σε ό,τι αφορά το δρόμο και τις υποδομές του ώστε να δημιουργηθεί ένας μεγάλος ασφαλής διάδρομος αναψυχής.

Εκ των πραγμάτων βεβαίως φθάνουμε στη... μαγική λέξη “συνεργασία”. Δυστυχώς το αυτονόητο γίνεται “μαγικό” όταν η λογική των (εκάστοτε) δημάρχων περιορίζει τη σκέψη στα εδαφικά όρια του δήμου. Πολύ περισσότερο όταν σε τμήματα της κοινωνίας είναι διάχυτη μια αντίληψη αντιπαλότητας. Η οποία έρχεται από παλαιά και κάθε φορά αναζητεί αφορμές αναθέρμανσης, για ασήμαντα πολλές φορές πράγματα. Θα μπορούσε βεβαίως να συμβαίνει το αντίστροφο καθώς πλείστοι όσοι Καλαματιανοί έλκουν την καταγωγή από τη Μεσσήνη και υπήρχαν πάντα ισχυρότατοι δεσμοί. Αυτό βεβαίως είναι ένα άλλο θέμα, ιστορικής... διατριβής και η επισήμανση αυτή δεν αποτελεί υπερβολή του γραπτού λόγου αλλά ένα πεδίο δόξης λαμπρό για όσους νέους επιστήμονες θα ήθελαν να ασχοληθούν με το θέμα. Επιστροφή λοιπόν στην αναγκαιότητα της συνεργασίας και στα πιο διαφορετικά επίπεδα καθώς η διοικητική διαίρεση και η εδαφική περιφέρεια αποτελούν γραφειοκρατικό κατακερματισμό του χώρου και η ζώνη του κάμπου που περιβάλλεται από τα βουνά και μέχρις αυτά αποτελεί μια χαρακτηριστική περίπτωση μικροπεριφέρειας. Με κοινά χαρακτηριστικά και δεσμούς αλλά και την ανάγκη κοινών έργων υποδομής και πρωτοβουλιών έτσι ώστε να προωθηθεί η υπόθεση της ανάπτυξης και μάλιστα ισόμετρα. Οταν σήμερα αυτή η περιοχή και κυρίως η “καρδιά” του κάμπου αντί να αποτελεί ατμομηχανή ανάπτυξης, εγκαταλείπεται όλο και περισσότερο, δεν είναι δυνατόν οι δήμοι να ασχολούνται με πλακοστρώσεις και τραπεζοκαθίσματα. Η αναγκαιότητα μιας ολοκληρωμένης μελέτης η οποία θα αποτυπώνει την υφιστάμενη κατάσταση σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο και θα αναζητά μέτρα και τρόπους που θα ζωντανέψει παραγωγικά ο κάμπος, θα έπρεπε να θεωρείται πρώτιστη υποχρέωση των όμορων δήμων.

Επιστροφή με... συνεργασία στα δύο ποτάμια, με πρώτο τον Πάμισο. Η κατάσταση που επικρατεί σε αυτό το σπουδαιότατο υδάτινο φυσικό αγωγό είναι λίγο ως πολύ γνωστή. Η ρύπανση καταστρέφει συστηματικά χλωρίδα και πανίδα, οι ρυπαντές είναι λίγο ως πολύ γνωστοί αλλά όλοι κάνουν τα στραβά μάτια. Υπάρχουν μελέτες που έχουν επισημάνει συγκεκριμένα πράγματα, οι οποίες φυσικά έμειναν στο συρτάρι. Εξ όσων ενθυμούμαι από την εποχή της... μάχιμης δημοσιογραφίας (και πάνε σχεδόν 3 χρόνια από τότε), δεν έχει γίνει ούτε οριοθέτηση της κοίτης του ποταμού. Τεχνικά δεν είναι καθόλου δύσκολο αλλά η δυσκολία είναι πρακτική, για την ακρίβεια πολιτική: Υπάρχουν καταπατήσεις μέσα στη ζώνη που ορίζεται ως κοίτη του ποταμού και η απόπειρα οριοθέτησης θα οδηγήσει σε συγκρούσεις. Οπότε όλοι πάνε πάσο και αφήνουν κουκουλωμένο το πρόβλημα. Από το Δήμο Μεσσήνης εξαγγέλλουν διαρκώς μελέτες αξιοποίησης του ποταμού, κάτι για το οποίο θα έπρεπε να ενδιαφέρεται και ο Δήμος Καλαμάτας. Η συνεργασία είναι απαραίτητη μεταξύ όλων των δήμων από τους οποίους διέρχεται ο ποταμός καθώς η αξιοποίηση θα πρέπει να είναι συνολική από τις πηγές μέχρι τη θάλασσα. Τότε μόνον μπορεί να λειτουργήσει ως εκτεταμένος χώρος αναψυχής με πλήθος δραστηριοτήτων, που θα προσελκύει μαζικά ντόπιους και επισκέπτες διαθέτοντας τις κατάλληλες υποδομές. Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος ειδικός για να διαπιστώσει ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους αξιοποίησης του ελεύθερου χρόνου και των διακοπών. Σκεφθείτε μόνον πόσο κόσμο συγκέντρωσε σε ελάχιστο χρόνο το Πολυλίμνιο πριν συμβεί το τραγικό ατύχημα. Σκεφθείτε έναν υδάτινο αγωγό πολλών χιλιομέτρων που δίνει τη δυνατότητα για περπάτημα, ποδηλασία, ξεκούραση και δροσιά, ψάρεμα, κολύμπι και πολλές ακόμη δραστηριότητες. Και θα αντιληφθείτε πόση σημασία μπορεί να έχουν μερικά πράγματα που φαίνονται ασήμαντα ή... πολυτελείας μερικές φορές.

Υστερόγραφο με... Νέδοντα: Είναι δυνατόν να παραμένει αναξιοποίητο ένα φαράγγι που ξεκινάει από την πόλη (ή αντιστρόφως φθάνει ως την πόλη) με μοναδική φυσική ομορφιά, και να προγραμματίζονται νέες αντιπεριβαλλοντικές επεμβάσεις στη ζώνη του;