Δευτέρα, 01 Απριλίου 2013 10:23

Οι ελιές Καλαμάτας και η μάχη συμφερόντων

Γράφτηκε από τον
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(0 ψήφοι)

Η εξέλιξη με την προσφυγή της Πανελλήνιας Ενωσης Μεταποιητών - Τυποποιητών - Εξαγωγέων Επιτραπέζιων Ελιών (ΠΕΜΕΤΕ) κατά της Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) "ελιά Καλαμάτας" ήταν αναμενόμενη. Αλλωστε οι επιχειρηματίες είχαν προειδοποιήσει εδώ και πολύ καιρό για τις προθέσεις τους. Απαιτούν να εκμεταλλευτούν προς όφελός τους την παγκοσμίου φήμης ονομασία προέλευσης του προϊόντος, σε βάρος των παραγωγών της Μεσσηνίας εκμεταλλευόμενοι τις αδυναμίες της ντόπιας παραγωγής. Ζητώντας πανελλαδικό ΠΟΠ "ελιά Καλαμάτας" επιδιώκουν καταστρατήγηση της έννοιας που έχει η ονομασία προέλευσης, εν γνώσει του ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει.

 

Η εν λόγω Ενωση βρίσκει χώρο για να κάνει παιχνίδι εξ αιτίας της δικής μας αδιαφορίας να προστατεύσουμε την… προστατευόμενη. Το πρώτο που πρέπει να διευκρινιστεί σε σχέση με το ζήτημα που έχει ανακύψει είναι ότι η ονομασία προέλευσης δεν ταυτίζεται σε καμία περίπτωση με την… καλλιεργούμενη ποικιλία. Γιατί μπορεί να κυκλοφορούν πλέον σε όλο τον κόσμο "ελιές Καλαμών" και το ευλογημένο δέντρο να έχει φύγει πολύ μακριά από τη Μεσσηνία, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι όπου καλλιεργείται αυτό μπορεί να παράγεται και το προϊόν προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης. Το δεύτερο έχει να κάνει με την απουσία ελέγχων σχετικά με το κατά πόσον κάθε φορά το προϊόν καλύπτει τις προδιαγραφές και τις απαιτήσεις για να είναι ΠΟΠ "ελιά Καλαμάτας" ή παραβιάζεται συστηματικά (και εντός νομού). Εννοείται πως ο έλεγχος δεν είναι ούτε αφηρημένη έννοια, ούτε γραφειοκρατική διαδικασία αλλά σύστημα μέτρων ιχνηλάτησης από την παραγωγή μέχρι την εξαγωγή ώστε να διασφαλίζεται ότι πρόκειται για προϊόν με πρώτη ύλη από την περιοχή που ορίζει η νομοθεσία. Και το τρίτο σχετίζεται με το γεγονός ότι στις τοπικές αντιπαραθέσεις των παραγωγών εμπλέκονται και πολιτικοί παράγοντες επιδιώκοντας να επηρεάσουν την κρίση των οργάνων διοίκησης για πράγματα που θα έπρεπε να αντιμετωπίζονται σε καθαρά (όσο γίνεται φυσικά) επιστημονικό επίπεδο. Το τελευταίο γεγονός οδηγεί σε τραγελαφικές καταστάσεις με βουλευτές των ίδιων κομμάτων να υποστηρίζουν διαφορετικές θέσεις για το θέμα και φυσικά σε κεντρικό επίπεδο να …ποιούν την νήσσαν για να μην στεναχωρήσουν Μεσσηνίους, Λάκωνες και Αιτωλοακαρνάνες οπαδούς.

Εναντι αυτών των φαινομένων τα οποία είναι γνωστά, όχι μόνον υπήρξε ανοχή αλλά και… συνενοχή μικρότερη ή μεγαλύτερη. Μια στάση που είχε να κάνει με αδιαφορία για πολλές παραμέτρους. Σαν πρώτη θα τονίζαμε το γεγονός ότι το όνομα "ελιές Καλαμάτας" λεηλατείται σε όλο τον κόσμο αλλά τόσο η Πολιτεία όσο και οι οργανώσεις των παραγωγών απλώς παρακολουθούν τις δημοσιογραφικές (και όχι μόνον) αποκαλύψεις. Η λεηλασία είναι πολυπλόκαμη και γίνεται ακόμη και στη χώρα μας είτε με ελληνοποίηση ελιών από Χιλή, Τουρκία και άλλες περιοχές και προώθηση ή επανεξαγωγή ως "ελιές Καλαμάτας". Ενώ δεν λείπουν και τα φαινόμενα της… νόμιμης εκμετάλλευσης με προϊόντα  που εμφανίζονται ως ελιές "τύπου Καλαμών" (με… ψείρες γράμματα στην πρώτη λέξη). Αν αυτό γίνεται εδώ, φαντασθείτε τι μπορεί να γίνεται στις Ηνωμένες Πολιτείες όπου το προϊόν έχει ευρύτατη κατανάλωση σε σημείο που κάποιοι να νομίζουν ότι οι ελιές… φυτρώνουν στις πίτσες. Η καθιέρωση του ΠΟΠ Καλαμάτα έπεσε θύμα αυτού του κλίματος και της απουσίας πολιτικής αντιμετώπισης των κινδύνων. Τα συμφέροντα είναι τεράστια και οι συνεταιριστικές οργανώσεις του νομού (η Ενωση στην ουσία) αποδέχτηκαν ως… μοιραίο το γεγονός.

Σαν δεύτερη παράμετρο του προβλήματος θεωρούμε την εγκατάλειψη της καλλιέργειας και τη στροφή στην παραγωγή ελαιολάδου εξ αιτίας του ευνοϊκού καθεστώτος επιδότησης. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα να είναι ελάχιστοι πλέον οι πραγματικά ενδιαφερόμενοι και οι αντιδράσεις να έχουν "πατριωτικό" χαρακτήρα και να μην αντανακλούν τις πραγματικές διαθέσεις των παραγωγών. Από την άλλη πλευρά αυτή η κίνηση ευνόησε την αύξηση της παραγωγής ποικιλίας "ελιάς Καλαμών" σε άλλες περιοχές και ειδικότερα στην Αιτωλοακαρνανία όπου έχουν γίνει εκτεταμένες φυτεύσεις λόγω εγκατάλειψης της καπνοκαλλιέργειας και η παραγωγή σε λίγα χρόνια θα κάνει νέο άλμα. Η διαδικασία αυτή ξεκίνησε πριν την καθιέρωση του ΠΟΠ "ελιές Καλαμάτας" με αποτέλεσμα να σπεύσουν οι άλλες περιοχές για να αξιοποιήσουν σήμερα τα νέα δεδομένα.

Η εμπλοκή που παρουσιάζεται σήμερα δεν είναι παρά εμπλοκή συμφερόντων. Το τελικό αποτέλεσμα ασφαλώς και θα είναι προϊόν παρεμβάσεων στα κέντρα λήψης των αποφάσεων και αυτό δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί από τους συνεταιριστικούς παράγοντες και τις οργανώσεις των αγροτών. Αν φυσικά θέλουν να μπουν στη βάσανο πραγματικής προστασίας του προϊόντος με ό,τι συνεπάγεται αυτό και δεν θεωρούν ότι διαχειρίζονται απλώς την ιστορικότητα και τη φήμη του ονόματος. Η επιλογή επέκτασης σε γειτονικούς νομούς είχε ρίσκα, τα πήραν οι συνεταιριστικοί παράγοντες και τώρα θα πρέπει να την υπερασπιστούν.