“Καλωσήρθατε στον «Κήπο της Λυσούς». Στόχος του προγράμματος είναι η ένταξη ενήλικων ατόμων με νοητική υστέρηση και ελαφριά αναπηρία στον κοινωνικό ιστό, με σκοπό να είναι και να αισθάνονται ισότιμα μέλη”: Ένα πρώτο καλωσόρισμα γνωριμίας στο lysos.gr, τον ιστότοπο της Αστικής μη Κερδοσκοπικής Εταιρίας «ΛΥΣΩ Εκπαιδευτική- Διαχειριστική ΑΜΚΕ» με τον διακριτικό τίτλο «Ο Κήπος της Λυσούς». Ενός φορέα που ξεκινά να αναπτύσσεται τον Οκτώβριο του 2016 από τη Γερμανίδα δρ. Βαλτράουτ Σπέρλιχ και την Εύα-Μαρία Λανγκ, μητέρα ενός γιου με νοητική αναπηρία. Τα δύο εκπαιδευτικά φυτώρια «Ο Κήπος της Λυσούς» με υπαίθρια κηπευτικά στις εγκαταστάσεις του ΕΛΓΟ “Δήμητρα” στην οδό Λακωνικής στην Καλαμάτα και το «Βοτάνι της Λυσούς» στην Στούπα της Μάνης, προσφέρουν σε ενήλικα άτομα με ήπιες αναπηρίες τριετή εκπαίδευση στη βιολογική καλλιέργεια. Οι εκπαιδευόμενοι αποκτούν γνώσεις και κατ΄ επέκταση δικαιώματα, έχοντας τα εφόδια να εργαστούν σε δημόσιο φορέα, ιδιωτικά ή και να αποκτήσουν την δική τους αγροτική μονάδα και να εξασφαλίσουν έτσι ένα εισόδημα ή ένα σημαντικό μέρος της διατροφής τους. Ένας επιπλέον στόχος είναι και η υλοποίηση άλλων προγραμμάτων/πλαισίων, ξεκινώντας από το «Βοτάνι της Λυσούς», που ήδη απασχολεί κάποια από τα άτομα που έχουν ολοκληρώσει την τριετή εκπαίδευσή τους, δημιουργώντας θέσεις εργασίας-απασχόλησης για τους τελειόφοιτους. Ενώ, πριν μερικές μέρες, η πρόεδρος Βαλτράουτ Σπέρλιχ, γνωστοποίησε τη νέα πρωτοβουλία του φορέα για τη δημιουργία ενός Κέντρου Διημέρευσης και Ημερήσιας Φροντίδας για 100 νέους με αναπηρία.
ΑΠΟ ΕΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΗΜΑ…
Ένα τηλεφώνημα το 2016 από έναν πλούσιο Γερμανό έμελλε να αλλάξει τη ζωή πολλών ανθρώπων στην Καλαμάτα. Ο άνθρωπος που τηλεφώνησε στην Βαλτράουτ Σπέρλιχ, όπως είχε περιγράψει η Εύα Λανγκ σε μια παλαιότερη συνάντησή μας, είδε μια ιστοσελίδα του εκδοτικού οίκου που είχαν οι ιδρύτριες. Εκείνη την περίοδο της οικονομικής κρίσης οι δύο Γερμανίδες αποφάσισαν να υποστηρίξουν το Ειδικό Σχολείο της πόλης. Έτσι είχαν ανεβάσει στην ιστοσελίδα φωτογραφίες από ένα χριστουγεννιάτικο πάρτι. Αυτές είδε ο συμπατριώτης τους, τηλεφώνησε στην κ. Βαλτράουτ και την ρώτησε: “Μήπως θέλετε 50.000 ευρώ για να αρχίσετε κάτι καλό στην Καλαμάτα;”.
Η πρώτη σκέψη, όπως μας είχε εκμυστηρευτεί η κ. Λανγκ, ήταν μήπως πρόκειται για κανέναν… τρελό ή μήπως κάνει πλάκα, αλλά επρόκειτο για έναν εφοπλιστή, ο οποίος είχε κληρονομήσει ένα σημαντικό ποσό από το θείο του. Η οικογένεια του θείου του είχε δεσμούς με την Καλαμάτα και γι’ αυτό επελέγη η πόλη, ενώ παρόμοιες πράξεις αλληλεγγύης και προσφοράς έκανε στην Αφρική και σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Τα 50.000 ευρώ λοιπόν ήταν το έναυσμα, η έμπνευση ήταν ο γιος της Εύα Λανγκ -ο οποίος μεγάλωσε στην Ελλάδα και ως ενήλικος εντάχθηκε σε μια αντίστοιχη δομή με τον “Κήπο της Λυσούς” στη Γερμανία. Εκεί, είχε πει ο Εύα Λανγκ, υπάρχουν δωρεάν από το κράτος δομές για τα άτομα με αναπηρίες, αλλά και πλήθος προγραμμάτων που συμβάλλουν στην ένταξή τους στην κοινωνία.
ΕΝΑ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΜΑΣ ΠΟΥ ΤΟ ΚΡΥΒΟΥΜΕ
Προγράμματα όπως «Ο Κήπος της Λυσούς» δίνουν διέξοδο στα άτομα με αναπηρία ώστε να μην διαβιούν στο περιθώριο. Γιατί όπως επεσήμανε και τότε η Εύα Λανγκ, τα άτομα με αναπηρία είναι ένας μέρος της κοινωνίας μας, που το κρύβουμε. Μάλιστα, σε παρέμβασή του, ο γεωπόνος του προγράμματος Γιώργος Μαρκόπουλος τόνισε πως “στην Ελλάδα υπάρχει αυτό το πρόβλημα ακόμη, και οι οικογένειες βλέπουμε πως, πολλές φορές, το αντιμετωπίζουν σαν ταμπού”. Για την κ. Λανγκ πάντως, ήταν “το καλύτερο που έκανα στη ζωή μου, και μου αρέσει να βλέπω πώς τα παιδιά αλλάζουν τη συμπεριφορά τους και εξελίσσονται” όπως είχε πει, προσθέτοντας με βεβαιότητα πως “ξέρω ότι αυτό θα μεγαλώσει, δεν σταματάει. Πρέπει να μεγαλώσει, να συνεχιστεί”. Σήμερα, 8 χρόνια και κάτι μήνες μετά, το πιο σημαντικό απόκτημα του προγράμματος είναι ότι τα άτομα που συμμετέχουν κοινωνικοποιούνται, αλλάζουν συνήθειες, σταματούν να απομονώνονται, γνωρίζουν ανθρώπους, κάνουν φίλους, συνδιαλέγονται, δοκιμάζουν τον εαυτό τους και προσπαθούν να βελτιώσουν τα σημεία που τα εμποδίζουν να συνάψουν σχέσεις. Τόσο στο πλαίσιο της εκπαίδευσής τους στον χώρο που παρακολουθούν τα μαθήματα, όσο και μέσω των περιπάτων, των εκδρομών και των γιορτών που διοργανώνονται ανά τακτά διαστήματα, οι εκπαιδευόμενοι αποκτούν εμπειρίες, με πρώτη και κύρια την ουσιαστική επαφή.
ΤΟ ΒΟΤΑΝΙ ΣΤΗ ΜΑΝΗ
Η πρώτη επέκταση του προγράμματος, με καθαρά ενταξιακό ρόλο στην αγορά εργασίας, έγινε το 2021 με την εγκατάσταση στη Μάνη και αντικείμενο την βιολογική καλλιέργεια αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Σε έκταση 12 στρεμμάτων, οι τελειόφοιτοι του Κήπου καλλιέργησαν για πρώτη φορά ρίγανη, μαντζουράνα, θυμάρι και δενδρολίβανο, αξιοποιώντας παράλληλα τα αυτοφυή φυτά, όπως φασκόμηλο, άγριο θυμάρι κλπ.
Στο κομμάτι της εν λόγω καλλιέργειας, όπως είχε εξηγήσει η υπεύθυνη γεωπόνος Βασιλική Καργάκου, αξιοποιούνται οι τελειόφοιτοι που το επιθυμούν. Έτσι, τους δίνεται η δυνατότητα να εργαστούν και να αξιοποιήσουν τις γνώσεις τους, βάσει αυτών που διδάχτηκαν.
Μάλιστα, η κ. Καργάκου εξήγησε τότε πως “το πρόγραμμα της Μάνης άρχισε να στήνεται με την ιδέα «ωραία τελειώσαμε, πήραν το μάθημα, πήραν τις γνώσεις, τι κάνουμε τώρα, πάνε σπίτι;». Οπότε, οι ιδρύτριες πρότειναν το επόμενο βήμα να είναι το Βοτάνι, ξεκινώντας την πρώτη κοπή των αρωματικών φυτών, πειραματικά, το καλοκαίρι του 2021, με την υποστήριξη του εργοστασίου Μπλάουελ για να συσκευαστούν. Μάλιστα, η επιχείρηση Μπλάουελ είχε εξαρχής δεσμεύσει ένα τμήμα της παραγωγής, προς χρήση για τα προϊόντα της.
ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΣΤΙΣ ΑΝΑΓΚΕΣ
Το σημαντικό, στο νέο τότε ξεκίνημα σύμφωνα με την κ. Καργάκου, ήταν πως επρόκειτο για μια μεγάλη καλλιεργήσιμη έκταση, και οι ωφελούμενοι του προγράμματος μπορούν μέχρι σήμερα να αξιοποιούν τις δεξιότητες που αποκτούν στην αγορά εργασίας, κάνοντας όλα τα στάδια μόνοι τους, μέχρι και να κολλούν τις ετικέτες στη συσκευασία. Βέβαια, με τις συνθήκες εργασίας προσαρμοσμένες στις ανάγκες κάθε ατόμου ξεχωριστά: “Ο καθένας έχει τον χρόνο του, το αντικείμενο που τον ενδιαφέρει στο Βοτάνι, αναλαμβάνοντας ρόλους κατά την παραγωγική διαδικασία”, μας ανέφερε η Β. Καργάκου, πριν προσθέσει καταλήγοντας πως ο στόχος είναι “η δημιουργία θέσεων και σε άλλα αντικείμενα, όπως στο κομμάτι της μεταποίησης και της τυποποίησης, πέρα από την καλλιέργεια, ώστε να ενταχθούν περισσότερα άτομα, που -ίσως- να μην τους αρέσει να καλλιεργούν”.
