«Στόχος της περιφερειακής αρχής είναι να εφαρμοστεί μια συνεκτική στρατηγική και να εισαχθεί ένα νέο brand το οποίο θα ξεπερνά τα στενά όρια του τουρισμού και θα εκφράζει ένα κοινό όραμα. Αυτό οργανωτικά θα γίνει μέσα από έναν Οργανισμό Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού και η επιδίωξή μας είναι αυτός να αποτελέσει το όχημα για όσο το δυνατόν περισσότερες συνεργασίες», δηλώνει στην «Ε» ο αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού Θανάσης Μιχελόγγονας μιλώντας για τις στοχεύσεις της περιφερειακής αρχής αναφορικά με την ανάπτυξη του τουρισμού στην Πελοπόννησο. Για τις αιτίες της τουριστικής υπανάπτυξης της Περιφέρειας Πελοπονννήσου ο κ. Μιχελόγγονας είπε «πως τα κρισιμότερα προβλήματα είναι η έλλειψη τουριστικών υποδομών, κατάλληλης διακυβέρνησης και περιφερειακής συνείδησης». Για τις πρώτες κινήσεις της περιφερειακής αρχής ο αντιπεριφερειάρχης Τουρισμού δήλωσε: «Άμεσα, ενισχύουμε και βελτιώνουμε τις βραχυπρόθεσμες πολιτικές προβολής και προώθησης, καθώς και τη δικτύωση και συνεργασία μας με βασικούς εταίρους της αγοράς. Είναι κινήσεις που ήδη τις κάνουμε για να αναστρέψουμε την υποαπόδοση του 2023». Ο κ. Μιχελόγγονας αναφέρει επίσης: «Για το 2024, ενδεικτικά σας αναφέρω νέες πτήσεις οι οποίες εντάχθηκαν στο πρόγραμμα του Αερολιμένα και μας συνδέουν με Στοκχόλμη (SAS), Παρίσι (Air France), Λυών και Λιλ (Volotea), και Ηράκλειο. Επίσης, άλλες γραμμές στις οποίες αυξήθηκε η συχνότητα ή επιμηκύνθηκε η περίοδος όπως Μόναχο (Discover), Μπέρμινγχαμ και Λονδίνο (JET2), και Φρανκφούρτη (Condor)».
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου, αν και διαθέτει φυσικό, αρχαιολογικό και πολιτιστικό πλούτο παραμένει στη «δεύτερη ταχύτητα» της τουριστικής ανάπτυξης. Ποιες δυνάμεις κρατούν δέσμια την τουριστική οικονομία της Περιφέρειας;
Πράγματι, ισχύει ότι η Πελοπόννησος διαθέτει όλα όσα καταγράφετε, ενώ ταυτόχρονα παραμένει στη «δεύτερη ταχύτητα» προορισμών. Βεβαίως, οι περιφέρειες «πρώτης ταχύτητας», δεν είναι τέτοιες αποκλειστικά λόγω του πλούτου αυτού. Μέρος της αγοράς τουρισμού των περιφερειών αυτών βασίζεται σε τουριστικά προϊόντα τα οποία εμείς δεν έχουμε ή δεν είναι επιθυμητό να αναπτύξουμε. Πάντα σε τέτοιες συζητήσεις πρέπει να παραμένει κοινός τόπος αυτό που ονομάζουμε βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη. Με απλά λόγια, μια ανάπτυξη η οποία σε βάθος χρόνου δεν θα αλλοιώσει κρίσιμα το περιβάλλον και την κοινωνία του προορισμού. Άρα, οι στόχοι μας πρέπει να παραμένουν σε αυτό το πλαίσιο.
Αναφορικά στις «δυνάμεις» στις οποίες αναφέρεστε, θεωρώ πως τα κρισιμότερα προβλήματα είναι η έλλειψη τουριστικών υποδομών, κατάλληλης διακυβέρνησης και περιφερειακής συνείδησης. Και τα τρία αυτά ζητήματα είναι προκλήσεις οι οποίες απαιτούν μακροπρόθεσμες πολιτικές. Οι βραχυπρόθεσμες πολιτικές μπορούν να αυξήσουν τις επιδόσεις, όμως αυτό θα είναι σε μικρό βαθμό, προσωρινό και μη βιώσιμο. Παράλληλα πρέπει να βλέπουμε και τη μεγάλη εικόνα, γιατί όταν έρχεται η ώρα να «εισπράξουμε» από τις μεσοπρόθεσμες ή μακροπρόθεσμες πολιτικές μας, τότε το «ταμείο» είναι άδειο, πολύ απλά γιατί ποτέ δεν ασχοληθήκαμε μαζί τους. Αυτό ήδη το αλλάζουμε, καθώς ο περιφερειάρχης Δημήτρης Πτωχός έχει στρατηγική σκέψη, και καθοδηγεί συνολική και όχι ευκαιριακή αντιμετώπιση.
Οι υποδομές περιλαμβάνουν και τις ξενοδοχειακές κλίνες. Στην Πελοπόννησο υπάρχει διαπιστωμένο έλλειμμα. Η Περιφέρεια μπορεί να χρηματοδοτήσει ένα ειδικό αναπτυξιακό σχέδιο για δημιουργία ξενοδοχείων;
Προφανώς οι ξενοδοχειακές κλίνες είναι κρίσιμες όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι ξενοδοχειακές κλίνες αποτελούν μόνο το 40% της προσφοράς κλινών στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Μία περιφέρεια στην οποία το φαινόμενο της βραχυχρόνιας μίσθωσης είναι αρκετά αναπτυγμένο, ενώ υπάρχουν επίσης και άλλες μορφές φιλοξενίας (ενοικιαζόμενα δωμάτια, camping κ.ά.). Δείτε όμως και τις πληρότητες. Στην Περιφέρεια Πελοποννήσου κυμαίνονται 15% – 20% χαμηλότερα από των πέντε περιφερειών «πρώτης ταχύτητας». Αυτό μας δείχνει σίγουρα ότι υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης, πέραν του ζητήματος του απόλυτου αριθμού τους. Θα έλεγα πως υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, τα οποία μπορούν να τροφοδοτήσουν επαρκώς έναν σχεδιασμό για την αύξηση του αριθμού των κλινών, όπως επίσης την ποιοτική βελτίωση και προσαρμογή τους. Εμείς εφαρμόζουμε μια πολιτική η οποία συνυπολογίζει τα χαρακτηριστικά της ζήτησης, του προορισμού και να αναζητούμε τη σωστή ισορροπία μεταξύ μεγάλων και μικρών επενδύσεων. Ταυτόχρονα προσπαθούμε να ενισχύσουμε τη ζήτηση εκτός κύριας τουριστικής περιόδου.
Η Αρχαία Ολυμπία παραμένει στη… Δυτική Ελλάδα. Μέχρι πότε θα παραμείνει κατακερματισμένο το τουριστικό προϊόν της Πελοποννήσου;
Αναφέρεστε σε ένα σημαντικό πρόβλημα, στην ουσία στο πως οι τουριστικές πολιτικές «σκοντάφτουν» στην αυτοδιοικητική διαίρεση. Δυστυχώς, το τουριστικό προϊόν της Πελοποννήσου είναι κατακερματισμένο, όχι μόνο λόγω της χωρικής κατανομής σε τρεις Περιφέρειες, αλλά και ως αποτέλεσμα της κατανομής σε επίπεδο Δήμων. Για να είμαι ειλικρινής, κατά τη γνώμη μου το πρόβλημα δεν είναι η αυτοδιοικητική διαίρεση, αλλά η έλλειψη κουλτούρας συνεργασιών και η εσωστρέφεια που υπάρχει, πολλές φορές ακόμα και εντός του ίδιου οργανισμού, όπως ένας δήμος ή μία Περιφέρεια. Ο περιφερειάρχης Δημήτρης Πτωχός έχει θέσει, ήδη προεκλογικά, τα βασικά στοιχεία της στρατηγικής μας, να σπάσουμε τα στεγανά και να ενισχύσουμε την περιφερειακή συνείδηση.
Επί παραδείγματι, η υποδομή πολιτισμού, η εξωστρέφεια της αγροδιατροφής και της μεταποίησης ή οι πολιτιστικές εκδηλώσεις, μαζί με την τουριστική πολιτική, πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένα. Έχουμε μεγάλα περιθώρια βελτίωσης σε αυτό το κομμάτι, ακόμα και σε απλά πράγματα όπως για παράδειγμα ένα κοινό calendar εκδηλώσεων όλων των θεσμικών φορέων στη σφαίρα επιρροής της Περιφέρειας, όπως οι δήμοι και τα Επιμελητήρια. Μόνο έτσι θα καταφέρουμε να αναπτύξουμε τις οικονομίες κλίμακας που απαιτούνται για να ενισχύσουμε τη θέση μας στην αγορά τουρισμού. Εμείς υλοποιούμε πιο συμμετοχικές πολιτικές, έναντι όλων των εταίρων μας, και αυτό θα γίνει σύντομα ευρέως αντιληπτό.
Μεταξύ αυτών των εταίρων, και μάλιστα από τους πιο σημαντικούς, είναι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στην οποία αναφερθήκατε. Σχεδιάζουμε κάποιες συνεργατικές δράσεις και βήμα – βήμα χτίζουμε κάτι στέρεο και βιώσιμο. Η αρχή έχει ήδη γίνει και μόνο οφέλη μπορούν να προκύψουν από αυτό, και για τα δύο μέρη.
Ποια βήματα πρέπει να γίνουν άμεσα για την τουριστική ανάπτυξη της Περιφέρειας Πελοποννήσου;
Άμεσα, ενισχύουμε και βελτιώνουμε τις βραχυπρόθεσμες πολιτικές προβολής και προώθησης, καθώς και τη δικτύωση και συνεργασία μας με βασικούς εταίρους της αγοράς. Είναι κινήσεις που ήδη τις κάνουμε για να αναστρέψουμε την υποαπόδοση του 2023.
Όμως άμεσα, όπως ανέφερα νωρίτερα, ξεκινάμε και τις πιο μακροπρόθεσμες πολιτικές. Αυτές δεν έχουν να κάνουν μόνο με την προβολή και προώθηση, αλλά και με την προϊοντική ανάπτυξη, την εκπαίδευση και, κυρίως, τη διακυβέρνηση. Συνθέτουμε μία ολοκληρωμένη στρατηγική και δημιουργούμε ένα ενιαίο brand με κύριο στόχο να εξασφαλίσουμε τη συνεργασία των εταίρων μας στην υλοποίηση και εφαρμογή τους, κάτι το οποίο είναι πολύ δύσκολο! Το στοίχημα είναι να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε όλοι λιγότερο τομεακά και λιγότερο τοπικιστικά. Υπάρχουν πολλοί πόροι οι οποίοι δαπανώνται από το οικοσύστημα της Πελοποννήσου, όμως δεν είναι ευθυγραμμισμένοι σε ένα κοινό όραμα. Αυτό θα το αλλάξουμε, σε όποιον βαθμό και εάν τα καταφέρουμε θα λειτουργήσει θετικά, έχω όμως πίστη ότι μπορούμε να κάνουμε τη διαφορά, και να θέσουμε τις βάσεις για κάτι μεγάλο.
Για τη φετινή σεζόν έχουν γίνει προωθητικές ενέργειες ή υπάρχει κίνδυνος να χαθεί όπως η περσινή;
Ήδη, όπως σας ανέφερα, ενισχύουμε τις άμεσες πολιτικές προβολής και δικτύωσης, μεταξύ άλλων και του Διεθνούς Αερολιμένα Καλαμάτας. Για το 2024, ενδεικτικά σας αναφέρω νέες πτήσεις οι οποίες εντάχθηκαν στο πρόγραμμα του Αερολιμένα και μας συνδέουν με Στοκχόλμη (SAS), Παρίσι (Air France), Λυών και Λιλ (Volotea), και Ηράκλειο. Επίσης, άλλες γραμμές στις οποίες αυξήθηκε η συχνότητα ή επιμηκύνθηκε η περίοδος όπως Μόναχο (Discover), Μπέρμινγχαμ και Λονδίνο (JET2), και Φρανκφούρτη (Condor).
Θα μου επιτρέψετε όμως δύο σχόλια: Αφενός, η αγορά τουρισμού είναι last minute σε ένα ποσοστό 40% ενώ η λήψη απόφασης για τον προορισμό του ταξιδιού είναι last minute σε ακόμα μικρότερο ποσοστό. Οι ετήσιες επιδόσεις λοιπόν δεν συνδέονται μόνο με τις real time ενέργειες. Αφετέρου, και στην ίδια λογική, δεν θεωρώ ότι η περυσινή περίοδος ήταν χαμένη. Λάβετε υπ’ όψιν ότι το 2022 υπήρξε μια χρονιά στην οποία η Περιφέρεια Πελοποννήσου κατέγραψε υψηλότερες επιδόσεις από το 2019 σε τουριστικές εισπράξεις και διανυκτερεύσεις. Πράγματι όμως, το 2023 υπήρξε μια πτώση στις αφίξεις αλλοδαπών, η οποία οφείλεται κυρίως στις αγορές ζήτησης της Γερμανίας και λιγότερο της Αγγλίας. Αυτή η μείωση καταγράφεται τόσο στον Διεθνή Αερολιμένα Καλαμάτας όσο και στην Έρευνα Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος. Το αναφέρω ξεχωριστά γιατί η Έρευνα Συνόρων δεν περιλαμβάνει στη μεθοδολογία της το Διεθνή Αερολιμένα Καλαμάτας, αλλά τις υπόλοιπες κύριες πύλες εισόδου. Αν θέλουμε να προσδιορίσουμε το πρόβλημα εύστοχα, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι περίπου τα 3/4 των αφίξεων αλλοδαπών στην Περιφέρεια Πελοποννήσου προέρχονται από τις άλλες πύλες εισόδου (κυρίως τον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών), ενώ περίπου το 1/4 από τον Διεθνή Αερολιμένα Καλαμάτας. Αυτά μας δείχνουν ότι η αξιολόγηση σε ετήσια βάση δεν αρκεί για να αποκτήσουμε τη συνολική εικόνα και τάση.
Ποιος είναι ο στόχος της περιφερειακής αρχής για το τέλος της πενταετίας;
Στόχος της περιφερειακής Αρχής είναι να εφαρμοστεί μια συνεκτική στρατηγική και να εισαχθεί ένα νέο brand το οποίο θα ξεπερνά τα στενά όρια του τουρισμού και θα εκφράζει ένα κοινό όραμα. Αυτό οργανωτικά θα γίνει μέσα από έναν Οργανισμό Διαχείρισης και Προώθησης Προορισμού και η επιδίωξή μας είναι αυτός να αποτελέσει το όχημα για όσο το δυνατόν περισσότερες συνεργασίες. Οι συνεργασίες αυτές είναι απαραίτητες για να πετύχουμε όλους τους στόχους μας είτε αυτοί είναι ποσοτικοί και έχουν να κάνουν με τις αφίξεις και τις τουριστικές εισπράξεις, είτε είναι ποιοτικοί και έχουν να κάνουν με την ενίσχυση επιμέρους προϊόντων όπως η γαστρονομία, ο τουρισμός υπαίθρου, ο αγροτουρισμός ή ο πολιτιστικός τουρισμός. Περισσότερες συνεργασίες, αποτελεσματικότερες συνεργασίες, ευθυγράμμιση δυνάμεων. Αυτοί είναι οι στόχοι μας, έτσι θα έρθουν και όλα τα υπόλοιπα.
