Κυριακή, 11 Ιανουαρίου 2015 09:28

Η Κερασία Σαμαρά στην "Ε": “Πάμε από την μια πελατειακή σχέση στην άλλη”

«Εχω περιορισμένες προσδοκίες ως πολίτης...» μας λέει η ηθοποιός - σκηνοθέτις Κερασία Σαμαρά, μιλώντας στην "Ε" με την ευκαιρία της παράστασης με τίτλο "Αδύναμη καρδιά" του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι παράλληλα με ποίηση του Αλεξάντρ Πούσκιν, που από τις 19 Ιανουαρίου, θα παίζεται
κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο θέατρο "Ακαδημία Πλάτωνος".

- Γιατί επέλεξες το συγκεκριμένο (όχι γνωστό) έργο του Ντοστογιέφσκι;
«Δεν την ήξερα αυτήν την νουβέλα του Ντοστογιέφσκι, μου την έφερε ο συνάδελφος Αλέξανδρος Νταβρής (που παίζει και το βασικό ρόλο στην παράσταση) και μου ζήτησε μάλιστα να τη διαβάσω και να σκηνοθετήσω κιόλας. Ετσι λοιπόν προέκυψε αυτή η παράσταση της -σχετικά άγνωστης- νουβέλας του Ντοστογιέφσκι, που όταν την διάβασα έμεινα έκθαμβη. Αναγνώρισα στο έργο μια επιστημονική αντίληψη της ψυχής που κάνει ο Ντοστογιέφσκι σ' αυτό το έργο, κάνει μια ιατρικού τύπου ανατομία πάνω στην ψυχογραφία του βασικού ήρωα κι αυτό μου κάνει τρομερή εντύπωση».

- Αλλαγές έκανες στο έργο;
«Απλώς έκανα την θεατρική απόδοση, δεν παρενέβην καθόλου στο κείμενο, στη δομή του, απλά την απέδωσα θεατρικά, κρατώντας φυσικά τους διαλόγους του Ντοστογιέφσκι και προσθέτοντας αφήγηση».

- Το ότι ανεβαίνει πρώτη φορά το έργο στο σανίδι, είναι αβαντάζ για σένα;
«Βέβαια, γιατί μπορώ να έχω απόλυτη ελευθερία να φανταστώ ό,τι θέλω, όσο "αυθαίρετο" κι αν ακούγεται αυτό. Εννοώ ότι δεν δεσμεύομαι από κάτι που έχω δει ή που έχω ακούσει για το συγκεκριμένο έργο. Ή κάτι που έχει κάνει κάποιος άλλος πολύ καλά ήδη για το έργο κι εγώ να έχω την αγωνία να μην είναι κατώτερο αυτό που κάνω εγώ».

- Η εποχή που διαδραματίζεται το έργο, έχει αναγωγή στο σήμερα;
«Φυσικά, γιατί ο κεντρικός ήρωας λυγίζει υπό το βάρος της εργασιακής εξάρτησης. Εχει θεοποιήσει στο μυαλό του τον εργοδότη του, τον οποίο έχει ονομάσει ευεργέτη του, οπότε στο μυαλό του μεγεθύνεται η ευθύνη απέναντι σ' αυτόν τον εργοδότη και ο τρόμος μήπως δεν αντεπεξέλθει στις εργασιακές του υποχρεώσεις και απολυθεί. Ολη του η ζωή κρέμεται απ' αυτήν την κλωστή. Σήμερα το ίδιο δεν συμβαίνει με τόση ανεργία και τόση ανασφάλεια;».

- Ο Πούσκιν πώς εντάσσεται στην παράσταση;
«Μα γιατί είναι απόλυτα συνδεδεμένος με τον Ντοστογιέφσκι. Ισως ήταν ο πιο αγαπημένος άνθρωπος του Ντοστογιέφσκι, πέρα από το πόσο τον θαύμαζε σαν καλλιτέχνη. Είχε ταυτιστεί απόλυτα συναισθηματικά μαζί του και λένε μάλιστα ότι την ημέρα που πέθανε η μητέρα του Ντοστογιέφσκι πέθανε και ο Πούσκιν και ο Ντοστογιέφσκι θρηνούσε για εκείνον πιο πολύ και όχι για τη μητέρα του. Τυχαίνει δε, να έχω βρει κάποια ποιήματα του Πούσκιν τα οποία φωτίζουν την εξέλιξη του δικού μας έργου. Το έργο είναι χωρισμένο σε επτά ενότητες σύμφωνα με κάθε στάδιο παραφοράς του κεντρικού ήρωα. Καθώς εκείνος δηλαδή βαδίζει προς την τρέλα εγώ αυτήν την τρέλα την χωρίζω σε ενότητες ανάλογα με την εξέλιξή της και κάθε φορά που περνάμε από την μια ενότητα στην άλλη παρεμβάλλεται ένα μελοποιημένο ποίημα του Πούσκιν».

- Κρατάς το ρόλο της αφηγήτριας. Σε διευκολύνει να σκηνοθετείς και να είσαι και επί σκηνής;
«Ειδικά ο ρόλος του αφηγητή είναι πολύ εύκολος για τον σκηνοθέτη, γιατί μπορεί να παρατηρεί αυτό που γίνεται επί σκηνής. Το περασμένο καλοκαίρι για παράδειγμα που σκηνοθέτησα Ιφιγένεια δεν ήταν το ίδιο γιατί είχα έναν θίασο που μπορεί να ήταν πίσω μου την ώρα που έπαιζα και που μπορεί να γίνονταν διάφορα που λόγω ρόλου δεν μπορούσα να τα δω. Εδώ όμως έχω τον πλήρη έλεγχο».

- Το πέρασμα στη σκηνοθεσία πώς το αποφάσισες;
«Πρωτοέκανα σκηνοθεσία το 2004 με το "Γαμήλιο εμβατήριο" κι ενώ ήμουν ήδη 15 χρόνια στο θέατρο. Αισθάνομαι λοιπόν ότι δεν είναι κάτι που αποφασίζεις, είναι κάτι που έρχεται και σε βρίσκει, μια γνώση που προκύπτει πολύ φυσικά μετά από μερικά χρόνια».

- Ναι, αλλά δεν σκηνοθετούν όλοι οι ηθοποιοί.
«Σίγουρα, αλλά αν είναι ανάγκη να κάνεις κάτι για ένα συγκεκριμένο έργο, τότε πας προς τα εκεί. Εχεις ανάγκη να το υλοποιήσεις, να μπεις πιο συνολικά στη δημιουργία του. Δεν μου συμβαίνει με όλα τα έργα, αλλά όταν μου συμβαίνει έχω πολύ μεγάλη ανάγκη να το κάνω».

- Κάνεις μόνο θέατρο. Η τηλεόραση δεν σε ενδιαφέρει πια;
«Εγώ με την τηλεόραση ξέρεις, έχω μια πολύ μακρινή σχέση, αλλά τυχαίνει το σίριαλ "Το καφέ της Χαράς" που είχα παίξει, να επαναλαμβάνεται συνέχεια, οπότε ο κόσμος με βλέπει διαρκώς και νομίζει ότι έχω μια συνεχή τηλεοπτική παρουσία. Δεν είναι έτσι όμως, είμαι 25 χρόνια ηθοποιός και έχω παίξει μόλις σε 4 σίριαλ! Δεν έχω κάτι εναντίον της τηλεόρασης, απλώς...  δεν είμαι διατεθειμένη να κάνω τα πάντα».

- Πώς ήταν για σένα η χρονιά που πέρασε;
«Ηταν μια καλή χρονιά για μένα και καλλιτεχνικά και προσωπικά, αλλά ως πολίτης λυπάμαι πάρα πολύ. Αλλά δεν είναι μόνο της χρονιάς που πέρασε αυτό το φαινόμενο, αλλά των τελευταίων ετών».

- Εχεις προσδοκίες ως πολίτης με τη νέα χρονιά;
«Οχι ιδιαίτερα, δεν είμαι πολύ αισιόδοξη για τίποτα. Σίγουρα πιστεύω ότι πρέπει να αλλάξουν τα πράγματα αλλά οι προσδοκίες μου είναι περιορισμένες. Για να σου πω την αλήθεια, πρέπει να αλλάξει το άτομο, η οικογένεια αρχικά. Δηλαδή αν δεν αλλάξουμε εμείς πώς περιμένουμε να αλλάξει η καθημερινότητά μας; Αυτή η αλλαγή λοιπόν δεν νομίζω να γίνει, γιατί πάμε από την μια πελατειακή σχέση στην άλλη και αυτό δεν οδηγεί πουθενά. Εχει ξαναγίνει στο παρελθόν... με μεγάλο ενθουσιασμό και τα αποτελέσματα είναι γνωστά».

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ
Δύο καρδιακοί φίλοι, μία γυναίκα και ένας απροσδόκητα  γενναιόδωρος εργοδότης αποτελούν τον καμβά του λογοτεχνικού αριστουργήματος του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι “Αδύναμη καρδιά” που μεταφέρεται για πρώτη φορά στη σκηνή, σε σκηνοθεσία και θεατρική απόδοση της Κερασίας Σαμαρά.
Τριάντα έξι ώρες αποδεικνύονται αρκετές για να αλλάξουν τα πάντα και για πάντα στη ζωή των ηρώων.
Η ιστορία της παράστασης, μας ταξιδεύει στην Αγία Πετρούπολη της τσαρικής Ρωσίας, κάπου στο τέλος του 19ου αιώνα. Δυο νεαροί συνάδελφοι, δημόσιοι υπάλληλοι, ο Αρκάντι και ο Βάσια, μοιράζονται για χρόνια το ίδιο φτωχικό δωμάτιο. Η ζωή του Βάσια αλλάζει ξαφνικά καθώς από τη μια ο προϊστάμενός του, Ζούλιαν Μαστάκοβιτς, τον ευνοεί αναθέτοντάς του μια εργασία, ενώ η σύντροφός του, Λίζα, από την άλλη, δέχεται με χαρά να γίνει γυναίκα του. Ο Βάσια αδυνατεί να διαχειριστεί την ξαφνική εύνοια της τύχης και κλονίζεται ψυχικά. Νιώθει αγνώμων απέναντι στον προϊστάμενό του, του οποίου την εργασία δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει και ο νους του ξεστρατίζει. Ο αδερφικός του φίλος Αρκάντι, ανήμπορος να τον βοηθήσει, παρακολουθεί έντρομος την πορεία του Βάσια προς την παράνοια, μέσα σε μόλις 36 βασανιστικές ώρες. Η πορεία αυτής της απώλειας της λογικής αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της παράστασης και περνάει από επτά στάδια. Σε καθένα από αυτά αποτυπώνεται ο πανικός του Αρκάντι και η εξέλιξη της ψυχικής διαταραχής του Βάσια, η οποία κορυφώνεται με απρόβλεπτες συνέπειες.
Οι ήρωες του Ντοστογιέφσκι, θύματα μιας ταραγμένης περιόδου και ενός επερχόμενου τέλους εποχής, μοιάζουν με ανθρώπους της δικής μας πραγματικότητας. Τους βλέπουμε να λυγίζουν ανήμποροι κάτω από το βάρος της οικονομικής ανέχειας. Ελπίζουν σ’ έναν καλύτερο κόσμο και δουλεύουν σκληρά γι' αυτόν, ανίσχυροι, εξαρτημένοι από τον «ευεργέτη» εργοδότη που εξουσιάζει τη ζωή τους. Τα δυνατά συναισθήματα της φιλίας και του έρωτα αντί να στηρίζουν, κλονίζουν ακόμη περισσότερο τον ήδη ταραγμένο ψυχισμό των ηρώων.    
Στην παράσταση ερμηνεύονται ζωντανά μελοποιημένα ποιήματα του Πούσκιν, τον οποίο ο Ντοστογιέφσκι λάτρευε.
Η εκάστοτε ψυχική κατάσταση των ηρώων φωτίζεται από τη μουσική του συνθέτη και κιθαρίστα Τάκη Μπαρμπέρη, ο οποίος παίζει ζωντανά στην παράσταση.
                                  
Συντελεστές:
Μετάφραση - στιχουργική απόδοση: Ηρακλής Δ. Λογοθέτης. Σκηνοθεσία - θεατρική απόδοση: Κερασία Σαμαρά. Σκηνικά - κοστούμια: Κώστας Βελινόπουλος. Μουσική σύνθεση: Τάκης Μπαρμπέρης. Επιμέλεια κίνησης: Χριστίνα Βασιλοπούλου. Φωτισμοί: Γιώργος Μπούχρας. Βοηθός σκηνοθέτη: Κέλλυ Ανυφαντή. Κινηματογράφηση: Νίκος Βουτενιώτης. Παίζουν: Αλέξανδρος Νταβρής, Bασίλης Γιακουμάρος, Κέλλυ Ανυφαντή, Ζωή Αρβανιτάκη. Αφήγηση - τραγούδι: Κερασία Σαμαρά. Ζωντανή μουσική: Τάκης Μπαρμπέρης. Μαγνητοσκοπημένα, ο Γρηγόρης Βαλτινός σε φιλική συμμετοχή.
* Θέατρο "Ακαδημία Πλάτωνος", Σπύρου Πάτση & Μαραθωνομάχων 8 (έναντι Εθνικής Βιβλιοθήκης, Λεωφ. Αθηνών), Βοτανικός, τηλ.: 211 4097332, 210 4830330.