Σε κάθε περίπτωση και ανεξάρτητα από την κομματική σπέκουλα, η πρόταση για ανοιχτά σύνορα είναι εξίσου αφελής με την επίρριψη όλων των ευθυνών στην πλεονεξία και την απανθρωπιά των διακινητών, αφού και οι δύο πλευρές αγνοούν τόσο τη διεθνή κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα όσο και το παγκόσμιο πολιτικό status που διαμορφώθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ειδικά στην Ευρώπη μετά την κατάρρευση των αυτοκρατοριών και της αποικιοκρατίας, η άνοδος του βιοτικού επιπέδου βασίστηκε στα έθνη - κράτη και στην εθελοντική τους συνεργασία, που οδήγησε σταδιακά στη δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, που με τη σειρά της βελτίωσε σημαντικά τις δομές του κοινωνικού κράτους. Το κοινωνικό κράτος που διασφαλίζει το υψηλό βιοτικό επίπεδο των Ευρωπαίων πολιτών, έλκει σαν μαγνήτης «της γης τους κολασμένους» από την Αφρική και την Ασία, που διακινδυνεύουν τη ζωή τους για να μην πεθάνουν πρόωρα από τις κακουχίες στην πατρίδα τους. Ταυτόχρονα η γερασμένη Ευρώπη έχει ανάγκη από εργατικά χέρια για να διατηρήσει τόσο το κοινωνικό κράτος όσο κυρίως το υψηλό της βιοτικό επίπεδο.
Σε έναν ιδανικό κόσμο οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα συνεργάζονταν για τη μεσοπρόθεσμη ομαλή ένταξη εκατομμυρίων μεταναστών από την Αφρική και την Ασία στην ευρωπαϊκή αγορά εργασίας. Στον πραγματικό κόσμο όμως η μετανάστευση αταβιστικά προκαλεί πολιτικά ρεύματα, που μεταξύ άλλων και με πρόσχημα την προστασία του ευρωπαϊκού ή του εθνικού ιδεώδους αμφισβητούν ευθέως τόσο την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και τη φιλελεύθερη δημοκρατία. Σε κάθε περίπτωση, η φιλελεύθερη δημοκρατία δεν λειτουργεί όπως οι αυταρχικές αυτοκρατορίες του παρελθόντος που μετακινούσαν βίαια πληθυσμούς με μια απόφαση και ένα διάταγμα. Ούτε οι δημοκράτες πολιτικοί θα επανεκλεγούν αν αγνοήσουν παντελώς τις αντιδράσεις του εκλογικού σώματος, που ξεχνά σύντομα τις τραγωδίες και εστιάζει καθημερινά στη διαφορετικότητα του μετανάστη της διπλανής πόρτας.
Αν από το κάδρο αφαιρεθούν και οι απλουστευτικές αδιέξοδες προτάσεις που ουσιαστικά περιγράφουν τα αίτια και όχι τη λύση του προβλήματος, θα διαπιστώσουμε ότι η εικόνα της ισόρροπης παγκόσμιας ανάπτυξης με ανακατανομή των πόρων είναι τελικώς μια ευχή χωρίς αντίκρισμα. Ειδικά χώρες, όπως η Ελλάδα, που σπατάλησαν τους ευρωπαϊκούς πόρους χωρίς να επιτύχουν ούτε το 50% των προσδόκιμων αποτελεσμάτων θα έπρεπε να γνωρίζουν ότι η άρχουσα τάξη σε Ασία και Αφρική θα ροκανίσει τη βοήθεια που προορίζεται για την ανάπτυξη και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες η πολιτική σπέκουλα και η διασπορά αφελών κοινοτοπιών, απλώς οξύνουν το πρόβλημα και οδηγούν σε νέες τραγωδίες υπονομεύοντας ταυτόχρονα το κεκτημένο βιοτικό επίπεδο, την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη δημοκρατία και την ειρήνη.
Θανάσης Λαγός
