Η κυβερνητική αναποτελεσματικότητα σε πυρκαγιές και εγκληματικότητα, σε συνδυασμό με τις διαρκείς αυξήσεις σε τρόφιμα και καύσιμα, έχουν δημιουργήσει ένα βαρύ πολιτικό κλίμα για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό. Η ανάδειξη του ζητήματος της αναποτελεσματικότητας πλήττει το βασικό αφήγημα της Ν.Δ και του Κυριάκου Μητσοτάκη, ότι δηλαδή είναι άριστοι και ικανοί και θα τα καταφέρουν καλύτερα από τους προηγούμενους. Οι προηγούμενοι πλέον δεν υπάρχουν και αναμένουμε πλέον τους επόμενους.
Το ποιοι θα είναι οι επόμενοι θα εξαρτηθεί από το τι θα γίνει στον χώρο της κεντροαριστεράς αλλά και δεξιότερα της Ν.Δ. Η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός αν τους επόμενους μήνες δεν καταφέρουν να πείσουν τους μετριοπαθείς ψηφοφόρους ότι μπορούν να «μαζέψουν» το κράτος, να ανασυγκροτήσουν υγεία και παιδεία, να αυξήσουν τα εισοδήματα και να περιορίσουν την ακρίβεια, στις ευρωεκλογές του Ιουνίου θα έχουμε νέο πολιτικό σκηνικό. Οι δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου θα δείξουν την τάση αλλά δεν αναμένεται να προκαλέσουν συντριπτική αλλαγή δεδομένων.
Η κεντροαριστερά, που αποτελούσε μεταπολιτευτικά το αντίβαρο της κεντροδεξιάς και τον άλλο πόλο εναλλαγής στην κυβερνητική εξουσία, βρίσκεται εκλογικά ηττημένη και εγκλωβισμένη στις εσωτερικές της συγκρούσεις. Στο χέρια του ΠΑΣΟΚ έσκασε η οικονομική κρίση, την οποία δεν χειρίστηκε με όρους εκλογικής επιβίωσης, και πλήρωσε τις αμαρτίες του πολιτικού συστήματος από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους. Ο εσωκομματικός διχασμός του 2007 και το χάσμα που είχε ανοίξει στο εσωτερικό του επιτάχυναν την αποσύνθεση και την εκλογική του εξαέρωση. Όλα αυτά τα χρόνια, κρατώντας ενοχική στάση, δεν κατάφερε ποτέ να αποκρούσει τις κατηγορίες για τα μνημόνια - που τελικά όλοι ψήφισαν - και ουσιαστικά αποδέχτηκε ότι αυτό φταίει για όλα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο η εκλογική του ανάκαμψη είναι εξαιρετικά δύσκολη. Η νέα ηγεσία και τα νέα πρόσωπα στα ψηφοδέλτια έφεραν μια οριακή βελτίωση των ποσοστών αλλά θα φανεί τους επόμενους μήνες αν θα υπάρξει επανάκαμψη ή οπισθοχώρηση.
Ο ΣΥΡΙΖΑ πληρώνει την κυβερνητική του θητεία και κυρίως την ακραία αντιμνημονιακή του ρητορική. Μετά τις εκλογές του 2019 δεν άλλαξε αρχηγό και αφήγημα, προκειμένου να κυριαρχήσει στην κεντροαριστερά, κάτι που κάνει τώρα σε πολύ δυσμενέστερες συνθήκες. Μέχρι πριν από λίγες ημέρες οι εσωκομματικές εκλογές δεν είχαν ευρύτερο ενδιαφέρον, κάτι που άλλαξε με την εμφάνιση του Στέφανου Κασελάκη. Ο επικοινωνιακός κουρνιαχτός που σηκώθηκε σκεπάζει τα πάντα και το πού θα καταλήξει είναι ακόμα άγνωστο. Σε κάθε περίπτωση, το αποτέλεσμα των εκλογών για την ηγεσία στο ΣΥΡΙΖΑ θα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θα προσδιορίσει εξελίξεις στο, χώρο της κεντροαριστεράς. Το βέβαιο είναι ότι όπως εξελίσσεται η διαδικασία το όποιο αποτέλεσμα δεν θα είναι ανέφελο και θα επιταχύνει εξελίξεις.
Τα πράγματα βέβαια στον χώρο της κεντροαριστεράς θα ξεκαθαρίσουν μετά τις ευρωεκλογές. Αν κάποιο από τα δύο κόμματα καταφέρει να «πάρει κεφάλι», θα απορροφήσει, σταδιακά και μέχρι τις βουλευτικές, και τις υπόλοιπες δυνάμεις. Αν παραμείνουν και τα δυο κόμματα πάνω-κάτω στα ίδια, θα τεθεί ζήτημα ενοποίησης με την εκλογή νέας ηγεσίας από τη βάση. Οι όποιες διαφορές μεταξύ ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ μετά την αποχώρηση Τσίπρα δεν είναι πλέον αγεφύρωτες, σε επίπεδο βεβαίως ψηφοφόρων, γιατί τα στελέχη τα χωρίζει η εξουσία και η κομματική σφραγίδα. Η πολιτική ανάγκη για αντίβαρο απέναντι στη Ν.Δ. θα επιταχύνει τις εξελίξεις και οι πολίτες θα επιβάλουν με το δικό τους τρόπο λύσεις.
Στην πολιτική κενό δεν υπάρχει, και μια κυβέρνηση που δεν τα καταφέρνει και δεν ικανοποιεί τους πολίτες με κάποιο τρόπο θα αντικατασταθεί. Και αυτό μπορεί να γίνει πολύ νωρίτερα απ’ ότι κάποιοι υπολογίζουν. Αν αυτό δεν συμβεί με κάποια από τα κόμματα της κεντροαριστεράς, θα συμβεί με κάποιο άλλο. Ποιο θα είναι αυτό; Κανένας δεν μπορεί να γνωρίζει. Μπορεί να είναι ένα νέο λαϊκίστικο μόρφωμα που θα κινείται στα δεξιά της Ν.Δ., που θα πουλά πατρίδα και αντισυστημισμό ή ένα νέο επικοινωνιακό προϊόν που θα υπόσχεται να κάνει αυτά που δεν έκανε ο Μητσοτάκης.
Το επικοινωνιακό γκελ που κάνει ο Κασελάκης δείχνει ότι η κοινωνία ψοφά για νέα πρόσωπα και αστραφτερά χαμόγελα και είναι έτοιμη να δοκιμάσει το πολλά υποσχόμενα άγνωστο. Το πού θα οδηγεί αυτό όσοι γνωρίζουν από πολιτική το αντιλαμβάνονται, αλλά, όταν τα πολιτικά πρόσωπα δεν μπορούν να δώσουν προοπτική και ελπίδα, το κενό καλύπτεται από τις λύσεις της συγκυρίας.
panagopg@gmail.com
