Η Παναγία διεκδικεί τα περισσότερα προσωνύμια που προέρχονται από τον τρόπο αγιογραφίας της εικόνας της (π.χ. Βρεφοκρατούσα, Γλυκοφιλούσα), από τη θεολογική ιδιότητα (π.χ. Ελεούσα, Κυρά, Μεγαλόχαρη), από την παλαιότητα του εικονίσματός της (π.χ. Μαυριώτισσα, Γερόντισσα), τον τρόπο εύρεσης της εικόνας της (π.χ. Θεοσκέπαστης, Σπηλαιώτισσας, Πλατανιώτισσας, Πορταΐτισσας, Μυρτιδιώτισσας, Φανερωμένης), τον τόπο προέλευσης της εικόνας (π.χ. Αθηνιώτισσα, Αργοκοιλιώτισσα, Βατοπεδινή, Πολίτισσα). Τέλος, απαντώνται προσωνύμια που δίνονται ανάλογα της εποχής και των εργασιών που συμπίπτει η εορτή της (π.χ. Φλεβαριανή, Μεσοσπορίτισσα, Ακαθή – εκ του Ακάθιστου ύμνου).

«Επιτάφιος» και «Εγκώμια»

Όταν μιλούμε για «Επιτάφιο» και «Εγκώμια», αμέσως ο νους μας πηγαίνει συνήθως στη Μεγάλη Παρασκευή, όπου το πλήθος των πιστών έρχεται να προσκυνήσει μέσα στο ανθοστόλιστο κουβούκλιο το εικονιζόμενο Σώμα του Χριστού.

Αναπόσπαστο, πλέον, στοιχείο του Δεκαπενταυγούστου σε πολλά μέρη στην Ελλάδα είναι η τέλεση της λεγομένης «Ακολουθίας του Επιταφίου» της Παναγίας. Υπάρχει η ευλαβής του Ορθοδόξου κόσμου να στολίζουν επιτάφιο με άνθη την ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, και μέσα εκεί να αποθέτουν εικόνα Κοιμήσεως της Παρθένου, και να της ψάλλουν επίσης Εγκώμια με συντριβή και κατάνυξη που θυμίζει τις πένθιμες ώρες της Μεγάλης Παρασκευής. Έτσι κάνουν συνήθως σε πολλά Ορθόδοξα Μοναστήρια, αφού είναι γνωστή η ιδιαίτερη ευλάβεια των Ορθοδόξων Μοναχών προς το πάνσεπτο πρόσωπο της Αειπαρθένου, στην οποία άλλωστε έχουν αφιερώσει κι ολόκληρο το Άγιον Όρος ως αποκλειστικά δικό Της περιβόλι.

Το έθιμο αναβιώνει και στην Μεσσήνη

Κείμενο: ekklisiaonline