Το σκαθάρι έφτασε από τη Σάνταβα στα Γιαννιτσάνικα, από τις αρχές του καλοκαιριού μέχρι το Νοέμβριο, σύμφωνα με την Αγγελική Σταματελοπούλου, αναπληρώτρια προϊσταμένη του Τμήματος Αγροτικής Ανάπτυξης της Διεύθυνση Γεωτεχνικών Υπηρεσιών του Δήμου Καλαμάτας. Η ίδια επισημαίνει τον μεγάλο κίνδυνο που υπάρχει να εξαπλωθεί το σκαθάρι σε πολύ μεγάλη περιοχή, καθώς μπορεί να ταξιδέψει μέχρι και 1 χλμ. την ημέρα. Οπως εξηγεί μάλιστα, ήδη προχωρά προς την Καλαμάτα.
ΔΗΜΟΣ ΚΑΙ ΙΔΙΩΤΕΣ
Οσον αφορά τους δημοτικούς χώρους -όπου δεν έχουν παρουσιαστεί κρούσματα- υπάρχουν πολλοί φοίνικες, εκ των οποίων ορισμένοι είναι ιστορικοί. Για να τους διασώσει ο δήμος βρίσκεται σε ετοιμότητα και πραγματοποιεί ελέγχους. Αλλωστε, στόχος είναι να προστατευτούν όλοι οι φοίνικες και κυρίως οι κανάριοι τους οποίους... προτιμά το σκαθάρι. Τέτοιοι φοίνικες απαρτίζουν τις μεγάλες συστοιχίες της Νέας Εισόδου και της παραλιακής οδού Ναυαρίνου, ενώ υπάρχουν ακόμα οι ιστορικοί, μεγάλης ηλικίας φοίνικες στο νεκροταφείο, σε πάρκα και άλση.
Από την άλλη πλευρά, η κ. Σταματελοπούλου τονίζει πως "οι πολίτες οφείλουν να αντιληφθούν ότι είναι υποχρεωμένοι να ενημερώσουν τις αρμόδιες υπηρεσίες μόλις αντιληφθούν κάτι ανησυχητικό, και στη συνέχεια να λάβουν τα μέτρα που απαιτούνται για τη μη εξάπλωσή του". Ενημερώνει όμως πως σε αρκετές περιπτώσεις δεν έχουν τηρηθεί τα ενδεδειγμένα μέτρα, παρά την ενημέρωση που υπάρχει. Οπως αναφέρει πάντως: "Υπάρχει νομοθεσία που επισύρει ποινικές ευθύνες για όποιον ενώ είναι ενημερωμένος δεν την εφαρμόζει".
Οι ιδιώτες πρέπει λοιπόν να βρίσκονται σε επιφυλακή, ώστε όταν διαπιστώσουν κάποιο ανησυχητικό σύμπτωμα στους φοίνικες να ενημερώνουν άμεσα το αρμόδιο τμήμα του Δήμου Καλαμάτας (τηλ. 27213 60846 και 27213 60856) ή τους φυτοϋγειονομικούς ελεγκτές στην Περιφερειακή Ενότητα Μεσσηνίας (τηλ. 27210 44205) ώστε να γίνει έλεγχος. Να σημειωθεί πως οι φυτοϋγειονομικοί ελεγκτές της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής αποτελούν την αρμόδια υπηρεσία -σε συνεργασία με το δήμο- που συνδράμει με επιστημονικό προσωπικό.
ΤΑ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
Το σκαθάρι προσβάλλει τα φοινικοειδή με ταχύτατο ρυθμό σε σύγκριση με την πεταλούδα παϊσαντίσια (Paysandisia archon) που έχει πλήξει φοίνικες βόρεια και νότια της Νέας Εισόδου Καλαμάτα με αποτέλεσμα τα δέντρα να κοπούν και να καταστραφούν σύμφωνα με τις οδηγίες των ειδικών. Και στις δύο περιπτώσεις όμως, τα συμπτώματα είναι τα ίδια.
Τα δύο έντομα προσβάλλουν το ανώτερο τμήμα του φοίνικα, εντοπίζονται στη βάση των φύλλων και στην καρδιά. Συμπτώματα συνήθως διακρίνονται στη στεφάνη των φύλλων, στη βάση τους και στο εσωτερικό της καρδιάς, ενώ το πρώτο ορατό σύμπτωμα είναι το φάγωμα -σαν πριόνισμα- των φύλλων.
Το πριόνισμα πάντως είναι ένδειξη και όχι απόδειξη, εξηγεί η κ. Σταματελοπούλου. Είναι όμως το πρώτο στάδιο για να μπουν οι πολίτες σε υποψίες και να ζητήσουν βοήθεια. Ελεγχος πρέπει να γίνεται και στις βάσεις των φύλλων, όπου είναι ανησυχητικό αν παρατηρηθούν τρύπες με διάμετρο 1 εκ. περίπου. Επίσης μπορεί να ακουστεί ήχος από τη δράση των σκαθαριών, εάν τα δέντρα είναι χαμηλά.
Η πτώση των φύλλων προς τα κάτω είναι το σύμπτωμα που θα γίνει αντιληπτό στη συνέχεια. Ακολουθεί η καταστροφή της καρδιάς του φοίνικα και η ξήρανσή του. Το δέντρο όμως μπορεί να σωθεί ακόμα και αν έχει δημιουργηθεί "ομπρέλα" λίγων ημερών και δεν έχει καταστραφεί η καρδιά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με τη μέθοδο της δεντροχειρουργικής, ενημερώνει η κ. Σταματελοπούλου.
Να σημειωθεί πως τα συμπτώματα προβολής από την πεταλούδα παϊσαντίσια καθυστερούν μέχρι και 12 μήνες σε σύγκριση με το κόκκινο σκαθάρι, οι συνέπειες του οποίου γίνονται ορατές από του πρώτους 3 μήνες. Αυτό συμβαίνει επειδή το σκαθάρι αναπαράγεται πολύ γρήγορα, σε αντίθεση με την πεταλούδα. Μάλιστα σε ένα φοίνικα παρατηρείται μεγάλο πλήθος σκαθαριών - από αβγά μέχρι ενήλικα έντομα. Τα σκαθάρια ζουν και τρώνε στον ίδιο φοίνικα ώσπου να τελειώσει η τροφή. Στη συνέχεια... μεταναστεύουν για να προσβάλλουν άλλα υγιή δέντρα της περιοχής.
ΜΕΤΡΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΚΑΙ
ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ ΔΕΝΤΡΩΝ
Σε μεγάλο βαθμό έχει παρατηρηθεί ότι οι πολίτες που αντιλαμβάνονται ή ενημερώνονται από τους ειδικούς σχετικά με την προσβολή του φοίνικά τους, τελικά αδιαφορούν, πράγμα που απασχολεί σοβαρά και την αρμόδια υπηρεσία του δήμου. Ορισμένοι μάλιστα αντί να τηρήσουν όσα οφείλουν για τη μη εξάπλωση του σκαθαριού, συχνά κόβουν τους φοίνικες και τους πετούν δίπλα σε κάδους απορριμμάτων ή πάνω σε ρέματα, με συνέπεια το σκαθάρι να... συνεχίζει για να προσβάλει άλλους, υγιείς φοίνικες.
Δυστυχώς έχουν προβληθεί αρκετοί φοίνικες σε ιδιωτικούς χώρους, όμως οι ιδιοκτήτες "είτε δε γνωρίζουν είτε όσοι γνωρίσουν αδιαφορούν", όπως παρατηρεί η κ. Σταματελοπούλου - για να υπογραμμίσει ακόμα μια φορά την ανάγκη ο κόσμος να ενημερώνει τους αρμόδιους, ώστε να λαμβάνονται τα κατάλληλα μέτρα προστασίας, που πρέπει να τα εφαρμόσουν οι ίδιοι οι ιδιώτες στις ιδιοκτησίες τους. Η θεραπεία απαιτεί ψεκασμό, με κατάλληλα σκευάσματα που επιτρέπει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης.
Ενας προσβεβλημένος φοίνικας πρέπει ακόμη να κλαδευτεί, λαμβάνοντας μέτρα προστασίας για το περιβάλλον. Στη συνέχεια τα κλαδέματα ψεκάζονται και κλείνονται σε δίχτυ με μικρού διαμετρήματος τρύπες, και ό,τι μένει ψεκάζεται και τυλίγεται πάλι με δίχτυ. Κόβεται δεμένος ο φοίνικας για να μη φύγουν σκαθάρια, προνύμφες κι αβγά. Το κομμένο τμήμα μεταφέρεται σε χώρους που ορίζει ο δήμος σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας της Περιφέρειας, όπου θάβεται, πάντα με την παρουσία φυτοϋγειονομικού ελεγκτή.
Να σημειωθεί πως δεν πρέπει να κλαδεύουμε τους φοίνικες στη θερμή περίοδο, παρά μόνο το χειμώνα, οπότε μειώνεται η δράση του εντόμου και εξαπλώνεται πιο αργά.
Οσον αφορά τους δημοτικούς χώρους, στην Καλαμάτα, είναι σε εξέλιξη η προμήθεια φυτοπαθολογικού υλικού (νηματώδεις) σύμφωνα με οδηγία του υπουργείου για προληπτικούς ψεκασμούς, μόλις το επιτρέψει ο καιρός.
