Την πιο πάνω πεποίθηση εκφράζει, μιλώντας στην “Ε”, η καθηγήτρια του ΤΕΙ Πελοποννήσου Ευγενία Μπιτσάνη, προϊσταμένη του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών στη Σχολή Διοίκησης και Οικονομίας του εκπαιδευτικού ιδρύματος.
Οπως τονίζει, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, “και τα ΑΕΙ στη χώρα μας έχουν έντονα επηρεαστεί από την παρατεταμένη οικονομική κρίση -άλλωστε μέρος της ελληνικής κοινωνίας είναι, πώς είναι δυνατόν να μην έχουν επηρεαστεί;” παρατηρεί, ωστόσο την ίδια στιγμή επισημαίνει, με έμφαση, ότι “σκοπός του ΤΕΙ Πελοποννήσου δεν είναι να καταγράφει συνέπειες, συμβάλλοντας σε μια παρατεταμένη εσωστρέφεια, αλλά να επικεντρωνόμαστε στη δημιουργία κι εκμετάλλευση των ευκαιριών που παρέχονται, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, προς όφελος των φοιτητών μας”.
Υπογραμμίζει, επίσης τη σημαντική συμβολή των αποφοίτων του Τμήματος, τόσο από την κατεύθυνση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, όσο και από αυτή της Διοίκησης Μονάδων Υγείας - Πρόνοιας στην επιδιωκόμενη αναβάθμιση των συγκεκριμένων τομέων, “το μέλλον της Αυτοδιοίκησης στηρίζεται, μεταξύ άλλων, στην αποτελεσματικότητα της διαχείρισης των περιορισμένων διαθέσιμων πόρων, που προϋποθέτει στελέχη με γνώσεις που παρέχονται στο Τμήμα μας” σημειώνει, προσθέτοντας ακόμα, όσον αφορά τη διοίκηση μονάδων υγείας - πρόνοιας ότι “απόφοιτοί μας κατά κύριο λόγο στελεχώνουν σήμερα κάθε μονάδα υγείας της χώρα μας, αλλά και της Κύπρου”.
Μεταξύ άλλων, τέλος, η Ε. Μπιτσάνη μιλά και για τη στρατηγική του Ιδρύματος, “όπου η εξωστρέφεια έχει τεθεί ως προτεραιότητα. Σαφώς υφίστανται δυσκολίες, αλλά οι ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές” επισημαίνει.
Συνέντευξη στον Βασίλη Γ. Μπακόπουλο
- Το υφιστάμενο στο ΤΕΙ Πελοποννήσου Τμήμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι ένα από τα ελάχιστα τμήματα στην ανώτατη εκπαίδευση που εξειδικεύεται στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη χώρα μας. Πόσο έχει αξιοποιηθεί η περίπου 20χρονη εμπειρία του από τους ΟΤΑ -στο νομό μας, αλλά και πανελλαδικά;
“Οι απόφοιτοι του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών, κατεύθυνσης Τοπικής Αυτοδιοίκησης, στελεχώνουν σήμερα τις υπηρεσίες πρώτου και δεύτερου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης σε όλη τη χώρα.
Με την τελευταία μεταρρύθμιση στην Αυτοδιοίκηση, τα στελέχη - απόφοιτοί μας ανέλαβαν θέσεις ευθύνης και καθήκοντα, για τα οποία είναι εκπαιδευμένα να πραγματώνουν με υψηλό επίπεδο αποτελεσματικότητας.
Το μέλλον της Αυτοδιοίκησης στηρίζεται, μεταξύ άλλων, στην αποτελεσματικότητα της διαχείρισης των περιορισμένων διαθέσιμων πόρων, που προϋποθέτει στελέχη με γνώσεις που παρέχονται στο Τμήμα μας.
Από την άλλη πλευρά, μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού του Τμήματός μας έχουν συμβάλει ποικιλοτρόπως στην προσπάθεια που γίνεται στη χώρα μας για την ανασυγκρότηση της Αυτοδιοίκησης, κατά την περίοδο εφαρμογής του σχεδίου ''Καποδίστριας'' και ακολούθως του σχεδίου ''Καλλικράτης'', είτε αναλαμβάνοντας θέσεις ευθύνης και συμβούλων, είτε μέσω της ακαδημαϊκής έρευνας”.
- Πόσο έχει αξιοποιηθεί το Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας Πρόνοιας του ΤΕΙ Πελοποννήσου, υπάρχουν συνεργασίες με νοσηλευτικά ιδρύματα;
“Μετά το έτος 1974, όπου δημιουργήθηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας η ειδικότητα αυτή (''Διοίκηση Νοσοκομείων'' τότε), οι μονάδες υγείας της χώρας μας, δημόσιες και ιδιωτικές, αντεπεξέρχονται στις αυξανόμενα δύσκολες συνθήκες, που διαμορφώνουν οι περιορισμένοι δημόσιοι πόροι για την υγεία, χάρις στις ικανότητες και γνώσεις των επαγγελματικών στελεχών των διοικητικών τους υπηρεσιών.
Απόφοιτοί μας κατά κύριο λόγο, δεδομένου ότι οι απόφοιτοι του ΤΕΙ Αθήνας ίδιας ειδικότητας είναι αρκετά λιγότεροι, στελεχώνουν σήμερα κάθε μονάδα υγείας της χώρα μας, αλλά και της Κύπρου. Επίσης, απόφοιτοί μας έχουν επιλεγεί για να αναλάβουν τη διοίκηση Οργανισμών Υγείας και Πρόνοιας, τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Οσον αφορά τα μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού του Τμήματός μας, έχουν υπηρετήσει και προσφέρει στον στρατηγικό σχεδιασμό και στη διοίκηση του υγειονομικού τομέα της χώρας μας από κομβικές θέσεις, ενώ παράλληλα διεξάγουν έρευνα, με διεθνή αναγνώριση.
Επιδίωξή μας είναι να καταξιωθεί σύντομα το Τμήμα μας ως ένα από τα κορυφαία Τμήματα Διοίκησης Επιχειρήσεων των ΤΕΙ. Το πλεονέκτημα των ΤΕΙ έναντι των πανεπιστημίων, που είναι η προετοιμασία στελεχών για την εφαρμογή της τεχνολογίας στην παραγωγή, θα μας δώσει προβάδισμα έναντι των αντίστοιχων πανεπιστημιακών τμημάτων”.
Πόσο επηρέασε η κρίση
- Το ΤΕΙ Πελοποννήσου -και η ανώτατη παιδεία γενικότερα- έχει επηρεαστεί από τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση στη χώρα μας;
“Φυσικά και τα ΑΕΙ στη χώρα μας έχουν έντονα επηρεαστεί από την παρατεταμένη οικονομική κρίση και φαίνεται στους πενιχρούς και ''ψαλιδισμένους'' πάνω από το μισό προϋπολογισμούς τους -άλλωστε μέρος της ελληνικής κοινωνίας είναι, πώς είναι δυνατόν να μην έχουν επηρεαστεί;
Ομως σκοπός του ΤΕΙ Πελοποννήσου δεν είναι να καταγράφει συνέπειες, συμβάλλοντας σε μια παρατεταμένη εσωστρέφεια, αλλά να επικεντρωνόμαστε στη δημιουργία κι εκμετάλλευση των ευκαιριών που παρέχονται, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες, προς όφελος των φοιτητών μας.
Πέραν της ευθύνης που έχω ως πρόεδρος του Τμήματος, συμμετέχω στη Συνέλευση και είμαι εκλεγμένο μέλος του Συμβουλίου του Ιδρύματος, για τη λειτουργία του οποίου όλη η ακαδημαϊκή κοινότητα του ΤΕΙ Πελοποννήσου είναι υπερήφανη. Τεκμηριωμένα λοιπόν, σας λέω ότι κατά την περίοδο που η οικονομία της χώρας μας αναδιαρθρώνεται και υφίσταται τις συνέπειες της βίαιης δημοσιονομικής προσαρμογής και κρίσης, το σύνολο του προσωπικού της ακαδημαϊκής κοινότητας του ΤΕΙ Πελοποννήσου αυτοβελτιώνεται, ο καθένας στη θέση από την οποία υπηρετεί το Ιδρυμα. Δεν θα προσφέραμε έργο στην ελληνική κοινωνία, αν επιρρίπταμε ευθύνες δεξιά και αριστερά, αντί να πασχίζουμε για το καλύτερο των φοιτητών μας, με τα μέσα που μας διατίθενται, ιδίως τώρα σε αυτές της συνθήκες της σαρωτικής κρίσης”.
- Πώς θα περιγράφατε την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα ΑΕΙ στη χώρα μας; Εχουν δίκιο όσοι υποστηρίζουν ότι η ανώτατη παιδεία διανύει περίοδο κρίσης;
“Η ανώτατη παιδεία είναι ένα ανοικτό -και ως εκ τούτου δυναμικό- σύστημα, με συνεχείς ανανεώσεις και επομένως δεν εμφανίζει εντροπία. Οι ανανεώσεις ξεβολεύουν, αλλά αυτό δεν πρέπει να απασχολεί την κοινωνία. Τα ΑΕΙ πιστοποιούν τη γνώση και η πιστοποίηση έχει αξία όταν ο φορέας πιστοποίησης έχει κύρος.
Ουσιαστικά, λοιπόν, με ρωτάτε αν αμφισβητείται το κύρος των ΑΕΙ. Οσο εγγράφονται φοιτητές στα μαθήματα που διδάσκουμε στο Τμήμα μας και μάλιστα με αμείωτους ρυθμούς, το κύρος του δικού μας Ιδρύματος δεν βλέπω να αμφισβητείται από τους άμεσα ενδιαφερόμενους.
Οι φοιτητές μας συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία αδιαλείπτως και αναγνωρίζουν τα πλεονεκτήματα ενός περιφερειακού Ιδρύματος, που μόνο σε campus ΑΕΙ με πολλαπλάσιο προϋπολογισμό μπορούν να βρουν.
Θέλω να τελειώσω με τον τελευταίο λόγο για τον οποίο ο ρόλος ενός ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος εξακολουθεί να είναι σημαντικός, ιδιαίτερα σε έναν κόσμο σε ολική κρίση (γιατί η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική), που οδηγεί, ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους, στο περιθώριο και που γίνεται ολοένα και περισσότερος εικονικός.
Τα ΑΕΙ είναι από τα λίγα μέρη όπου οι άνθρωποι συναντιούνται και πάλι πρόσωπο με πρόσωπο, στα οποία οι νέοι άνθρωποι και επιστήμονες μπορούν να κατανοήσουν πόσο η πρόοδος της γνώσης χρειάζεται πραγματικές ανθρώπινες υπάρξεις και ταυτότητες, και όχι εικονικές.
Θέλω να πιστεύω ότι οι φοιτητές έρχονται ακόμα στα αμφιθέατρα γιατί αντιλαμβάνονται ότι κάτι συζητείται εκεί, το οποίο το Διαδίκτυο αλλά και τα ΜΜΕ δεν έχουν ανακαλύψει ακόμα. Οταν θα γίνει αυτό, τότε το ακαδημαϊκό campus θα συζητά ήδη κάτι άλλο. Και αν είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε αυτό το χάσμα, θα έχουμε, ακόμη ένα ρόλο να παίξουμε, ο οποίος είναι πραγματικά ανεκτίμητος”.
- Ποια είναι η διαφορά του σημερινού ΤΕΙ Πελοποννήσου από το ΤΕΙ Καλαμάτας;
“Το Ιδρυμά μας εξελίσσεται. Κάθε αλλαγή την αντιμετωπίζουμε ως ευκαιρία. Είναι πολύ νωρίς για τον συγκεκριμένο απολογισμό που με ρωτάτε. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι καθοριστική σημασία στην εξέλιξη του Ιδρύματος θα παίξει η διασφάλιση της ανεξαρτησίας του.
Δεν αναδεικνύω το θέμα της ανεξάρτητης διοίκησης του Ιδρύματος για λόγους τοπικιστικούς ή γιατί έχω ενδείξεις πως κινδυνεύει. Απλά γνωρίζω με βεβαιότητα ότι το έργο του Συμβουλίου του Ιδρύματος είναι πρωτοποριακό και σχεδιάζει με σοφία το μέλλον του ΤΕΙ Πελοποννήσου.
Σημαντικοί άνθρωποι έχουν προστρέξει αφιλοκερδώς και συνεισφέρουν με τις εμπειρίες και τις γνώσεις τους, γι’ αυτό τίποτα δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο την ανεξαρτησία του Ιδρύματος. Είμαστε από τα πρώτα Συμβούλια, αν όχι το μοναδικό, που εκπόνησε συγκροτημένη στρατηγική και μπορείτε να το διαπιστώσετε εύκολα από την ιστοσελίδα του Ιδρύματος”.
- Η αποκέντρωση που είχε επιχειρηθεί πριν χρόνια στην ανώτατη εκπαίδευση θεωρείτε ότι έχει πετύχει ή εκτιμάτε ότι προχώρησε κατά βάση με τοπικιστικά -ψηφοθηρικά, αν θέλετε- κριτήρια;
“Οι κυβερνήσεις κρίνονται για το έργο τους στις εκλογές. Αποκέντρωση στην ανώτατη εκπαίδευση δεν έχει νόημα, εκτός και αν εννοείτε ότι μετέφερε το ΤΕΙ Αθήνας, για παράδειγμα, κάποιες από τις σχολές του εκτός Αθηνών, για αποσυμφόρηση του κέντρου. Δεν πρόκειται για κάτι τέτοιο. Δημιουργήθηκαν νέα Ιδρύματα, για να ανταποκριθεί η Πολιτεία στη ζήτηση εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Το ερώτημα είναι αν ιδρύματα ανώτατης εκπαίδευσης εκτός μεγάλων αστικών κέντρων μπορούν να επιτύχουν, όπως τα πρώτα. Δεν έχω μελετήσει το θέμα, αλλά θα συνιστούσα να μην επιχειρούνται βιαστικές αποτιμήσεις του ελληνικού παραδείγματος. Είναι πολύ νωρίς. Ενα ΑΕΙ δεν είναι εμπορικό κατάστημα, για να δούμε αν ''έπιασε'' από τις πωλήσεις 1-2 χρόνων.
Επιπλέον, η τεχνολογία αλλάζει δραματικά το περιβάλλον της εκπαίδευσης και όχι μόνον. Οι συνθήκες που διαμόρφωσαν τα λεγόμενα κεντρικά ΑΕΙ, μπορεί στο άμεσο μέλλον να υφίστανται και εκτός κέντρου. Δεν εκφράζω αισιοδοξία, απλά συνιστώ να μην εξάγονται βιαστικά συμπεράσματα”.
- Πρόσφατα το ΤΕΙ Πελοποννήσου είχε διαμαρτυρηθεί στο υπουργείο Παιδείας για την αύξηση του αριθμού των εισακτέων. Για ποιο λόγο;
“Δεν έχω την εξουσιοδότηση να δικαιολογήσω αποφάσεις της Συνέλευσης. Μπορώ όμως να πω ότι οι αποφάσεις μας λαμβάνονται στο πλαίσιο της στρατηγικής του Ιδρύματος, που διαμορφώθηκε μέσα από συλλογικές διεργασίες των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού και έχουμε δημοσιοποιήσει και μέσω της ιστοσελίδας του Ιδρύματος. Θα μπορούσα επίσης να προσθέσω ότι ενδιαφερόμαστε κυρίως για το επαγγελματικό μέλλον των αποφοίτων μας και έτσι, σε τελευταία ανάλυση, για το ίδιο το μέλλον των Τμημάτων του Ιδρύματος.
Δεν τεκμηριώνεται ότι το υπουργείο εφαρμόζει κάποιο γνωστό και συγκεκριμένο σχέδιο, κατά την κατανομή των θέσεων στα ΑΕΙ, που να λαμβάνει υπόψη την αγορά εργασίας. Απεναντίας, εμείς διενεργούμε σχετικές έρευνες, μέσα από το Γραφείο Διασύνδεσης της Εκπαίδευσης με την Παραγωγή”.
- Καλύπτονται οι διδακτικές ανάγκες του ΤΕΙ Πελοποννήσου με το υφιστάμενο επιστημονικό προσωπικό; Είναι λύση οι ωρομίσθιοι;
“Είμαι αρμόδια να απαντήσω μόνο για το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών. Οχι μόνο δεν προσλαμβάνουμε συνεργάτες, αλλά με ορθολογική αξιοποίηση του διδακτικού μας προσωπικού ενισχύουμε και άλλα τμήματα του Ιδρύματος με συγγενικά γνωστικά αντικείμενα. Εκμεταλλευόμαστε, δηλαδή, τις οικονομίες κλίμακας που υφίστανται σε επίπεδο Σχολής.
Ανεξάρτητα, όμως, από το τι κάνουμε εμείς στο Τμήμα μας, ως γενική θέση, δεν πρέπει να θεωρείται ότι οι συνεργάτες υποβαθμίζουν το διδακτικό έργο. Οι επιλογές συνεργατών γίνονται με τα ίδια κριτήρια που εκλέγονται τα μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού. Επιπλέον, οι περισσότεροι συνεργάτες που εμείς είχαμε την τύχη να αξιοποιήσουμε στο παρελθόν στο Τμήμα μας, επεδείκνυαν ιδιαίτερο ζήλο, αφήνοντας εκτός από έργο και τις καλύτερες των εντυπώσεων στους αποφοίτους μας”.
ΤΕΙ Πελοποννήσου και τοπική κοινωνία
- Κατά πόσο έχει το ΤΕΙ Πελοποννήσου έχει επιτύχει να ''ζυμωθεί'' με την τοπική κοινωνία;
“Απάντηση στο ερώτημά σας έχει νόημα να δώσουν οι πολίτες της Μεσσηνίας και της Λακωνίας, κυρίως, αλλά και άλλων νομών της Πελοποννήσου. Τα πεδία αλληλεπίδρασης είναι πολλαπλά και όσοι έχουμε καταγωγή από την περιοχή διαισθανόμαστε αυτή την αλληλεπίδραση εντονότερα.
Το στοιχείο που έχω να καταθέσω είναι ότι αυξάνεται σταθερά κάθε χρόνο ο αριθμός των εισακτέων φοιτητών στο Τμήμα μας, με καταγωγή από την Πελοπόννησο. Ως αποτέλεσμα, οι απόφοιτοί μας αυξάνονται διαρκώς και ''ζυμώνονται'', όπως λέτε, αφού συμμετέχουν στην οικονομική και κοινωνική δραστηριότητα του τόπου μας”.
Συνεργασία με την Περιφέρεια
- Η συνεργασία με την Περιφέρεια Πελοποννήσου, όπως και με άλλα ανώτατα ιδρύματα του εξωτερικού, είναι μια προοπτική που μπορεί να αξιοποιήσει το ΤΕΙ Πελοποννήσου;
“Η απάντηση είναι αυτονόητη. Σας παραπέμπω στη στρατηγική του Ιδρύματος, όπου η εξωστρέφεια έχει τεθεί ως προτεραιότητα. Σαφώς υφίστανται δυσκολίες, αλλά οι ενδείξεις είναι ενθαρρυντικές.
Ηδη αρκετά μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού έχουν μόνιμες ερευνητικές και ακαδημαϊκές συνεργασίες με άλλα ιδρύματα του εξωτερικού αλλά και του εσωτερικού. Επίσης, στο πλαίσιο αυτό ήδη λειτουργεί στο Τμήμα μας μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών σε συνεργασία με το Ιόνιο Πανεπιστήμιο και το ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας. Το μεταπτυχιακό αυτό, μάλιστα, έχει ζωή πάνω από δέκα έτη, ανήκε δε στο παλαιό Τμήμα Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας και σήμερα κατεύθυνση του Τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων και Οργανισμών.
Ετοιμάζονται επίσης άλλα δύο μεταπτυχιακά από το Τμήμα μας. Το ένα από την κατεύθυνση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε συνεργασία με το Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου, και το άλλο από την κατεύθυνση Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας σε συνεργασία με το Τμήμα Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου επίσης”.
- Ποιες είναι μέχρι τώρα οι πρωτοβουλίες του ΤΕΙ Πελοποννήσου για να αξιοποιηθούν ευρωπαϊκά και άλλα προγράμματα;
“Σε επίπεδο Τμήματος, όπου περιορίζεται η αρμοδιότητά μου, γίνεται πλήρης αξιοποίηση των ερευνητικών ευκαιριών που παρέχονται.
Ηδη στο τμήμα εκτελείται ερευνητικό πρόγραμμα στα πλαίσια του προγράμματος ''Αρχιμήδης'' με τη συνεργασία του Παντείου Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ Δυτικής Ελλάδας. Παράλληλα, μέλη του εκπαιδευτικού προσωπικού συμμετέχουν, μέσω συνεργασιών, στην υποβολή ερευνητικών προτάσεων στα πλαίσια του ευρωπαϊκού προγράμματος HORIZON 2020.
Το Ιδρυμα, επιπλέον, συμμετέχει σε προγράμματα ΕΣΠΑ, έχει τις δυνατότητες να αξιοποιεί τις όποιες ευκαιρίες και θα το πράξει στο μέλλον με περισσότερη ένταση, καθώς αποτελεί βασική προτεραιότητα της στρατηγικής του.
Οπως προανέφερα, ο μεσοπρόθεσμος σχεδιασμός του Ιδρύματος, έργο συλλογικό, με την καθοδήγηση των έμπειρων συμβούλων του Συμβουλίου του Ιδρύματος, έχει καθορίσει τις κρίσιμες προτεραιότητες, η αριστεία και η αξιοποίηση πηγών χρηματοδότησης για την αναδιοργάνωση της οικονομίας μας, μέσα από το Ιδρυμα, είναι δύο από αυτές”.
