Προ ημερών έγινε με πρωτοβουλία του Ινστιτούτου Σπάρτης μια συνάντηση των φορέων της πόλης με αντικείμενο την ενημέρωση που αφορά ένα σημαντικό έργο ανάπτυξης αλλά και υποχρέωση όλων ημών στην προστασία και ανάδειξη της Πολιτιστικής μας Κληρονομιάς, δηλ. το νέο Μουσείο της Σπάρτης.
Μετά την συνάντηση αυτή εκλήθημεν από τον Περιφερειάρχη, κ.Τατούλη, για σχετική συζήτηση στο Διοικητήριο.
Πριν αναφερθώ στη συζήτηση αυτή που ήσασταν παρών κύριε Δήμαρχε, θέλω εισαγωγικά να πω δυο λόγια για το που βρισκόταν η υπόθεση αυτή μέχρι τότε.
Από το 2003 στην Ν.Α. ιεραρχώντας τις παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν στον τόπο μας, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις ανάπτυξης, στους πρώτους στόχους ήταν   το Μουσείο.
Ξεκινήσαμε το Φεβρουάριο τις προσπάθειες αλλαγής χρήσης του ΧΥΜΟΦΙΞ από χώρο λαϊκής αγοράς σε χώρο Μουσείου και πράγματι εξεδόθη το ΦΕΚ 371/21-4-03.
Στις 15-5-03 εστάλη έγγραφο στον Υπουργό κ.Βενιζέλο, στον οποίον ζητούσαμε να δρομολογηθούν οι διαδικασίες ανέγερσης του Νέου Μουσείου Σπάρτης.
Και πράγματι στις 20-11-03 έχουμε την έγκριση του κτιριολογικού προγράμματος του Νέου Μουσείου.
Στην συνέχεια ησκήθη πίεση στο Υπουργείο για την αγορά του χώρου από την Εθνική Τράπεζα, κάτι που έγινε επί των ημερών υφυπουργίας του κ.Τατούλη.
Στις 16-6-04 βγήκε απόφαση έγκρισης της αγοράς που το ποσό ανήρχετο σε 1.140.000 ευρώ. Εδώ πράγματι η παρέμβαση του κ.Τατούλη ήταν ουσιαστική γιατί και μέχρι και την τελευταία στιγμή υπήρχαν προβλήματα. Τα συμβόλαια υπεγράφησαν στις 14-2-05.
Στις 17-8-05 σε συνάντηση με τον Πρωθυπουργό μετά από παρέμβαση του κ.Βαρβιτσιώτη  - εζητήθη η παρέμβασή του για την ανέγερση πλέον του Μουσείου -  οι δημοσιονομικές δυσκολίες αλλά και η παντελής έλλειψη μελετών καθιστούσαν αδύνατη, την χρηματοδότηση από εθνικούς πόρους, αλλά και την ένταξή του στο Γ΄ Κ.Π.Σ.
Εζητήθη από τον Πρωθυπουργό, η δική του παρέμβαση στο ίδρυμα Νιάρχου, πιστεύοντας ότι το κύρος του Πρωθυπουργού θα μπορούσε να έχει θετική ανταπόκριση  για την χρηματοδότηση του έργου από το ίδρυμα.
Την ίδια ημέρα ορίσθηκε ραντεβού του Πρωθυπουργού με τον κ.Δρακόπουλο. Η  συνάντηση έγινε στο Μαξίμου στις 22-8-05 και υπεβλήθη το αίτημα για την συμβολή του ιδρύματος στην ανέγερση του Μουσείου.
Το αναφέρω αυτό με συγκεκριμένα στοιχεία γιατί έκτοτε έχουν δοθεί,  ως συνήθως γίνεται, διάφορες αναφορές στο θέμα και πολλοί προσπάθησαν ακόμη και να το οικειοποιηθούν.
Και πράγματι  το ίδρυμα δέχθηκε να εξετάσει το αίτημα, αφού ελέγξει διάφορα στοιχεία, ώστε το αποτέλεσμα να είναι το καλύτερο και αντάξιο του ονόματος του ιδρυτή.
Στις 6-1-06  ακολούθησε σχετική επιστολή του ιδρύματος προς τον Πρωθυπουργό  με συγκεκριμένες παρατηρήσεις που αφορούσαν την ανάπτυξη του έργου στον συγκεκριμένο χώρο.
Η επιστολή κοινοποιήθηκε από το γραφείο του Πρωθυπουργού στη Ν.Α. Λακωνίας και στο γραφείο του αρμόδιου υφυπουργού κ.Τατούλη.  Εμείς με τη σειρά μας σε συνεργασία με το Σύλλογο Φίλων Του Μουσείου και υπηρεσιακούς παράγοντες, ετοιμάσαμε φάκελο, δίδοντας τις αναγκαίες λύσεις επί των παρατηρήσεων.
Ακολούθησαν δύο συναντήσεις με τον κ.Ζαχόπουλο, μία τον Ιούνιο και μία τον Σεπτέμβριο του 2006 για να ορισθεί στις 20-11-06, σύσκεψη στο Υπουργείο που συζητήθησαν:
•  Η δυνατότητα τροποποίησης του ρυμοτομικού σχεδίου στο ΧΥΜΟΦΙΞ, ώστε ο περιφερειακός δρόμος να μην το επηρεάζει
•  Η  συγκοινωνιακή σύνδεση της πόλης με τον χώρο,
•  Οι απαλλοτριώσεις που απαιτούνται για την ενοποίηση του χώρου του Μουσείου με τον Ευρώτα και  την ενοποίηση των αρχαιολογικών χώρων και
• Ευρύτερα θέματα πολιτιστικών υποδομών στη Λακωνία.

Στις 14-12-06 είχαμε  την έγκριση αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, ή την απευθείας  εξαγορά των ιδιοκτησιών για να αποκτήσει ο χώρος, πρόσοψη στον Ευρώτα. Εδώ θα πρέπει να αναφέρω ότι την  χρηματοδότηση της απαλλοτρίωσης, είχε αναλάβει ο Δήμος Σπάρτης και ανήρχετο στο ποσό των 65.000 περίπου.
Εκτοτε πιστεύοντας ότι το θέμα προχωρά όπως είχε δρομολογηθεί, δεν προέβη σε κάποια ενόχληση.
Εως τις 4-5-07, στα εγκαίνια του Γηροκομείου Ελίκας, όπου το ίδρυμα είχε αναλάβει την ανέγερσή του, μετά από παρέμβαση του Μητροπολίτου μας.
Θεώρησα ευκαιρία αφού εκεί θα είχα συνάντηση με τους εκπροσώπους του ιδρύματος, να πάρω μαζί μου έναν φάκελο.
Πράγματι κατά την συνάντηση με περίμενε μια έκπληξη καθώς άκουσα από τον κ.Αγουρίδη να μου λέει ότι: «Νομάρχη μου, εμείς το έχουμε ξεχάσει γιατί δεν είχαμε καμία ενόχληση από το Υπουργείο».
Παρακάλεσα να δεχθούν να δουν το φάκελο και κατά πόσο τους καλύπτει και να με ενημερώσουν.
Πράγματι σε μια εβδομάδα μου τηλεφώνησαν για να με συγχαρούν για την πληρότητα του φακέλου και ότι σύντομα θα έκλειναν ραντεβού με τον Υπουργό για να υπάρξει συνέχεια  στο έργο.
Εκτοτε λόγω των γνωστών γεγονότων στο καλοκαίρι του 2007 (πυρκαγιές, εκλογές και η περιπέτεια του Γεν.Γραμματέα), ήλθα πάλι σε επαφή με εκπροσώπους του ιδρύματος τον Ιανουάριο του 2008, όπου μου αναφέρθησαν τα γεγονότα που διαδραματίσθηκαν εκείνη την εποχή και θα κατεβάλλετο προσπάθεια ραντεβού με το νέο πλέον Υπουργό κ.Λιάπη.
Σε συνάντηση με το νέο Γενικό Γραμματέα κ.Δραβύλα, μαζί με τους βουλευτές, αλλά και αργότερα με τον ίδιο τον κ.Λιάπη, με ενημέρωσαν ότι αγνοούσαν την ύπαρξη του φακέλου, που και πάλι αναγκαστήκαμε να υποβάλουμε. Η θητεία του κ.Λιάπη ήταν μικρή και δεν υπήρξε καμία πρόοδος
Στην εποχή της Υπουργίας του κ.Σαμαρά, δηλ. από τον Οκτώβριο του 2008, υπήρξε γενικότερα μια κινητικότητα,είχε επαφή με το ίδρυμα, αλλά το βραχύβιο της Υπουργίας του  είχε ως αποτέλεσμα  να μην υπάρξει συνέχεια.
Την άνοιξη του 2010 ως Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση μετά από επαφές με σχετικά άτομα, διαπιστώσαμε ότι η δυσκολία ήταν ότι το Υπουργείο δεν είχε τη δυνατότητα  να χρηματοδοτήσει την μελέτη του έργου.
Μετά από συνάντηση  με εκπρόσωπο του ιδρύματος και την Γενική Γραμματέα του Υπουργείου, στις 8-4-2010 καταθέσαμε πρόταση να αναλάβει η Ν.Α. τη  χρηματοδότηση   της μελέτης.
Κάτι που έγινε αποδεκτό και προχωρήσαμε μετά από ομόφωνη απόφαση του Νομαρχιακού Συμβουλίου, στις 19-4-2010 αφενός τη σύναψη προγραμματικής σύμβασης με το ΥΠΠΟ και αφετέρου ψήφιση πίστωσης για την χρηματοδότηση της μελέτης που βάσει των πινακίων του ΥΠΕΧΩΔΕ ανήρχετο σε 1.200.000.
Στις 21-4-10 ενημερώσαμε το ίδρυμα Νιάρχου για τις ενέργειές μας.
Παράλληλα με την προετοιμασία της προγραμματικής σύμβασης, προχωρήσαμε και στη σύνταξη της προμελέτης, βάσει του συγκεκριμένου κτιριολογικού προγράμματος που είχε εκδοθεί από το Υπουργείο.
Γιατί η προμελέτη ως γνωστόν, θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση βάσει του Ν.3316 για την ανακήρυξη της οριστικής μελέτης.
Πάγια τακτική μας στη Ν.Α. για να κερδίζουμε χρόνο και χρήμα ήταν να συντάσσονται οι προμελέτες από την Δ.Τ.Υ. σε συνεργασία με κάποιο τεχνικό γραφείο που διέθετε υποδομή και είχε την διάθεση να βοηθήσει , υπογράφετο βέβαια από τους μηχανικούς της Δ.Τ.Υ. ώστε να μην προκύπτει αμοιβή, έτσι ανεκηρύχθησαν όλες οι μελέτες της Ν.Α. και ουδέποτε εσημειώθη το παραμικρό πρόβλημα, ούτε καν ένσταση είχε υποβληθεί ποτέ. Πράγμα που εφαρμόσαμε και για την προμελέτη του Μουσείου, την οποία και έχει στα χέρια της η Δ.Τ.Υ
Πριν αποχωρήσω το Δεκέμβρη, σε επαφή που είχα με την κ.Μενδώνη, ζήτησα να ελεγχθεί η προμελέτη από το Συμβούλιο Μουσείων και πολιτιστικών κέντρων πριν βγει στον αέρα για την οριστική και να γίνουν τυχόν διορθώσεις, όπως προβλέπει και η σύμβαση που είχαμε υπογράψει. Κάτι που δεν έγινε ποτέ όπως απεδείχθη. Αυτό είναι με λίγα λόγια το ιστορικό.
Τώρα από την συνάντηση με τον Περιφερειάρχη προέκυψαν δυο νέα δεδομένα:
1ον ) Η Περιφέρεια προχωράει σε σύνταξη άλλης προγραμματικής σύμβασης με το Υπουργείο  χωρίς να απαντήσει στο ερώτημα ποια θα είναι η διαφορά με αυτή της Ν.Α. και
2ον ) αντί για προμελέτη, θα προχωρήσει σε διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.
Και για μεν το πρώτο, η μόνη εξήγηση κατά την προσωπική μου εκτίμηση  είναι για να αναφέρεται η Περιφέρεια αντί για τη Ν.Α. στην υπογραφή της προγραμματικής σύμβασης, χωρίς όμως να υπολογίζουμε ότι αυτό θα μας φέρει  ένα χρόνο πίσω γιατί θα πρέπει  πρώτα να εξασφαλισθεί η απαιτούμενη πίστωση.
Για το δεύτερο, εάν θέλουμε να χαϊδεύουμε αυτιά, ακούγεται πολύ ωραίο για διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, στην ουσία όμως είναι μια διαδικασία, που θα κρατήσει από δυο έως τρία χρόνια και με πολύ μεγαλύτερο προϋπολογισμό και εάν λάβουμε υπόψη και τον χρόνο της οριστικής μελέτης, μιλάμε πλέον για πέντε χρόνια.
Αυτές είναι απόψεις ειδικών βέβαια και όχι δικές μου, εγώ το μόνο που έκανα, αυτά να τα διασταυρώσω, ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο κοντά στην πραγματικότητα.
Κατά τα άλλα ακούσαμε από το δελτίο τύπου της Περιφέρειας, ότι επιταχύνονται οι διαδικασίες ανέγερσης του νέου Μουσείου.
Πρότασή μου κύριε Δήμαρχε, εφόσον αυτές είναι οι αποφάσεις της Περιφέρειας, θα πρέπει να πιέσουμε να τρέξουν οι διαδικασίες, ώστε να συμπτυχθούν οι χρόνοι.
Γι’αυτό προτείνω με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, να ζητήσουμε από τον Περιφερειάρχη και τον πρόεδρο του Περιφερειακού Συμβουλίου, στο πρώτο Περιφερειακό Συμβούλιο, να μπει το θέμα, για απόφαση πρότασης στο ΥΠΠΟ για την σύνταξη της νέας προγραμματικής σύμβασης.
Μέσα στην απόφαση θα πρέπει να αναφέρεται ότι έχει εξασφαλισθεί το ποσόν για το σύνολο των μελετών  και να έχει μπει ποιον φορέα και ποιόν ΚΑΕ θα βαρύνει.   Κάτι που είχε κάνει η Ν.Α. εξασφαλίζοντας την πίστωση για το σύνολο των μελετών όπως το προβλέπει η υπογραφείσα προγραμματική σύμβαση.
Εάν αυτό για οποιονδήποτε λόγο δεν μπορεί να γίνει, θα πρέπει να προχωρήσει η διαδικασία που είχε ξεκινήσει  η Ν.Α., ώστε να έχουμε το γρηγορότερο δυνατόν, το σύνολο των μελετών.
Είναι η μόνη λύση για την ταχεία ολοκλήρωση του έργου, ενός έργου με σημαντική σημασία για την τουριστική ανάπτυξη της Σπάρτης και γενικότερα της Λακωνίας και της ευρύτερης περιοχής.
Αλλη λύση με τα σημερινά οικονομικά δεδομένα, δεν υπάρχει.
Ας το διεκδικήσουμε με όση δύναμη διαθέτουμε , είναι υποχρέωση στον τόπο μας, στην ιστορία μας αλλά και στις επόμενες γενιές.
Σε κάθε άλλη περίπτωση και όταν μάλιστα ακούγεται να αναφέρεται η 5η προγραμματική περίοδος, φοβούμαι ότι μετά από 10 χρόνια, θα μιλάμε πάλι για το Μουσείο.

Κ. Φούρκας