Αυτό τόνισε η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη σε επίσκεψη - αυτοψία της στο κάστρο της μεσσηνιακής πρωτεύουσας, το πρωί του Σαββάτου. Επεσήμανε τον κίνδυνο για την ασφάλεια του χώρου σε περίπτωση πυρκαγιάς και ζήτησε την ενίσχυση της πυρασφάλειας, “πριν μας προλάβει οτιδήποτε”.
Ενημέρωσε ότι “τον Σεπτέμβρη η αρμόδια Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων αναθέτει μια μελέτη για την ολιστική, τη συνολική αντιμετώπιση του κάστρου”, ενώ για τα αρχαία της Υπαπαντής παρατήρησε ότι ξεπεράστηκαν γραφειοκρατικά ζητήματα και η ανασκαφή θα συνεχιστεί.
Για την αξιοποίηση του διατηρητέου ξενοδοχείου “Αχίλλειον” που ναυάγησε, η υπουργός Πολιτισμού ενημέρωσε ότι μελέτη η οποία έφθασε στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, στην ουσία κατέστρεφε το κτήριο, δεν θα υπήρχε μνημείο” και σημείωσε πως “το μείζον είναι αυτή τη στιγμή να γίνουν γρήγορα οι ενέργειες, ώστε το «Αχίλλειον» να μην καταρρεύσει”.
Στην αυτοψία της κ. Μενδώνη σε όλους σχεδόν τους χώρους του κάστρου η ενημέρωση γινόταν από την προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Μεσσηνίας Ευαγγελία Μηλίτση και την πολιτικό μηχανικό - προϊσταμένη του Τμήματος Αρχαιολογικών Εργων και Μελετών της Εφορείας Δήμητρα Πίκουλα, ενώ το παρών έδωσε, παρακολουθώντας την αυτοψία, ο δήμαρχος Καλαμάτας Θανάσης Βασιλόπουλος.
ΑΝΑΒΑΤΟΡΙΟ ΚΑΙ ΦΩΤΙΣΜΟΣ ΚΑΣΤΡΟΥ
Σε δηλώσεις της η υπουργός Λ. Μενδώνη ανέφερε:
“Για άλλη μια φορά το υπουργείο Πολιτισμού και στην περίπτωση του κάστρου της Καλαμάτας είναι συνεπές στις δεσμεύσεις του. Είχαμε πει ότι θα προχωρήσουμε στο έργο προσβασιμότητας του κάστρου και στον φωτισμό του με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης. Οπως βλέπετε, ήδη έχει εγκατασταθεί το αναβατόριο, οπότε από αύριο θα μπορεί οποιοσδήποτε συμπολίτης μας να προσεγγίσει το κάστρο. Και να πω ότι η προσβασιμότητα των πολιτιστικών μνημείων είναι μία από τις πολύ βασικές μας πολιτικές προτεραιότητες. Επενδύουμε σε αυτό, επειδή θεωρούμε ότι ο πολιτισμός είτε οι δράσεις είτε οι υποδομές πρέπει να είναι προσβάσιμες στο σύνολο των συμπολιτών μας, των επισκεπτών μας, στην κοινωνία των 3/3. Συγχρόνως, προετοιμάζεται το έργο του φωτισμού και σύμφωνα με τον προγραμματισμό της Εφορείας Αρχαιοτήτων του χρόνου το καλοκαίρι είναι πιθανό να έχει φωτιστεί το κάστρο”.
ΠΥΡΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΣΤΡΟΥ
“Ομως, σήμερα στην αυτοψία που κάναμε με τον δήμαρχο, με τον οποίο έχουμε διαχρονικά μια εξαιρετική συνεργασία, αυτό το οποίο επισήμανα, είναι συγκεκριμένες ενέργειες που πρέπει να γίνουν, για την ασφάλεια του χώρου σε περίπτωση πυρκαγιάς. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, να ενισχύσουμε την πυρασφάλεια. Η καλύτερη μέθοδος για να αντιμετωπίζεις αυτά τα πράγματα, είναι η πρόληψη. Εχω ήδη επικοινωνήσει με την αρμόδια διευθύντρια της κεντρικής υπηρεσίας του υπουργείου η οποία μαζί με το Πανεπιστήμιο Αθηνών και το υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας εκπονεί, έχει την ευθύνη ενός κοινού προγράμματος που έχουμε τα δύο υπουργεία, προκειμένου και το κάστρο της Καλαμάτας να ενταχθεί στις ομάδες των μνημείων υψηλής επικινδυνότητας και να αντιμετωπιστεί συνολικά και από κοινού.
Παράλληλα, τον Σεπτέμβρη η αρμόδια Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων αναθέτει μια μελέτη για την ολιστική, τη συνολική αντιμετώπιση του κάστρου.
Είμαστε μέσα στον πυρήνα της πόλης, σε έναν αστικό ιστό και αυτό το οποίο μας ενδιαφέρει, είναι τουλάχιστον αυτά τα μνημεία που είναι μέσα στον αστικό ιστό να είναι αναδεδειγμένα στον καλύτερο βαθμό και όσο το δυνατόν πιο ασφαλή, δεδομένης και της γειτνίασης με τα σπίτια και τις δραστηριότητες της πόλης.
Νομίζω ότι ακριβώς επειδή υπάρχει αυτή η εξαιρετική συνεργασία που υπάρχει με τον δήμο, η Εφορεία Αρχαιοτήτων με την υποστήριξη των κεντρικών υπηρεσιών και με την υποστήριξη και τη συνεργασία με τον δήμο, θα μπορέσουν σύντομα να προχωρήσουν σε αυτά που είπαμε.
Για μένα υπάρχει ένα ζήτημα επικινδυνότητας, αν ο μη γένοιτο συμβεί κάτι, λόγω των πεύκων. Αυτά πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε. Είναι ζητήματα που μερικά χρόνια δεν μας απασχολούσαν, σήμερα όμως και δεδομένης της κλιματικής κρίσης, ζούμε τις θερμοκρασίες τις υψηλές. Θα πρέπει να τα δούμε πριν μας προλάβει οτιδήποτε”.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, είπε:
"Καταρχήν, αυτό που πρέπει να δει ο δήμος με την Εφορεία Αρχαιοτήτων είναι οι προϋποθέσεις ασφαλείας για τις εκδηλώσεις. Αν κάποια στιγμή οι εκδηλώσεις πρέπει να περιοριστούν ή να σταματήσουν, προκειμένου να ληφθούν τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν και αυτό θα γίνει.
Για παράδειγμα, υπάρχουν καλώδια ορατά, τα οποία μπορεί κάποια στιγμή να δημιουργηθεί ένα πρόβλημα που αυτομάτως θα δημιουργήσει ένα μεγαλύτερο. Νομίζω ότι με αυτά που είπαμε, θα μπορέσει να γίνει ένα σωστό σχέδιο με την υποστήριξη και του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης”.
ΟΙ ΧΡΟΝΟΙ ΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΜΝΗΜΕΙΑ
Σε ερώτηση γα τον χρόνο υλοποίησης των έργων απάντησε:
“Εχω πει πάρα πολλές φορές ότι τα μνημεία έχουν τους δικούς τους χρόνους. Είναι αυτά που πολλές φορές σου υπαγορεύουν τους χρόνους με τους οποίους θα κινηθείς και για τη μελέτη και για την υλοποίηση του έργου.
Επειδή παρακολουθώ και τον τοπικό Τύπο, υπήρχε μία ενόχληση ότι καθυστερεί το έργο του αναβατορίου. Δεν βάζουμε ένα αναβατόριο σε ένα οποιοδήποτε κτήριο σύγχρονο. Βάζουμε ένα αναβατόριο σε ένα μνημείο. Αρα η βασική υποχρέωση της Εφορείας Αρχαιοτήτων είναι να ακολουθήσει τον αρχαιολογικό νόμο και να βρει τη βέλτιστη διαδρομή γα το έργο, αλλά και για την προστασία του μνημείου. Αυτό απαιτεί ένα χρόνο, εγκρίσεις από τα συλλογικά όργανα του υπουργείου, τα οποία μπορεί να κάνουν κάποιες παρατηρήσεις. Η αντιμετώπιση σε επίπεδο μελετών μπορεί να ξεκινήσει αύριο το πρωί. Από κει και πέρα εννοείται ελέγχουμε τους χρόνους, δεν το αφήνουμε αλλά τους δίνουμε τη δυνατότητα να εξετάσουν τη βέλτιστη λύση”.
Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΣΤΗ ΝΟΤΙΟΔΥΤΙΚΗ ΠΛΕΥΡΑ
Σε ερώτησή μας για την αποκατάσταση της επικινδυνότητας του τοίχου, εκεί που βρισκόταν παλιά το αναψυκτήριο απάντησε:
“Οταν λέμε ολιστική αντιμετώπιση, εννοούμε προφανώς και αυτό. Αυτό το οποίο δεν είναι προσβάσιμο σήμερα, είναι περίπου 1,5 μέτρο. Από το σημείο που έχει τοποθετηθεί η προσωρινή περίφραξη, δεν στερείται κανείς τη θέα. Αυτό για να μην δημιουργούμε εντυπώσεις. Προφανώς πρέπει να αντιμετωπιστεί, ώστε να μπορεί κανείς να φθάνει μέχρι το επίπεδο που η υπηρεσία θα κρίνει ότι είναι ασφαλές. Αλλά και σήμερα η θέα της Καλαμάτας δεν χάνεται και είναι εξαιρετική”.
ΑΡΧΑΙΑ ΥΠΑΠΑΝΤΗΣ
Απαντώντας σε ερώτησή μας για πρόβλημα στην προγραμματική σύμβαση για την ανασκαφή των αρχαίων της Υπαπαντής, είπε:
“Νομίζω ότι τακτοποιήθηκε αυτό. Υπάρχουν και κάποιες γραφειοκρατικές διαδικασίες οι οποίες γίνονται. Νομίζω ότι αυτό λύθηκε και θα συνεχίσει (η ανασκαφή)”.
ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ “ΑΧΙΛΛΕΙΟΝ” ΚΑΙ ΔΙΑΤΗΡΗΤΕΑ
Για το ναυάγιο της αξιοποίησης του διατηρητέου ξενοδοχείου “Αχίλλειον” και το ζήτημα με τα διατηρητέα, παρατήρησε:
“Ενα από τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της πόλης είναι η διατήρηση του Ιστορικού της Κέντρου μαζί με όλα αυτά τα εξαιρετικά κτίσματα, τα οποία κατάφεραν να σωθούν και από τον σεισμό. Την εποχή του Σταύρου του Μπένου έγινε μια προσπάθεια και αγοράστηκαν από τον δήμο 13 διατηρητέα, προκειμένου να αποκατασταθούν για να μην κατεδαφιστούν. Το θέμα του «Αχιλλείου» το ξέρω πολύ καλά, το έχει αντιμετωπίσει η υπηρεσία του υπουργείου. Είμαστε υπέρ της Σύμπραξης Δημόσιου με Ιδιωτικό Τομέα. Ομως, ο ιδιωτικός τομέας στην περίπτωση των μνημείων πρέπει να σέβεται τη νομοθεσία και κυρίως τον αρχαιολογικό νόμο. Η μελέτη η οποία έφθασε στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων, δεν είναι το ΚΑΣ, στην ουσία κατέστρεφε το κτήριο.
Διότι το διέλυε μέσα, καθώς γκρέμιζε όλα τα εσωτερικά, δεν λάμβανε καμία πρόνοια για τις τοιχογραφίες. Επομένως δεν θα υπήρχε επί της ουσίας μνημείο. Από κει και πέρα νομίζω ότι ο δήμος, αφού ο ιδιώτης κρίνει ότι δεν τον συμφέρει, θα κάνει αυτές τις ενέργειες που πρέπει να κάνει. Σύμφωνα με τον αρχαιολογικό νόμο, ο ιδιώτης ή ο οποιοσδήποτε ιδιοκτήτης ενός μνημείου είναι υποχρεωμένος να το φροντίζει. Δεν είναι όλα δουλειά του κράτους, γι’ αυτό άλλωστε υπάρχουν και οι διάφοροι βαθμοί. Το μείζον είναι αυτή τη στιγμή να γίνουν γρήγορα οι ενέργειες, ώστε το «Αχίλλειον» που έμεινε όλα αυτά τα χρόνια με την προσδοκία ότι κάτι θα γίνει από τον ιδιώτη, να μην καταρρεύσει. Θεωρώ ότι στην περίπτωση τη συγκεκριμένη ο δήμαρχος και το Δημοτικό Συμβούλιο έχουν ήδη λάβει τα μέτρα τους”.
Για τα υπόλοιπα διατηρητέα ανέφερε ότι “είναι θέματα των ιδιωτών. Το κράτος πιέζει σε σημείο τέτοιο όπου να κατατίθενται και μηνύσεις”.
