Η εκδήλωση είναι προγραμματισμένη για τις 7 μ.μ., στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας.
Η εικονολαλιά της έκθεσης και τα γραπτά κείμενα του εγχειριδίου ανασύρουν από την χρονοκάψουλα ένα κομμάτι της ιστορίας της πόλης, που αφορά στην παρουσία Αρμενικής παροικίας στην Καλαμάτα επί 26 έτη, με τρία αρμενόφωνα σχολεία και δύο αρμενικές εκκλησιαστικές ενορίες.
Ομιλητές στην εκδήλωση θα είναι οι: Τακβόρ Οβακιμιάν, πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου της Αρμενικής Κοινότητας στην Ελλάδα, με θέμα “Η παρουσία των Αρμενίων στην Ελλάδα διαχρονικά”. Βερζίν Α. Καραμπετιάν, μέλος της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού «Αρμενικά», με θέμα “Ο Αρμενικός Τύπος και η εκδοτική δραστηριότητα των Αρμενίων στην Ελλάδα” και Αναστασία Μηλίτση-Νίκα, προϊσταμένη Γενικών Αρχείων Μεσσηνίας, με θέμα “Οι Αρμένιοι πρόσφυγες στην Καλαμάτα, 1921-1947”. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης θα γίνει ανάγνωση κειμένου από τον ηθοποιό-σκηνοθέτη Αλέξη Κολιόπουλο. Θα συντονίσει η φιλόλογος-μόνιμη υπάλληλος ΓΑΚ-Μεσσηνίας Χαρά Νικολακοπούλου.
Η εκδήλωση θα κλείσει με τρία παραδοσιακά τραγούδια της Αρμενίας. Ούτι και ταρ θα παίξει ο Νικόλας Παλαιολόγος και κιθάρα ο Αντώνης Κουφουδάκης. Στο τραγούδι θα είναι η Κατερίνα Παλαιολόγου.
Οι ομιλίες θα συνοδεύονται από προβολές εικόνων.
Χορηγοί της έκθεσης και της έκδοσης του εγχειριδίου είναι η Περιφέρεια Πελοποννήσου, η Alpha Bank, το Επιμελητήριο Μεσσηνίας και ο Φαρμακευτικός Συνεταιρισμός Νοτίου Πελοποννήσου.
ΣΠΑΝΙΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ, ΑΡΘΡΑ ΚΑΙ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Ο πρόλογος του εγχειριδίου μας δίνει μια σύντομη αλλά κατατοπιστική εικόνα όσον αφορά το έναυσμα για το όλο εγχείρημα αλλά και τα σπάνια τεκμήρια, τα άρθρα και τις συγκινητικές πληροφορίες που περιλαμβάνει, όλα ενταγμένα στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής τους:
“Τα Γενικά Αρχεία του Κράτους - Μεσσηνίας, τιμώντας τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή, φέρνουν στο φως μία ανεξερεύνητη, εν πολλοίς, πτυχή της ιστορίας της πόλης της Καλαμάτας, η οποία σχετίζεται με το ζήτημα της Προσφυγιάς και της ύπαρξης Αρμενικής παροικίας στην πόλη μας (1921-1947).
Στη διάρκεια των τριάντα χρόνων λειτουργίας της μεσσηνιακής αρχειακής υπηρεσίας δεν στάθηκε δυνατό, παρά τις προσπάθειες, να εντοπιστεί ένα σχετικό αρχείο, παρά μόνο σκόρπιες πληροφορίες γύρω από το θέμα αυτό κάποιων υπερήλικων Καλαματιανών. Εως ότου πρόσφατα ήρθαν στα χέρια μας σπάνια τεκμήρια που μας παραχώρησε σε ψηφιακή μορφή, από το αρχείο του περιοδικού Αρμενικά, ο αρχισυντάκτης του συγκεκριμένου περιοδικού, κ. Μάικ Τσιλιγκιριάν (ΑΒΕ: 616). Πρόκειται για μοναδικές φωτογραφίες που προέρχονται από τη Βιβλιοθήκη Nubarian στο Παρίσι, καθώς και από οικογενειακά αρχεία, όπως της οικογένειας Τσιναριάν που έζησε τότε στην Καλαμάτα. Κυρίως, όμως, περιλαμβάνει άρθρα αρμενικών εφημερίδων της Αθήνας του Μεσοπολέμου σχετικών με την εγκατάσταση Αρμενίων στην πόλη μας, μία απογραφή των «Αρμενίων της Υπαπαντής» του έτους 1939, έναν κατάλογο των Αρμενίων της Καλαμάτας που εγκαταστάθηκαν στη Σοβιετική Αρμενία τον Αύγουστο του 1947, μαζί με ενδιαφέρουσα αλληλογραφία των δύο Τοπικών Αρμενικών Ενοριών, που υπήρχαν τότε στην Καλαμάτα, με την Αρμενική Μητρόπολη Αθηνών. Η τελευταία αφορά κυρίως στις δυσκολίες λειτουργίας των αρμενόφωνων σχολείων της πόλης.
Η πρόσκτηση αυτή ήταν και το έναυσμα για τη σύλληψη της ιδέας να πραγματοποιηθεί η αναμνηστική Εκθεση και να εκδοθεί το παρόν συνοδευτικό Εγχειρίδιο, με τον τίτλο: Οι Αρμένιοι πρόσφυγες στην Καλαμάτα, 1921-1947.
Η πρόκληση ήταν πολύ μεγάλη για μας, αφενός γιατί ένα μέρος του υλικού (γραπτού και οπτικού) είχε ήδη δημοσιευθεί σε άρθρο του περιοδικού Αρμενικά, από το οποίο και ερανιζόμαστε αρκετές πληροφορίες, αφετέρου, γιατί ένα άλλο τμήμα του που παρέμενε μέχρι σήμερα ανεκμετάλλευτο και αδημοσίευτο ήταν γραμμένο στην αρμενική γλώσσα, δυσκολία απροσπέλαστη για μας. Ωστόσο, ξεπεράστηκε χάρη στη γενναιόδωρη αρωγή της Συντακτικής Επιτροπής του περιοδικού Αρμενικά και στη μεταφραστική βοήθεια που μας παρείχε η κ. Βερζίν Α. Καραμπετιάν σε έγγραφα της Αρμενικής Μητρόπολης Αθηνών.
Ομως, δεν αρκεστήκαμε μόνο στο εν λόγω αρχειακό υλικό που μας παραχωρήθηκε. Το εμπλουτίσαμε με διάσπαρτες, αλλά ενδιαφέρουσες έως και συγκινητικές πληροφορίες από τοπικές εφημερίδες (Θάρρος και Σημαία), καθώς και από αρχεία που απόκεινται στην Υπηρεσία μας, όπως: Τα αρχεία του Πρωτοδικείου Καλαμάτας και του δικηγόρου Φιλόστρατου Κατσανού, σχετικά με την αθλητική-ποδοσφαιρική επίδοση των Αρμενίων της πόλης μας. Τα αρχεία του Νίκου Νικολόπουλου και του Απόστολου Τσάκαλη, σχετικά με την επαγγελματική τους δραστηριότητα. Τις προφορικές μαρτυρίες δύο «Αρμενίων Καλαματιανών» της δεκαετίας του 1940, που ζουν σήμερα στη γενέθλια πόλη και θυμούνται την πολυκύμαντη ζωή τους. Και όλα αυτά ενταγμένα στο ιστορικό πλαίσιο της εποχής τους, με βάση σχετική βιβλιογραφία”.
