Δευτέρα, 01 Ιουνίου 2020 16:44

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κουλαμπάς (234 μέρος)

 

Αναφορά στο συνέδριο Γαργαλιάνων κάνει ο Τάσης Κουλαμπάς στο ημιτελές βιογραφικό το οποίο σταματά ακριβώς όταν ολοκληρώνεται η προετοιμασία: «Το 1934 απ’ τη Θεσσαλία κατέβηκα στη Μεσσηνία για να βοηθήσω γενικά και με αντικειμενικό στόχο να οργανώσω ένα πανσταφιδικό συνέδριο. Εφθασα στην Καλαμάτα το Σεπτέμβριο του 1934 και σε λίγο χρονικό διάστημα άρχισα τη δουλειά με κατεύθυνση τη δημιουργία του συνεδρίου.

Στην πορεία της δουλειάς και με τη σχετική πείρα που είχα δημιουργήσαμε ένα καλούτσικο επιτελείο αποτελούμενο από εμένα, Θεοδ. Κορμά, Χρ. Κουβελιώτη, Ζαχαρία Κουρέτα, Στέλιο Διακουμογιαννόπουλο και Σωτήρη Καλογερόπουλο (Χαλαζόνι Φιλιατρών). Δουλέψαμε χωριό – χωριό και βγάλαμε αντιπροσώπους για το συνέδριο. Δίπλα στο επιτελείο αυτό δραστηριοποιήσαμε και πολλούς άλλους που πήραν μέρος στο συνέδριο και βοήθησαν γενικότερα όπως ο Δάλλας Γεωργ. Από τη Θουρία, Γιάννης Παπαμικρούλης, Θεοδ. Καυκαλάς (Χαρακοποιό), Γεωργ. Αργυράκης (Πύργος), Γεωργ. Μητάς (Αμαλιάδα), ο γιατρός Τζενάκης (Γαργαλιάνους), Γεωργ. Μαστοράκης (Γαργαλιάνους), ο γέρο Λουπινάς (Κυπαρισσία) φιλελεύθερος βουλευτής και τίμιος άνθρωπος και άλλοι πολλοί. Εκανα μια ολονύχτιο σύσκεψη στους Γαργαλιάνους με 100 σχεδόν σταφιδοπαραγωγούς, στο σπίτι του καλού μου και αξέχαστου φίλου Πλάτου. Η επιτυχία αυτή ωφειλόταν και στην προσπάθεια του γιατρού» (1177).


Για το συνέδριο των Γαργαλιάνων ο Κώστας Αυγήτας που το παρακολούθησε ως απεσταλμένος στο “Ριζοσπάστη” και ο οποίος ουσιαστικά έπαιζε και καθοδηγητικό ρόλο (πολιτικά τουλάχιστον) στα αγροτικά ζητήματα, κάνει μια πολύ ενδιαφέρουσα παρουσίαση για το θέμα στην Κομμουνιστική Επιθεώρηση (1178) που κυκλοφόρησε αμέσως μετά:
«Στις 28 Ιούλη συνήλθε στους Γαργαλιάνους Πελοποννήσου το Σταφιδικό Συνέδριο. Πήταν μέρος σ’ αυτό περίπου 250 αντιπρόσωποι. Απ΄αυτούς ήταν: α) 7 αντιπρόσωποι από 5 Ενώσεις Στυνεταιρισμών (Γαργαλιάνων-Τριφυλίας, Πυλίας, Κυπαρισσίας, Κρεσταίνων και Γαστούνης) β) 91 αντιπρόσωποι από 55 Γεωργικούς Συνεταιρισμούς (1 Αμαλιάδας, 9 Συνεταιρισμών Ν. Ηλείας, 40 του Ν. Μεσσηνίας και 4-5 χτηματικών συλλόγων γ) 20 αντιπρόσωποι από 16 Κοινότητες (Μεσσηνίας) και δ)οι υπόλοιποι αντιπρόσωποι βγήκαν από συγκεντρώσεις ή με μαζικές υπογραφές σταφιδοπαραγωγών.
Γενικά αντιπροσωπεύθηκαν πάνω από 120 σταφιδοπαραγωγικά χωριά. Οπως βλέπουμε όλοι μας στους Γαργαλιάνους συνήλθε ένα μαζικό Συνέδριο των σταφιδοπαραγωγών, που είχε μεγάλη επιτυχία. Η σημασία του είναι πιο μεγάλη αν πάρουμε υπ’ όψει πως αυτό έγινε στην Πελοπόννησο όπου οι δυνάμεις μας είναι πολύ λίγες ιδιαίτερα στα χωριά, σε σύγκριση με τη Θεσσαλία, Μακεδονία κλπ.
Από μια τέτοια μαζική κινητοποίηση και συμμετοχή των αγροτών από τα κάτω θα έχουμε μεγάλα ωφελήματα αν βγάλουμε τα αναγκαία διδάγματα.
Η πείρα μας θα εξοπλισθεί πιο πολύ εφόσον ξέρουμε ότι η πρωτοβουλία της οργάνωσης του Συνεδρίου πάρθηκε απ’ το κόμμα μας.

Ι. Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ
Στην αρχή, πριν ενάμιση μήνα έγινε στους Γαργαλιάνους μια σύσκεψη 70 σταφιδοπαραγωγών που έβγαλε μια Σταφιδική Επιτροπή Αγώνος. Η Επιτροπή αυτή σε σύσκεψη μαζί με αντιπροσώπους ωρισμένων Συνεταιρισμών Πυλίας, έβγαλε μια Οργανωτική Επιτροπή για την οργάνωση του Σταφιδικού Συνεδρίου, με βάση τα άμεσα αιτήματα των εργαζομένων σταφιδοπαραγωγών και την κατάργηση του ΑΣΟ.
Η Οργανωτική Επιτροπή έκανε κατανομή δουλειάς και 1) έστειλε αντιπροσώπους στα χωριά, εφοδιασμένους με πληρεξούσιά της, για να κάνουν συγκεντρώσεις από τις οποίες να βγουν αντιπρόσωποι για το συνέδριο 2) Δημοσίεψε πρόσκληση στις τοπικές και αθηναϊκές εφημερίδες με τι ςοποίες καλούσε τους Γεωργικούς Συνεταιρισμούς και τις Κοινότητες να στείλουν αντιπροσώπους καθώς και γενικά στους σταφιδοπαραγωγούς σε κάθε χωριό να εκλέξουν αντιπροσώπους από συγκεντρώσεις.

ΙΙ. ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ-ΕΜΠΟΔΙΑ-ΕΧΘΡΟΙ
Από τις πρώτες μέρες ακόμα η Οργανωτική Επιτροπή και οι αντιπρόσωποί της συνάντησαν τη λυσσώδικη αντίδραση κατά κύριο λόγο των προέδρων ωρισμένων Ενώσεων Συνεταιρισμών (Τριφυλίας, Πυλίας) καθώς και διαφόρων Συνεταιρισμών και Κοινοτήτων.
Οι κύριοι αυτοί (όργανα του Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού – ΑΣΟ, της Αγροτικής Τράπεζας, της Εταιρείας Οίνων και Οινοπνευμάτων, Λιπασμάτων και σταφιδεμπόρων) μαζύ με τους επόπτες συνεταιρισμών προσπάθησαν να τρομοκρατήσουν τους εργαζόμενους σταφιδοπαραγωγούς διαλαλώντας ότι “οι οργανωταί του συνεδρίου είναι κομμουνισταί” κι’ άλλες τέτοιες ανοησίας συνηθισμένες. Ο δε πρόεδρος της Κοινότητας Γαργαλιάνων μ’ έγγραφό του ζήτησε από το Νομάρχη ν’ απαγορέψει το Συνέδριο.
Η Οργανωτική Επιτροπή πολύ σωστά – έστω και λίγο καθυστερημένα, κυκλοφόρησε προκήρυξη διαφωτιστική ξεσκεπάζοντας τους λογής-λογής σταφιδοπατέρες σαν όργανα του ΑΣΟ κλπ. που θέλουν να ματαιώσουν το Συνέδριο.
Την επίθεση των Ενώσεων σιγοντάριζαν και οι τοπικές κυβερνητικές εφημερίδες.
Η Οργανωτική Επιτροπή και οι αντιπρόσωποι εχτός των παραπάνω εχθρών των εργαζόμενων σταφιδοπαραγωγών είχαν ν’ αντιμετωπίσουν στα χωριά (Νότια Πελοπόννησο) και τις βαθειές προλήψεις των αγροτών, που ήταν ποτισμένοι με την ιδέα ότι ο ΑΣΟ και το παρακράτημα είνε απαραίτητα “αναγκαίον κακόν” που δεν πρέπει να καταργηθούν. Κι’ έτσι αντιμετώπισαν μεγάλες δυσκολίες στο να πείσουν τους αγρότες να πάρουν μέρος στο Συνέδριο. Κοντά σ’ αυτά η Οργανωτική Επιτροπή είχε και αδυναμίες μη διαθέτοντας τα μέσα της κίνησης και μη έχοντας, όπως ήταν ανάγκη, περισσότερα και κατάλληλα στελέχη.
Εχοντας υπόψει όλες αυτές τις δυσκολίες και εμπόδια, αδίσταχτα υπογραμμίζουμε ότι οι οργανώσεις μας, της Καλαμάτας που είχε το κύριο βάρος της όλης δουλειάς, καθώς και της Πυλίας, Τριφυλίας και Ηλείας, παρά τις αδυναμίες τους οργάνωσαν από τα κάτω το Σταφιδικό Συνέδριο, με τα θαυμάσιά του αποτελέσματα.
Το Συνέδριο αυτό θα ήταν ένας πραγματικός θρίαμβος αν έρχονταν αντιπρόσωποι και από τις βόρειες επαρχίες (Αχαΐα, Αιγιαλεία και Κορινθία). Γιατί έτσι θάπαιρνε πανσταφιδικό χαρακτήρα, όπως ήταν και το αρχικό πρόγραμμα σύγκλισής του.

ΙΙΙ. ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ – ΛΑΘΗ
Τραβώντας για την κατάχτηση της πλειοψηφίας των εργαζομένων είνε σωστό και ωφέλιμο να κριτικάρουμε τα λάθη μας. Ετσι θα πλουτήσουμε την πείρα μας για τις καινούργιες εξορμήσεις και κινητοποιήσεις των φτωχών και μεσαίων αγροτών, των πολύτιμων συμμάχων του προλεταριάτου στην ύπαιθρο.
Εχουμε τη γνώμη ότι μια καλύτερη και πιο στενή καθοδήγηση και ένταση των δυνάμεών τους, οι οργανώσεις μας εκεί κάτω μπορούσαν να επιτύχουν πιο μαζικό Συνέδριο κινητοποιώντας φαρδύτερες αγροτικές μάζες.
Αρνητικά σημεία της δουλειάς στην οργάνωση του Συνεδρίου είνε:
1) Δεν ετοιμάσθηκαν καθόλου εισηγήσεις για να κυκλοφορήσουν έγκαιρα, έντυπες ή δαχτυλογραφημένες. Αν υπήρχαν. Εκτός της γενικώτερης σημασίας τους για τη σοβαρότητα και το κύρος της Οργανωτικής Επιτροπής και του Συνεδίου, θα βοηθούσαν ακόμα πάρα πολύ και τους αντιπροσώπους που περιόδευαν γενικά, κάθε ξυπνό σταφιδοπαραγωγό. Με παρόμοιο έτοιμο καλά ταξιθετημένο υλικό η διαφωτιστική δουλειά τους και η ανάλυση του σταφιδικού ζητήματος θα γινόταν και καλύτερη και πιο πειστική. Επίσης η έλλειψη εισηγήσεων είχε το βλαβερό αντίχτυπό της και στις εργασίες του συνεδρίου, όπως θα δούμε παρακάτω».

(1177) Αρχείο Τάση Κουλαμπά
(1178) ΚΟΜΕΠ αριθ.11 – Θερμές ευχαριστίες στο Δημήτρη Αβαρλή για τον εντοπισμό και την παραχώρηση του σημαντικού αυτού δημοσιεύματος