Δευτέρα, 08 Φεβρουαρίου 2016 13:44

Το σταφιδικό κίνημα και ο Τάσης Κολαμπάς (μέρος 16ο)

Στις 19 Αυγούστου 1928 γίνονται βουλευτικές εκλογές τις οποίες κερδίζει με μεγάλη διαφορά ο Ελ. Βενιζέλος. Με πλειοψηφικό σύστημα σε στενή περιφέρεια (δηλαδή επαρχία) το ΚΚΕ (Ενιαίο Μέτωπο) κατεβάζει υποψήφιο μόνο στην επαρχία Καλαμάτας τον Διονύση Γ. Ξυνοστάθη, ο οποίος συγκεντρώνει συνολικά 65 ψήφους, εκ των οποίων οι 24 βρίσκονται στο εκλογικό κέντρο Ασλάναγα (Αρι), 1 στη Μικρομάνη και τις υπόλοιπες στην Καλαμάτα (145). Το ΚΚΕ δεν έχει δυνάμεις στην ύπαιθρο και αυτό αποτυπώνεται τόσο στην απουσία υποψηφίων όσο και στην ασήμαντη πολιτική επιρροή στην επαρχία Καλαμάτας. Με εξαίρεση την ευρύτερη περιοχή του Ασλάναγα όπου φαίνεται ότι υπήρχε κάποιος ιδιαίτερος λόγος (146).

Αντιθέτως στο εκλογικό αποτέλεσμα της Πυλίας αποτυπώνεται η επιρροή που ασκούν σε όλες τις περιοχές οι αγροτικές πολιτικές οργανώσεις με την μαζική υπερψήφιση του Λούλη Τσικλητήρα παρά τις συμπληγάδες του πλειοψηφικού. Το αποτέλεσμα για τον Τσικλητήρα είχε ως εξής (147):

 

Με αφορμή τα αποτελέσματα ο Βαγγέλης Δημητρακόπουλος με άρθρο του (148) επανέρχεται στην υπόθεση της πολιτικής οργάνωσης των αγροτών και εκτιμά ότι "από τας τελευταίας εκλογάς αι οποίαι ενεφάνησαν ως συντελουμένας νέας ζυμώσεις και δημιουργουμένας νέας καταστάσεις μέσα εις τας μάζας του λαού, ο αγροτικός πληθυσμός της χώρας γενικώς και ειδικότερον της Μεσσηνίας προς τον οποίον και κυρίως απευθυνόμεθα, πρέπει να αντλήσει πολύτιμα διδάγματα διά το μέλλον". Στην ανάλυσή του προσπαθεί να ανιχνεύσει θετικά στοιχεία στο εκλογικό αποτέλεσμα και καταλήγει: "Εμπρός εις τον αγροτικόν πληθυσμόν της χώρας και εκείνους οι οποίοι θέλουν να εμφανίζονται ως χειραγωγοί αυτού, εμφανίζεται ήδη ως αμέσου επιτακτικότητος ένα καθήκον: Η δημιουργία μιας εκ των κάτω αγροτικής πολιτικής οργανώσεως που θα έχη ως σκοπόν να εξωθήση την σχηματισθείσαν ήδη νέαν τάσιν προς τα εμπρός και να προαγάγη τον αγροτικόν πληθυσμόν εις όλας τας εκδηλώσεις της ζωής. Η ευκαιρία εμφανίζεται ως αυτοχρήμα μοναδική. Και αι ευκαιρίαι δεν εμφανίζονται ως γνωστόν με την ίδιαν πάντοτε ευκολίαν, και δι αυτό ακριβώς όλα τα μεγάλα πνεύματα εθεώρουν ως πραγματικόν δυστύχημα την απώλειαν μιας ευκαιρίας. Ο Κερένσκυ το διεκήρυξε λίαν προσφάτως: Εάν ο Λένιν δεν έσπευδε να χρησιμοποιήση την παρουσιασθείσαν εις αυτόν κατά τον Οκτώβριον του 1917 μοναδικήν ευκαιρίαν λόγω της γενικής των πάντων αποσυνθέσεως, ουδέποτε οι Μπολσεβίκοι θα κατώρθωναν να καταλάβουν την αρχήν. Οι καιροί δεν περιμένουν πάντοτε διεκήρυξαν οι αρχαίοι. Θα θελήσουν άραγε να αντιληφθούν την αλήθειαν των λόγων αυτών οι αγρόται και να δημιουργήσουν μίαν ιδικήν των κατάστασιν ή θα εξακολουθήσουν να πελαγοδρομούν μέσα εις την τρικυμισμένην πάντοτε κοινωνικήν θάλασσαν, πότε αγόμενοι προς την αυτήν της ευτυχούς αποκαταστάσεως και πότε επαναγόμενοι εις τον απέραντον και διαρκώς ανήσυχον πόντον; Ας αφήσωμεν να μας απαντήση το μέλλον".

Οι εκλογές τελείωσαν και άρχισαν πάλι οι ζυμώσεις στον αγροτικό χώρο. Για τις 30 Σεπτεμβρίου αναγγέλλεται η πραγματοποίηση συνεδρίου στη Βρωμόβρυση με πρωτοβουλία του σταφιδοαγροτικού σωματείου (149). Πρόκειται για το συνέδριο που αναφέρει ο Τάσης Κουλαμπάς στο βιογραφικό του και το οποίο θεωρεί σταθμό στην πορεία του καθώς με την παρέμβασή του γίνεται ευρύτερα γνωστός και βρίσκεται στο κέντρο των εξελίξεων. Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση, τα θέματα ήταν γενικού ενδιαφέροντος: Περί νοθείας των χημικών λιπασμάτων, του θείου και του θειικού χαλκού. Περί επαγγελματικής οργανώσεως των σταφιδοαγροτών. Περί ιδρύσεως νομογεωπονικών και επαγγελματικών σχολών. Περί αποξηράνσεως των ελών. Περί συνεταιρικής οργανώσεως του συνεταίρου. Περί αγροτικής ασφαλείας. Περί ποιοτικής βελτιώσεως και συσκευασίας των προϊόντων και διαφημίσεως αυτών. Περί ιδρύσεως συκικού οργανισμού. Περί συγκοινωνίας. Περί προσλήψεως εις τας συνεταιρικάς οργανώσεις υπαλλήλων προερχομένων εκ του γεωργικού σταφιδοαγροτικού κόσμου.

Στη διάρκεια της προετοιμασίας του συνεδρίου παρεμβαίνει και πάλι ο Βαγγέλης Δημητρακόπουλος με νέο άρθρο του (150) στο οποίο αναφέρει ότι τα διάφορα γεωργικά συνέδρια δεν έχουν κανένα πρακτικό αποτέλεσμα "διά τον απλούστατον λόγον ότι δεν ευρίσκεται ακόμη η αξιόμαχη εκείνη αγροτική οργάνωσις η οποία θα αναλάβη ενεργόν, τολμηρόν και επιθετικόν ακόμη αγώνα διά την εκτέλεσιν των αποφάσεων των συνεδρίων και την μετατροπήν των ευλαβών αλλά ανώφελων ευχών αυτών, εις ωφελίμους πραγματικότητας. Λείπει η οργανωμένη εκείνη δύναμις η οποία θα ηδύνατο να κινηθή επί των καθορισμένων υπό των συνεδρίων κατευθύνσεων και να αγωνισθή διά την επιβολήν αυτών εις τους κυβερνώντας".

Και το μακροσκελές άρθρο καταλήγει: "Εκείνο το οποίον εμφανίζεται σήμερον ως απαραίτητον διά την τελεσφόρησιν της λυτρωτικής προσπαθείας των αγροτών είναι μια οργάνωσις, τελείως διάφορος προς τας μέχρι σήμερον γνωστάς εν Ελλάδι μορφάς της οργανώσεως. Μια οργάνωσις που να μη περικλείεται εις τα στενά όρια του οιονδήποτε ειδικού σκοπού, μια οργάνωση που ν' αγκαλιάζη απεναντίας όλα τα προβλήματα της αγροτικής ζωής, όλας τας εκδηλώσεις και τας εκφάνσεις της. Μια οργάνωσις τέλος που εις τας γενικάς γραμμάς να ομοιάζει προς την βουλγαρικήν οργάνωσιν του Σταμπολίνσκυ, η οποία κατώρθωσε μέσα εις ένα διάστημα ολίγων ετών να φέρη την αγροτικήν τάξιν της Βουλγαρίας εις την διακυβέρνησιν της χώρας. Μια οργάνωσις αυτής της μορφής επιβάλλεται να ιδρυθή εις την χώραν μας από εκείνους οι οποίοι προΐστανται των υγιών αγροτικών σωματείων και που πιστεύουν ειλικρινώς ότι οι πολλοί πρέπει να κυβερνούν τους εαυτούς των και τας μειονοψηφίας των άλλων τάξεων. Μόνο με αυτήν την οργάνωσιν η ελληνική αγροτική τάξις θα δυνηθή να αγωνισθή διά τα άμεσα προβλήματα που την βασανίζουν και να συστηματοποιήση ακόμη έναν αγώνα διά την μελλοντικήν αυτής ανύψωσιν και την απολύτρωσιν από την σημερινήν σκλαβιάν των παντός είδους και πάσης προελεύσεως εκμεταλλευτών της. Αι οργανώσεις με τους συγκεχυμένους σκοπούς και τας απροσδιορίστους επιδιώξεις, τα συνέδρια με τας φιλολογικάς φλυαρίας και τα ονειροπολήματα είναι ίσως ικανά διά να τροχίζουν την γλώσσαν μερικών προφεσσόρων της γεωργικής επιστήμης, είναι όμως τελείως ανίκανα διά να φέρουν μίαν οιανδήποτε πρακτικήν καλυτέρευσιν της γεωργικής καταστάσεως".

Στο ίδιο πνεύμα ο Δημητρακόπουλος παρεμβάνει με νέο άρθρο του την ημέρα που ξεκινά το συνέδριο της Βρωμόβρυσης (151) στο οποίο είναι και εισηγητής στο θέμα της "επαγγελματικής οργανώσεως των αγροτών". Σύμφωνα με το ρεπορτάζ "ο κ. Δημητρακόπουλος ομιλεί διά μακρών υποστηρίζων ότι η οργάνωσις πρέπει να υπάρξη ταξική, ενιαία και με πειθαρχίαν αυστηρά διά να δυνηθή να αντιπαλαίση κατά των άλλων οργανωμένων τάξεων, των οποίων τα συμφέροντα δεν είναι δυνατόν κατά στοιχειώδη λογικόν κανόνα παρά να είναι αντίθετα προς τα συμφέροντα των αγροτών. Αναπτύσσει την γνώμην ότι χωρίς σκληρούς αγώνας θα είναι αδύνατον να επέλθη και σχετική έστω καλυτέρευσιν της αγροτικής τάξεως δεδομένου ότι θα επιφέρη αν μη την καταστροφήν τουλάχιστον τον μετριασμόν των κερδών άλλων τάξεων ή και ισχυρών μεμονωμένων ατόμων. Φρονεί επίσης ότι σκοπός της οργανώσεως δεν πρέπει να είναι περιορισμένος, αλλά τοσούτον ευρύς, ώστε να δύναται να περιλάβη όλα τα πολυποίκιλα αγροτικά προβλήματα από των πλέον ασήμαντων φορολογικών ανωμαλιών μέχρι και της προσπαθείας προς κατάκτησιν της εξουσίας. Τελειώνων εύχεται όπως το συνέδριον αποτελέση την αφετηρίαν προς μίαν τοιαύτην οργάνωσιν" (152). Στο συνέδριο "η επάνω Μεσσηνία, το Χαρακοπιό, η Μεσσήνη, ο Αρις, το Μελιγαλά εξεπροσωπήθησαν διά των προεδρείων των διαφόρων οργανώσεών των" (153). Την παράσταση κλέβει ο Τάσης Κουλαμπάς: "Ηρως της ημέρας του συνεδρίου ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού Χαρακοπίου Αν. Κουλαμπάς. Ορμητικότατος, εμβριθέστατος, βαθυστόχαστος, προκαλεί με τας παρατηρήσεις του αληθή τρικυμίαν" (154). Οταν ο πρόεδρος του συνεδρίου, παλιός αγροτιστής Β. Κωστόπουλος (155) προτείνει να βάζουν από την τσέπη τους χρήματα οι χωρικοί για έργα οδοποιίας και να μην περιμένουν από το κράτος "ο κ. Κουλαμπάς διακόπτων παρατηρεί ότι το κράτος είναι υποχρεωμένον να εξοδεύση διά την οδοποιίαν, διά τας ανάγκας όλων των πολιτών των, διότι αυτοί πληρώνουν φόρους. Ιδιαιτέρως διά τους αγρότας λέγει ότι αυτούς κυρίως πρέπει να εξυπηρετήση το κράτος, φθάνον ακόμη και μέχρι του να φορολογήσει το μεγάλο κεφάλαιον" (156).

(Συνεχίζεται)

(145) "Θάρρος" 21/8/1928 

Στου Ασλάναγα το Ενιαίο Μέτωπο έκανε και ανοιχτή συγκέντρωση όπου μίλησε ο υποψήφιος ("Ριζοσπάστης" 15 και 18/8/1929).

(146) Η "Σημαία" στις 25/8/1928 δίνει διαφορετικά αποτελέσματα με 12 ψήφους στου Μπάστα (Πλατύ).

(147) Πρέπει να σημειωθεί ότι υπήρχαν άλλοι 7 υποψήφιοι. Ο Τσικλητήρας πήρε 956 ψήφους και οι: Ιωάν. Ταρσούλης 1.837, Αγγ. Μυσιρλής 1.651, Τ. Καράπαυλος 1.485, Περ. Ράλλης 736, Αντ. Σαραντάκης 633, Γ. Καντιάνης 435, Διον. Μαρκόπουλος 158. Οι λίγες ψήφοι στην Κορώνη οφείλονται στην ισχυρή παρουσία των Ι. Ταρσούλη, Περ. Ράλλη, Τ. Καράπαυλου. Ενώ στο Πεταλίδι στην παρουσία του Διον. Μαρκόπουλου που είχε δραστηριοποιηθεί στον αγροτικό χώρο.

(148) "Θάρρος" 23/8/1928 

(149) "Θάρρος" 6/9/1928

(150) "Θάρρος" 21/9/1928

Το 1920 στη Βουλγαρία στην κυβέρνηση ανέβηκε το Αγροτικό Κόμμα με επικεφαλής τον Σταμπολίνσκι που ακολούθησε πολιτική "διμέτωπου" αγώνα απέναντι στα αστικά κόμματα και το Κομμουνιστικό Κόμμα (του οποίου όμως είχε την κριτική στήριξη). Προχώρησε σε μεταρρυθμίσεις αλλά η κυβέρνηση ανατράπηκε στις 9 Ιουνίου 1923. Οι αγρότες πήραν τα όπλα αλλά ο Σταμπολίνσκι πιάστηκε στις 14 του μήνα, ρίχτηκε σ' ένα υπόγειο, όπου βασανίστηκε άγρια και δύο ημέρες αργότερα κατακρεουργήθηκε.

(151) "Θάρρος" 30/9/1928

(152) "Σημαία" 2/10/1928

(153) "Θάρρος" 2/10/1928

(154) "Σημαία" 2/10/1928

(155) Ο Βασίλης Κωστόπουλος γεννήθηκε το 1869 στην Οιχαλία και πέθανε στην Καλαμάτα το 1940. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθήνας και πήρε μέρος στη φοιτητική εξέγερση του 1897. Δικηγόρησε στην Καλαμάτα ενώ ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία και διετέλεσε από το 1906 κατά καιρούς διευθυντής της εφημερίδας "Θάρρος". Το διάστημα 1922-1923 ήταν διευθυντής της εφημερίδας "Κήρυξ". Ασχολήθηκε ενεργά με τα αγροτικά θέματα, έγραψε σειρά άρθρων στις τοπικές εφημερίδες και πήρε μέρος σε συνέδρια που έγιναν σε διάφορες περιοχές.

(156) "Σημαία" 2/10/1928