Τρίτη, 07 Μαϊος 2024 14:00

Επισκέψιμο το προβιομηχανικό ελαιοτριβείο στο Χαρακοπιό

Το προβιομηχανικό ελαιοτριβείο στο Χαρακοπιό που έχει αποκατασταθεί και είναι επισκέψιμο, πρόκειται να μετατραπεί σε Μουσείο Νεότερου Πολιτισμού Λαδιού και Πηλού.

Οι διαδικασίες για τη μετατροπή του έχουν καθυστερήσει και γι’ αυτό υπάρχουν διαμαρτυρίες και δυσαρέσκεια στην τοπική κοινωνία.

Από την πλευρά του ο δήμαρχος Πύλου - Νέστορος Παναγιώτης Καρβέλας δήλωσε στην “Ε” ότι οι διαδικασίες θα προχωρήσουν με την ανάθεση της μελέτης το επόμενο διάστημα, ώστε να γίνει πράξη η δημιουργία του μουσείου.

Για το ιστορικό της αποκατάστασης του προβιομηχανικού ελαιοτριβείου, της σημασίας του και για την πρόταση της δημιουργίας μουσείου μας ενημέρωσε ο Μάρκος Χαρίτος, διαχειριστής της “Φιλόεργος II ΑΜΚΕ”. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έδωσε:

Στο Χαρακοπιό βρίσκεται προβιομηχανικό ελαιοτριβείο, το οποίο έπαψε να λειτουργεί το 1951. Το εν λόγω ελαιοτριβείο ύστερα από δύο προσπάθειες, με την τελευταία το 2020, έχει αποκατασταθεί στην αρχική του μορφή, χωρίς όμως να έχουν γίνει όλες οι απαιτούμενες ενέργειες για να καταστεί λειτουργικό.

Παρόμοιο ελαιοτριβείο υπάρχει στην Λευκάδα και λειτουργεί με τον παραδοσιακό χειροκίνητο και ιπποκίνητο τρόπο, χωρίς χρήση μηχανών, εσωτερικής καύσης ή ηλεκτρικών.

Στην περιοχή μας που μέχρι πριν μερικές δεκαετίες ασκούνταν η πανάρχαια τέχνη του πηλού, τα ελαιοτριβεία, κατά τον αργό τους χρόνο, χρησιμοποιούνταν ως χώροι μαζικής κατασκευής πιθαριών μεγάλου μεγέθους - τζάρες. Οι τζάρες κατασκευάζονταν μαζικά, δηλαδή ταυτόχρονα μεγάλος αριθμός, χωρίς την χρήση τροχού κεραμικής, με το σύστημα των "ζωναριών" που τοποθετούνταν σε αλλεπάλληλες στρώσεις με το χέρι. Διαδικασία που κρατούσε για χρονικό διάστημα αρκετών εβδομάδων ανάλογα με την υγρασία του περιβάλλοντος.

Ένα επίσης αξιόλογο και όχι ιδιαίτερα γνωστό στοιχείο των υποδομών της Ενετοκρατίας στην περιοχή, γνωστή για την ελαιοπαραγωγή της, είναι η ύπαρξη λιθόκτιστης δεξαμενής στο Χαροκοπιό, δια της οποίας γινόταν η διοχέτευση με πήλινους σωλήνες της ελαιοπαραγωγής προς φόρτωση σε πλοία που έπιαναν στην παραλία της Γαργαρούς. Παρόμοιο σύστημα σωληνώσεων φημολογείται ότι τροφοδοτούσε με λάδι τον Φάρο, στο ακρωτήριο που βρίσκεται κάτω από το κάστρο της Κορώνης.

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΜΟΥΣΕΙΟ

Τον Μάρτιο του 2023 ανταποκρινόμενοι σε σχετική πρόσκληση του υπουργείου Πολιτισμού, πρωτοβουλία δημοτών της περιοχής της Δημοτικής Ενότητας Κορώνης, της Μάρθας Παντελάκη προέδρου του Πολιτιστικού Συλλόγου Χαροκοπιού, της κεραμίστριας Μαρίας Βασιλογιαννακοπούλου, του Μάρκου Χαρίτου διαχειριστή της ‘Φιλόεργος II ΑΜΚΕ’, με την στήριξη του τότε αντιδημάρχου ΔΕ Κορώνης και Πολιτισμού Δημήτρη Σιψά κατατέθηκε από τον τότε δημοτικό φορέα του Δήμου Πύλου - Νέστορος «Αλληλεγγύη», που είχε ως πρόεδρο τον δήμαρχο Παναγιώτη Καρβέλα, πρόταση προς το υπουργείο για την χρηματοδότηση της περαιτέρω αξιοποίησης του Προβιομηχανικού Ελαιοτριβείου Χαροκοπιού ως Μουσείου Νεότερου Πολιτισμού Λαδιού και Πηλού. Η πρόταση που ειδικότερα αφορούσε στην εκπόνηση μουσειολογικής μελέτης, έλαβε έγκριση στα τέλη Μαΐου 2023 και ο προϋπολογισμός της χρηματοδοτήθηκε με το ποσό των 10.000 ευρώ επί συνoλικού προϋπολογισμού 15.000 ευρώ.

Παράλληλα, για να γίνει αντιληπτή από τον δήμο, η έκταση της στήριξης της εν λόγω πρότασης από τους δημότες της περιοχής, κατατέθηκε στις 12/4/2023 αναφορά πολιτών σχετικά με το εν λόγω θέμα, η οποία συνοδευόταν από

δεκάδες υπογραφές, πολύ περισσότερες από τις 25 που απαιτούνται για να τεθεί το θέμα στο Δημοτικό Συμβούλιο. Σε επόμενο χρόνο, τον Νοέμβριο του 2023 ο Σύλλογος Χαρακοπιαδιτών - βλέποντας την ολιγωρία - κατέθεσε για δεύτερη φορά αναφορά δημοτών, η οποία όπως και η προηγηθείσα ουδέποτε τέθηκε προς συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο.

Παρά το γεγονός ότι η επιχορήγηση ήταν δεδομένη και η υλοποίηση θα μπορούσε να ξεκινήσει ήδη από το καλοκαίρι του 2023 μέχρι σήμερα δεν έχουν καν γίνει οι απαιτούμενες αναθέσεις. Είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι η καθυστέρηση στην υλοποίηση έχει αρμοδίως επισημανθεί από το υπουργείο Πολιτισμού προς την δημοτική αρχή.

Η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ

Ο δήμαρχος Πύλου - Νέστορος Παν. Καρβέλας μας επιβεβαίωσε ότι το Νομικό Πρόσωπο του δήμου “Αλληλεγγύη” καταργήθηκε και η πίστωση για τη μουσειολογική μελέτη μεταφέρθηκε στον Δήμο Πύλου - Νέστορος. Με τη μουσειολογική μελέτη το προβιομηχανικό ελαιοτριβείο θα μετατραπεί σε χώρο νεότερου πολιτισμού και ανάδειξης παραδοσιακών τεχνικών.

Ο δήμαρχος μας ενημέρωσε ότι η προμελέτη συντάχθηκε το προηγούμενο διάστημα, τον Απρίλιο και το θέμα του μουσείου βρίσκεται στη διαδικασία ανάθεσης της μελέτης, ενώ υπάρχουν και άλλα υποέργα για να προχωρήσει η διαδικασία και να γίνει πράξη η δημιουργία του μουσείου.

Γ.Σ.