- Ενήλικο... plus το Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας: Τι σημαίνει αυτό;

"Ας ελπίσουμε ότι η ενηλικίωσή του έφερε και σοφία - γιατί δεν είναι αυτονόητο ότι η σοφία, η δύναμη, τα γερά θεμέλια έρχονται με την ενηλικίωση. Για να μπορέσει να αντέξει στις σαρωτικές αλλαγές που συμβαίνουν, ελπίζω ότι το φεστιβάλ έχει αποκτήσει κάποια εφόδια που θα του δώσουν τη δυνατότητα να αντισταθεί σε όλους αυτούς τους ανέμους που πλήττουν όλους μας... και πολύ περισσότερο τον πολιτισμό".

- Ποιες είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπίσατε στη φετινή διοργάνωση;

"Είχαμε τη μεγάλη τύχη να έχει ενταχθεί από πέρυσι το φεστιβάλ στο ΕΣΠΑ, και γι' αυτό μπορούμε να το κάνουμε χωρίς να έχει χάσει κάτι από τους στόχους του ως διοργάνωση. Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησής του, και για φέτος και για την επόμενη χρονιά, αντλείται από εκεί και όχι πια κατά το ήμισυ από τον δήμο, ο οποίος δεν έχει τη δυνατότητα πια. Εχουμε την τύχη λοιπόν -που ελάχιστοι οργανισμοί την έχουν πλέον- να έχουμε έναν προϋπολογισμό, φυσικά πολύ μειωμένο από τα προηγούμενα χρόνια, αλλά αυτό το θεωρούμε αυτονόητο πλέον.

Οι μεγαλύτερες δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε όμως είναι ότι, λόγω των πολύ μεγάλων αλλαγών με τις δημοσιονομικές προσαρμογές, δημιουργούνται πολλά προβλήματα ως προς την εκτέλεση του έργου. Σε πολλές περιπτώσεις δηλαδή, κι ενώ τρέχουν οι ημερομηνίες, δεν γίνονται έγκαιρα κάποια πράγματα, ενώ υπάρχουν και διάφορες γραφειοκρατικές δυσκολίες στις οποίες σκοντάφτουμε, καθώς νόμοι αλλάζουν κ.λπ. Και κάποιες φορές παραλίγο να ακυρωθεί ένα ολόκληρο πρόγραμμα λόγω αυτών των δυσκολιών, κι ας έχουμε τη χρηματοδότηση".

- Τι τάξης είναι ο φετινός προϋπολογισμός;

"Περίπου 550.000 ευρώ υπολογίζουμε. Και να διευκρινίσω ότι εμείς πάντα όλα τα χρόνια προϋπολογίζαμε το μάξιμουμ, αλλά ποτέ δεν έφτανε η διοργάνωση εκεί. Πάντα ήταν πολύ λιγότερο το κόστος απ' ό,τι είχε προϋπολογιστεί".

- Μιλάμε για μισό προϋπολογισμό από τα προηγούμενα χρόνια...

"Από τα "καλά" τα χρόνια που είχαμε προϋπολογισμό σχεδόν ένα εκατομμύριο, ναι, είμαστε στα μισά. Ομως και τότε που ήταν μεγάλοι οι προϋπολογισμοί ποτέ δεν τους εξαντλούσαμε - και πάντα γινόταν αυτό που εγώ λέω ένα "χειρωνακτικό", "οικογενειακό" φεστιβάλ. Δηλαδή το φεστιβάλ γινόταν από μια πολύ μικρή ομάδα ανθρώπων που δρούσαν ως οικογένεια μέσα σε ένα σπίτι που πονούσε, και πρόσεχε το κάθε κομμάτι της διοργάνωσης να γίνει με όσο το δυνατόν λιγότερο κόστος. Να σας πω επίσης ότι το φεστιβάλ δεν έχει μόνιμο προσωπικό -και σωστά δεν έχει- ενώ το εξειδικευμένο προσωπικό που είναι απαραίτητο να υπάρχει προσλαμβάνεται κάθε φορά για τη διοργάνωση, και μετά τη λήξη της λήγει και η θητεία του. Αυτό για παράδειγμα είναι ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε σε σχέση με τα δημοσιονομικά και τα γραφειοκρατικά που είπα προηγουμένως".

- Ακούμε από πολλές διοργανώσεις ότι αν και τα οικονομικά τους έχουν περικοπεί, ωστόσο παραμένει η ποιότητα. Πόσο μπορεί να ισχύει αυτό; Γίνεται πολιτισμός με ψίχουλα;

"Χαίρομαι που το θέτετε αυτό το θέμα. Ξέρετε κάθε καλλιτέχνης οφείλει να έχει φαντασία, ευρηματικότητα, και είναι ζωτική του ανάγκη να εκφραστεί μέσα από την τέχνη του κάθε φορά και πιο πρωτοπόρα. Δεν πρέπει να γίνεται πολιτισμός με ελάχιστα χρήματα, γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο καλλιτέχνης δεν πρέπει να κάνει υποχωρήσεις στην τέχνη του, αλλά πρέπει να ζήσει κιόλας! Ας μην το λέμε λοιπόν αυτό, γιατί τότε πέφτουμε στην παγίδα της εμπορικής τέχνης που είναι άλλο πράγμα, γιατί καταρχάς έχει σκοπό το κέρδος.

Οι τέχνες που δεν θέλουν χρήματα είναι ελάχιστες... Ισως για να γράψεις ένα βιβλίο να μην χρειάζεται πολλά χρήματα, αλλά οι παραστατικές τέχνες είναι αδύνατον να γίνουν χωρίς κόστος. Σαφώς μπορούν να υπάρξουν μειώσεις ή ιδέες των καλλιτεχνών για κάτι πιο οικονομικό και πρωτοπόρο, αλλά δεν πρέπει ούτε καν να μας περνάει από το μυαλό ότι θα κοπεί η οικονομική στήριξη στον πολιτισμό".

- Σε όλη την Ευρώπη υπάρχει κρίση, αλλά στον πολιτισμό ακόμα δίνουν χρήματα. Κάνω λάθος;

"Είναι γεγονός ότι ειδικά σε κάποιες χώρες με τις οποίες έρχομαι σε επαφή, όχι μόνο δεν έγιναν περικοπές στις δομές του πολιτισμού, αλλά έδωσαν και παραπάνω χρήματα.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το μεγάλο όπλο της Ελλάδας ήταν πάντα ο πολιτισμός, και σε όποια κρίση διαχρονικά αν δούμε, την ανάκαμψη της χώρας την οφείλουμε κατά ένα μεγάλο μέρος στον πολιτισμό. Η Ελλάδα πάντα ήταν μια ιδέα, από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα, και επέζησε ως έθνος χάρη στον πολιτισμό της. Το πιο σοφό σε εποχή κρίσης είναι να δούμε τι περικόπτουμε και τι αφήνουμε. Αλλά για να το κάνεις αυτό χρειάζεται γνώση, πρέπει να ξέρεις τον πολιτισμό και να ξέρεις τι μπορεί να σου προσφέρει.O πολιτισμός είναι μια μακροπρόθεσμη επένδυση, αλλά ό,τι του δώσεις θα σ'το επιστρέψει στο πολλαπλάσιο".

- Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το δυνατό σημείο του φετινού Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας είναι η παράσταση της έναρξης, και το ελπιδοφόρο οι ελληνικές παραγωγές;

"Δεν ξέρω γιατί έχει επικρατήσει ότι η καλύτερη παράσταση -το πιο ηχηρό όνομα- είναι αυτή της έναρξης. Αν υπάρξει αυτό το φεστιβάλ και στο μέλλον, αυτό θα έπρεπε μάλλον να αλλάξει. Κοιτάξτε, το πώς εκπονείται ένα πρόγραμμα έχει να κάνει με πολλά, όπως για παράδειγμα η διαθεσιμότητα των καλλιτεχνών, το δραματουργικό δέσιμο του προγράμματος ώστε να υπάρχει μια ισορροπία. Αυτό που προσπαθούμε είναι να έχει το φεστιβάλ κάποιους άξονες που να είναι εξίσου σημαντικοί. Δηλαδή οι παράλληλες εκδηλώσεις δεν έχουν λιγότερη σημασία από παραστάσεις δημιουργών γνωστών στο κοινό. Η ελληνική δημιουργία, πάντως, για εμάς φέτος έχει πολύ μεγάλη σημασία ακριβώς γιατί έχουν κοπεί οι επιχορηγήσεις των Ελλήνων χορογράφων και το Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας είναι ο πιο σημαντικός θεσμός χορού σε όλη την Ελλάδα, που δίνει τη δυνατότητα σ' αυτούς τους δημιουργούς να εκφραστούν και τους στηρίζει.

Να ξέρουν οι θεατές ότι ο ελληνικός χορός αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε ένα πάρα πολύ υψηλό επίπεδο και την προώθησή του θα πρέπει να την δούμε πολύ σοβαρά ως χώρα ακόμα κι αν έχουμε κρίση. Να σας πω κάτι χαρακτηριστικό. Αυτή τη στιγμή ο νεαρός χορευτής Γιάννης Μανταφούνης κάνει σπουδές στη Γερμανία και ο γερμανικός Τύπος, παρακαλώ, γράφει ότι αυτός είναι το μέλλον του γερμανικού χορού. Χαίρομαι πολύ για το Γιάννη, αλλά λυπάμαι που η χώρα μας δεν στηρίζει κι έχουμε πια μια καλλιτεχνική μετανάστευση".

- Εναρξη στο Μέγαρο Χορού Καλαμάτας φέτος. Αυτό σημαίνει κάτι ιδιαίτερο για το φεστιβάλ, με δεδομένο ότι το λειτουργικό κόστος απαγορεύει τη συνεχή λειτουργία του μεγάρου, τουλάχιστον προς το παρόν;

"Είναι πολύ μεγάλη χαρά για μένα ότι φέτος το φεστιβάλ κατάφερε να φέρει το κοινό σε επικοινωνία με πολύ μεγάλους καλλιτέχνες - και το τονίζω γιατί δεν ξέρω αν θα μπορούμε να το ξανακάνουμε. Ειδικά η παράσταση της Αννα Τερέζα Ντεκεσμέικερ θέλει μια σκηνή με πάρα πολύ χώρο και συγκεκριμένη υποδομή. Χαιρόμαστε πάρα πολύ για το μέγαρο γιατί 19 χρόνια το περιμέναμε και επιτέλους θα κάνουμε έναρξη εκεί.. Γιατί ξέρετε, για να κάνεις μια διοργάνωση διεθνή όπως το δικό μας φεστιβάλ, απαιτούνται και οι ανάλογες υποδομές. Βέβαια το Κάστρο Καλαμάτας είναι ένας χώρος που αγάπησαν οι καλλιτέχνες, αλλά κακά τα ψέματα, δεν ήταν δυνατόν να γίνουν κάποιες παραστάσεις απαιτήσεων εκεί.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η λειτουργία του συγκεκριμένου χώρου γίνεται σε μια δύσκολη εποχή που ένα γεγονός τόσο ευχάριστο δεν μας επιτρέπει να το χαρούμε ανάλογα. Ομως τα θέατρα (γιατί ένα θέατρο είναι, καθώς δεν έχει καμιά πολυτέλεια, καμιά χλιδή) τα φτιάχνεις με προοπτική τουλάχιστον ενός αιώνα μετά. Είναι λοιπόν μια κληρονομιά για την πόλη - δεν είναι για το σήμερα ή το αύριο που αντιμετωπίζουμε δυσκολίες".