H αγάπη και η νοσταλγία για την οποία ένιωθε και νιώθει για το χωριό του, το Σύρριζο Μεσσηνίας, οδήγησαν το Γιώργο Γεωργακά στο να αποτυπώσει τις μνήμες του από αυτό σε ένα βιβλίο.

«Αυτός ο άγιος τόπος για μένα σημαίνει τα πάντα», λέει  μιλώντας στην «Ε», με αφορμή το βιβλίο του "Ελάτε να μαγερέψουμε... όπως μια φορά κι έναν καιρό" που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βιβλιόραμα.

Σκοπός του βιβλίου του, είναι να διασώσει τις διατροφικές συνήθειες και τα φαγητά αλλά και να αναδείξει τον τρόπο ζωής εκείνης της εποχής. Πέρα από αυτά, ο  συγγραφέας επιδιώκει να ξυπνήσει τις μνήμες και όσων έζησαν σε χωριά, ειδικά ορεινά όπως το δικό του.

Το επόμενο βιβλίο του, το οποίο είναι σχεδόν έτοιμο, αναφέρεται στην ιστορία του χωριού.  Επίσης καταγράφει περίπου 4.000 λέξεις ντοπιολαλιάς και τα γενεαλογικά δέντρα της κάθε οικογένειας του χωριού.

 

 

Συνέντευξη στην Κωνσταντίνα Δρακουλάκου

 

- Κατάγεστε από ένα μικρό χωριό της Μεσσηνίας, το Σύρριζο ή Σύρτζι. Τι σημαίνει για εσάς αυτός ο τόπος;

Αυτός ο άγιος τόπος για μένα σημαίνει τα πάντα. Έφυγα πριν από 57 χρόνια, 16 ετών, και δεν έχει περάσει ούτε μια μέρα χωρίς το μυαλό μου να πετάξει σ’ αυτό να το χαιρετήσει και να το χαρεί έστω νοερά. Είναι ο πιο όμορφος κι αγαπημένος τόπος

Θυμάμαι και την τελευταία σπιθαμή του γενέθλιου τόπου μου, τις ρεματιές του με τα γλυκόλαλα αηδόνια, τις πλεύρες –πλαγιές– και τα καταράχια που βόσκαμε τα λιγοστά γιδοπρόβατά μας και τα απόβραδα αντιλαλούσαν από τα κελαηδίσματα των κοτσυφιών και των πετροπέρδικων, τις βρύσες με το κρυστάλλινο νερό και τα χωράφια γιομάτα ξωμάχους καλλιεργώντας με το αλέτρι και τον κασμά και την παραμικρή σπιθαμή γης. 

 

- Διατηρείτε δεσμούς με το χωριό;

- Βεβαίως διατηρώ αλλά όχι όπως πιο παλιά. Από το 1981 μέχρι και σήμερα ευτύχησα να είμαι ενεργό μέλος του Δ. Σ. του Συλλόγου των απανταχού Συρριζαίων «ΤΟ ΣΥΡΤΖΙ», υπηρετώντας τον από διάφορα μετερίζια, και έτσι διατηρώ επαφές και στην Αθήνα με όλους τους καλούς μου συγχωριανούς.

                                                                    Σύρριζο (1976). Η ονομασία του οφείλεται στο ότι είναι σύρριζα στο βουνό –Ξεροβούνι–. 

 

- Το βιβλίο "Ελάτε να μαγερέψουμε... όπως μια φορά κι έναν καιρό", καταγράφει παραδόσεις, ιστορία και προσωπικές αναμνήσεις. Βασικός στόχος είναι μόνο η καταγραφή ή υπάρχει και κάτι άλλο;

Εκτός από την καταγραφή στόχος μου ήταν να αναδείξω τον τρόπο ζωής εκείνης της εποχής και να ξυπνήσω τις μνήμες όσων έζησαν σε χωριά, ειδικά ορεινά όπως το δικό μου και όπως διαπίστωσα μετά την έκδοση του πονήματός μου, από όσους το διάβασαν, μάλλον τα κατάφερα.

Το βιβλίο μπορεί να έχει ως αφετηρία το χωριά της περιοχής μου και τα χωριά των όμορων επαρχιών αλλά αφορά όλους όσους έζησαν σε χωριά και ειδικά ορεινά.

 

- Στη φύση όλα συνδέονται. Νιώθετε ανησυχία για το μέλλον της ανθρωπότητας;

 «Ή ο γιαλός είναι στραβός ή στραβά αρμενίζουμε». Δεν πάμε καλά. Κάπου οι ιθύνοντες έχουν μπερδέψει τα πράγματα. Από τη μια ενδιαφέρονται για το περιβάλλον και τη φύση και από την άλλη κάνουν τα αδύνατα δυνατά να την καταστρέψουν. Από το πόνημά μου φαίνεται αν είμαι φυσιολάτρης αφού γεννήθηκα και έζησα στη φύση και τη θεωρώ σπίτι μου. Τι σας είπα στην πρώτη ερώτησή σας; Όλα τα χωράφια ήσαν γιομάτα ξωμάχους και τόσος κόσμος ζούσε από αυτά χωρίς να αγοράζει τίποτα, ήσαν αυτάρκεις σε προϊόντα για την επιβίωσή τους, ενώ σήμερα έχουν γίνει ένα απέραντο δάσος και όποιος θελήσει να γυρίσει στο χωριό απαγορεύεται να τα καλλιεργήσει. Χωράφια που καλλιεργούνταν μέχρι πριν 40 χρόνια είναι δασωμένα. Η χλωρίδα σε μεγάλο βαθμό θριαμβεύει αλλά η πανίδα σιγά-σιγά χάνεται. Κυριαρχούν μόνο τα αγριογούρουνα, προς τέρψιν των κυνηγών, και τα τσακάλια. Είμαι υπέρ των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας αλλά για χάρη αυτών να καταστραφεί μια περιοχή που το μόνο που της έχει απομείνει είναι το ιδιαίτερο φυσικό της κάλλος; Θέλουν να καταστρέψουν το Λύκαιο όρος με τις τόσες αρχαιότητες και τη Λυκόσουρα, την πρώτη πόλη που είδε το φως του ήλιου, και να τοποθετήσουν ανεμογεννήτριες. Και άκουσον-άκουσον να καταστρέψουν τη Νέδα το μοναδικό ποτάμι με θηλυκό όνομα φτιάχνοντας πολύ μικρές υδροηλεκτρικές μονάδες παραγωγής πολύ λίγων MW. Από το βήμα που μου δίνετε δεν μπορώ να μην φωνάξω: «Όχι στον βιασμό της Νέδας».

 

Τέντζερης με το καπάκι του: Χάλκινο σκεύος στο οποίο μαγείρευαν τα φαγητά.

 

- Ένα βασικό χαρακτηριστικό εκείνης της "κουζίνας" είναι ότι αντί για λάδι χρησιμοποιούσαν λίγδα. Γιατί;

Το χωριό μας είναι ορεινό, 750-800 μ. υψόμετρο, και ως εκ τούτου δεν είχε ελιές άρα δεν είχε και λάδι. Τα χρήματα λιγοστά και δεν έφθαναν για να αγοράζουν. Έτσι το κάθε σπίτι, όπως γράφω και στο κεφάλαιο «Το θρεφτάρι», μεγάλωναν κάθε χρόνο ένα ή δύο χοιρινά, ανάλογα με τα μέλη της φαμελιάς τους, και χρησιμοποιούσαν το μεν παστό για φαγητό τη δε λίγδα για να μαγειρεύουν.

 

- Αν κάποιος θέλει να πειραματιστεί και να ανακαλύψει γεύσεις μιας άλλης εποχής ποια συνταγή του προτείνετε;

Θα του πρότεινα να φτιάξει παστό. Αν ακολουθήσει τη συνταγή μου κατά γράμμα θα έχει άριστα αποτελέσματα.

 

Τριχέρα: Λαήνα με τρία χέρια όπου αποθήκευαν παστό.

 

- Παλιά τα υλικά τα έβαζαν κατά το δοκούν. Πόσο εύκολα πιστεύετε, σήμερα, μια νέα νοικοκυρά μπορεί να φτιάξει δίπλες ή τραχανά, αν δεν έχει συγκεκριμένες δοσολογίες;

Στο πόνημά μου σχεδόν όλες τις συνταγές τις αναφέρω με δοσολογίες άρα όποιος θέλει ακολουθώντας τες μπορεί να φτιάξει ότι του αρέσει, Βέβαια οι δίπλες έχουν λίγη φασαρία στο δίπλωμα αλλά με λίγη εξάσκηση όλα γίνονται.

 

- Το αλεύρι πως το υπολόγιζαν τότε;

Στις συνταγές το έβαζαν κατά το δοκούν αλλά όταν ζύμωναν, ανάλογα με τα άτομα της φαμελιάς, κοσκίνιζαν ανάλογες κρησάρες.

 

- Τι άλλο έχετε στο συρτάρι και θα θέλατε να το δείτε δημοσιευμένο; Πείτε μας εν συντομία για το περιεχόμενο όσων ακολουθούν.

Το επόμενο βιβλίο μου το οποίο είναι σχεδόν έτοιμο, με τίτλο «Πέτρα και φως ο τόπος μου, πέτρα και φως η γη μου», αναφέρεται στην ιστορία του χωριού, ήθη και έθιμα, κτηνοτροφικές και  αγροτικές ασχολίες, τα τοπωνύμια, η πανίδα και η χλωρίδα της περιοχής, οι περίοδοι μετανάστευσης και ερήμωσης της υπαίθρου και ότι άλλο έχει σχέση με το χωριό. Επίσης καταγράψει περίπου 4.000 λέξεις ντοπιολαλιάς οι οποίες θέλουν ερμηνεία και ετυμολογία και τέλος το μεγάλο βάσανο η καταγραφή του γενεαλογικού δέντρου της κάθε οικογένειας το οποίο έχει προχωρήσει αρκετά.

 

- Που μπορεί κάποιος να βρει το βιβλίο σας στην Καλαμάτα; Μπορεί να το παραγγείλει και διαδικτυακά;

Το βιβλίο στην Καλαμάτα διατίθεται από τα βιβλιοπωλεία ΚΟΝΤΑΡΓΥΡΗ και ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ, επίσης στο βιβλιοπωλείο ΑΡΧΟΝΤΑΡΙΚΙ της Κυπαρισσίας, στο βιβλιοπωλείο ΕΠΙΛΟΓΗ στη Μεγαλόπολη και στα βιβλιοπωλεία Μελιγαλά και Δωρίου. Διαδικτυακά info@bibliorama.gr. Τηλέφωνο επικοινωνίας 6977 690 941.

 

  

Βαρέλα: Μετέφεραν νερό στο σπίτι από τη βρύση.                             Κοτσιέλα ή κουβέλα: Την έφτιαχναν από χοντρό κορμό δέντρου και σ’ αυτήν αποθήκευαν αλάτι, σιτάρι, καλαμπόκι, αλεύρι κ. ά. 

 

 

 Κάδη με τον δάρτη: Σ’ αυτήν «χτυπούσαν» το γάλα για να βγάλουν βούτυρο.