Ο Π. Νίκας αποφεύγει να δηλώσει αν θα διεκδικήσει και τρίτη φορά τον Δήμο Καλαμάτας, υποστηρίζοντας ότι -ενώπιον σημαντικών, όπως εκτιμά, εξελίξεων που αναμένονται στη χώρα μας -"θα ήταν επιπόλαιο για κάποιον να πει οτιδήποτε τώρα". Προσθέτει, ωστόσο, ότι ίσως στις αρχές του επόμενου χρόνου να έχει διαμορφώσει άποψη και να ανακοινώσει τότε την όποια απόφασή του.
"Ολοι είχαν και όλοι θα έχουν» ανέκαθεν τη στήριξη κομμάτων, απαντά ο δήμαρχος, ερωτώμενος αν θα επιδιώξει τέτοιου είδους στήριξη: "Ακόμα κι αυτοί που λένε ότι είναι ελεύθεροι των οποιωνδήποτε κομματικών δεσμών δεν λένε την αλήθεια στον κόσμο. Αλλο η ιδεολογική ταυτότητα, η οποία προφανώς συνδέεται με κάποιο κόμμα, και άλλο ο κομματισμός -το να λειτουργείς δηλαδή ως υπάλληλος κάποιου κόμματος", βεβαιώνοντας την ίδια στιγμή: "Εγώ αισθάνομαι πάντοτε ως αδέσμευτος και ως ανεξάρτητος, γιατί ποτέ δεν παίρνω ''γραμμές'' τι θα κάνω και τι όχι -κι αυτό είναι γνωστό. Κι επειδή είναι γνωστό, δεν με έχει ενοχλήσει ποτέ κανένας για κάτι".
Συνέντευξη στον
Βασίλη Μπακόπουλο
- Πώς βλέπετε να διαμορφώνεται το αυτοδιοικητικό τοπίο στις συνθήκες οικονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα μας;
"Εκτιμώ ότι θα υπάρχει συνεχής συρρίκνωση και υποβάθμιση, υπό την έννοια της συρρίκνωσης των πόρων -είναι πρωτοφανής η μείωση των πόρων-, δυστυχώς όμως και της νόθευσης του αυτοδιοίκητου, όπως και της αύξησης της επιθετικότητας του κράτους και κατά του θεσμού, αλλά και κατά προσώπων που εκφράζουν τον θεσμό".
- Πού πρέπει να εστιάσει κατά τη γνώμη σας η αυτοδιοίκηση, στην παραγωγή τεχνικών έργων ή στην κοινωνική παρέμβαση;
"Και στα δύο. Η παραγωγή τεχνικών έργων και κυρίως η συντήρησή τους, συνδέονται με θέσεις εργασίας, με την τόνωση των τοπικών οικονομιών, με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και την ελκυστικότητα των πόλεών μας.
Οσον αφορά στα προνοιακά θέματα, η αδυναμία του κράτους, η έλλειψη δομών και πόρων, οδηγεί τους δήμους σε μια απέλπιδα προσπάθεια να καλύψουν αυτό το κενό με συσσίτια, με παντοπωλεία, με διάφορες προνοιακές δομές -ο Δήμος Καλαμάτας έχει καμιά δεκαριά-, με την κινητοποίηση των πολιτών και την αλληλεγγύη.
Ομως το κράτος δεν γίνεται να υποκατασταθεί. Ενα σοβαρό κράτος -και ελπίζω να γίνουμε κάποτε- πρέπει να αντιμετωπίζει με τη δέουσα σοβαρότητα τα προνοιακά θέματα. Οι δήμοι μπορούν να διαδραματίσουν έναν σημαντικό ρόλο, όμως ο ρόλος αυτός δεν μπορεί παρά να είναι επικουρικός και συμπληρωματικός του κράτους".
- Η ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών των ΟΤΑ αποτελεί λύση στις όλο και ισχνότερες χρηματοδοτήσεις από την Πολιτεία προς τους δήμους, αλλά και την αφαίμαξή τους από μόνιμο προσωπικό;
"Για μένα η ιδιωτικοποίηση δεν είναι ''μπαμπούλας''. Πρέπει και στην Ελλάδα να ισχύσουν αυτά που ισχύουν στην Ευρωπαϊκή Ενωση, αυτά που ισχύουν σε πόλεις της Ε.Ε. Να ισχύσουν κάποια στιγμή και στην Ελλάδα οι ευρωπαϊκές πρακτικές. Ας μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι και σήμερα οι ιδιώτες υποστηρίζουν, εκτελούν, ένα μεγάλο μέρος των δραστηριοτήτων μας. Ιδιώτες κατασκευάζουν τα έργα, εργολάβοι δουλεύουν στο πράσινο, η ανακύκλωση γίνεται από ιδιώτες, σε λίγο η διαχείριση των απορριμμάτων θα γίνεται από ιδιωτική εταιρεία, από την ΤΕΡΝΑ, μέσω της διαδικασίας των ΣΔΙΤ.
Οτι η ιδιωτικοποίηση θα ωφελήσει είναι γεγονός, δεν σημαίνει όμως ότι πρέπει να υποκαταστήσει εντελώς την έκφραση του δήμου. Χρειάζεται ο δήμος να έχει μια πολύ ισχυρή εποπτεία, η οποία να υποστηρίζεται από προσωπικό εξειδικευμένο, καταρτισμένο -και γενικώς χρειάζεται προσωπικό για υπηρεσίες ''αιχμής''. Για παράδειγμα, δεν είναι δυνατόν να μην έχουμε ένα - δύο συνεργεία για άμεση επέμβαση και αποκατάσταση βλαβών στα δίκτυα ύδρευσης ή μια βασική υπηρεσία καθαριότητας η οποία θα παρεμβαίνει, όλες τις ώρες του 24ωρου, όπου είναι αναγκαίο. Δεν είναι δυνατόν, δηλαδή, να διαλυθεί ολόκληρη η δομή του δήμου".
- Ζούμε στην εποχή μετεξέλιξης των ΟΤΑ σε ανώνυμες εταιρείες διαχείρισης βασικών υπηρεσιών;
"Νομίζω ότι στην ερώτηση υπάρχει το στοιχείο της υπερβολής. Εγώ θα έλεγα ότι ζούμε σε μια εποχή που απαιτεί από τους ΟΤΑ οργάνωση, εξειδίκευση, συνεχή εκσυγχρονισμό, διαφάνεια -κι όχι μόνο από τους ΟΤΑ, αλλά από όλες τις εκφάνσεις του κράτους. Δεν είναι δυνατόν ποτέ, το κράτος -βασική έκφραση του οποίου αποτελούν οι ΟΤΑ- να λειτουργεί ως Ανώνυμη Εταιρεία. Τότε καταργείται η έννοια του κράτους, στον τομέα που εκπροσωπούμε οι δήμοι. Αυτό δεν μπορεί να γίνει".
"Ο "Καλλικράτης" χρειάζεται… κατεδάφιση""
- Εχει πετύχει ο θεσμός του "Καλλικράτη" ή κατά τη γνώμη σας χρειάζεται αναμόρφωση;
"Ο ''Καλλικράτης'' χρειάζεται... κατεδάφιση, το λέω εδώ και πάρα πολλά χρόνια, έχει πλήξει καίρια την αυτοδιοίκηση. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι, συνολικά, αναμόρφωση του κράτους μας. Και για να μην γενικολογώ, δομικά στοιχεία αυτής της αναμόρφωσης πρέπει να αποτελούν οι ισχυροί δήμοι, ενώ θεωρώ ότι η αιρετή περιφερειακή διοίκηση δεν έχει κανέναν ρόλο, πρέπει να καταργηθεί, γιατί δυστυχώς δεν υποστηρίχθηκε ώστε να δούμε αν είχε πιθανότητες να πετύχει. Πρέπει να υποκατασταθεί από ένα περιφερειακό συμβούλιο αιρετών το οποίο θα έχει ως μοναδική δουλειά τον δημοκρατικό προγραμματισμό και την κατανομή των πόρων που θα την κάνουν οι αιρετοί. Δηλαδή οι βουλευτές, οι δήμαρχοι και οι πρόεδροι των Επιμελητηρίων, που θα έχουν επικεφαλής έναν πρόεδρο, τον οποίον θα εκλέγουν οι ίδιοι. Αυτή θα είναι η μοναδική αρμοδιότητα του β' βαθμού αυτοδιοίκησης. Επομένως, η αναμόρφωση του κράτους γενικώς πρέπει να προβλέπει ισχυρούς δήμους, περιφερειακό συμβούλιο με αιρετό πρόεδρο, λίγα υπουργεία -μια οργάνωση λιτή και απλή, ώστε να ξέρουμε τι κάνει ο καθένας σε αυτόν τον τόπο. Ακόμα και άνθρωποι που είναι χρόνια στην αυτοδιοίκηση -μεταξύ των οποίων κι εγώ- δεν μπορούμε να απαντήσουμε σαφώς αν ρωτήσετε τι κάνει ο δήμος, τι κάνει η αιρετή περιφέρεια, τι κάνει ο γ.γ. Αποκεντρωμένης Διοίκησης, τι κάνουν τα υπουργεία. Τελικά, όλοι αυτοί οι θεσμοί οδήγησαν στην αύξηση του συγκεντρωτισμού, όχι στην ενίσχυση της αποκέντρωσης".
- Ο Δήμος Καλαμάτας -και όχι μόνο- εδώ και μία δεκαετία τουλάχιστον αδυνατεί να δώσει απάντηση στη διαχείριση των απορριμμάτων. Αρκεί να δηλώνουμε ότι οι ΟΤΑ στερούνταν αρμοδιοτήτων;
"Θέλω εξ αρχής να τονίσω ότι όλα τα θέματα λύνονται σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο. Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι εκτός θεσμικού πλαισίου. Υπενθυμίζω ότι τα σκουπίδια της Καλαμάτας, εδώ και αρκετά χρόνια, είναι εκχωρημένα. Ο διαγωνισμός που έγινε -σερνόταν για τόσα χρόνια και έδωσε ανάδοχο με την διαδικασία των ΣΔΙΤ, όπως προβλέπει ο νόμος- αφορά και στη διαδικασία των σκουπιδιών της Καλαμάτας και όλων των πόλεων της Περιφέρειας Πελοποννήσου. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι βρούμε τρόπο να στέλνουμε τα σκουπίδια κάπου αλλού, ο Δήμος Καλαμάτας και πάλι θα πληρώνει για το ποσοστό το οποίο πρέπει να μεταφέρει στο εργοστάσιο διαχείρισης. Αρα, ας μην μιλάμε για ευθύνες των δήμων όσον αφορά στη διαχείριση -κανένας δήμος στην Ελλάδα δεν έχει κάνει διαχείριση των σκουπιδιών μόνος του. Δεν γίνεται. Και δεν γίνεται, τόσο λόγω του θεσμικού πλαισίου, όσο και λόγω έλλειψης πόρων. Τα χρήματα είναι της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τα διαχειρίζονται κεντρικά.
Νομίζω ότι είμαι σαφής στις απαντήσεις μου, χωρίς καμία υπεκφυγή. Λυπούμαι, ωστόσο, για το γεγονός ότι είμαστε ο δεύτερος δήμος στην Πελοπόννησο που του έκλεισε το δικαστήριο, ύστερα από σχετική προσφυγή, τη μοναδική του χωματερή και έτσι υποχρεώνεται να πληρώνει για τα σκουπίδια του. Θεωρώ, όμως, ότι σε ελάχιστους μήνες θα πληρώνουν όλοι. Δεν θέλουμε τις χωματερές, δεν θέλουμε να μεταφέρουμε σκουπίδια -κι αυτό το λέω για να υπενθυμίσω ότι διαχείριση των απορριμμάτων σημαίνει οικονομικό κόστος, ενώ οι ΧΑΔΑ σημαίνουν αποκλειστικά περιβαλλοντικό κόστος".
- Πόσο ικανοποιημένος είναι ο αυτοδιοικητικός στο Δήμο Καλαμάτας από τη λειτουργία του Δημοτικού Συμβουλίου;
"Οσο ικανοποιημένος είναι ο αυτοδιοικητικός σε όλους τους δήμους της Ελλάδας. Το Δημοτικό Συμβούλιο έχει αδυναμίες, οι οποίες οφείλονται στο θεσμικό πλαίσιο περισσότερο, παρά στην έλλειψη αυτοσυγκράτησης ή πολιτικής και αυτοδιοικητικής παιδείας των μελών του. Δεν είναι δυνατόν να συζητάμε τα πάντα στο Δημοτικό Συμβούλιο, ακόμα και το να βάλουμε έναν κώνο σε ένα δρόμο. Κατά την άποψή μου, το Δημοτικό Συμβούλιο πρέπει να συζητεί μόνο τα σοβαρά θέματα -κάτι που μόνο θεσμικά μπορεί να ρυθμιστεί. Τα 2/3 των θεμάτων για τα οποία συζητεί το Σώμα και αποφασίζει, πρέπει να λύνονται σε επίπεδο υπηρεσιών -ούτε καν σε επίπεδο δημοτικής αρχής. Δεν χρειάζεται να πηγαίνουν όλα αυτά τα θέματα στο Δημοτικό Συμβούλιο, υποβαθμίζεται η συζήτηση, υποβαθμίζεται η λειτουργία του. Αυτό που γίνεται στις περισσότερες συνεδριάσεις είναι να συζητούμε με ιδιαίτερη ένταση δύο, τρία θέματα της ημερήσιας διάταξης και τα υπόλοιπα... 53 να τα περνάμε σε 10 λεπτά. Αυτά που περνάμε σε 10 λεπτά, δεν πρέπει καν να έρχονται στο Δημοτικό Συμβούλιο, αλλά να λύνονται σε επίπεδο υπηρεσιών -ούτε καν δημάρχου και αντιδημάρχων. Χρειαζόμαστε, επομένως, μια ''κατεδάφιση'' του ''Καλλικράτη'' και σε αυτό το επίπεδο, των θεσμικών οργάνων. Η υφιστάμενη θεσμική κατάσταση υποβαθμίζει τα θεσμικά όργανα. Το Δημοτικό Συμβούλιο πρέπει να είναι ένα αυτοδιοικητικό, πολιτικό όργανο, να συζητεί για τα μείζονα ζητήματα και να χαράσσει στρατηγική. Να υπάρχει έκφραση αυτής της στρατηγικής, από κάθε πλευρά, μέσα στο Δημοτικό Συμβούλιο".
Με το νέο χρόνο
απόφαση αν θα
ξαναείναι υποψήφιος
- Σκέπτεστε να είσαστε και πάλι υποψήφιος στις επόμενες δημοτικές εκλογές;
"Ευθέως και εντίμως μιλώντας, εκτιμώ ότι μέσα στους προσεχείς 10-11 μήνες θα συμβούν στην πατρίδα μας πολλά γεγονότα. Ζούμε σε μια εποχή περίεργη, δύσκολη -εγώ τη θεωρώ και ιστορική. Ειλικρινά, δεν μπορώ να προβλέψω τι θα γίνει τις προσεχείς ημέρες ή τους προσεχείς μήνες. Οι παράμετροι είναι πάρα πολλές ώστε να αποφασίσει ένας άνθρωπος -με την εμπειρία που θεωρώ ότι έχω- για ένα τόσο σημαντικό γεγονός. Βλέπω, ωστόσο, ότι μέσα στους προσεχείς μήνες θα υπάρξουν πολύ μεγάλες αλλαγές, πολύ μεγάλες ανακατατάξεις. Θα μεταβληθούν πάρα πολλά πράγματα. Κάποιοι θα είναι αναγκαίοι, κάποιους θα τους ξεπεράσουν τα γεγονότα και οι νέες καταστάσεις που έρχονται. Νομίζω, ωστόσο, ότι στην ανατολή του νέου χρόνου θα υπάρξουν κάποια δεδομένα ώστε να υπάρξουν και οι αποφάσεις οι κατάλληλες. Θα ήταν επιπόλαιο για κάποιον να πει οτιδήποτε τώρα".
- Η συζητούμενη αλλαγή του τρόπου εκλογής δημάρχου και δημοτικών συμβούλων, με χωριστά ψηφοδέλτια, σας βρίσκει σύμφωνο;
"Θεωρώ ότι τώρα δεν υφίσταται τέτοιο θέμα, έχει κλείσει ως ζήτημα. Οι επόμενες αυτοδιοικητικές εκλογές εκτιμώ ότι θα γίνουν με τον τρόπο που γίνονταν και τα προηγούμενα χρόνια.
Πάντως, δεν με βρίσκει σύμφωνο να υπάρχουν χωριστά ψηφοδέλτια για δημάρχους και δημοτικούς συμβούλους. Κι αυτό γιατί πρέπει να υπάρχει δημοτική αρχή, να υπάρχει πλειοψηφία, τοπική κυβέρνηση. Είναι δυνατόν για κάθε θέμα της ημερήσιας διάταξης να παρακαλάει ο δήμαρχος, να πορεύεται με ισορροπίες; Κοιτάξτε τι γίνεται στη Βουλή, όπου έχουμε δύο κόμματα στη συγκυβέρνηση, πόσο δύσκολο είναι να περάσουν νομοσχέδια και να ληφθούν αποφάσεις. Φανταστείτε τι έχει να γίνει στους δήμους, με την κατανομή των αξιωμάτων και τις θελήσεις του καθενός. Για μένα είναι καλό να υπάρχει πλειοψηφία, η οποία να λογοδοτεί. Ισως για κάποια άλλη χώρα ή και για την Ελλάδα ακόμα -σε κάποια χρόνια όμως- να μπορεί να ''περπατήσει'' αυτό το σύστημα, όχι τώρα όμως".
- Θα συζητούσατε ενδεχόμενη κοινή κάθοδο ή συνεργασία με κάποιον από τους υφιστάμενους σήμερα συνδυασμούς στο Δημοτικό Συμβούλιο;
"Δεν θεωρώ δεδομένο ότι η κατάσταση σε 10 μήνες θα είναι αυτή που είναι σήμερα. Ωστόσο θεωρώ πολύ σημαντικό οι συμφωνίες και οι συνεργασίες να γίνονται πρώτα απ’ όλα σε επίπεδο κοινωνίας. Δεν έχει ο καθένας κάποιον στρατό πίσω του, που να τον πηγαίνει όπου θέλει, δεξιά ή αριστερά. Είναι προφανές, όμως, ότι η συνεργασία σε επίπεδο προσώπων είναι κάτι επιθυμητό, αρκεί να υπάρχουν συνεννοήσεις και προγραμματικές συμφωνίες με διαφάνεια. Να μη γίνονται, δηλαδή, αυτά που έχουμε γνωρίσει κατά το παρελθόν -να μην τηρούνται συμφωνίες ή να καταρτίζονται... συμβόλαια. Η όποια συνεργασία πρέπει να τεθεί σε επίπεδο κοινωνίας, η συνεργασία είναι πάντα προς το καλό".
Κομματισμός και ανεξαρτησία
- Είναι επιζητούμενη -ή έστω επιθυμητή- από την πλευρά σας η στήριξη από κάποιο πολιτικό κόμμα;
"Οσα χρόνια ασχολούμαι, δεν έχω γνωρίσει ούτε έναν συνδυασμό που να μην υποστηρίζεται από κάποιο κόμμα -και σε αυτό οφείλουμε να είμαστε απολύτως ξεκάθαροι. Ακόμα κι αυτοί που λένε ότι είναι ελεύθεροι των οποιωνδήποτε κομματικών δεσμών δεν λένε την αλήθεια στον κόσμο. Μπορεί ένας επικεφαλής να είναι κατά κάποιον τρόπο ανεξάρτητος -βλέπε ο Καμίνης, λόγου χάριν- έχει όμως την στήριξη πολιτικών κομμάτων και δυνάμεων. Ολοι τις είχαν και όλοι θα τις έχουν. Το κόμμα δεν είναι κάτι κακό, κακός είναι ο κομματισμός. Ούτε είναι κακό να έχει κάποιος ιδεολογική ταυτότητα, αντίθετα θεωρώ ότι είναι καλό και πρέπει να το λέει. Αλλο όμως η ιδεολογική ταυτότητα, η οποία προφανώς συνδέεται με κάποιο κόμμα, και άλλο ο κομματισμός -το να λειτουργείς δηλαδή ως υπάλληλος κάποιου κόμματος. Με την έννοια αυτή, εγώ αισθάνομαι πάντοτε ως αδέσμευτος και ως ανεξάρτητος, γιατί ποτέ δεν παίρνω ''γραμμές'' τι θα κάνω και τι όχι -κι αυτό είναι γνωστό. Κι επειδή είναι γνωστό, δεν με έχει ενοχλήσει ποτέ κανένας για κάτι. Το να λέμε, όμως, ξεκάθαρα ότι ''εγώ έχω αυτή την ιδεολογική ταυτότητα'' ή ''αυτή την κομματική προτίμηση, αλλά βάζω πρώτα τα συμφέροντα της πόλης, πρώτα τον θεσμό που υπηρετώ'', αυτό είναι πάρα πολύ καλό. Η ιδεολογική ταυτότητα είναι επίσης πολύ καλό, για να ξέρει ο κόσμος ότι ο συγκεκριμένος υποψήφιος έχει αυτή τη συγκεκριμένη άποψη όσον αφορά στο θεσμό που υπηρετεί. Ολα τα άλλα θεωρώ ότι δημιουργούν σύγχυση και δεν υπηρετούν τον σκοπό τον οποίον υπηρετούμε όλοι. Με τις ιδεολογικές μας ταυτότητες, με τις κομματικές μας προτιμήσεις, το ζητούμενο είναι να συνεννοηθούμε στα μείζονα ζητήματα και να μάθουμε να λέμε όλοι μαζί ότι το άσπρο είναι άσπρο και το μαύρο είναι μαύρο. Να ξεχωρίζουμε τα αυτονόητα και να τα υπηρετούμε, για να λύνουμε προβλήματα. Αυτό είναι το νέο που έρχεται, που θέλει αποτέλεσμα, θέλει λύσεις και θέλει λίγα λόγια".
Οι προτεραιότητες της Καλαμάτας
- Ποια είναι η προτεραιότητα που πρέπει να δοθεί στο Δήμο Καλαμάτας τα επόμενα χρόνια;
"Μεταξύ των άλλων, είχα την ατυχία να είμαι δήμαρχος σε χρόνια οικονομικής κρίσης και έπρεπε να διαχειριστώ ζητήματα πρωτοφανή για την αυτοδιοίκηση και την κοινωνία μας -και προσπαθώ να κάνω το καλύτερο. Η πόλη μας -και προφανώς όχι μόνο από ενέργειες του δήμου- περνά σχετικά καλύτερα, σε σχέση με άλλες πόλεις της χώρας μας, αυτόν τον ''Αρμαγεδδώνα'', χωρίς να αγνοώ το γεγονός ότι και εδώ έχουμε αρκετά ''λουκέτα'', ανεργία, διάφορα άλλα σοβαρά προβλήματα.
Είμαι αισιόδοξος, ωστόσο, για το μέλλον. Η Καλαμάτα -κι αυτό το γνωρίζει πλέον όλη η Ελλάδα- ''απογειώνεται'', είναι μία πόλη με εξαιρετική προοπτική, έχει τον εθνικό δρόμο, το αεροδρόμιο, τον περιμετρικό. Στα χρόνια που έρχονται πρέπει να αγωνιστούμε όλοι μαζί για τον ευρωπαϊκό χαρακτήρα της Καλαμάτας -κι αυτό σημαίνει αναπλάσεις, ποδηλατόδρομοι, τουρισμός, φροντίδα για το περιβάλλον, ελκυστικότητα για επενδύσεις. Η Καλαμάτα δεν είναι πλέον μια μικρομεσαία, ελληνική επαρχιακή πόλη, με τη μιζέρια και τα προβλήματα που χαρακτήριζαν την επαρχία της Ελλάδας. Πρέπει να βλέπει και να συμπεριφέρεται ευρωπαϊκά, με τα πανεπιστήμιά της, το ΤΕΙ της, πρέπει να ακολουθήσει πρακτικές ευρωπαϊκών πόλεων. Αυτό είναι το μέλλον, για την πόλη και για τα παιδιά μας".
