Οπως αποκαλύπτει δε, η διαφαινόμενη συνεργασία του κόμματός του με τη Δημοκρατική Αριστερά στις αυτοδιοικητικές εκλογές και τις ευρωεκλογές ενδέχεται να επεκταθεί και στις εθνικές εκλογές, όποτε αυτές γίνουν.
Κριτικά στέκεται ο Ανδρ. Λοβέρδος στην κυβερνητική πολιτική, επισημαίνοντας με έμφαση ότι "παρά τις εξαγγελίες δύο ετών στα "Ζάππεια", το βάρος συνεχίζει να πέφτει μόνο σε περικοπές δαπανών και φόρους". Οσον αφορά το ΠΑΣΟΚ, σημειώνει ότι, μεταξύ άλλων, είναι "η έλλειψη στρατηγικής που δεν επιτρέπει στο κόμμα να εκπέμψει ένα καθαρό στίγμα πολιτικής και το αποξενώνει ακόμη περισσότερο από τον κόσμο του". Οπως χαρακτηριστικά τονίζει, "δεν είναι λογικά συνεπές να διακηρύττεις αφ’ ενός τη φροντίδα σου για ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς και να απευθύνεις ευρύ κάλεσμα, και λίγο αργότερα να ανακοινώνεις συνεργασία "στρατηγικής σημασίας" και μακρόπνοης εφαρμογής με τη Νέα Δημοκρατία".
Αναφερόμενος, τέλος, στον ΣΥΡΙΖΑ, ο Ανδρ. Λοβέρδος καταλογίζει στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης ότι "αντιγράφει τις κακές πρακτικές του παρελθόντος, χωρίς να προτείνει τίποτε για το αύριο της χώρας. Είναι ένα κόμμα που μιλάει στο όνομα της προόδου δίχως όμως να προτείνει καμία αλλαγή, πέρα από γενικόλογες διακηρύξεις".
- Τι οδήγησε στη δημιουργία ενός νέου πολιτικού φορέα, όπως η "Συμφωνία για τη Νέα Ελλάδα";
"H ανάγκη για την ίδρυση ενός νέου φορέα στο χώρο που ορίζεται ως χώρος του κοινωνικού κέντρου και του δημοκρατικού σοσιαλισμού, της Κεντροαριστεράς και της Σοσιαλδημοκρατίας, χώρος ευρύς και ιστορικός, που καλύφθηκε σε μέγιστο βαθμό στα χρόνια της μεταπολίτευσης, από το ΠΑΣΟΚ, προέκυψε ως φυσικό αποτέλεσμα των πρόσφατων εξελίξεων.
Το ΠΑΣΟΚ, αντιμετωπίζοντας -ουσιαστικά μόνο του- την μεγαλύτερη κρίση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπέστη μεγάλη φθορά και έχασε την επαφή του με τα κοινωνικά εκείνα στρώματα που εκφράστηκαν μέσα από αυτό, για πολύ καιρό. Σε αυτό συνετέλεσαν και οι διαχρονικές παθογένειες του πολιτικού συστήματος, που επί χρόνια βασιζόταν στο "μοίρασμα (δανεικού) πλούτου" για να εξαγοράσει πολιτική επιρροή, πρακτική που δεν ήταν δυνατό πια να συνεχιστεί, καθώς και η έλλειψη ξεκάθαρης στρατηγικής και σαφούς μηνύματος από την ηγεσία του κόμματος.
Το κενό που καταφανώς προέκυψε στο πολιτικό σύστημα και είναι ανάγλυφο σε όλες σχεδόν τις έρευνες της κοινής γνώμης, επιχείρησε να το καλύψει ο ΣΥΡΙΖΑ, πλην όμως αντιγράφοντας όλες αυτές τις κακές πρακτικές του παρελθόντος, χωρίς να προτείνει τίποτε για το αύριο της χώρας. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα κόμμα που μιλάει στο όνομα της προόδου δίχως όμως να προτείνει καμία αλλαγή, πέρα από γενικόλογες διακηρύξεις.
Το κενό αυτό πήραμε την απόφαση, 4.000 πολίτες να το καλύψουμε με την ίδρυση ενός κόμματος που ως καταστατικό του σκοπό έχει την ανασύσταση της μεγάλης δημοκρατικής παράταξης, μέσα από καθαρές πολιτικές προτάσεις και ευρείες συνεργασίες, με όσους συναντηθούμε στον τρόπο αντιμετώπισης των κρίσιμων ζητημάτων για την ανάταξη της οικονομίας και της χώρας.
Οι προτάσεις αυτές, που συνεχώς καταθέτουμε, δεν μπορούσαν να εκφραστούν από κανέναν από τους υφιστάμενους κομματικούς μηχανισμούς. Χρειαζόταν ένα νέο πολιτικό υποκείμενο, απαλλαγμένο από εξαρτήσεις και με έντονο το χρώμα και τη φωνή νέων δυνάμεων και στελεχών, που μαζί με εμάς τους "πιο έμπειρους" (σε αναλογία μάλιστα, όπως από την αρχή είπαμε, 3 παλιοί με 7 νέους στην πολιτική ανθρώπους) θα υπηρετήσει τους στόχους μας".
Τι είναι Κεντροαριστερά;
- Ποια είναι η δική σας ερμηνεία στον όρο Κεντροαριστερά και πώς οριοθετείτε αυτόν το χώρο;
"Εχετε δίκιο που ζητάτε ερμηνεία για τέτοιους "παραδοσιακούς" όρους, αφού είναι γεγονός πως η κρίση μάς ωθεί όλους σε πολλούς επαναπροσδιορισμούς πραγμάτων που θεωρούσαμε ως δεδομένα, ενώ και για τον πολύ κόσμο μικρή σημασία έχουν οι θεωρητικές αναζητήσεις και προέχουν πιο άμεσα ερωτήματα. Για τον άνεργο, που αναζητά κάποιο στήριγμα από την πατρίδα του για να παραμείνει σε αυτήν και να προκόψει, να συντηρήσει τον εαυτό και την οικογένειά του, προέχουν οι απαντήσεις στις καθημερινές αγωνίες του. Υλικές απαντήσεις, έμπρακτες.
Αρα, για μένα ο πολιτικός χώρος που ανήκω είναι ο χώρος που θα πρέπει να βρει τις απαντήσεις αυτές. Που θα λύσει διά παντός τον Γόρδιο δεσμό της γραφειοκρατίας, θα αναδιαρθρώσει την παραγωγική βάση και δομή της χώρας, ώστε να παραχθεί άμεσα βιώσιμη ανάπτυξη, το προϊόν της οποίας θα διανέμεται δίκαια. Που θα οικοδομήσει ένα κράτος πρόνοιας, με φροντίδα για αξιοπρεπή διαβίωση για όλους, με έμφαση όμως σε αυτούς που πραγματικά το έχουν ανάγκη. Και όλα αυτά, μαζί φυσικά με τη μετριοπάθεια, σύνεση και συνέπεια στις πολιτισμικές αρχές, που ιστορικά έχουν σημαδέψει τον χώρο - ο οποίος είναι συνυφασμένος με προοδευτικές αντιλήψεις που βρίσκονται στο κέντρο του ευρωπαϊκού ανθρωπισμού και πολιτισμού".
- Μιλάτε για την ανάγκη δημιουργίας ενός "τρίτου πόλου". Γιατί θεωρείτε ότι τώρα προέκυψε η ανάγκη αυτή, όταν το "δίπολο" στη χώρα μας πρακτικά υφίσταται από τη μεταπολίτευση και μετά;
"Η εποχή που διανύουμε δεν αποτελεί μια "συμβατική" συνέχεια του πολιτικού σκηνικού, όπως το ξέραμε τουλάχιστον στα χρόνια της ευημερίας, τα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Το πολιτικό σύστημα εισήλθε σε "αχαρτογράφητα νερά" και χαρακτηρίζεται από έντονη μεταβλητότητα αλλά και ανισορροπία. Η άνοδος ακραίων φωνών και η έντονη κοινοβουλευτική τους παρουσία εκφράζει, πολύ εύγλωττα, αυτό που εννοώ.
Σε αυτό το σκηνικό του πολυκερματισμού, όπως προέκυψε από τις εκλογές και επιβεβαιώνεται συνεχώς σε όλες τις έρευνες, γίνεται φανερό πως η γνωστή μέχρι χθες "αυτοδύναμη πλειοψηφία" θα είναι (για κάποιο διάστημα) παρελθόν. Η χώρα θα κυβερνάται από κυβερνήσεις συνεργασίας, και αυτό δεν είναι αρνητικό. Τα προβλήματα είναι τόσο σημαντικά και η κρίση τόσο βαθιά και πολύπλευρη, που πρέπει να αντιμετωπιστεί με μια όσο το δυνατόν πιο ευρεία συμμαχία και συναντίληψη δυνάμεων.
Μια ισχυρή δύναμη στον χώρο που εμείς ανήκουμε είναι αναγκαία ως απαραίτητη συνιστώσα στη δημοκρατία μας: μια φωνή λογικής και ψυχραιμίας, που θα διασφαλίσει ταυτόχρονα, τόσο την πρόσδεσή μας στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι (με όρους που μαζί με τις συγγενείς πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης θα θέσουμε), όσο και την πολιτική σταθερότητα, ευνομία και κοινωνική ειρήνη στο εσωτερικό πεδίο".
- Πρόσφατα δηλώσατε ότι δεν προτίθεστε να ψηφίσετε νέα μέτρα, ωστόσο -ως υπουργός, στο πρόσφατο παρελθόν- εισηγηθήκατε αρκετά μέτρα στη Βουλή, υποστηρίζοντας την αναγκαιότητα της λήψης τους. Τι έχει αλλάξει στο μεταξύ;
"Η μη ψήφιση νέων μέτρων από την παρούσα Βουλή αποτελεί μια πραγματικότητα που έχω έγκαιρα τονίσει - και έχει επιβεβαιωθεί από όλες τις πλευρές του Κοινοβουλίου και από τα πλέον επίσημα χείλη, του πρωθυπουργού συμπεριλαμβανομένου.
Η θέση αυτή δεν βασίζεται σε κάποιο αναίτιο πείσμα ή δογματισμό, δεν αποτελεί δημαγωγία κανενός είδους· το αντίθετο. Αντανακλά ευθέως την πραγματικότητα της ελληνικής οικονομίας.
Η χώρα μας, από το 2010 που άρχισε τη μεγάλη προσπάθεια, χρειάστηκε να λάβει πρωτοφανή μέτρα για την άμεση αναδιάρθρωση των δημοσιονομικών της μεγεθών. Η ανάγκη ήταν εθνικής και ιστορικής σημασίας. Αποτέλεσμα, ήταν η χώρα να έχει πραγματοποιήσει μια απίστευτη πραγματικά προσαρμογή και να έχει σταθεροποιήσει τα βασικά της μεγέθη. Για παράδειγμα, θεσπίσαμε νέο ασφαλιστικό σύστημα, που αν είχε θεσπιστεί το 2001, θα είχαμε εξοικονομήσει 76 δισ. ευρώ - τα οποία δυστυχώς μετατράπηκαν σε δημόσιο χρέος.
Ενώ όμως αυτά συμβαίνουν στα δημόσια οικονομικά, στην ιδιωτική οικονομία τα πράγματα εξελίχθηκαν με δραματικό τρόπο. Η ύφεση και η ανεργία δεν αντιμετωπίζονται από τις κυβερνήσεις. Οι μάχες δεν δίνονται. Παρά τις εξαγγελίες δύο ετών στα "Ζάππεια", το βάρος συνεχίζει να πέφτει μόνο σε περικοπές δαπανών και φόρους. Περάσαμε όμως τα όριά μας και αυτό πλέον δεν γίνεται να συνεχιστεί.
Τα μέτρα που διαχρονικά προτείνω αφορούν π.χ. την παράκαμψη της γραφειοκρατίας σε ό,τι αφορά την επιχειρηματικότητα, με την κατάργηση των αδειοδοτήσεων, την οργανωμένη επιστροφή στον πρωτογενή τομέα, τη διατήρηση στη ζωή των επιχειρήσεων που αντέχουν -παρά τα έξι συνεχή χρόνια ύφεσης- με τη ρύθμιση των οφειλών, με βάση τη διάσπαση των παρελθουσών από τις τρέχουσες οφειλές, την επίσπευση του δικαστικού ελέγχου όταν πρόκειται για υποθέσεις με οικονομικό ενδιαφέρον.
Δείτε στο site μας (neel.gr) τις προτάσεις μας. Θα δείτε πως ό,τι προτείνουμε είναι άμεσης εφαρμογής και δεν προϋποθέτει ούτε ένα ευρώ δαπάνη".
- Ως στέλεχος του ΠΑΣΟΚ μέχρι πριν από λίγο καιρό, θεωρείτε ότι για τη σημερινή κατάσταση του κόμματος ευθύνονται οι ηγεσίες του ή οι πολιτικές που αυτές αισθάνονται υποχρεωμένες να εφαρμόσουν;
"Οπως προανέφερα, το ΠΑΣΟΚ κλήθηκε να σηκώσει δυσανάλογο βάρος αντιμετωπίζοντας για πάνω από δύο χρόνια την κρίση εντελώς μόνο. Οπως και στην υπόλοιπη Ευρώπη συνέβη, οι κυβερνήσεις που βρέθηκαν στο τιμόνι των χωρών τους τον καιρό της κρίσης αντιμετώπισαν μεγάλη φθορά. Στη δική μας περίπτωση, εκτός από αυτήν την ιστορικών διαστάσεων συγκυρία, είχαμε και άλλες, διαχρονικές παθογένειες, που δεν αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα, με αποτέλεσμα ο συνδυασμός των δύο να αποβεί καταλυτικός.
Σε αυτά προστέθηκε βέβαια και η αμφιθυμία της ηγεσίας του και η έλλειψη καθαρής στρατηγικής, σημεία που είχα το θάρρος να αναδείξω σε διάφορες φάσεις της πορείας αυτής - και επικαλούμαι για αυτό τα καταγεγραμμένα στοιχεία στον Τύπο. Μια έλλειψη στρατηγικής, που δεν επιτρέπει στο κόμμα από το οποίο προέρχομαι να εκπέμψει ένα καθαρό στίγμα πολιτικής και το αποξενώνει ακόμη περισσότερο από τον κόσμο του. Για παράδειγμα, πέρα από τα πιο παλιά, δεν είναι λογικά συνεπές να διακηρύττεις αφ’ ενός την φροντίδα σου για ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς και να απευθύνεις ευρύ κάλεσμα, και λίγο αργότερα να ανακοινώνεις συνεργασία "στρατηγικής σημασίας" και μακρόπνοης εφαρμογής με τη Νέα Δημοκρατία".
- Τι εννοείτε όταν δηλώνετε, επανειλημμένα, ότι θα "θα ξανασυναντηθούμε με τον κόσμο του ΠΑΣΟΚ";
"Το είπα αυτό, για πρώτη φορά, τη στιγμή της αντικαταστατικής διαγραφής μου από το κόμμα στο οποίο ανδρώθηκα πολιτικά, στο οποίο προσέφερα τα πιο δημιουργικά μου χρόνια και το οποίο βέβαια με τίμησε και μου έδωσε την ευκαιρία να υπηρετήσω την πατρίδα μου από θέσεις ευθύνης. Τα χρόνια αυτά και τους δεσμούς αυτούς δεν γίνεται -και πάντως θα ήταν υποκριτικό ακόμη και να προσποιηθώ πως μπορώ- να τα διαγράψω. Οι δεσμοί παραμένουν, και στην προσπάθεια που τώρα κάνουμε, με πίστη και αισιοδοξία για την ανασυγκρότηση της παράταξής μας, είμαι βέβαιος πως με πολλούς από αυτούς, που μαζί δημιουργήσαμε πολλά, θα βρεθούμε ξανά στην ίδια πλευρά.
Θα δούμε ποια μορφή θα πάρει αυτή η συνάντηση. Τίποτε δεν αποκλείεται, και πάντως η ώρα της συνάντησης αυτής σχεδόν έφθασε".
Συνεργασία με ΔΗΜΑΡ
και στις εθνικές εκλογές
- Θα υπάρξει συνεργασία σας, τουλάχιστον στις αυτοδιοικητικές εκλογές και τις ευρωεκλογές, με τη Δημοκρατική Αριστερά, όπως αφήνετε να εννοηθεί;
"Με τη ΔΗΜΑΡ βρισκόμαστε σε μια πορεία προγραμματικού διαλόγου και διερευνούμε τις δυνατότητες μιας ευρύτερης σύγκλισης, βασισμένης ακριβώς σε προγραμματικής υφής πολιτικές προτεραιότητες. Η αφορμή της συνάντησης, που αναδεικνύει συνεχώς σημεία ταύτισης, ξεκίνησε με τη θετική της ανταπόκριση στην πρόσκλησή μας προς το σύνολο των δυνάμεων του χώρου για μια ειλικρινή συζήτηση πάνω στις προτεραιότητες για μια αναθεώρηση του Συντάγματος.
Αφού βρήκαμε κοινό τόπο σε αυτά, προχωρήσαμε σε κοινή εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη, μόλις προ δέκα ημερών, σχετικά με τον κρίσιμο πρωτογενή τομέα, με έμφαση στην αγροτική οικονομία. Στην εκδήλωση αυτή, που πήγε εξαιρετικά, με παρουσία πλήθους κόσμου, κατατέθηκε το πιο ενημερωμένο και συγκροτημένο πρόγραμμα σε σχέση με τον τομέα αυτό - που, σημειωτέον, έχει την "ατυχία" να διευθύνεται από έναν υπουργό ο οποίος δεν ανταποκρίνεται ούτε στο ελάχιστο των αναγκών.
Η συζήτησή μας έχει όμως και πλαίσιο και στόχο. Ετσι, όπως έχουμε συζητήσει με τον κ. Κουβέλη ανοιχτά και ευθέως, δίχως διαμεσολάβηση, διερευνούμε και τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία ενός "εκλογικού μετώπου" με ορίζοντα, όχι μόνο τις αναμετρήσεις που αναφέρετε, αλλά και τις εθνικές εκλογές.
Ολα αυτά, φυσικά, θα περάσουν από τις δημοκρατικές διαδικασίες των κομμάτων μας και θα αποτελέσουν το πρόπλασμα για την αναγέννηση της δημοκρατικής παράταξης, σε χρόνο παρόντα, μέσα στο 2013".
- Εχετε κάνει λόγο για απαραίτητες θεσμικές αλλαγές - τόσο σε κεντρικό όσο και σε επίπεδο αυτοδιοίκησης. Πόσο δυνατόν είναι κάτι τέτοιο στις σημερινές συνθήκες, και τι περιθώριο χρόνου δίνετε ώστε αυτές να υλοποιηθούν;
"Οι αλλαγές στο κράτος, τόσο σε επίπεδο δομών όσο και σε επίπεδο νοοτροπίας, είναι διαχρονικά αναγκαίες, αλλά τώρα, στη φάση που διανύουμε, απόλυτα κρίσιμες. Εμείς πράγματι καταθέσαμε μια πλήρη πρόταση για την αναδιάταξη της αυτοδιοίκησης και του κράτους. Πολλές από αυτές εμπεριέχονται και στην πρότασή μας για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Βασική μας φιλοσοφία είναι η δημιουργία ενός ικανού κράτους, στελεχωμένου από τα άξια στελέχη που διαθέτουμε, με δυνατότητες ανέλιξης για τους πλέον μορφωμένους και ικανούς, ασχέτως ηλικίας. Ενα κράτος που θα διατηρήσει το ρυθμιστικό του ρόλο, θα "αποσυρθεί" όμως από την ασφυκτική για την οικονομία εμπλοκή του σε όλα - και ιδίως από τον προληπτικό έλεγχο σε κάθε είδους αδειοδότηση-δραστηριότητα του ιδιωτικού τομέα. Και μια αυτοδιοίκηση που θα ολοκληρώνει μόνη της την άσκηση των αρμοδιοτήτων της, δίχως να αδειοδοτείται, περιμένοντας την τελική υπογραφή από το κράτος.
Οι αλλαγές αυτές, όχι μόνο μπορούν, αλλά πρέπει να γίνουν αμέσως. Εδώ και τώρα. Δεν απαιτούνται χρήματα. Το μόνο που χρειάζεται είναι σχέδιο και πολιτική βούληση".
- Η συνεχιζόμενη ύφεση στη χώρα μας πόσο έχει συμβάλει στην κοινωνική κρίση που εκδηλώνεται και με ακραία φαινόμενα - όπως η δολοφονική βία;
"Η ύφεση για έκτο συνεχόμενο χρόνο και η ανεργία αποτελούν εκρηκτικά προβλήματα, που συνδυαζόμενα και με άλλες βαθύτερες παθογένειες πράγματι οδηγούν σε μεγάλο βαθμό στην έξαρση της βίας και στην ενίσχυση ακραίων μορφών έκφρασης.
Η μάχη ενάντια σε αυτά τα μέτωπα, όμως, δεν δίνεται· και όσο αυτό καθυστερεί, τόσο η ανησυχία για την κατάσταση στην ελληνική κοινωνία θα οξύνεται και θα είναι δικαιολογημένη.
Η βία δεν είναι σε καμία περίπτωση δικαιολογημένη, ούτε χρήσιμη, αλλά αποκτά δυστυχώς επιχειρήματα η ψευδο-συνηγορία υπέρ της".
Η ανάκαμψη
"είναι νομοτελειακή"
- Υπάρχει τρόπος να ξεφύγει η χώρα μας από τον φαύλο κύκλο της ύφεσης και των νέων μέτρων;
"Φυσικά και υπάρχει. Μέρος του αναγκαίου σχεδίου περιέγραψα και ανωτέρω. Το μόνο σίγουρο είναι πως η αντιστροφή αυτή δεν θα γίνει με όρους του παρελθόντος, με τις πολιτικές ακατάσχετης "παροχολογίας" που μας έφεραν εδώ. Χρειάζεται θάρρος και σχεδιασμός, φαντασία ενίοτε και σίγουρα ευρεία συναίνεση - ώστε ό,τι χτίσουμε να διαρκέσει και να συνεχιστεί. Να μην γκρεμιστεί από τον εκάστοτε "επόμενο".
Και βέβαια, αναγκαία είναι και μια μεταστροφή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με τη συμπερίληψη στη "συνταγή αντιμετώπισης" και άλλων μεθόδων, που θα ενισχύουν την ανάπτυξη και τη συνοχή και δεν θα στέκουν μονόπλευρα σε λογικές "πειθαρχίας" ή ακόμη και "τιμωρίας". Τα παραδείγματα από τα οποία μπορεί η Ευρώπη να αντλήσει είναι αρκετά στον διεθνή χώρο. Για να συντελεστεί η αλλαγή αυτή, χρειάζεται να ενισχυθούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι προοδευτικές φωνές και δυνάμεις, που πιστεύουν στο εγχείρημα, προκρίνουν όμως άλλες μεθόδους για να φτάσουμε στο στόχο.
Τη λύση δεν πρόκειται να τη δώσει ούτε η περιχαράκωση στα εθνικά κράτη (που ως "μεγέθη" είναι πολύ μικρά για να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης), ούτε η ενίσχυση ακραίων φωνών, που το μόνο που θα προσφέρουν θα είναι ένταση και επιστροφή σε παλιότερες εποχές.
Ας έχουμε στο μυαλό μας και τον γενικό κανόνα, πως η οικονομία κινείται σε κύκλους. Αν τώρα βρισκόμαστε στο χαμηλό σημείο, η ανάκαμψη είναι νομοτελειακή. Επειδή όμως ο χρονικός ορίζοντας δεν είναι σαφής, εμείς οφείλουμε, εδώ και τώρα, να ενεργοποιήσουμε όλες μας τις δυνάμεις και να δώσουμε τη μάχη. Ετσι, ώστε ο χρόνος της αισθητής ανάκαμψης να έρθει όσο γίνεται πιο κοντά".
