- Θα πρέπει να νιώθετε ιδιαίτερα ευτυχής που διασταυρωθήκατε λογοτεχνικά με τον Γιάννη Ρίτσο…
"Πριν από 38 ολόκληρα χρόνια είχα την ευλογία να γνωρίσω τον ποιητή της Ρωμιοσύνης Γιάννη Ρίτσο. Του έδωσα χειρόγραφα και από τότε μέχρι που αναχώρησε, επικοινωνούσαμε τακτικά τόσο τηλεφωνικά όσο και με αλληλογραφία. Προσπαθούσε να με πείσει να ασχοληθώ με την ποίηση. Μόνο τιμή και συγκίνηση μπορεί να νιώθει κάποιος, όταν ο γίγαντας της ελληνικής ποίησης ασχολείται με τα δικά σου πρωτόλεια έργα. Η θετική για μένα κριτική αυτού του ανθρώπου, ποιητή και αγωνιστή, μου προσέδωσε δύναμη και αυτοπεποίθηση για να συνεχίσω να γράφω. Του αφιέρωσα τη δεύτερη ποιητική συλλογή "Αναπαράσταση του ανέφικτου"".
- Υπάρχουν σήμερα τέτοιες σημαντικές μορφές στα γράμματα και κυρίως στην ποίηση;
"Σήμερα δεν υπάρχουν προσωπικότητες αυτής της μεγαλοσύνης και γενναιοδωρίας. Δυστυχώς ο 21ος αιώνας υπολείπεται του 20ού αιώνα και των προηγουμένων σε μεγάλες μορφές ποίησης. Συμβαίνει αυτό το ιστορικό φαινόμενο και είναι μια πραγματικότητα. Οφείλω όμως να παραδεχθώ ότι και στον αιώνα μας υπάρχουν ποιητές και ποιήτριες σημαντικοί. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι ο ρόλος των πνευματικών ανθρώπων χαράχθηκε από τους τέσσερις μεγάλους ποιητές της αρχαιότητας Αισχύλο, Σοφοκλή, Ευριπίδη και Αριστοφάνη".
- Στη μέχρι τώρα πορεία σας, ποιοι άνθρωποι έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην εξελικτική σας πορεία ως ποιήτριας;
"Ενθυμούμαι το 1995 όταν παρουσιάστηκε στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας η πρώτη μου συλλογή, αφιερωμένη στη μνήμη της μητέρας μου με τον τίτλο "Ο εμπαιγμός των ειδώλων". Συνοδευόταν από 77 συλλεκτικά, από τον διαπρεπή καθηγητή κ. Μερακλή. Τότε είχε προσκληθεί εκεί ο Αντώνης Δεκαβάλλε, καθηγητής Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Νέας Υόρκης, εξαιρετικά σημαντικός ποιητής και άνθρωπος. Ακουσε τα ποιήματα, την ανάλυση και επιστρέφοντας έστειλε επιστολή στον εκδότη μου, που μου παρεδόθη. Σημαντική η κριτική του για μένα εκείνη την περίοδο".
- Θυμόμαστε σε μια παρουσίαση του έργου σας στο Μουσείο Μπενάκη, να μιλά για σας ο κύριος Κώστας Γεωργουσόπουλος…
"Βεβαίως, ο κύριος Κώστας Γεωργουσόπουλος, ποιητής και πολλά άλλα, που υπογράφει τα ποιήματά του με το ψευδώνυμο "Μύρης", ο άνθρωπος που τιμά τις τέχνες και τα γράμματα, έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην πνευματική μου ζωή. Του άρεσαν τα πρώτα μου βιβλία και έκτοτε μου έκανε την εξαιρετική τιμή και παρουσιάζει το έργο μου σε εκδηλώσεις, όπου προσδίδει με το πνευματικό του κύρος μια ιδιαίτερη ακτινοβολία".
- Να αναφερθούμε και στη δίγλωσση ποιητική σας συλλογή, έβδομη κατά σειρά, "Αρχαία μέλισσα" που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Gutenberg;
"Κυκλοφόρησε πρόσφατα σε μετάφραση στα αγγλικά του David Connolly. Τρία διακριτά μέρη συγκροτούν την ποιητική μου συλλογή "Αρχαία μέλισσα", που είναι αφιερωμένη στη μνήμη του αγαπημένου μου πατέρα, Εμμανουήλ Κοματσουλάκη. Θεματικά κυριαρχούν στο πρώτο μέρος ζητήματα κοινωνικής ευαισθησίας και υπαρξιακής αναζήτησης, όπως η μοναξιά των ανθρώπων στις πόλεις, τα παιδιά του τρίτου κόσμου δίχως σχολεία κ.ά. Στο δεύτερο μέρος κυριαρχούν θέματα οικολογικής αγωνίας, όπως οι πάγοι που λιώνουν, το τσουνάμι, οι πυρκαγιές κ.ά. Και στο τρίτο μέρος κορυφαία θέση έχουν ποιήματα για την Ακρόπολη, τη Βεργίνα, το Μεγάλο Αρσενάλι κ.ά.".
- Η επιλογή του μεταφραστή David Connolly, με ποια κριτήρια έγινε;
"Ο David Connolly είναι ένας κορυφαίος μεταφραστής του αιώνα μας, μια διεθνής προσωπικότητα, αλλά συγχρόνως και ένας άνθρωπος σεμνός, που μου έκανε την εξαιρετική τιμή να μου δωρίσει τη μετάφραση των ποιημάτων μου στα αγγλικά. Να θυμίσω ότι έχει βραβευθεί από τη Βρετανική Εταιρεία Συγγραφέων και το Βρετανικό Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης".
- Σήμερα που η κοινωνική και οικονομική κρίση μαστίζει τη χώρα μας και τον κόσμο γενικότερα, εσείς οι ποιητές τι έχετε να αντιτάξετε;
"Είναι αλήθεια πως διανύουμε δύσκολους καιρούς. Αλλά και το ιστορικό παρελθόν του ανθρώπου βρίθει από κρίσεις πάσης φύσεως, οικονομικές, κοινωνικές, πολιτικές, ηθικές, πνευματικές, οικολογικές. Πιστεύω όμως πως η ανθρωπότητα δεν θα καμφθεί. "Ο Προμηθέας Δεσμώτης", "Ο Αμλετ", "Η Αντιγόνη", "Οι ελεύθεροι πολιορκημένοι", το "Αξιον εστί", "Η σονάτα του σεληνόφωτος" θα επικρατήσουν".
- Γιατί τόση σιγουριά κυρία Σιώκου;
"Είναι απλό: Ποίηση σημαίνει όνειρο και δεν υπάρχει εποχή δίχως όνειρα. Πρώτα ονειρεύεσαι και μετά υλοποιείς. Βέβαια για την εποχή μας, γράφω σ’ ένα ποίημα, "προσδοκίες υλοτομούνται και χάνονται με σμαραγδένια σμήνη κορμοράνων". Ποιος αμφισβητεί όμως πως η ποίηση είναι η πλέον ανιδιοτελής ενασχόληση του ανθρώπου. Ο άνθρωπος αδυνατεί να ζήσει δίχως να ονειρεύεται. Και η ποίηση αποτελεί το σίγουρο ταξίδι για το όνειρο".
- Τι σας έμαθαν όλοι οι σπουδαίοι δημιουργοί που συναναστραφήκατε στη συγγραφική και ποιητική σας πορεία;
"Πως τίποτε δεν πραγματώνεται δίχως μεράκι, μόχθο και προσωπική εργασία. Οι ώρες που αναμένω στωικά την έμπνευση εμπεριέχουν μια μορφή ιεροτελεστίας. Και μονάχα τότε γράφω, δηλαδή σπάνια. Εκπαιδεύτηκα να διορθώνω καθημερινά τα χειρόγραφα μου και να μελετώ 8 ώρες ημερησίως 38 ολόκληρα χρόνια. Στο γραφείο μου, κάτω από ένα γαλάζιο πορτατίφ, έχω περάσει μια ολόκληρη ζωή. Αυτό μου το δίδαξαν όλοι οι ωραίοι και καταξιωμένοι άνθρωποι και δημιουργοί, που είχα την ευλογία να γνωριστώ μαζί τους".
- Να κλείσουμε μ' ένα στίχο σας από την "Αρχαία μέλισσα";
"Μετά την αποκαθήλωση / ο Ιωσήφ εξ Αριμαθαίας / προσεύχεται στη Γάζα".
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Η Γεωργία (Γιώγια) Σιώκου γεννήθηκε στα Χανιά της Κρήτης, ζει στην Αθήνα και έχει έντονη παρουσία στο χώρο της λογοτεχνίας, του πολιτισμού και της κοινωνίας γενικότερα. Η ενασχόλησή της με τον κόσμο της ποίησης, προήλθε από μια συνάντησή της με τον ποιητή Γιάννη Ρίτσο. Το 1975 ήταν η χρονιά που αποτέλεσε την αφετηρία για μια μακρόχρονη γνωριμία μαζί του. Αυτός την έπεισε να ασχοληθεί με την λογοτεχνία. Εκτοτε αφοσιώθηκε αποκλειστικά στην ποίηση. Εργάστηκε ως υπάλληλος στην Τράπεζα της Ελλάδος, στη Βιβλιοθήκη Οικονομικών Μελετών, αλλά για την ποίηση εγκατέλειψε την τράπεζα. Είναι μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Διεθνούς Ενωσης Κριτικών Λογοτεχνίας (UNESCO), της Ενωσης Βιβλιοθηκονόμων και Επιστημόνων Πληροφόρησης, συνεργάτις και μέλος των Φίλων της UNICEF, των Φίλων του Μουσείου Μπενάκη, των Φίλων του Ιδρύματος "Ελευθέριος Βενιζέλος", του Ελληνικού Συνδέσμου Ηνωμένων Εθνών, των Πνευματικών Δημιουργών του Νομού Χανίων κ.ά. Διετέλεσε συντάκτρια του λογοτεχνικού περιοδικού "Νέα Σκέψη" τα έτη 2008, 2009. Η έκδοση του πρώτου της βιβλίου, παρουσιάστηκε στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας από τον Μ. Μερακλή στο "Συμπόσιο Ποίησης 1995".
