Πρόσφατα η χώρα μας δέχθηκε ένα μεγάλο πλήγμα από τις πυρκαγιές της Αττικής με δεκάδες θύματα συνανθρώπους μας. Οπως διαφαίνεται η κλιματική αλλαγή σε συνδυασμό με την έλλειψη επαρκούς σχεδιασμού και συντονισμού για φυσικές καταστροφές καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτες τις πόλεις και τους οικισμούς σε όλη τη χώρα. Ο Δήμος Καλαμάτας βρίσκεται σε μια ζώνη με μεγάλη τρωτότητα στις φυσικές καταστροφές, καθώς επίσης θεωρείται από ειδικούς επιστήμονες ότι η ευρύτερη περιοχή είναι στις πιο πιθανές για εκδήλωση ακραίων φαινομένων όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη σύμφωνα με πρόσφατη δημοσίευση.
Οι πυρκαγιές του 2007, οι επαναλαμβανόμενες πλημμύρες του 2013 και του 2016 καθώς και οι καταστρεπτικοί σεισμοί του 1986 έχουν αποδείξει ότι μόνο ήσυχοι δεν πρέπει να κοιμόμαστε. Περιττό να θυμηθούμε ότι οι καταστροφές από τις πρόσφατες πλημμύρες κοστολογήθηκαν μόνο από το Δήμο Καλαμάτας με το ποσό των 15 εκ. ευρώ, χωρίς να υπολογιστούν οι ανθρώπινες απώλειες και οι ιδιωτικές περιουσίες.
Προτείνουμε στο δημοτικό συμβούλιο να συμπεριλάβει στις αποφάσεις του κωδικοποιημένα δύο δέσμες μέτρων σχεδιασμού και προστασίας για το Δήμο Καλαμάτας. Την πρόληψη ή βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό που αφορά την ελάττωση των επιπτώσεων των κύριων καταστροφικών φαινομένων, όπως αυτά αξιολογούνται κατά σειρά επικινδυνότητας, και τον μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που αφορά σημαντικά έργα υποδομής για την προστασία του περιβάλλοντος και της ζωής των πολιτών.
Ο άμεσος σχεδιασμός θα πρέπει να περιλαμβάνει:
Την έγκαιρη εφαρμογή του σχεδίου Ξενοκράτης, προσαρμοσμένου σε κάθε κατηγορία ακραίου φαινόμενου.
Την σύνταξη θεματικών χαρτών ανά ενδεχόμενη φυσική καταστροφή από αναρτήσεις του ΥΠΕΚΑ για την περιοχή που καλύπτει το δήμο Καλαμάτας, και την ενημέρωση των δημοτών εάν οι ιδιοκτησίες τους βρίσκονται σε ζώνες που πλήττονται άμεσα από ακραία καιρικά φαινόμενα η φυσικές καταστροφές.
Την ανασύσταση της πολιτικής προστασίας και τη συμμετοχή εξειδικευμένου επιστήμονα γεωτεχνικού με μόνιμη αρμοδιότητα την πολιτική προστασία.
Τον άμεσο καθαρισμό ρεμάτων, αγροτικών οδών και χώρων συγκέντρωσης πολιτών κατά την διάρκεια ή μετά ττα έντονα φυσικά φαινόμενα, σε περίπτωση που οι φυσικοί τους χώροι δεν είναι ασφαλείς.
Στην περιμετρική ζώνη του πολεοδομικού ιστού της βορειοανατολικής Καλαμάτας όπου αναπτύσσεται περιαστική δασική βλάστηση θα πρέπει να γίνεται συνεχής καθαρισμός από συνεργεία του δήμου ή εθελοντών. Το ίδιο θα πρέπει να γίνεται σε όλους τους ορεινούς οικισμούς του δήμου, Ταΰγετος και ζώνη Άνω Αρφαρών - Πολιανής.
Τη διεύρυνση της αντιπυρικής περιόδου και την απαγόρευση καύσης της βιομάζας με προώθηση της κομποστοποίησης.
Την ενεργοποίηση τηλεειδοποιήσης από το δήμο ανάλογα με την περιοχή εστίασης των φυσικών φαινομένων, σε ομάδες πληθυσμού.
Τη δημιουργία κέντρου παροχής πρώτων βοηθειών σε αντιδιαμετρικά σημεία της πόλης, γιατί πολλές υπηρεσίες προσφέρονται εκατέρωθεν της κοίτης του ποταμού Νέδοντα που σε περίπτωση υπερχείλισης καθιστά δυσχερή την πρόσβαση στο Νοσοκομείο, την Αστυνομία, την Πυροσβεστική κλπ.
Οσο αναφορά τα έργα υποδομής, η χρηματοδότηση θα προέρχεται από το πράσινο ταμείο με χρήματα που συγκεντρώνονται για τις επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή, τα ευρωπαϊκά διαρθρωτικά προγράμματα, το ταμείο αλληλεγγύης και τις δημόσιες επενδύσεις. Θα είναι σίγουρα πολύ λιγότερα από αυτά που έχουμε πληρώσει τα τελευταία χρόνια, αν εκτιμήσουμε το τρομακτικό κόστος των έργων αποκατάστασης και παροχών που δίνει η πολιτεία μετά από κάθε φυσική καταστροφή.
Για το Δήμο Καλαμάτας θα πρέπει να εστιάσουμε σε:
Φφράγματα ανάσχεσης στον Νέδοντα (υπάρχουν ήδη κάποια που απαιτούν συντήρηση), στη βελτίωση της κοίτης του και στον φυσικό εμπλουτισμό της λεκάνης του ώστε να μειώνεται η παροχή του σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων. Το ίδιο θα πρέπει να υλοποιηθεί σε όλα τα κύρια περιφερειακά υδατορέματα τα οποία δημιουργούν ζώνες πλημμύρας, όπως ο Αρις ποταμός και το Βαθύ Λαγκάδι – Κερεζένια τα οποία έχουν αξιολογηθεί ως τέτοια από τα επικαιροποιημένα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής σύμφωνα με το σχετικό ΦΕΚ 2640/Β.
Τον σχεδιασμό – μελέτη νέων λιμνοδεξαμών για αντιπυρική προστασία αποφεύγοντας το παράδειγμα της Πολιανής.
Το σχεδιασμό νέων αντιπλημμυρικών έργων που αποφορτίζουν γρήγορα και με επάρκεια της λεκάνες απορροής και όχι έργων που εκτρέπουν ύδατα σε άλλους αποδέκτες π.χ. Καραμπογιάς, Καλαμίτσι, υδατόρεμα Σπερχογείας κλπ.
Τη δημιουργία ΑΕΚΚ στο Δήμο Καλαμάτας για την διοχέτευση των υλικών εκσκαφών και κατεδαφίσεων και όχι το μπάζωμα των ρεμάτων που συντελείται μέχρι σήμερα.
Την μεταστέγαση δημοσίων κτηρίων, σχολείων, παιδικών σταθμών κλπ σε περίπτωση που βρίσκονται σε ζώνες επικινδυνότητας όπως κοίτες ρεμάτων, ρήγματα κλπ.
Αρση πολεοδόμησης και μεταφορά συντελεστών δόμησης οικοπέδων που βρίσκονται σε ζώνες γεωλογικά ακατάλληλες, σε λεκάνες πλημμύρας, η δασικών εκτάσεων.
Τέλος, όλα αυτά θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα συντονισμού δήμου και Αποκεντρωμένης Διοίκησης, από τη χρονική στιγμή που οι άδειες δόμησης, τα αυθαίρετα, και όλες οι τεχνικές παρεμβάσεις αδειοδοτούνται από την υπηρεσία της πολεοδομίας και την τεχνική υπηρεσία που έχουν πολιτικό προϊστάμενο το δήμαρχο Καλαμάτας.
Τα παραπάνω αποτελούν την πρότασή μας σε πρόσφατο θέμα της ημερήσιας διάταξης του ΔΣ Καλαμάτας, ύστερα από το σχετικό αίτημα που υποβάλαμε προς συζήτηση και λήψη απόφασης.
