Η ποιότητα του περιβάλλοντος εργασίας αποκτά μια αυξανόμενη σημασία στην καθημερινότητα των ανθρώπων, αφού θεωρείται ότι αποτελεί έναν παράγοντα που επηρεάζει σημαντικά την ευεξία και την κατάσταση της υγείας τους. Τα χαρακτηριστικά του κάθε εργασιακού χώρου είναι δυνατόν να επηρεάσουν τη σωματική και ψυχική υγεία του ατόμου και το βαθμό ικανοποίησής του από την εργασία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής . Η οργανωτική δομή των εργασιακών πρακτικών, οι κοινωνικές και κυρίως οι διαπροσωπικές σχέσεις των εργαζομένων έχουν μεγάλη επίδραση στην εργασιακή συμπεριφορά τους, αφού σχετίζονται έμμεσα ή άμεσα με θετικές ή αρνητικές ψυχοσυναισθηματικές καταστάσεις οι οποίες έχουν αντίκτυπο στην αποδοτικότητά τους και γενικότερα στην αυτοεκτίμηση των επαγγελματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων τους. Έτσι, καλούμαστε να αναγνωρίσουμε συνειδητά πως θα έχουμε κάνει ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός, όταν παραδεχθούμε πως η υγεία και η ασφάλεια της εργασίας είναι ένα αναπόσπαστο μέρος των υπόλοιπων συνθηκών εργασίας, καθώς και των εργασιακών σχέσεων στο σύνολό τους.
Η ετυμολογία του συνδρόμου " Burn out " στην αγγλική γλώσσα καταγράφεται ως: «αναλώνομαι προοδευτικά εκ των ένδον μέχρι του σημείου της απανθράκωσης». Η «εργασιακή εξουθένωση» αποδίδεται και με τον όρο «(burnout syndrome)», έναν όρο που χρησιμοποιήθηκε από τον Freudenberger το 1974 για πρώτη φορά. Πρόκειται για το ψυχοσωματικό εκείνο σύνδρομο που απαντάται ως συναισθηματική εξουθένωση, ως αισθήματα αποπροσωποποίησης ή/ και ως μειωμένη λειτουργικότητα στον εργασιακό χώρο ενώ δεν αποκλείεται να συνίσταται και σε νοητική κόπωση. Τα αυξημένα και μη οριοθετημένα επαγγελματικά καθήκοντα, τα εξαντλητικά ωράρια, ο ασαφής προσδιορισμός των ρόλων επιτείνουν την εκδήλωση του ανωτέρω συνδρόμου.Τα συμπτώματα αναπτύσσονται σταδιακά, έπειτα από αυξανόμενο και διαρκώς κλιμακούμενο εργασιακό στρες που έχει πλέον συσσωρευτεί και διακρίνεται σε τρία επίπεδα: οργανικό, συμπεριφορικό και ψυχικό.
H ύπαρξη του ανωτέρω συνδρόμου έχει απασχολήσει τη δικαιοσύνη. Αξίζει να αναφερθεί η υπόθεση France Telecom. Σύμφωνα με τα πραγματικά περιστατικά, Tο 2009 η τέταρτη μεγαλύτερη εταιρεία τηλεπικοινωνιών στην Ευρώπη βρέθηκε μπλεγμένη σε ένα πρωτοφανές σκάνδαλο μαζικών αυτοκτονιών. Μέσα σε μία διετία, περισσότεροι από τριάντα εργαζόμενοι της “France Telecom” αποπειράθηκαν να δώσουν τέλος στη ζωή τους. Έως τη δεκαετία του ’90, η γαλλική πολυεθνική, η οποία πλέον φέρει την ονομασία “Orange”, ανήκε στο δημόσιο. Η ιδιωτικοποίηση ήρθε όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση κοινοποίησε μία νέα οδηγία σύμφωνα με την οποία καθίστατο υποχρεωτική για τις δημόσιες υπηρεσίες η ύπαρξη ανταγωνισμού. Τότε, η εταιρεία έφυγε από την αρμοδιότητα του Υπουργείου Τηλεπικοινωνιών και ταυτόχρονα μπήκε στο Χρηματιστήριο. Ωστόσο, η ιδιωτικοποίηση απαιτούσε πλέον κατά κύριο λόγο την ικανοποίηση των μετόχων. Βασικός στόχος ήταν η αύξηση των κερδών και η προσέλκυση νέων μεγάλων πελατών. Παράλληλα, έπρεπε να γίνουν περικοπές. Οι χιλιάδες εργαζόμενοι που η εταιρεία ήθελε να «ξεφορτωθεί» έπρεπε να παραιτηθούν. Οι προϊστάμενοι ξεκίνησαν να πιέζουν και να υποβαθμίζουν τους υπαλλήλους τους. Διαρκείς ανακατατάξεις, αυξημένος φόρτος εργασίας, υποβάθμιση των αρμοδιοτήτων τους ήταν μερικές από τις πρακτικές που εφάρμοζαν. Με τον καιρό, κανείς δεν ένιωθε ασφαλής, χρήσιμος ή αποτελεσματικός στο πόστο του. Χιλιάδες εργαζόμενοι παραδέχονταν ότι το εργασιακό “bullying”, όπως ονομάστηκε, τους είχε καταβάλει ψυχικά. Δεκάδες εργαζόμενοι της “France Telecom” δεν άντεξαν την πίεση. Η ματαιότητα και η απογοήτευση δεν οδήγησαν μόνο στην παραίτηση, αλλά και σε αυτοκτονίες. Δέκα χρόνια μετά το κύμα των αυτοκτονιών η υπόθεση οδηγείται σε δίκη. Πρόσφατα, εξεδόθη η δικαστική απόφαση, η οποία έκρινε αξιόποινες τις ανωτέρω πράξεις. Επήλθε καταδίκη για τις αυτοκτονίες των υπαλλήλων και το εργασιακό bullying. Κηρύχθησαν ένοχοι για ηθική παρενόχληση, όπως αυτή ποινικοποιείται στον γαλλικό ποινικό Κώδικα.
Μολονότι η Ελλάδα δεν έχει συγκεκριμένη ποινική διάταξη για την ποινικοποίηση του φαινομένου, αξίζει να σημειωθεί πως τα πολιτικά δικαστήρια αναγνώρισαν περίπτωση «εργασιακής εξουθένωσης». Πρόκειται για την υπ’αριθμόν 1358/2018 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών σύμφωνα με την οποία το δικαστήριο αποδέχεται ως εργατικό ατύχημα τον αιφνίδιο θάνατο εργαζόμενου που υπέστη έμφραγμα λόγω άγχους «από ανασφάλεια και αβεβαιότητα για την εργασιακή του σχέση» [«ο εργοδότης που, παρά την γνώση ή την υπαίτια άγνοια της κατάστασης έντονου εργασιακού στρες στην οποία βρίσκεται εργαζόμενος, και παρά το γεγονός ότι είναι εμφανής η επίδραση του άγχους στην υγεία του, δεν λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία του, ιδίως μέσω της εξάλειψης των στρεσογόνων καταστάσεων, και, εν προκειμένω, μέσω της αποκατάστασης της επικοινωνίας και της βεβαιότητας για τις προσδοκίες της εργασίας και τις δυνατότητες απασχόλησης»
